Theo VinaCapital, Việt Nam đang đặt nền móng cho một nền kinh tế số vượt ra ngoài phạm vi giao dịch tiền mã hóa, hướng tới việc tích hợp tài sản số vào thị trường và dịch vụ của quốc gia.
Ngày 9/9/2025, Chính phủ Việt Nam đã ban hành Nghị quyết 05, chính thức khởi động giai đoạn thí điểm 5 năm đối với thị trường tài sản mã hóa tại Việt Nam. Trong báo cáo mới nhất, ông Michael Kokalari, CFA, Giám đốc phòng Phân tích kinh tế vĩ mô và Nghiên cứu thị trường, VinaCapital cho rằng động thái này cho thấy sự tiếp nhận của Chính phủ đối với tài sản mã hóa.
Theo VinaCapital, ước tính có tới 17 triệu người Việt Nam đã tham gia giao dịch tiền mã hóa (với tổng giá trị giao dịch tài sản mã hóa hằng năm ước tính trên 100 tỷ USD), trong đó hầu như toàn bộ hoạt động diễn ra trên các sàn giao dịch ở nước ngoài như Binance, Bybit và các nền tảng khác tại Singapore, Hàn Quốc, Hồng Kông…
Mục tiêu của Chính phủ là chuyển hoạt động tiền mã hóa tại Việt Nam từ thị trường phi chính thức quy mô lớn, phụ thuộc vào các kênh nước ngoài, sang thị trường chính thức có thể quản lý về vấn đề thuế và tích hợp vào hệ thống tài chính nội địa. Vào tháng 7, Quốc hội đã thông qua Luật Công nghiệp Công nghệ số, chính thức công nhận tài sản số và yêu cầu các nền tảng tiền mã hóa phải có giấy phép hoạt động trong nước, đồng thời cung cấp cổng giao dịch trực tiếp bằng tiền đồng từ ngày 1/1/2026. Cũng trong tháng 7, Chính phủ đã ra mắt NDAChain – nền tảng blockchain quốc gia của Việt Nam, cho phép thực hiện các giao dịch tài chính an toàn và mua sắm trực tuyến bảo mật.
Theo VinaCapital, Chính phủ đang tập trung vào ba mục tiêu trọng yếu. Thứ nhất là hợp thức hoá và tính thuế giao dịch tài sản mã hóa thông qua định hướng dịch chuyển hàng tỷ USD hoạt động giao dịch từ các sàn ở nước ngoài về hệ thống trong nước, cho phép Chính phủ tạo nguồn thu thuế từ hoạt động giao dịch tài sản mã hóa. Thứ hai là tích hợp tài sản số vào hệ thống tài chính trong nước, từ đó kết nối tài sản số chặt chẽ hơn với hệ thống tài chính, mở ra các kênh huy động vốn mới và hỗ trợ nền kinh tế số, ít phụ thuộc vào tiền mặt. Thứ ba là tăng cường khả năng bảo vệ nhà đầu tư và giám sát thị trường, đặt ra các tiêu chuẩn về hoạt động lưu ký và báo cáo, đồng thời đưa tài sản số vào khuôn khổ các quy định hiện hành về phòng chống rửa tiền (AML) và chống tài trợ khủng bố (CFT).
Trong khi Việt Nam đã có những bước tiến khá thận trọng trong lĩnh vực tài sản số trong nhiều năm qua, theo quan sát từ thực tiễn của VinaCapital cho thấy thời điểm này có tính khác biệt. Hoạt động đang có dấu hiệu tăng tốc rõ rệt với nhiều cuộc thảo luận thường xuyên giữa các cơ quan quản lý, nhiều sự kiện trong ngành, cùng việc ra mắt NDAChain. Tất cả phản ánh một sự dịch chuyển hướng tới việc công nhận tài sản số như một phần hợp pháp của hệ thống tài chính.
Ba yếu tố then chốt hỗ trợ triển vọng của tài sản số tại Việt Nam
VinaCapital chỉ ra ba yếu tố then chốt hỗ trợ triển vọng của tài sản số tại Việt Nam, đó là một thị trường tiềm năng với sự tham gia tích cực của nhà đầu tư cá nhân, một trong những nền kinh tế tăng trưởng nhanh nhất châu Á, và một Chính phủ quyết tâm định hình hoạt động tiền mã hóa vào khuôn khổ.
Tất cả các đìều trên sẽ tạo ra cơ hội cho các thành phần tham gia. Thứ nhất, liên quan tới giấy phép sàn giao dịch & môi giới, các đơn vị được cấp phép sớm có thể thu hút khối lượng giao dịch, phí và dữ liệu thị trường có giá trị từ các nền tảng nước ngoài về các kênh trong nước được quản lý. Thứ hai, các quy định mới cũng mở đường cho quỹ Bitcoin và quỹ tài sản số đa dạng đáp ứng nhu cầu từ các tổ chức bảo hiểm, quỹ hưu trí và các định chế trong nước khác. Thứ ba, về hạ tầng & token hóa, việc tận dụng NDAChain do Nhà nước bảo trợ và sàn thí điểm sắp triển khai sẽ cho phép token hóa các hóa đơn thương mại, tín chỉ carbon và các tài sản thực khác.
Thứ tư, các sàn giao dịch được cấp phép sẽ kết nối với ngân hàng trong nước và các công cụ thanh toán điện tử do Ngân hàng Nhà nước phê duyệt để nạp/rút tiền VNĐ, mang lại cho các đơn vị tiên phong quyền tiếp cận phí thanh toán và dữ liệu người dùng. Điều này có thể phát triển thành mô hình “ngân hàng tài sản số”, nơi ngân hàng cung cấp dịch vụ lưu ký, thanh toán và cho vay đối với tài sản số. Việc tăng giá gần đây cổ phiếu các ngân hàng được cho là hưởng lợi lớn nhất từ chính sách tài sản số mới cho thấy thị trường phản ứng rất nhanh.
"Việt Nam đang đặt nền móng cho một nền kinh tế số vượt ra ngoài phạm vi giao dịch tài sản mã hóa, hướng tới việc tích hợp tài sản số vào thị trường và dịch vụ của quốc gia", Báo cáo của VinaCapital ghi rõ.
Với số lượng nhà đầu tư cá nhân đông đảo và nhiều định chế chuẩn bị tham gia, các chương trình thí điểm và cơ chế cấp phép có thể trở thành nền tảng cho một thị trường minh bạch, thanh khoản cao và đáng tin cậy hơn. Bước chuyển này nhiều khả năng sẽ kéo dòng vốn quay trở lại, tạo nguồn thu cho ngân hàng và công ty chứng khoán, đồng thời mở ra cơ hội cho các đơn vị cung cấp dịch vụ chuyên biệt về lưu ký, tuân thủ và phân tích.
Vượt ra ngoài lĩnh vực tài chính, nền kinh tế đất nước cũng sẽ hưởng lợi từ token hóa và ứng dụng blockchain. Các ngành như quản lý chuỗi cung ứng, năng lượng tái tạo, và bất động sản có thể tiếp cận mô hình huy động vốn mới thông qua tài sản được token hóa, trong khi tín chỉ carbon, hóa đơn thương mại và các công cụ khác sẽ có tính thanh khoản cao hơn.
