Ngày 26/5, Cơ quan Cảnh sát điều tra (CSĐT) Công an tỉnh Ninh Bình đã ban hành quyết định không khởi tố vụ án hình sự đối với nguồn tin tố giác về hành vi gây ô nhiễm môi trường tại Công ty Cổ phần Tinh bột sắn Elmaco Ninh Bình – đơn vị vận hành nhà máy sản xuất tinh bột sắn tại xã Phúc Sơn, huyện Nho Quan.
Không đủ căn cứ khởi tố vụ án
Người dân địa phương chặn phương tiện ra vào nhà máy.
Trước đó, sau khi tiếp nhận hồ sơ từ Sở Tài nguyên và Môi trường (TN&MT), Cơ quan Cảnh sát điều tra (CSĐT) Công an tỉnh Ninh Bình đã đưa vụ việc vào diện giải quyết nguồn tin tội phạm và tiến hành hàng loạt biện pháp nghiệp vụ như, khám nghiệm hiện trường, lấy mẫu chất thải và mẫu đất tại khu vực đổ thải trong khuôn viên nhà máy.
Kết quả giám định do Cục Kỹ thuật hình sự – Bộ Công an thực hiện kết luận: 4 mẫu chất thải rắn là chất thải thông thường, không phải chất thải nguy hại; 5 mẫu đất thu tại các vị trí nghi ngờ đều không có thành phần vượt ngưỡng nguy hại theo quy định hiện hành.
Dù vậy, để củng cố thêm căn cứ pháp lý, Cơ quan CSĐT đã gửi văn bản đến Bộ Nông nghiệp và Môi trường đề nghị làm rõ việc Công ty Elmaco thực hiện các biện pháp bảo vệ môi trường theo giấy phép do UBND huyện Nho Quan cấp có hợp lệ?; Bên cạnh đó, việc Công ty CP tinh bột sắn Elmaco để số chất thải (trong khuôn viên) có phải là hành vi đổ thải, chất thải rắn thông thường trái pháp luật hay không?
Tuy nhiên, 2 văn bản trả lời của Bộ Nông nghiệp và Môi trường còn chung chung, không thỏa mãn được yêu cầu điều tra.
Trên cơ sở kết quả điều tra và phân tích chứng cứ, ba ngành tư pháp cấp tỉnh Ninh Bình gồm Công an – Viện kiểm sát – Tòa án đã họp và thống nhất quan điểm: Hành vi của Công ty CP Tinh bột sắn Elmaco không đủ yếu tố cấu thành tội “Gây ô nhiễm môi trường” theo Điều 235 Bộ luật Hình sự, tuy nhiên có dấu hiệu vi phạm hành chính nghiêm trọng trong lĩnh vực môi trường.
Do đó, Cơ quan CSĐT Công an tỉnh Ninh Bình đã chuyển hồ sơ sang Sở TN&MT tỉnh Ninh Bình để xử lý vi phạm hành chính đối với hành vi đổ, thải trái quy định chất thải rắn thông thường gồm bã sắn và vỏ cáy với tổng khối lượng 158,651 tấn theo quy định.
Dân dựng lều chặn xe
Nhà máy sản xuất tinh bột sắn tại xã Phúc Sơn, huyện Nho Quan.
Trước đó, từ đầu năm 2024, hàng chục hộ dân xã Phúc Sơn đã dựng lều trại, chặn xe nguyên liệu ra vào nhà máy Elmaco để phản đối tình trạng ô nhiễm kéo dài ảnh hưởng đến sức khỏe và đời sống sinh hoạt. Người dân cho rằng mùi hôi thối, nước thải và bụi từ nhà máy phát tán ra môi trường xung quanh, đặc biệt vào mùa nắng nóng, đã khiến sinh hoạt bị đảo lộn.
Phản ánh của người dân đã được UBND huyện Nho Quan tiếp nhận và đã yêu cầu nhà máy tạm dừng hoạt động, đồng thời Sở TN&MT Ninh Bình thành lập đoàn kiểm tra liên ngành để đánh giá mức độ chấp hành pháp luật về bảo vệ môi trường của doanh nghiệp này.
Kết quả phân tích mẫu môi trường do đoàn kiểm tra công bố cho thấy: 4 mẫu nước sinh hoạt lấy từ hộ dân quanh nhà máy có tổng số Coliform vượt quy chuẩn kỹ thuật; 2 mẫu nước mặt tại Khoang Me và Rộc Giếng Vàng (xã Phúc Sơn) gần nhà máy có dấu hiệu ô nhiễm amoni (NH4+) và nitrit (NO2-); 5 mẫu đất tại khu vực chứa bã sắn và vỏ cáy có hàm lượng Asen (As) cao gấp 1,44 lần giới hạn cho phép; 4 mẫu chất thải rắn có tính axit >2 và hàm lượng Asen cao gấp từ 1,65 đến 1,82 lần ngưỡng chất thải nguy hại theo quy chuẩn kỹ thuật môi trường.
Cơ quan thẩm quyền cho rằng, dù mức độ ô nhiễm là rõ ràng, song do vị trí phát hiện chất thải vẫn nằm trong khuôn viên nhà máy, chưa có chứng cứ trực tiếp cho thấy việc xả thải ra môi trường xung quanh gây hậu quả nghiêm trọng, nên cơ quan điều tra không đủ căn cứ để xử lý hình sự.
Minh Đức
