Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) kiến nghị cần thiết cân nhắc áp dụng một chính sách thuế nhập khẩu toàn diện, không miễn giảm với hàng hoá thương mại điện tử (TMĐT).
Dự thảo Nghị định quy định về quản lý hải quan đối với hàng hoá xuất khẩu, nhập khẩu giao dịch qua thương mại điện tử (Dự thảo), tại Điều 12 quy định miễn thuế nhập khẩu với đơn hàng có giá trị nhỏ (từ 1 triệu đồng trở xuống). Tuy nhiên, theo VCCI, cơ chế này chưa thực sự phù hợp và có nguy cơ tiếp tục tạo ra sự không bình đẳng với hàng hoá sản xuất trong nước.
Cụ thể, theo quy định trên, phần lớn hàng hoá nhập khẩu sẽ được miễn thuế nhập khẩu do giá trị mỗi đơn hàng TMĐT thường có giá trị thấp, thường không quá 1 triệu đồng.
VCCI cho biết, năm 2024, hơn 324,1 triệu sản phẩm nhập khẩu đã được bán qua sàn Shopee, tạo ra doanh thu 14,2 nghìn tỉ đồng, tức giá trị trung bình chỉ khoảng 43.682 đồng/sản phẩm. Như vậy, quy định ngưỡng 1 triệu đồng đồng nghĩa với phần lớn hàng hoá TMĐT nhập khẩu sẽ không chịu thuế nhập khẩu.
Cũng theo VCCI, quy định trên sẽ tạo ra sự bất bình đẳng với hàng hoá sản xuất trong nước khi các doanh nghiệp trong nước phải nộp thuế nhập khẩu với nguyên vật liệu nhập khẩu về để sản xuất hàng hoá, trong khi hàng hoá TMĐT được miễn hoàn toàn thuế nhập khẩu. Điều này vô hình trung vẫn tạo ra sự bất bình đẳng trong chính sách thuế, tạo lợi thế cạnh tranh cho hàng hoá nước ngoài.
Do vậy, VCCI cho rằng cần thiết cân nhắc áp dụng một chính sách thuế nhập khẩu toàn diện, không miễn giảm với hàng hoá TMĐT nhập khẩu.
Tuy nhiên, theo VCCI, việc xây dựng chính sách thuế nhập khẩu với hàng hoá TMĐT nhập khẩu sẽ gặp nhiều thách thức. Khó có thể áp dụng quy định về mã HS như hàng hoá nhập khẩu truyền thống cho hàng hoá TMĐT do 2 lý do.
Thứ nhất, số lượng mã HS trong mỗi chuyến hàng rất lớn, mỗi lô hàng TMĐT thường gồm nhiều đơn hàng nhỏ, mỗi đơn hàng lại có nhiều mặt hàng với mã HS rất khác nhau.
Thứ hai, khó khăn trong việc xác định mã HS, số lượng hàng hóa TMĐT vô cùng đa dạng có thể dẫn đến khó khăn quy mô lớn trong việc xác định mã HS, làm chậm trễ quá trình giao nhận, dẫn tới huỷ đơn hàng, gây thiệt hại cho người bán và sàn TMĐT.
VCCI đánh giá, thực chất, quy định miễn thuế với ngưỡng 1 triệu đồng cũng xuất phát từ nguyên lý chi phí hành thu với các sản phẩm giá trị nhỏ có thể lớn hơn nhiều so với số tiền thuế thu được.
Để giải quyết vấn đề này, theo VCCI, kinh nghiệm quốc tế cho thấy cần đơn giản hoá biểu thuế cho hàng hoá TMĐT. Ví dụ, có thể gộp các mã HS thành một số “giỏ hàng hóa” theo nhóm ngành hoặc công dụng, mỗi giỏ tương ứng với một mức thuế suất cụ thể.
Cụ thể, VCCI nếu ví dụ, chẳng hạn có thể quy định: Giỏ 1: Quần áo, giày dép, hàng dệt may, bộ đồ giường; Giỏ 2: Thiết bị điện tử như máy tính, điện thoại, tai nghe…
VCCI đánh giá, nếu áp dụng hình thức này, doanh nghiệp có thể dễ dàng phân loại hàng hóa thay vì tranh luận chi tiết mã HS cụ thể cho từng sản phẩm nhỏ lẻ. Kinh nghiệm quốc tế cho thấy, Canada đã áp dụng cách làm này từ năm 2012, sử dụng ba nhóm hàng hóa thay thế cho gần 5.400 mã HS (xem Phụ lục 1).
Do vậy, VCCI đề xuất cần cân nhắc sửa đổi lại quy định về thuế nhập khẩu với hàng hoá TMĐT, theo hướng quy định biểu thuế suất đơn giản hoá và áp dụng cho mọi đơn hàng TMĐT bất kể giá trị.
