Giá đồng tương lai tại Mỹ đã giảm tới 20% vào cuối phiên giao dịch ngày 31/7, sau khi Tổng thống Mỹ Donald Trump công bố mức thuế 50% đối với các sản phẩm đồng, nhưng không áp dụng với nguyên liệu thô.
Nếu đà lao dốc sau giờ giao dịch ngày 30/7 được duy trì đến hết phiên ngày 31/7, đây sẽ là mức giảm trong một ngày lớn nhất của giá đồng kể từ năm 1968, thậm chí vượt qua cú sụt 12% vào ngày 20/10/1987, tức Thứ Hai đen tối, khi thị trường toàn cầu sụp đổ trong cơn hoảng loạn.
Tuyên bố áp thuế 50% của Tổng thống Trump trước đó đã khiến giá đồng Mỹ leo thang kỷ lục, vượt xa mặt bằng giá toàn cầu trong tháng này. Đồng là kim loại thiết yếu được sử dụng rộng rãi trong sản xuất thiết bị điện tử, ô tô, và trong xây dựng (trong các đường ống dẫn nước và hệ thống dây dẫn điện).
Dây đồng tại một cơ sở tái chế ở Salt Lake City, Utah, Mỹ (Ảnh: Niki Chan Wylie/Getty Images)
Ngay khi thông tin về mức thuế được công bố, các doanh nghiệp và nhà giao dịch đã gấp rút vận chuyển đồng vào Mỹ trước thời điểm thuế có hiệu lực, khiến các kho kim loại tại Baltimore, New Orleans, Detroit và nhiều trung tâm lưu trữ khác rơi vào tình trạng đầy ắp.
Tuy nhiên, vào ngày 30/7, tức chỉ trước ngày 1/8 (thời điểm chính thức áp dụng mức thuế) một ngày, Nhà Trắng bất ngờ điều chỉnh lại chính sách: thay vì áp thuế với đồng ở dạng nguyên liệu như tinh quặng (concentrate), đồng catốt (cathode) hay đồng phế liệu, chính quyền quyết định áp thuế 50% đối với các sản phẩm đồng đã qua chế biến, như dây, ống và tấm đồng.
Theo một bản thông tin từ Nhà Trắng, mức thuế này cũng sẽ áp dụng với hàm lượng đồng trong một số sản phẩm khác như phụ kiện đường ống, dây điện và các linh kiện, nhưng không tính trên toàn bộ giá trị sản phẩm. Thuế đồng cũng sẽ không cộng dồn vào thuế nhập khẩu ô tô.
Động thái này giúp bảo vệ các nhà sản xuất trong nước chuyên về linh kiện điện tử, phụ kiện ống nước và các sản phẩm từ đồng khác. Tuy nhiên, nó lại không mang lại lợi ích cho các công ty khai khoáng, luyện kim hay những doanh nghiệp đang muốn đầu tư mở rộng năng lực sản xuất trong nước.
Chứng khoán các công ty khai thác đồng đã phản ứng tiêu cực. Cổ phiếu của Freeport-McMoRan, nhà sản xuất đồng lớn nhất Mỹ, sụt tới 9,5%. Ivanhoe Electric, công ty đang có kế hoạch xây dựng một mỏ đồng quy mô lớn ở bang Arizona vào năm sau, chứng kiến cổ phiếu lao dốc 17%.
Thị trường trước đó cũng đã dự đoán khả năng có các trường hợp miễn trừ, chẳng hạn như Chile, quốc gia hiện cung cấp hơn 70% lượng đồng nhập khẩu của Mỹ, đang tích cực vận động để được miễn áp thuế.
Giá đồng Mỹ dù tăng vọt trong thời gian gần đây, nhưng mức chênh lệch so với giá toàn cầu tại sàn London chưa bao giờ đạt ngưỡng 50% như đề xuất thuế quan của Tổng thống Trump. Sau quyết định mới nhất, giá đồng tại Mỹ nhanh chóng sụt xuống dưới ngưỡng trước thời điểm Tổng thống Trump công bố mức thuế vào đầu tháng 7, và hiện đã trở lại ngang bằng với giá toàn cầu, vào khoảng 4,50 USD/pound.
Tuyên bố ban đầu của Tổng thống Trump về việc áp thuế 50% từng khiến nhiều doanh nghiệp khai thác phấn khởi, kỳ vọng rằng chính quyền cũng sẽ đơn giản hóa thủ tục cấp phép, vốn được coi là rào cản lớn trong việc mở mới các mỏ đồng và nhà máy luyện kim tại Mỹ.
Tuy nhiên, không ít chuyên gia đã cảnh báo rủi ro khi thị trường đồng bị chi phối bởi những chính sách liên tục thay đổi.
Nhà phân tích Bob Brackett từ Bernstein chỉ ra rằng Mỹ hiện phụ thuộc vào nhập khẩu để đáp ứng hơn một nửa nhu cầu đồng tiêu thụ, trong khi chỉ có hai nhà máy luyện đồng đang hoạt động trong nước để xử lý tinh quặng. Việc xây dựng thêm nhà máy mới sẽ tiêu tốn hơn 5 tỷ USD và mất nhiều năm, vượt xa thời gian còn lại trong nhiệm kỳ hiện tại của Tổng thống Trump. Chưa kể, hoạt động luyện đồng thường có biên lợi nhuận thấp.
Theo The Wall Street Journal
