Trong bối cảnh thị trường xuất khẩu đầy biến động, việc phụ thuộc v&agrave;o một số thị trường chủ lực đang trở th&agrave;nh điểm nghẽn cho sự ph&aacute;t triển của ng&agrave;nh l&uacute;a gạo Việt Nam. Đ&atilde; đến l&uacute;c t&aacute;i định vị chiến lược thị trường, khai th&aacute;c hiệu quả c&aacute;c thị trường ng&aacute;ch v&agrave; th&uacute;c đẩy li&ecirc;n kết giữa c&aacute;c doanh nghiệp nhằm n&acirc;ng cao gi&aacute; trị v&agrave; khả năng cạnh tranh cho gạo Việt tr&ecirc;n trường quốc tế.

Theo số liệu của Bộ N&ocirc;ng nghiệp v&agrave; M&ocirc;i trường, trong 4 th&aacute;ng đầu năm 2025, Việt Nam xuất khẩu gần 3 triệu tấn gạo, thu về hơn 1,95 tỷ USD, tăng 36% về gi&aacute; trị so với c&ugrave;ng kỳ năm ngo&aacute;i. Tuy nhi&ecirc;n, hơn 60% sản lượng vẫn phụ thuộc v&agrave;o một số thị trường chủ lực như Philippines, Indonesia v&agrave; Trung Quốc. Điều n&agrave;y khiến ng&agrave;nh gạo Việt dễ bị tổn thương khi c&aacute;c thị trường n&agrave;y thay đổi ch&iacute;nh s&aacute;ch nhập khẩu hoặc tự tăng cường sản xuất nội địa.

<img alt="" src="https://static.fireant.vn/Upload/20250522/images/120250522101001.jpg" style="height:263px; width:600px" />

C&oacute; tới 60% sản lượng xuất khẩu vẫn phụ thuộc v&agrave;o một số thị trường chủ lực như Philippines, Indonesia v&agrave; Trung Quốc

TS. Nguyễn Đ&igrave;nh B&iacute;ch, chuy&ecirc;n gia ph&acirc;n t&iacute;ch thị trường n&ocirc;ng sản cho rằng, sự phụ thuộc lớn v&agrave;o một v&agrave;i thị trường dễ tạo n&ecirc;n c&uacute; sốc nếu c&oacute; biến động ch&iacute;nh s&aacute;ch. Ngo&agrave;i ra, khi chỉ đ&aacute;p ứng thị trường dễ t&iacute;nh, doanh nghiệp Việt kh&oacute; c&oacute; động lực cải thiện chất lượng, truy xuất nguồn gốc hay x&acirc;y dựng thương hiệu, đ&acirc;y l&agrave; những yếu tố cốt l&otilde;i để bước v&agrave;o c&aacute;c thị trường cao cấp.

Tr&ecirc;n thực tế, phần lớn gạo xuất khẩu của Việt Nam hiện nay vẫn l&agrave; gạo trắng, gạo thường n&ecirc;n c&oacute; gi&aacute; trị gia tăng thấp. Trong khi đ&oacute;, c&aacute;c loại gạo thơm, gạo đặc sản như ST24, ST25 hay gạo hữu cơ vẫn chiếm tỷ trọng nhỏ, chưa được ph&aacute;t triển đ&uacute;ng tiềm năng.

Dư địa ph&aacute;t triển cho ng&agrave;nh gạo Việt vẫn rất lớn nếu biết c&aacute;ch t&aacute;i định vị thị trường v&agrave; tận dụng c&aacute;c ph&acirc;n kh&uacute;c ng&aacute;ch c&oacute; gi&aacute; trị cao. EU, Nhật Bản, H&agrave;n Quốc hay c&aacute;c quốc gia Trung Đ&ocirc;ng đang mở rộng nhập khẩu gạo chất lượng cao, c&oacute; chứng nhận an to&agrave;n v&agrave; truy xuất nguồn gốc r&otilde; r&agrave;ng.

Nhận thức được vấn đề n&agrave;y, C&ocirc;ng ty TNHH N&ocirc;ng sản Hưng Ph&aacute;t (Long An) cho biết, doanh nghiệp đang chuyển hướng sang c&aacute;c d&ograve;ng gạo hữu cơ, gạo cho người ăn ki&ecirc;ng v&agrave; gạo đ&oacute;ng g&oacute;i cao cấp.

&Ocirc;ng Trần Văn Thắng, Gi&aacute;m đốc cho biết, tuy thị phần cho c&aacute;c loại gạo n&oacute;i tr&ecirc;n c&ograve;n nhỏ, nhưng lợi nhuận cao v&agrave; ổn định hơn. Đặc biệt, c&aacute;c thị trường như Đức, H&agrave; Lan hay UAE rất quan t&acirc;m đến yếu tố m&ocirc;i trường v&agrave; an to&agrave;n thực phẩm.

<img alt="" src="https://static.fireant.vn/Upload/20250522/images/420250522101150.jpg" style="height:448px; width:600px" />

Gạo đặc sản như ST24, ST25 hay gạo hữu cơ vẫn chiếm tỷ trọng nhỏ

Ngo&agrave;i ra, khu vực ch&acirc;u Phi v&agrave; c&aacute;c nước Hồi gi&aacute;o cũng l&agrave; những thị trường tiềm năng chưa được khai th&aacute;c đ&uacute;ng mức. Theo thống k&ecirc; của Tổ chức Lương thực Thế giới (FAO), ch&acirc;u Phi hiện nhập khẩu tr&ecirc;n 17 triệu tấn gạo mỗi năm, trong đ&oacute; c&oacute; nhiều nước ưu ti&ecirc;n nhập khẩu từ c&aacute;c quốc gia c&oacute; gi&aacute; cạnh tranh v&agrave; chất lượng ổn định.

B&ecirc;n cạnh t&aacute;i định vị thị trường, c&aacute;c chuy&ecirc;n gia cho rằng điều kiện ti&ecirc;n quyết để ph&aacute;t triển ng&agrave;nh gạo bền vững l&agrave; phải h&igrave;nh th&agrave;nh chuỗi li&ecirc;n kết chặt chẽ giữa n&ocirc;ng d&acirc;n - hợp t&aacute;c x&atilde; - doanh nghiệp - nh&agrave; ph&acirc;n phối.

<img alt="" src="https://static.fireant.vn/Upload/20250522/images/320250522101253.jpg" style="height:376px; width:600px" />

Cần tập trung h&igrave;nh th&agrave;nh chuỗi li&ecirc;n kết chặt chẽ giữa n&ocirc;ng d&acirc;n - hợp t&aacute;c x&atilde; - doanh nghiệp - nh&agrave; ph&acirc;n phối

TS. Đặng Kim Sơn, nguy&ecirc;n Viện trưởng Viện Ch&iacute;nh s&aacute;ch v&agrave; Chiến lược ph&aacute;t triển n&ocirc;ng nghiệp n&ocirc;ng th&ocirc;n ph&acirc;n t&iacute;ch, việc sản xuất gạo hiện c&ograve;n rời rạc, manh m&uacute;n v&agrave; thiếu đồng bộ từ giống, quy tr&igrave;nh canh t&aacute;c đến chế biến v&agrave; xuất khẩu. Muốn n&acirc;ng cao gi&aacute; trị, phải tổ chức lại chuỗi gi&aacute; trị, trong đ&oacute; doanh nghiệp đ&oacute;ng vai tr&ograve; &quot;nhạc trưởng&quot;, c&ograve;n n&ocirc;ng d&acirc;n v&agrave; hợp t&aacute;c x&atilde; l&agrave; mắt x&iacute;ch kh&ocirc;ng thể thiếu.

M&ocirc; h&igrave;nh li&ecirc;n kết theo chuỗi gi&aacute; trị đ&atilde; được &aacute;p dụng hiệu quả ở một số địa phương như An Giang, Đồng Th&aacute;p, Cần Thơ&hellip; với c&aacute;c c&aacute;nh đồng lớn, &aacute;p dụng c&ocirc;ng nghệ cao, giảm trung gian v&agrave; tăng gi&aacute; trị sản phẩm cho người n&ocirc;ng d&acirc;n.

Đặc biệt, trong xu hướng to&agrave;n cầu h&oacute;a v&agrave; chuyển đổi số, việc ứng dụng c&ocirc;ng nghệ v&agrave;o truy xuất nguồn gốc, quản l&yacute; chất lượng v&agrave; thương mại điện tử cũng l&agrave; một hướng đi mới gi&uacute;p đưa gạo Việt vươn xa hơn, nhất l&agrave; trong bối cảnh người ti&ecirc;u d&ugrave;ng ng&agrave;y c&agrave;ng quan t&acirc;m đến yếu tố minh bạch v&agrave; bền vững.

Theo &ocirc;ng Trần Quốc Tuấn, Chuy&ecirc;n gia thị trường, Thương hiệu gạo quốc gia cần đi k&egrave;m hệ thống ti&ecirc;u chuẩn, quy chuẩn v&agrave; truyền th&ocirc;ng đồng bộ. Ch&uacute;ng ta kh&ocirc;ng thể chỉ dừng ở giải thưởng quốc tế cho ST25 m&agrave; cần c&oacute; chiến lược quốc gia để đưa gạo Việt trở th&agrave;nh lựa chọn của người ti&ecirc;u d&ugrave;ng to&agrave;n cầu. Muốn x&acirc;y dựng thương hiệu gạo quốc gia, b&ecirc;n cạnh nỗ lực của doanh nghiệp, cần c&oacute; ch&iacute;nh s&aacute;ch hỗ trợ d&agrave;i hạn từ ph&iacute;a Nh&agrave; nước. Trong đ&oacute;, đầu tư cho giống l&uacute;a chất lượng cao, quy hoạch v&ugrave;ng trồng gắn với chế biến s&acirc;u v&agrave; ưu đ&atilde;i cho c&aacute;c doanh nghiệp sản xuất xanh - sạch - bền vững l&agrave; yếu tố then chốt.

<img alt="" src="https://static.fireant.vn/Upload/20250522/images/220250522101359.jpg" style="height:392px; width:600px" />

Doanh nghiệp chế biến, xuất khẩu cần c&oacute; ch&iacute;nh s&aacute;ch hỗ trợ d&agrave;i hạn từ ph&iacute;a Nh&agrave; nước

Trong bối cảnh cạnh tranh ng&agrave;y c&agrave;ng gay gắt, chỉ khi chuyển từ tư duy &ldquo;b&aacute;n gạo&rdquo; sang &ldquo;b&aacute;n gi&aacute; trị gia tăng&rdquo;, từ &ldquo;sản xuất manh m&uacute;n&rdquo; sang &ldquo;li&ecirc;n kết chuỗi&rdquo; th&igrave; ng&agrave;nh l&uacute;a gạo Việt Nam mới c&oacute; thể vững v&agrave;ng trước biến động v&agrave; vươn l&ecirc;n th&agrave;nh thế lực thực sự tr&ecirc;n bản đồ lương thực thế giới.

<a href="https://thoibaonganhang.vn/tai-dinh-vi-thi-truong-huong-di-ben-vung-cho-nganh-lua-gao-164617.html">Đức Hiền-Link gốc</a>

Trong bối cảnh thị trường xuất khẩu đầy biến động, việc phụ thuộc vào một số thị trường chủ lực đang trở thành điểm nghẽn cho sự phát triển của ngành lúa gạo Việt Nam. Đã đến lúc tái định vị chiến lược thị trường, khai thác hiệu quả các thị trường ngách và thúc đẩy liên kết giữa các doanh nghiệp nhằm nâng cao giá trị và khả năng cạnh tranh cho gạo Việt trên trường quốc tế.
