NHTW Anh được dự báo sẽ cắt giảm lãi suất từ 4,25% xuống 4% vào thứ Năm (7/8) tới và sẽ tiếp tục hạ lãi suất một lần nữa trước khi kết thúc năm. Tuy nhiên lạm phát vẫn là vấn đề gây tranh cãi giữa các nhà hoạch định chính sách khi mà giá tiêu dùng đã tăng gần gấp đôi mục tiêu 2% của cơ quan này vào tháng Sáu.
NHTW Anh được dự báo sẽ tiếp tục cắt giảm lãi suất hôm 7/8 tới
Sẽ tiếp tục giảm lãi suất
Lạm phát tại Anh tăng mạnh hơn nhiều so với khu vực đồng euro hoặc Mỹ sau khi cuộc xung đột Nga – Ukraine bùng nổ vào năm 2022, đạt đỉnh 11,1%, một phần do Anh phụ thuộc quá nhiều vào khí đốt tự nhiên để sưởi ấm và điện.
Tuy nhiên lạm phát tại Anh đã giảm mạnh vào năm 2023 và chạm đáy ở mức 1,7% vào tháng 9/2024, một phần cũng nhờ động thái cắt giảm lãi suất nhanh và mạnh của BOE. Theo đó cơ quan này đã tăng lãi suất tới 14 lần kể từ tháng 12/2021 đến tháng 8/2023 với tổng mức tăng lên tới 515 điểm cơ bản, đưa lãi suất đồng bảng Anh lên cao nhất 15 năm.
Sau khi giữ nguyên lãi suất ở mức 5,25% suốt từ tháng 8/2023, đến tháng 8/2024 BOE bắt đầu khởi động chu kỳ nới với việc cắt giảm lãi suất 25 điểm cơ bản khi lạm phát tại Anh chậm lại. Kể từ đó đến nay, cơ quan này đã có 4 lần cắt giảm lãi suất với tổng mức cắt giảm là 100 điểm cơ bản, đưa lãi suất xuống còn 4,25% như hiện tại.
Chưa dừng lại ở đó, BOE còn được dự báo sẽ tiếp tục có lần cắt giảm lãi suất thứ 5, đưa lãi suất xuống còn 4%, vào ngày 7/8 tới để thúc đẩy nền kinh tế sau khi tổng sản phẩm quốc nội (GDP) suy giảm hai quý liên tiếp và tình trạng mất việc làm gia tăng trong mùa Xuân.
Lạm phát gây tranh cãi
Thế nhưng theo các nhà phân tích, lạm phát sẽ là một chủ đề gây tranh cãi giữa các nhà hoạch định chính sách khi mà lạm phát tại Anh hiện cao hơn khá nhiều so với Mỹ và khu vực đồng euro.
Theo đó chỉ số giá tiêu dùng (CPI) tại Anh đã tăng lên 3,6% vào tháng 6, mức cao nhất kể từ tháng 1/2024, và một số nhà kinh tế cho rằng con số này sẽ sớm đạt 4%.
Hồi tháng 5, BOE cũng dự báo lạm phát sẽ không trở lại mục tiêu cho đến đầu năm 2027. Trong khi đó, NHTW châu Âu (ECB) dự kiến lạm phát khu vực đồng euro sẽ dao động quanh mức 2%.
Diễn biến CPI của Anh, Mỹ và khu vực đồng euro từ năm 2022, bao gồm dự báo cho Anh và khu vực đồng euro đến năm 2027
Đáng chú ý, mặc dù lạm phát giá tiêu dùng tổng thể đã giảm mạnh vào năm 2023 trước khi bắt đầu tăng trở lại, hai thành phần thường được sử dụng làm thước đo áp lực giá trong nước trong dài hạn vẫn chưa giảm nhiều.
Cụ thể, cả lạm phát giá dịch vụ - vốn bị ảnh hưởng nặng nề bởi chi phí lao động tăng - và CPI cơ bản (đã loại bỏ các yếu tố biến động) đều duy trì ở mức cao hơn CPI tổng thể. Riêng lạm phát thực phẩm và đồ uống - vốn có tác động lớn đến nhận thức của công chúng về lạm phát và đặc biệt đáng chú ý đối với người Anh nghèo - đã bắt đầu tăng nhanh chóng.
Diễn biến CPI tổng thể, giá thực phẩm và đồ uổng không cồn, giá dịch vụ và CPI cơ bản của Anh kể từ giữa năm 2019
Không chỉ giá tiêu dùng mà kỳ vọng lạm phát của doanh nghiệp và hộ gia đình đều tăng lên trong năm qua. Chỉ số kỳ vọng dài hạn của Citi/YouGov đang ở gần mức cao nhất kể từ cuối năm 2022 - khi lạm phát toàn phần ở mức hai chữ số - trong khi khảo sát của chính BOE cũng đang ở mức cao nhất kể từ năm 2019.
Hầu hết các quan chức của BoE đều coi các cuộc khảo sát về kỳ vọng của doanh nghiệp và hộ gia đình về lạm phát trong tương lai là một chỉ dẫn quan trọng cho sự tăng giá và nhu cầu tiền lương trong tương lai.
Tuy nhiên, một số quan chức lại ít chú trọng đến các cuộc khảo sát này, coi phản hồi là phản ứng với lạm phát gần đây hơn là dự đoán về hành vi trong tương lai.
Kỳ vọng lạm phát của công chúng từ các cuộc khảo sát của BOE và Citi/YouGov kể từ cuối năm 2019
Nhiều áp lực đẩy lạm phát tăng
Chưa hết, lạm phát hiện vẫn đang chịu khá nhiều áp lực tăng. Đầu tiên là tiền lương. Theo đó, mặc dù tăng trưởng lương thường xuyên hàng năm của khu vực tư nhân chỉ dưới 5% đã chậm lại từ mức đỉnh hơn 8% hai năm trước. Tuy nhiên, con số này vẫn cao hơn khoảng 2 điểm phần trăm so với trước đại dịch Covid-19 và mức khoảng 3% mà hầu hết các nhà hoạch định chính sách coi là phù hợp với lạm phát 2%.
Cả BOE và các nhà tuyển dụng được BOE khảo sát đều dự đoán tăng trưởng lương sẽ chậm lại hơn nữa, xuống còn 3% trong 18 tháng tới, gây áp lực giảm lạm phát.
Tuy nhiên, sự sụt giảm tăng trưởng lương trong năm qua không hề dễ dàng và tỷ lệ thất nghiệp gia tăng cùng với số lượng việc làm trống ít hơn không đảm bảo rằng tăng trưởng lương sẽ chậm lại nhanh như BOE dự kiến.
Diễn biến lạm phát, tăng trưởng lương thường xuyên của khu vực tư nhân từ năm 2017 và dự báo đến năm 2027
Trong khi áp lực chi phí đang tăng lên. Cụ thể, Chỉ số Nhà quản lý mua hàng (PMI) tháng 7 cho thấy các doanh nghiệp Anh đang tăng giá với “tốc độ mạnh mẽ”. Mặc dù giảm so với năm 2022, khảo sát vẫn cho thấy mức tăng giá lớn hơn so với trước đại dịch. Trong năm qua, chi phí cho cả doanh nghiệp dịch vụ và nhà sản xuất đều tăng mạnh - điều này sẽ gây áp lực tăng giá nếu những chi phí này được chuyển sang người tiêu dùng.
Các thành phần của chỉ số PMI của Anh đối với giá đầu vào và đầu ra của ngành sản xuất và dịch vụ kể từ năm 2019
Nhà hoạch định chính sách BoE Catherine Mann đã lưu ý vào tháng 7 rằng, mặc dù tăng trưởng tiền lương đã giảm, nhưng động lực giá cả vẫn là một thách thức và cần sự cảnh giác từ chính sách tiền tệ.
