TPHCM - Một số cửa hàng, quán ăn nhỏ ở TPHCM từ chối nhận chuyển khoản hoặc yêu cầu không ghi nội dung thanh toán.
Chuyển khoản bị từ chối, khách ngỡ ngàng
Ghé một cửa hàng quần áo trên đường Bình Đông (Quận 8), chị Lê Mỹ Phương chọn được món đồ ưng ý với hóa đơn gần 1,5 triệu đồng. Tuy nhiên, khi thanh toán, nhân viên thông báo cửa hàng không nhận chuyển khoản cho hóa đơn trên 1 triệu đồng và yêu cầu không ghi nội dung như “mua bán”, “trả tiền”, “mua hàng” trong giao dịch.
“Tôi khá bất ngờ vì trước đây cửa hàng vẫn nhận chuyển khoản bình thường. Với yêu cầu này, tôi đành để lại một món đồ vì không mang đủ tiền mặt”, chị Phương chia sẻ.
Tình trạng tương tự cũng xảy ra tại một quán ăn ở Quận 10, nơi dán biển “Xin quý khách thanh toán bằng tiền mặt”. Anh Nguyễn Quang (ngụ Quận 10) cho biết: “Tôi tính vào mua đồ ăn nhưng thấy thông báo vậy nên thôi. Hỏi lý do, quán chỉ lắc đầu”.
Theo ghi nhận của báo Lao Động, hiện tượng từ chối chuyển khoản không phổ biến, nhưng bắt đầu xuất hiện ở một số cửa hàng, quán ăn nhỏ lẻ, đặc biệt là nơi do tiểu thương lớn tuổi kinh doanh. Một số địa điểm đã tạm dừng chuyển khoản mà không giải thích lý do rõ ràng.
Một quán ăn ở Quận 10 thông báo khách thanh toán bằng tiền mặt, không nhận chuyển khoản. Ảnh: Hạ Mây
Ông T.V.V, chủ một quán ăn ở Quận 10, thẳng thắn cho biết: “Trước giờ tôi đóng thuế khoán vài triệu mỗi tháng. Giờ mà chuyển qua doanh nghiệp hay dùng hóa đơn điện tử thì phải kê khai doanh thu, chi phí, rồi thuê người làm kế toán. Rắc rối lắm, nên tôi hạn chế nhận chuyển khoản”.
Không thể “lách” thuế bằng tiền mặt
Trao đổi với Lao Động, PGS.TS.LS. Bùi Kim Hiếu - Trưởng Khoa, Khoa Khoa học xã hội - Ngôn ngữ quốc tế, Trường Đại học Gia Định cho biết, theo Nghị định 70, từ ngày 1.6, cá nhân, hộ kinh doanh kinh doanh đang nộp thuế khoán, có doanh thu từ 1 tỉ đồng/năm trở lên phải áp dụng hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền có kết nối với cơ quan thuế. Doanh thu sẽ được tính đúng, tính đủ, sát với thực tế hơn, theo đó, mức thuế khoán có thể bị điều chỉnh.
Áp dụng quy định tại Thông tư 40/2021, cá nhân, hộ kinh doanh có doanh thu từ 100 triệu đồng mỗi năm trở lên, bắt buộc phải đóng 3 loại thuế, phí bao gồm: Lệ phí môn bài, thuế giá trị gia tăng (VAT) và thuế thu nhập cá nhân.
Với việc quản lý hóa đơn, chứng từ điện tử được áp dụng, nhiều hộ kinh doanh bắt đầu tính VAT vào hóa đơn của khách. Theo đó, giá hàng hóa tới tay người tiêu dùng cao hơn. Việc “né” chuyển khoản, nhận tiền mặt của các hộ kinh doanh là cách hiểu sai về nghĩa vụ thuế.
“Dù nhận tiền mặt hay chuyển khoản, chia nhỏ tiền ra các tài khoản nhận tiền khác nhau, thay đổi nội dung nhận tiền, hay làm cách nào đi nữa, thì nghĩa vụ thuế của cá nhân kinh doanh vẫn xảy ra. Nghĩa vụ thuế dựa trên bản chất hoạt động kinh doanh, chỉ khi doanh thu dưới 100 triệu đồng/năm (năm sau dưới 200 triệu đồng/năm) thì mới không phải nộp thuế” - PGS.TS.LS. Bùi Kim Hiếu cho hay.
Theo PGS.TS.LS. Bùi Kim Hiếu, hiện nay, chưa có quy định cấm người tiêu dùng sử dụng tiền mặt để thanh toán hàng hóa, dịch vụ; đồng thời, cũng không có quy định nào cấm cá nhân kinh doanh hoặc doanh nghiệp nhận thanh toán bằng tiền mặt. Do đó, về mặt nguyên tắc, người tiêu dùng và cá nhân kinh doanh, doanh nghiệp hoàn toàn có quyền sử dụng tiền mặt để thanh toán hàng hóa, dịch vụ cho nhau. Vì vậy, không thể quy chụp mọi hành vi nhận thanh toán bằng tiền mặt của cá nhân kinh doanh hoặc doanh nghiệp đều nhằm mục đích “né thuế”, nhất là trong một xã hội có tập quán sử dụng tiền mặt còn rất phổ biến như Việt Nam hiện nay.
Vì vậy, cá nhân kinh doanh, doanh nghiệp từ chối cho khách hàng thanh toán qua chuyển khoản có phải nhằm mục đích “né thuế” hay không thì cần phải được các cơ quan chức năng xác định bằng các biện pháp nghiệp vụ.
Trường hợp có đủ cơ sở để chứng minh cá nhân kinh doanh, doanh nghiệp có hành vi né thuế thì tùy vào tính chất, mức độ vi phạm mà cá nhân kinh doanh, doanh nghiệp có thể bị xử phạt hành chính theo Nghị định 125/2020/NĐ-CP hoặc có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo quy định tại Điều 200 Bộ luật Hình sự năm 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017).
Ngọc Lê-Ngọc Ánh
