Giá vàng tăng mạnh, người dân vẫn xếp hàng mua. Chuyên gia cảnh báo tình trạng này sẽ còn kéo dài nếu không điều chỉnh chính sách điều hành.

Nguyên nhân nhiều người xếp hàng mua vàng

Tình trạng người dân xếp hàng mua vàng đang trở thành hiện tượng phổ biến tại nhiều thành phố lớn. Ghi nhận của phóng viên Báo Lao Động cho thấy, nhiều người chấp nhận chờ đợi hàng giờ để mua vàng, bất chấp giá trong nước liên tục leo thang, có thời điểm vượt ngưỡng 122 triệu đồng/lượng.

Không chỉ vàng miếng mà cả vàng nhẫn tròn trơn cũng trở nên khan hiếm, khiến nhu cầu mua vào tăng mạnh.

Giới chuyên gia nhận định, làn sóng đổ xô mua vàng không chỉ phản ánh tâm lý đám đông mà còn cho thấy những bất cập kéo dài trong chính sách điều hành thị trường vàng. Trong đó, mất cân đối cung - cầu được xem là nguyên nhân cốt lõi dẫn tới tình trạng bất thường này.

Trao đổi với phóng viên Báo Lao Động, TS Nguyễn Trí Hiếu - chuyên gia kinh tế - cho rằng: “Có thể nói nguyên nhân chính là nguồn cung vàng hiện thiếu hụt, trong khi nhu cầu bị kích thích bởi nhiều yếu tố, từ giá vàng thế giới đến tâm lý đám đông. Người dân cũng cảm thấy việc kinh doanh năm nay khó khăn do các vấn đề như thuế quan toàn cầu, nên xu hướng tìm đến vàng như một kênh trú ẩn an toàn rất mạnh mẽ”.

Gần đây, nhiều người đổ về các cửa hàng kinh doanh vàng bạc đá quý xếp hàng chờ mua. Ảnh: Phương Anh

Theo ông Hiếu, việc người dân đổ xô mua vàng không đơn thuần là hành động bộc phát mà phản ánh nhu cầu tích trữ tài sản có chủ đích. “Không phải ai cũng biết đầu tư chứng khoán hay bất động sản. Với nhiều người, vàng là kênh dễ tiếp cận nhất. Cầm trong tay một chỉ vàng, họ cảm thấy yên tâm vì biết rõ mình đang nắm giữ bao nhiêu tài sản” - ông phân tích.

Thậm chí, với nhiều người dân, vàng còn được xem là kênh đầu tư chắc chắn hơn gửi tiền ngân hàng trong bối cảnh lãi suất hiện nay kém hấp dẫn. Ông Hiếu nhận định: “Người Việt vốn có tâm lý "ăn chắc mặc bền", ưu tiên nắm giữ tài sản hữu hình. Vàng không chỉ là của để dành, mà còn là tài sản bảo hiểm có thể dùng khi ốm đau, cưới hỏi hoặc để lại cho con cháu”.

Đáng chú ý, vị chuyên gia cảnh báo nếu không sớm điều chỉnh chính sách, giá vàng trong nước có thể tiếp tục bị đẩy lên những mức chưa từng có: “Tôi cho rằng trong ngắn hạn, giá vàng có thể đạt mốc 125 triệu đồng/lượng. Thời điểm cụ thể chưa thể xác định, nhưng xác suất đạt mức này trong vòng 90 ngày kể từ khi Tổng thống Mỹ Donald Trump tuyên bố xem xét lại các chính sách thuế toàn cầu là khoảng 60%”.

Cần nhanh chóng điều chỉnh chính sách về nguồn cung

Trước thực trạng trên, TS Nguyễn Trí Hiếu đề xuất cần nhanh chóng điều chỉnh chính sách về nguồn cung. “Ngân hàng Nhà nước (NHNN) nên rút lại vai trò là nhà nhập khẩu vàng duy nhất. Nghị định 24 cũng cần được sửa đổi theo hướng cho phép các doanh nghiệp đủ điều kiện được trực tiếp nhập khẩu vàng, nhưng phải nằm trong sự điều phối và định hướng của NHNN” - ông nói.

Theo ông, chỉ khi thị trường có thêm nguồn cung, giá vàng mới có cơ hội ổn định trở lại. Đồng thời, việc phân bổ chỉ tiêu nhập khẩu và quản lý chặt chẽ dòng ngoại tệ sẽ giúp giảm áp lực tỷ giá và ngăn chặn tình trạng đầu cơ, găm hàng trên thị trường vàng.

Đồng quan điểm, GS. Trần Thọ Đạt, Chủ tịch Hội đồng Khoa học – Đào tạo tại Đại học Kinh tế Quốc dân cho rằng, nếu sửa đổi Nghị định 24, phá bỏ thế độc quyền vàng, thị trường vàng tại Việt Nam sẽ vận hành sát hơn với thị trường thế giới.

"NHNN quản lý thị trường vàng khá chặt chẽ. NHNN chỉ nên thực hiện quản lý và hoạch định hành chính, chính sách, điều tiết, dự trữ ngoại hối bằng vàng theo các pháp lệnh hiện hành như pháp lệnh ngoại hối, Luật NHNN, Luật Các tổ chức tín dụng. NHNN không nên tham gia sản xuất kinh doanh và điều tiết thị trường vàng và các biện pháp hành chính, không trực tiếp can dự vào quá trình kinh doanh vàng, trả lại việc kinh doanh vàng cho thị trường" - ông Thọ cho hay.

Trước đó, tại cuộc họp toàn thể Hội đồng Tư vấn chính sách tài chính, tiền tệ quốc gia ngày 28.3.2024, các chuyên gia và thành viên Hội đồng đã đề xuất bỏ độc quyền vàng miếng SJC.

Tại đây, các chuyên gia kinh tế và thành viên Hội đồng đánh giá Nghị định 24/2012 đã hoàn thành sứ mệnh "chống vàng hóa", đồng thời thống nhất đề xuất bỏ cơ chế nhà nước độc quyền sản xuất vàng miếng SJC, kiến nghị cấp phép cho một số doanh nghiệp đủ điều kiện tham gia sản xuất.

Phan Anh

Link gốc