Giải pháp đảm bảo đủ điện để đáp ứng tăng trưởng kinh tế trên 8% năm 2025 và 2 chữ số từ giai đoạn 2026 - 2030 là nội dung tham luận của Cục Điện lực - Bộ Công Thương tại Hội thảo “Giải pháp chuyển đổi năng lượng hướng tới Net Zero” do Báo Lao Động phối hợp với Bộ Công Thương tổ chức ngày 29.5.2025.
Trong thời gian qua đã xuất hiện nhiều yếu tố mới ảnh hưởng đến nhu cầu tiêu thụ điện và định hướng phát triển nguồn điện, như: Tiếp tục thực hiện chủ trương đầu tư Dự án điện hạt nhân Ninh Thuận; mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội tới năm 2030 cao hơn rất nhiều so với trước (năm 2025 phấn đấu đạt trên 8% và giai đoạn 2026-2030 phấn đấu đạt mức hai con số); tình hình địa chính trị quốc tế còn tiếp tục diễn biến phức tạp; sự phát triển nhanh về khoa học công nghệ...
Trước tình hình đó, Thủ tướng Chính phủ đã giao Bộ Công Thương thực hiện điều chỉnh Quy hoạch điện VIII để đáp ứng mục tiêu tăng trưởng GDP ở mức 2 con số trong giai đoạn tới.
Để đảm bảo cung ứng điện các năm tới với mục tiêu tăng trưởng kinh tế ở mức hai con số, việc rà soát, đánh giá khả năng phát triển các loại hình nguồn điện, điều chỉnh cơ cấu nguồn điện đặc biệt giai đoạn đến năm 2030, trong đó ưu tiên phát triển nguồn điện có thời gian thực hiện nhanh để kịp thời đáp ứng nhu cầu phụ tải, đặc biệt tại khu vực phía Bắc là cần thiết.
Trên cơ sở đó, Thủ tướng Chính phủ đã giao nhiệm vụ cho Bộ Công Thương tổ chức lập Điều chỉnh Quy hoạch điện VIII tại Quyết định số 1710/QĐ-TTg ngày 31.12.2024.
Thực hiện nhiệm vụ được giao, Bộ Công Thương đã phối hợp với các Bộ, ngành, địa phương triển khai xây dựng đề án Điều chỉnh Quy hoạch điện VIII theo đúng quy định của pháp luật về điện lực và quy hoạch, trình và được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 768/QĐ-TTg ngày 15.4.2025.
Trong đó, đã tính toán xác định cơ cấu nguồn điện đảm bảo các yêu cầu giải quyết được 3 mục tiêu: (i) Đáp ứng nhu cầu trong nước, (ii) Phục vụ cơ chế mua bán điện trực tiếp (DPPA), (iii) Phục vụ phát triển để xuất khẩu theo hợp đồng.
Kết quả tính toán dự báo phụ tải điện được thực hiện với 3 phương án tương ứng với 3 kịch bản tăng trưởng GDP. Tốc độ tăng trưởng điện thương phẩm ở phương án phụ tải cơ sở giai đoạn 2026-2030 là 10,3%/năm (tương ứng với mức tăng trưởng GDP bình quân của Việt Nam khoảng 8,0%/năm trong giai đoạn này) và phương án phụ tải cao 12,5%/năm (tương ứng với tăng trưởng GDP bình quân 10,0%/năm) đảm bảo đủ điện cho phát triển kinh tế -xã hội của nước ta.
Điện là yếu tố hạ tầng then chốt, giữ vai trò quyết định trong bảo đảm an ninh năng lượng, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế và phục vụ đời sống nhân dân. Ảnh: Phan Anh
Chương trình phát triển điện lực tại Điều chỉnh Quy hoạch điện VIII bảo đảm phù hợp với xu hướng phát triển của thế giới, đáp ứng nhu cầu điện trong nước, sẵn sàng xuất khẩu và hướng tới mục tiêu trung hòa các bon vào năm 2050.
Như vậy, các nguồn lực trong nước sẽ được phát huy tối đa tiềm năng, hạn chế đáng kể sự phụ thuộc vào nước ngoài, nhằm mục tiêu khai thác tối đa các nguồn năng lượng tái tạo tại các khu vực có nhiều tiềm năng, phù hợp với đặc điểm vận hành hệ thống điện, tình hình phát triển phụ tải, bảo đảm cung ứng đủ điện cho phát triển kinh tế - xã hội ở mức 2 con số và có độ dự phòng để phát triển các trung tâm dữ liệu ngành, dữ liệu quốc gia trong tương lai.
Theo tính toán trong Điều chỉnh Quy hoạch điện VIII, đến năm 2030 tổng công suất các nhà máy điện phục vụ nhu cầu trong nước (không bao gồm xuất khẩu) đạt 183.291-236.363 MW (cao gấp 2,5-3 lần so với quy mô nguồn điện hiện nay, tăng thêm 27.747-80.819 MW so với Quy hoạch điện VIII đã được phê duyệt), trong đó: (i) Các nguồn điện nền (tổng công suất 97.734-103.176 MW): Nhiệt điện than 31.055 MW (chiếm tỉ lệ 13,1-16,9%); Nhiệt điện khí trong nước 10.861-14.930 MW (chiếm tỉ lệ 5,9-6,3%); Nhiệt điện LNG 22.524 MW (chiếm tỉ lệ 9,5-12,3%); Thủy điện 33.294-34.667 MW (chiếm tỉ lệ 14,7-18,2%); (ii) Nguồn điện năng lượng tái tạo, chủ yếu là điện gió và điện mặt trời (tổng công suất 78.525-117.445 MW): Điện gió trên bờ và gần bờ 26.066-38.029 MW (chiếm tỉ lệ 14,2-16,1%); Điện gió ngoài khơi 6.000 MW (chiếm tỉ lệ 2,5-3,2%); Điện mặt trời (gồm điện mặt trời tập trung và điện mặt trời mái nhà) 46.459-73.416 MW (chiếm tỉ lệ 25,3-31,1%).
Để bảo đảm tiến độ các dự án điện đưa vào vận hành theo quy hoạch được duyệt, đáp ứng nhu cầu tăng trưởng phục vụ phát triển kinh tế - xã hội của đất nước và triển khai hiệu quả các mục tiêu đã đề ra, Điều chỉnh Quy hoạch điện VIII cũng đã đề xuất một số giải pháp, gồm:
(1) Tiếp tục hoàn thiện các cơ chế, chính sách để tạo hành lang thông thoáng trong việc triển khai và thực hiện các dự án điện.
(2) Thường xuyên đôn đốc các địa phương hỗ trợ, tạo điều kiện cho các chủ đầu tư triển khai dự án trên địa bàn, bảo đảm tiến độ đề ra.
(3) Giải pháp tạo nguồn vốn và huy động vốn đầu tư phát triển ngành điện, đặc biệt là đa dạng hóa các nguồn vốn, các hình thức huy động vốn (vốn tín dụng ngân hàng, vốn viện trợ, thị trường chứng khoán,...), thu hút có hiệu quả các nguồn vốn trong và ngoài nước; khuyến khích các thành phần kinh tế tham gia đầu tư vào ngành điện.
(4) Đề xuất các cơ quan chức năng quyết liệt tháo gỡ vướng mắc do kết luận thanh tra, nhằm sớm đưa các dự án điện vào vận hành, đảm bảo cung ứng điện cho phát triển kinh tế - xã hội của đất nước và nhu cầu sinh hoạt của Nhân dân.
(5) Các Tập đoàn, Tổng công ty đẩy nhanh tiến độ xây dựng, hoàn thành các công trình nguồn điện được giao và lưới điện truyền tải (nhất là truyền tải liên miền và khu vực).
(6) Chủ đầu tư các nhà máy điện tăng cường công tác theo dõi, giám sát chặt chẽ tình trạng vận hành thiết bị của nhà máy; chủ động phối hợp hiệu quả với các đơn vị cung cấp nhiên liệu sơ cấp (than, khí - bao gồm cả nguồn khí LNG, dầu) để xây dựng và triển khai kế hoạch thu xếp nguồn cung nhiên liệu ổn định, liên tục trong suốt quá trình vận hành nhà máy; tuân thủ tuyệt đối lệnh điều độ của cơ quan điều độ đáp ứng nhu cầu hệ thống điện.
Cục Điện lực - Bộ Công Thương
