Việc đồng bộ chính sách giữa Ngân hàng Nhà nước và Bộ Tài chính đã tạo nền tảng pháp lý rõ ràng, minh bạch hơn, thu hút nhà đầu tư nước ngoài tham gia thị trường chứng khoán. Những thay đổi này không chỉ cải thiện tiêu chí tiếp cận thị trường mà còn thúc đẩy gia tăng dòng vốn ngoại, hỗ trợ tiến trình nâng hạng. Để làm rõ hơn về những điểm mới trong Thông tư 03/2025/TT-NHNN và Thông tư 20/2025/TT-BTC, phóng viên đã có cuộc trao đổi với ông Vũ Duy Khánh – Giám đốc Trung tâm Phân tích, Công ty CP Chứng khoán Smart Invest (AAS)

Thị trường chứng khoán Việt Nam đang đứng trước cơ hội lớn để thu hút vốn ngoại. Ảnh minh họa

PV: Ông đánh giá thế nào về quy định cho phép nhà đầu tư nước ngoài mở nhiều tài khoản đầu tư gián tiếp tại một ngân hàng bằng đồng Việt Nam trong Thông tư 03/2025/ TT-NHNN (Thông tư 03) của Ngân hàng Nhà nước?

Đồng bộ pháp lý, chứng khoán Việt sẽ hấp dẫn hơn trong mắt khối ngoại

Ông Vũ Duy Khánh: Thông tư 03 cho phép nhà đầu tư nước ngoài có thể mở nhiều tài khoản đầu tư gián tiếp tại một ngân hàng được phép tương ứng với mã số giao dịch chứng khoán được cấp, đánh dấu bước tiến quan trọng trong việc kiểm soát dòng vốn và rủi ro ngoại hối. Việc tập trung hóa tài khoản giúp cơ quan quản lý dễ dàng giám sát các luồng vốn ra vào thị trường, đồng thời hạn chế tình trạng phân tán giao dịch, ngăn ngừa hành vi đầu cơ và chuyển vốn không minh bạch.

Yêu cầu thực hiện toàn bộ giao dịch đầu tư gián tiếp thông qua nhiều tài khoản bằng đồng Việt Nam cũng góp phần ổn định tỷ giá, khi mọi hoạt động chuyển đổi ngoại tệ đều được kiểm soát chặt chẽ qua hệ thống ngân hàng được phép. Nhờ đó, Ngân hàng Nhà nước có thể củng cố dự trữ ngoại hối và ứng phó hiệu quả hơn với các cú sốc bên ngoài. Đồng thời, quy định này cũng góp phần kiểm soát rủi ro liên quan đến đòn bẩy tài chính trong hoạt động đầu tư của khối ngoại.

Rộng đường cho mục tiêu nâng hạng

"Quy định cho phép nhà đầu tư nước ngoài mở nhiều tài khoản đầu tư gián tiếp tại một ngân hàng bằng đồng Việt Nam giúp chuẩn hóa giao dịch, tăng minh bạch và giảm rủi ro pháp lý – yếu tố quan trọng với các quỹ lớn như ETF hay quỹ chủ động. Việc tập trung dòng vốn còn đơn giản hóa kiểm soát, báo cáo và công bố thông tin, qua đó củng cố niềm tin vào độ an toàn của thị trường" - ông Vũ Duy Khánh

PV: Trong bối cảnh thị trường chứng khoán Việt Nam đang trong quá trình nâng hạng từ cận biên lên mới nổi, Thông tư 03 đóng vai trò ra sao trong việc thu hút các quỹ đầu tư lớn quốc tế, thưa ông?

Ông Vũ Duy Khánh: Việc hướng tới mục tiêu nâng hạng thị trường chứng khoán Việt Nam từ cận biên lên mới nổi theo chuẩn FTSE hay MSCI đòi hỏi những cải cách thực chất về minh bạch, thanh khoản và khả năng tiếp cận. Trong bối cảnh đó, Thông tư 03 được xem là bước tiến quan trọng, góp phần hoàn thiện khung pháp lý và tăng sức hấp dẫn của thị trường đối với nhà đầu tư nước ngoài.

Bên cạnh đó, đây cũng là bước đi cần thiết nhằm cải thiện tiêu chí “khả năng tiếp cận thị trường” – một điều kiện tiên quyết để được nâng hạng. Thông qua việc chuẩn hóa quy trình và tăng cường giám sát, Thông tư 03 góp phần xây dựng môi trường đầu tư rõ ràng hơn, phù hợp với kỳ vọng từ các tổ chức xếp hạng quốc tế. Ước tính của SSI Research cho thấy, nếu được nâng hạng, thị trường Việt Nam có thể thu hút khoảng 1,7 tỷ USD từ các quỹ ETF, chưa kể dòng vốn từ các quỹ chủ động có thể cao hơn nhiều lần.

Ngoài hỗ trợ nâng hạng, Thông tư 03 còn giúp kiểm soát hiệu quả rủi ro liên quan đến rửa tiền hay thao túng dòng vốn thông qua cơ chế giám sát tập trung. Điều này phù hợp với yêu cầu ngày càng khắt khe của các quỹ đầu tư toàn cầu về lựa chọn điểm đến có hệ thống pháp lý và giám sát rủi ro hiệu quả.

Mặc dù vậy, tôi cho rằng, tuy Thông tư 03 đã nới lỏng quy định khi cho phép mở nhiều tài khoản tại một ngân hàng, việc yêu cầu tập trung toàn bộ hoạt động tại một tổ chức lưu ký vẫn có thể tạo thách thức cho các quỹ lớn trong việc phân tách danh mục và tối ưu vận hành. Do đó, hệ thống ngân hàng và hạ tầng tài chính cần đủ năng lực để xử lý khối lượng giao dịch lớn, đa dạng và ngày càng phức tạp.

PV: Cùng với Thông tư 03, Bộ Tài chính cũng đã ban hành Thông tư 20/2025/ TT-BTC, trong đó có nhiều điểm mới. Ông đánh giá thế nào khi quy định được đồng bộ, tạo điều kiện thu hút nhà đầu tư nước ngoài?

Ông Vũ Duy Khánh: Điểm nhấn nổi bật của Thông tư 03 là nhà đầu tư nước ngoài không còn phải hợp pháp hóa lãnh sự hồ sơ khi mở tài khoản, giúp rút ngắn thời gian mở tài khoản, tạo điều kiện cho nhà đầu tư nước ngoài nhanh chóng đầu tư gián tiếp vào Việt Nam. Trong khi đó, Thông tư 20/2025/TT-BTC của Bộ Tài chính – sửa đổi, bổ sung Thông tư 51/2021/TT-BTC làm rõ các quy định liên quan đến tài khoản đầu tư gián tiếp nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho nhà đầu tư nước ngoài tham gia thị trường chứng khoán, thu hút dòng vốn nước ngoài hiệu quả hơn. Sự phối hợp này giúp hoàn thiện khung pháp lý theo hướng đồng bộ, minh bạch và nhất quán, qua đó tiệm cận các chuẩn mực quốc tế trong lộ trình nâng hạng thị trường.

Không chỉ nâng cao hiệu lực quản lý, các quy định mới còn tạo thuận lợi rõ rệt cho nhà đầu tư. Việc chuẩn hóa quy trình mở tài khoản tại ngân hàng lưu ký, áp dụng thống nhất với cả tổ chức phát hành chứng chỉ lưu ký (DR), cùng các thủ tục như thông báo chỉ định tổ chức báo cáo sở hữu trong vòng 24 giờ, giúp rút ngắn thời gian xử lý và tăng tính linh hoạt. Đây là điểm cộng lớn trong mắt các quỹ đầu tư nước ngoài, vốn đánh giá cao môi trường pháp lý đơn giản và minh bạch.

Về dài hạn, sự đồng bộ giữa 2 Thông tư góp phần tháo gỡ các điểm nghẽn lớn liên quan đến dòng vốn và tiếp cận thông tin – những yếu tố thường được các tổ chức xếp hạng xếp hàng quan tâm. Đặc biệt, lộ trình công bố thông tin bằng tiếng Anh đã được quy định trong Thông tư 68/2024/TT-BTC càng củng cố cam kết minh bạch và thân thiện với nhà đầu tư nước ngoài. Nếu được thực thi hiệu quả, các cải cách này sẽ tạo nền tảng quan trọng để Việt Nam được nâng hạng lên thị trường mới nổi trong thời gian tới.

PV: Xin cảm ơn ông!

Thu Hương-Link gốc