Để xây dựng thị trường bất động sản minh bạch, chuyên nghiệp và phát triển bền vững, việc chuẩn hóa hoạt động môi giới rất quan trọng.
Từ ngày 1/8/2024, mọi cá nhân hành nghề môi giới bất động sản bắt buộc phải có chứng chỉ hành nghề. Quy định mới này được kỳ vọng sẽ trở thành bước tiến quan trọng trong việc chuyên nghiệp hóa thị trường, bảo vệ quyền lợi khách hàng và nâng cao uy tín của đội ngũ môi giới.
Từ ngày 1/8/2024, mọi cá nhân hành nghề môi giới bất động sản bắt buộc phải có chứng chỉ hành nghề - Ảnh: ITN
Tuy nhiên, thực tế lại bộc lộ nhiều thách thức. Theo khảo sát của Viện Nghiên cứu và đánh giá thị trường bất động sản Việt Nam (VARS IRE), có tới 89% môi giới chưa có hoặc đã hết hạn chứng chỉ, 51,8% chưa từng tham gia đào tạo chính quy, trong khi 93% bày tỏ mong muốn được tham gia kỳ thi sát hạch để hành nghề hợp pháp.
Thực trạng này xuất phát từ việc nhiều địa phương chưa tổ chức kỳ thi nào, khiến hàng vạn môi giới rơi vào tình cảnh không thể hoàn thiện hồ sơ hành nghề, dẫn tới đình trệ giao dịch và phát sinh tình trạng hành nghề “chui”. Cùng với đó, tình trạng một số cơ sở không đủ điều kiện pháp lý vẫn mở lớp đào tạo “chui”, rút ngắn thời lượng từ mức tối thiểu 74 tiết xuống dưới 10 tiết, bỏ qua phần thực hành và sử dụng giảng viên không đạt chuẩn… đã gây rủi ro pháp lý, thiệt hại cho người học, đồng thời làm ảnh hưởng đến hình ảnh nghề môi giới.
Theo bà Hoàng Thu Hằng, Trưởng Phòng Quản lý thị trường bất động sản thuộc Cục Quản lý nhà và Thị trường bất động sản (Bộ Xây dựng), Luật Kinh doanh bất động sản năm 2023 đã có những điều chỉnh đáng kể so với Luật năm 2014, trong đó bỏ quy định công nhận cơ sở đào tạo, giúp giảm bớt thủ tục hành chính và tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp.
Tuy nhiên, để đảm bảo chất lượng, bà Hằng lưu ý cần bổ sung điều kiện chứng minh năng lực đào tạo và khuyến cáo học viên nên lựa chọn các đơn vị có uy tín, có liên kết với cơ quan quản lý nhà nước nhằm tránh tình trạng học “chui”, học “rút gọn” để lấy chứng chỉ.
Một bất cập khác đang được quan tâm là vấn đề thẩm quyền cấp chứng chỉ hành nghề. Nếu như trước đây, Luật 2014 giao cho Sở Xây dựng thực hiện thì theo Nghị định 96/2023, thẩm quyền này lại được giao về UBND cấp tỉnh. Trên thực tế, nhiều địa phương phản ánh rằng gặp khó trong triển khai, dẫn đến tình trạng chứng chỉ gần như không được cấp. Vì vậy, đã có nhiều kiến nghị đề xuất giao lại cho Sở Xây dựng để thuận tiện và chuyên môn hóa hơn.
Trước thực tế nêu trên, ông Phạm Lâm, Phó Chủ tịch Hội Môi giới bất động sản Việt Nam (VARS) nhận định, các quy định pháp luật hiện nay đã tạo hành lang quan trọng cho thị trường phát triển minh bạch và bền vững. Nhưng khâu triển khai ở địa phương vẫn gặp nhiều vướng mắc, từ đào tạo, thi sát hạch đến cấp chứng chỉ hành nghề. Do vậy, việc hỗ trợ doanh nghiệp và đội ngũ môi giới nắm vững quy định pháp luật, lựa chọn cơ sở đào tạo chuẩn mực, uy tín là yêu cầu cấp thiết.
Để xây dựng thị trường bất động sản minh bạch, chuyên nghiệp và phát triển bền vững, việc chuẩn hóa hoạt động môi giới rất quan trọng - Ảnh: ITN
Ông Lâm cũng nhấn mạnh thêm, chuẩn hóa đào tạo và cấp chứng chỉ không chỉ là quy định bắt buộc, mà còn là sự khẳng định nghề môi giới bất động sản được xã hội tôn trọng, khách hàng tin tưởng và Nhà nước công nhận. Đây là bước đi quan trọng để xây dựng đội ngũ môi giới có kiến thức, kỹ năng, đạo đức nghề nghiệp và khả năng hội nhập quốc tế, góp phần thúc đẩy sự minh bạch, ổn định và phát triển bền vững của thị trường.
Bên cạnh những vấn đề nêu trên, ông Vương Duy Dũng, Phó Cục trưởng Cục Quản lý nhà và Thị trường bất động sản (Bộ Xây dựng) khẳng định, tất cả các thành phần tham gia từ cơ quan quản lý, hiệp hội nghề nghiệp, cơ sở đào tạo đến chính các môi giới đều cần chung nhận thức và cùng nỗ lực nâng cao chất lượng. Bộ Xây dựng sẽ tiếp tục cụ thể hóa hơn chương trình đào tạo, nội dung thi, phương thức sát hạch để vừa bảo đảm chất lượng, vừa tạo môi trường thông thoáng, minh bạch cho hoạt động môi giới.
Có thể thấy, chuẩn hóa hoạt động môi giới bất động sản chính là chìa khóa để xây dựng một thị trường minh bạch, chuyên nghiệp và hội nhập. Đây không chỉ là việc siết chặt quản lý, mà quan trọng hơn là tạo ra chuẩn mực nghề nghiệp, nền tảng cho một lực lượng môi giới chuyên nghiệp trong tương lai.
