3 năm, 4 lần đấu gi&aacute; bất th&agrave;nh, hơn 2.000 xe &ocirc; t&ocirc; của Nh&agrave; m&aacute;y &ocirc; t&ocirc; VEAM (Thanh Ho&aacute;) trị gi&aacute; gần 1.000 tỷ đồng đ&atilde; bị bốc hơi h&agrave;ng trăm tỷ đồng. Nếu kh&ocirc;ng c&oacute; giải ph&aacute;p khắc phục, lo ngại khối t&agrave;i sản h&agrave;ng trăm tỷ n&agrave;y th&agrave;nh đống sắt vụn đang hiện hữu.

Năm 2004, Tổng C&ocirc;ng ty M&aacute;y động lực v&agrave; M&aacute;y n&ocirc;ng nghiệp Việt Nam (VEAM Motor) c&oacute; kế hoạch đầu tư nh&agrave; m&aacute;y sản xuất, lắp r&aacute;p &ocirc; t&ocirc; tại Thanh Ho&aacute;. Thời điểm đ&oacute;, l&atilde;nh đạo VEAM Motor tiến h&agrave;nh mua nh&agrave; m&aacute;y sản xuất, lắp r&aacute;p &ocirc; t&ocirc; cũ của Tập đo&agrave;n Samsung tại H&agrave;n Quốc để chuyển về Việt Nam, sau khi Samsung l&acirc;m v&agrave;o khủng hoảng t&agrave;i ch&iacute;nh năm 1997.

Nhập d&acirc;y chuyền &ocirc; t&ocirc; Samsung từ H&agrave;n Quốc đ&atilde;... &quot;nằm kh&ocirc;ng&quot; 5 năm

Thời điểm VEAM tr&uacute;ng thầu mua nh&agrave; m&aacute;y sản xuất &ocirc; t&ocirc; tải của Samsung, nh&agrave; m&aacute;y đ&atilde; dừng hoạt động 5 năm (2000). V&agrave; đến khi ho&agrave;n tất qu&aacute; tr&igrave;nh bốc dỡ, di chuyển về Việt Nam, đi v&agrave;o hoạt động, cho ra sản phẩm đầu ti&ecirc;n (2009-2010), d&acirc;y truyền của nh&agrave; m&aacute;y n&oacute;i tr&ecirc;n đ&atilde; kh&ocirc;ng hoạt động gần 10 năm. Tuy nhi&ecirc;n, l&atilde;nh đạo VEAM khi đ&oacute; khẳng định, nh&agrave; m&aacute;y n&agrave;y của Samsung tại H&agrave;n Quốc được đầu tư b&agrave;i bản, c&oacute; chuyển giao c&ocirc;ng nghệ của Tập đo&agrave;n Nissan (Nhật Bản), đ&atilde; từng sản xuất xe tải nhẹ v&agrave; xe tải nặng xuất khẩu.

<img src="https://static.fireant.vn/Upload/20240325/images/image(5).png" style="height:336px; width:600px">

H&agrave;ng ngh&igrave;n xe tại Nh&agrave; m&aacute;y &ocirc; t&ocirc; của VEAM tại Thanh Ho&aacute; nằm phơi nắng mưa, kh&ocirc;ng thể b&aacute;n đấu gi&aacute; sau 3 năm (Ảnh: THDV).

Cụ thể, nh&agrave; m&aacute;y n&agrave;y c&oacute; Trung t&acirc;m nghi&ecirc;n cứu ph&aacute;t triển (R&amp;D) với c&aacute;c ph&ograve;ng th&iacute; nghiệm &ocirc; t&ocirc;, động cơ &ocirc; t&ocirc;, sức bền vật liệu,... v&agrave; c&aacute;c d&acirc;y chuyền sản xuất ch&iacute;nh như sơn tĩnh điện, sơn phủ; h&agrave;n ca bin; lắp r&aacute;p động cơ xe tải nhẹ v&agrave; xe tải nặng; lắp r&aacute;p hộp số; lắp nội thất xe; d&acirc;y chuyền dập chi tiết th&acirc;n xe,... được đầu tư đồng bộ v&agrave; rất hiện đại, với tất cả thiết bị của nh&agrave; m&aacute;y đều được chế tạo v&agrave;o những năm 1995, 1996, 1998... tại Nhật, c&aacute;c nước G7 v&agrave; H&agrave;n Quốc.

V&agrave;o th&aacute;ng 7/2004, VEAM tiến h&agrave;nh lễ khởi c&ocirc;ng x&acirc;y dựng Nh&agrave; m&aacute;y &ocirc; t&ocirc; tại Bỉm Sơn, Thanh H&oacute;a. Theo kế hoạch, VEAM sẽ vận chuyển nh&agrave; m&aacute;y &ocirc; t&ocirc; từ H&agrave;n Quốc chuyển về Việt Nam lắp r&aacute;p, cho sản xuất sau 18 th&aacute;ng. Mục ti&ecirc;u ban đầu Nh&agrave; m&aacute;y n&agrave;y sẽ sản xuất c&aacute;c d&ograve;ng xe tải nhẹ (dưới 1 tấn) c&ocirc;ng suất 25.000 xe/năm, dựa tr&ecirc;n c&ocirc;ng nghệ gốc của Samsung; xe tải trung v&agrave; nặng (dưới 10 tấn) 5.000 xe/năm, dựa tr&ecirc;n chuyển giao c&ocirc;ng nghệ của Daewoo; xe kh&aacute;ch 3.000 xe/năm, dựa tr&ecirc;n chuyển giao c&ocirc;ng nghệ của Yutong (Trung Quốc). VEAM đặt mục ti&ecirc;u nội địa h&oacute;a đạt 30%, gi&aacute; b&aacute;n xe sẽ thấp hơn xe nhập khẩu v&agrave; một số loại xe lắp r&aacute;p trong nước.

Việc chuyển d&acirc;y chuyền từ H&agrave;n Quốc về Việt Nam gặp nhiều vướng mắc, phải đến năm 2008 (sau gần 4 năm triển khai dự &aacute;n), qu&aacute; tr&igrave;nh chuyển d&acirc;y chuyền n&agrave;y về Việt Nam mới ho&agrave;n tất. Năm 2009 - 2010, nh&agrave; m&aacute;y của VEAM ho&agrave;n thiện, đi v&agrave;o sản xuất những chiếc xe đầu ti&ecirc;n.

<img src="https://static.fireant.vn/Upload/20240325/images/image(4).png" style="height:330px; width:600px">

Những th&ugrave;ng xe để l&acirc;u ng&agrave;y, bị cỏ dại mọc (Ảnh: THDV)

Tuy nhi&ecirc;n, hoạt động sản xuất, lắp r&aacute;p kh&ocirc;ng đạt mục ti&ecirc;u đề ra, VEAM chỉ đạt sản lượng hơn 3.000 xe/năm. Sản lượng thấp, kh&ocirc;ng đạt hiệu quả t&agrave;i ch&iacute;nh n&ecirc;n từ khi hoạt động Nh&agrave; m&aacute;y &ocirc; t&ocirc; VEAM tại Thanh Ho&aacute; lu&ocirc;n trong t&igrave;nh trạng bất ổn do thua lỗ. H&agrave;ng năm c&ocirc;ng ty mẹ của VEAM vẫn phải r&oacute;t tiền để duy tr&igrave; hoạt động.

Tại Kết luận Thanh tra số 3202/KL-BCT của Bộ C&ocirc;ng Thương về c&ocirc;ng t&aacute;c quản l&yacute;, sử dụng vốn, t&agrave;i sản; t&igrave;nh h&igrave;nh hoạt động sản xuất kinh doanh, dịch vụ; c&ocirc;ng t&aacute;c tổ chức c&aacute;n bộ tại Tổng c&ocirc;ng ty m&aacute;y động lực v&agrave; M&aacute;y n&ocirc;ng nghiệp - CTCP, Bộ C&ocirc;ng Thương khẳng định, trong giai đoạn từ năm 2010 đến th&aacute;ng 6 năm 2018, mặc d&ugrave; kết quả kinh doanh hợp nhất tại VEAM h&agrave;ng năm đều c&oacute; l&atilde;i, tuy nhi&ecirc;n thu nhập chủ yếu do lợi nhuận từ c&aacute;c c&ocirc;ng ty li&ecirc;n doanh (Toyota, Honda...) mang lại.

Kết luận thanh tra n&ecirc;u r&otilde;, hoạt động sản xuất kinh doanh tại nhiều đơn vị thuộc VEAM kh&ocirc;ng đạt hiệu quả, thậm ch&iacute; thua lỗ. Qu&aacute; tr&igrave;nh quản l&yacute;, điều h&agrave;nh tại VEAM v&agrave; một số đơn vị th&agrave;nh vi&ecirc;n c&ograve;n tồn tại nhiều sai phạm, thiếu s&oacute;t. Cụ thể, c&oacute; nhiều sai phạm trong c&ocirc;ng t&aacute;c tổ chức c&aacute;n bộ, sai phạm trong c&ocirc;ng t&aacute;c quản l&yacute;, sử dụng vốn, t&agrave;i sản, c&ocirc;ng nợ&hellip; g&acirc;y thiệt hại, l&atilde;ng ph&iacute; t&agrave;i sản của nh&agrave; nước.

<img src="https://static.fireant.vn/Upload/20240325/images/image(2).png" style="height:394px; width:600px">

Hiện trạng xuống cấp của h&agrave;ng loạt chiếc xe tại VEAM khiến nhiều người x&oacute;t xa (Ảnh: THDV).

Bộ C&ocirc;ng Thương đ&atilde; y&ecirc;u cầu VEAM, c&aacute;c đơn vị li&ecirc;n quan thuộc Bộ thực hiện nghi&ecirc;m t&uacute;c, khẩn trương c&aacute;c nội dung Kết luận Thanh tra. Đồng thời, tiếp tục chuyển một số vụ việc sang Bộ C&ocirc;ng an để l&agrave;m r&otilde; v&agrave; xử l&yacute; tr&aacute;ch nhiệm đối với c&aacute;c h&agrave;nh vi c&oacute; dấu hiệu vi phạm quy định về quản l&yacute; kinh tế.

Theo kết luận Thanh tra của Bộ C&ocirc;ng Thương v&agrave; b&aacute;o c&aacute;o của VEAM, đến 31/12/2018, tổng vốn đầu tư VEAM chuyển cho dự &aacute;n nh&agrave; m&aacute;y &ocirc; t&ocirc; n&agrave;y l&ecirc;n đến h&agrave;ng ngh&igrave;n tỷ đồng, nhưng lỗ luỹ kế lớn. Cụ thể, t&iacute;nh đến hết th&aacute;ng 12/2013, c&ocirc;ng ty mẹ của VEAM đ&atilde; chuyển hơn 1.200 tỷ đồng v&agrave;o Nh&agrave; m&aacute;y &ocirc; t&ocirc; VEAM tại Thanh Ho&aacute;; năm 2015 l&agrave; 194 tỷ đồng, đến hết th&aacute;ng 12/2018, tổng vốn m&agrave; c&ocirc;ng ty mẹ VEAM đưa v&agrave;o nh&agrave; m&aacute;y &ocirc; t&ocirc; VEAM l&ecirc;n đến hơn 2.600 tỷ đồng, h&agrave;ng tồn kho l&agrave; 2.950 xe. D&ugrave; số vốn đầu tư nh&agrave; m&aacute;y n&agrave;y lớn, song nh&agrave; m&aacute;y &ocirc; t&ocirc; của VEAN nhiều năm lỗ, hết th&aacute;ng 12/2018, số lỗ luỹ kế l&agrave; hơn 343 tỷ đồng.

Từ t&agrave;i sản ng&oacute;t ngh&igrave;n tỷ nay &#39;mất trắng&#39; h&agrave;ng trăm tỷ đồng

Hơn 2.000 chiếc xe nằm phơi nắng mưa của VEAM tại Thanh Ho&aacute; l&agrave; h&agrave;ng tồn từ nhiều năm trước kh&ocirc;ng b&aacute;n được h&agrave;ng. Mặc d&ugrave; ph&iacute;a VEAM đ&atilde; tổ chức 4 lần b&aacute;n đấu gi&aacute;, nhưng đến nay kh&ocirc;ng c&oacute; kết quả m&agrave; t&agrave;i sản ng&agrave;y c&agrave;ng mất đi.

Cụ thể, v&agrave;o th&aacute;ng 11/2021, VEAM tổ chức b&aacute;n đấu gi&aacute; gần 2.300 xe cũ n&agrave;y, gi&aacute; khởi điểm gần 972 tỷ đồng, nhưng kh&ocirc;ng th&agrave;nh c&ocirc;ng. Th&aacute;ng 12/2021, VEAM th&ocirc;ng b&aacute;o đấu gi&aacute; lần 2 với 2.260 chiếc xe, đơn gi&aacute; hơn 962 tỷ đồng, nhưng cũng kh&ocirc;ng ai mua. Đến th&aacute;ng 2/2022, VEAM th&ocirc;ng b&aacute;o đấu gi&aacute; lần 3 với hơn 2.200 xe, gi&aacute; khởi điểm hơn 931 tỷ đồng v&agrave; t&igrave;nh cảnh cũng tương tự.

<img src="https://static.fireant.vn/Upload/20240325/images/image(1).png" style="height:329px; width:600px">

Rất nhiều mẫu xe của VEAM nằm nhiều năm tại nh&agrave; m&aacute;y vẫn kh&ocirc;ng được b&aacute;n đấu gi&aacute; th&agrave;nh c&ocirc;ng (Ảnh: THDV).

Th&aacute;ng 8/2023, VEAM th&ocirc;ng b&aacute;o đấu gi&aacute; lần 4 cho hơn 2.100 chiếc xe, gi&aacute; khởi điểm chỉ c&ograve;n hơn 626 tỷ đồng, song cũng kh&ocirc;ng kh&aacute;ch h&agrave;ng n&agrave;o ch&agrave;o mua, d&ugrave; gi&aacute; đấu đ&atilde; giảm rất mạnh.

Tại B&aacute;o c&aacute;o đại hội cổ đ&ocirc;ng năm 2022 của VEAM cho biết, đơn vị n&agrave;y đ&atilde; đấu gi&aacute; 4 lần số xe tồn kho tại VEAM ở Thanh Ho&aacute; song kh&ocirc;ng th&agrave;nh c&ocirc;ng, trong kế hoạch sẽ tiếp tục triển khai đấu gi&aacute; lần thứ 5, để ti&ecirc;u thụ số xe tồn kho n&oacute;i tr&ecirc;n.

Chỉ sau 3 năm, trải qua 4 lần đấu gi&aacute; bất th&agrave;nh, số xe tồn đọng của VEAM kh&ocirc;ng chỉ han gỉ th&ecirc;m m&agrave; c&ograve;n bị mất gi&aacute; nhanh. Cụ thể, trong lần đầu đấu gi&aacute; v&agrave;o th&aacute;ng 11/2021, mỗi chiếc xe của VEAM c&oacute; gi&aacute; hơn 422 triệu đồng nhưng đến lần thứ 4, v&agrave;o th&aacute;ng 8/2023, gi&aacute; mỗi chiếc xe của VEAM chỉ c&ograve;n khoảng 298 triệu đồng/chiếc. Khối t&agrave;i sản hơn 2.000 xe của VEAM trong lần đầu đấu gi&aacute; l&agrave; gần 1.000 tỷ đồng, nhưng sau 3 năm b&aacute;n kh&ocirc;ng ai mua... đ&atilde; &quot;bốc hơi&quot; hơn 340 tỷ đồng, chỉ c&ograve;n nguy&ecirc;n gi&aacute; ch&agrave;o b&aacute;n hơn 626 tỷ đồng.

Như vậy, b&igrave;nh qu&acirc;n mỗi chiếc xe của VEAM mất gi&aacute; khoảng 29%, tương đương 124 triệu đồng sau 3 năm. V&agrave; nếu kh&ocirc;ng c&oacute; giải ph&aacute;p xử l&yacute; l&ocirc; h&agrave;ng hơn 2.000 chiếc xe n&oacute;i tr&ecirc;n, nguy cơ c&aacute;c mẫu xe phơi nắng mưa n&agrave;y c&oacute; thể sẽ trở th&agrave;nh đống sắt vụn, v&ocirc; gi&aacute; trị với t&agrave;i sản trăm tỷ của Nh&agrave; nước mất kh&ocirc;ng ng&agrave;y c&agrave;ng hiện hữu.

<img src="https://static.fireant.vn/Upload/20240325/images/image.png" style="height:374px; width:600px">

Sơ đồ VEAM, trong đ&oacute; c&aacute;c li&ecirc;n doanh đang đem lại phần lớn lợi nhuận cho VEAM, c&ograve;n lại c&aacute;c c&ocirc;ng ty kh&aacute;c c&ograve;n nhiều vấn đề. Vừa qua, Bộ C&ocirc;ng Thương đề nghị điều chuyển nguy&ecirc;n trạng VEAM về Uỷ ban Quản l&yacute; vốn Nh&agrave; nước (Ảnh: chụp m&agrave;n h&igrave;nh).

Như D&acirc;n Việt đưa tin, v&agrave;o th&aacute;ng 8/2023, trong B&aacute;o c&aacute;o gi&aacute;m s&aacute;t t&agrave;i ch&iacute;nh năm 2022 đối với 8/11 doanh nghiệp trực thuộc của Bộ C&ocirc;ng Thương, Bộ n&agrave;y đề nghị chuyển giao nguy&ecirc;n trạng tất cả doanh nghiệp thuộc Bộ sang Ủy ban Quản l&yacute; vốn Nh&agrave; nước, trong đ&oacute; c&oacute; VEAM.

Theo Bộ C&ocirc;ng Thương, tổng doanh thu của VEAM năm 2022 đạt 6.455 tỷ đồng, trong đ&oacute;, doanh thu từ b&aacute;n h&agrave;ng v&agrave; cung cấp dịch vụ của tổng c&ocirc;ng ty đạt 533 tỷ đồng. Số c&ograve;n lại hơn 5.918 tỷ đồng doanh thu đến từ hoạt động t&agrave;i ch&iacute;nh (chiếm 91,68% tổng doanh thu). Tổng lợi nhuận sau thuế của VEAM l&ecirc;n tới 5.624 tỷ đồng, vượt kế hoạch 25%.

Bộ C&ocirc;ng Thương cũng nhấn mạnh rằng, lợi nhuận chủ yếu đến từ phần l&atilde;i được chia tại c&ocirc;ng ty li&ecirc;n doanh Honda Việt Nam v&agrave; Toyota Việt Nam. Trong khi đ&oacute;, VEAM vẫn c&ograve;n nhiều tồn tại từ c&aacute;c năm trước chưa được giải quyết, xử l&yacute;, hoạt động sản xuất của c&ocirc;ng ty mẹ chưa đạt hiệu quả theo kế hoạch đề ra.

<a href="https://danviet.vn/vi-dau-hon-2000-chiec-xe-veam-gia-ngot-nghin-ty-phai-day-nang-mua-va-boc-hoi-tram-ty-dong-20240324164152104.htm">An Linh</a>

3 năm, 4 lần đấu giá bất thành, hơn 2.000 xe ô tô của Nhà máy ô tô VEAM (Thanh Hoá) trị giá gần 1.000 tỷ đồng đã bị bốc hơi hàng trăm tỷ đồng. Nếu không có giải pháp khắc phục, lo ngại khối tài sản hàng trăm tỷ này thành đống sắt vụn đang hiện hữu.


3 năm, 4 lần đấu gi&aacute; bất th&agrave;nh, hơn 2.000 xe &ocirc; t&ocirc; của Nh&agrave; m&aacute;y &ocirc; t&ocirc; VEAM (Thanh Ho&aacute;) trị gi&aacute; gần 1.000 tỷ đồng đ&atilde; bị bốc hơi h&agrave;ng trăm tỷ đồng. Nếu kh&ocirc;ng c&oacute; giải ph&aacute;p khắc phục, lo ngại khối t&agrave;i sản h&agrave;ng trăm tỷ n&agrave;y th&agrave;nh đống sắt vụn đang hiện hữu.

Năm 2004, Tổng C&ocirc;ng ty M&aacute;y động lực v&agrave; M&aacute;y n&ocirc;ng nghiệp Việt Nam (VEAM Motor) c&oacute; kế hoạch đầu tư nh&agrave; m&aacute;y sản xuất, lắp r&aacute;p &ocirc; t&ocirc; tại Thanh Ho&aacute;. Thời điểm đ&oacute;, l&atilde;nh đạo VEAM Motor tiến h&agrave;nh mua nh&agrave; m&aacute;y sản xuất, lắp r&aacute;p &ocirc; t&ocirc; cũ của Tập đo&agrave;n Samsung tại H&agrave;n Quốc để chuyển về Việt Nam, sau khi Samsung l&acirc;m v&agrave;o khủng hoảng t&agrave;i ch&iacute;nh năm 1997.

Nhập d&acirc;y chuyền &ocirc; t&ocirc; Samsung từ H&agrave;n Quốc đ&atilde;... &quot;nằm kh&ocirc;ng&quot; 5 năm

Thời điểm VEAM tr&uacute;ng thầu mua nh&agrave; m&aacute;y sản xuất &ocirc; t&ocirc; tải của Samsung, nh&agrave; m&aacute;y đ&atilde; dừng hoạt động 5 năm (2000). V&agrave; đến khi ho&agrave;n tất qu&aacute; tr&igrave;nh bốc dỡ, di chuyển về Việt Nam, đi v&agrave;o hoạt động, cho ra sản phẩm đầu ti&ecirc;n (2009-2010), d&acirc;y truyền của nh&agrave; m&aacute;y n&oacute;i tr&ecirc;n đ&atilde; kh&ocirc;ng hoạt động gần 10 năm. Tuy nhi&ecirc;n, l&atilde;nh đạo VEAM khi đ&oacute; khẳng định, nh&agrave; m&aacute;y n&agrave;y của Samsung tại H&agrave;n Quốc được đầu tư b&agrave;i bản, c&oacute; chuyển giao c&ocirc;ng nghệ của Tập đo&agrave;n Nissan (Nhật Bản), đ&atilde; từng sản xuất xe tải nhẹ v&agrave; xe tải nặng xuất khẩu.

<img src="https://static.fireant.vn/Upload/20240325/images/image(5).png" style="height:336px; width:600px" />

H&agrave;ng ngh&igrave;n xe tại Nh&agrave; m&aacute;y &ocirc; t&ocirc; của VEAM tại Thanh Ho&aacute; nằm phơi nắng mưa, kh&ocirc;ng thể b&aacute;n đấu gi&aacute; sau 3 năm (Ảnh: THDV).

Cụ thể, nh&agrave; m&aacute;y n&agrave;y c&oacute; Trung t&acirc;m nghi&ecirc;n cứu ph&aacute;t triển (R&amp;D) với c&aacute;c ph&ograve;ng th&iacute; nghiệm &ocirc; t&ocirc;, động cơ &ocirc; t&ocirc;, sức bền vật liệu,... v&agrave; c&aacute;c d&acirc;y chuyền sản xuất ch&iacute;nh như sơn tĩnh điện, sơn phủ; h&agrave;n ca bin; lắp r&aacute;p động cơ xe tải nhẹ v&agrave; xe tải nặng; lắp r&aacute;p hộp số; lắp nội thất xe; d&acirc;y chuyền dập chi tiết th&acirc;n xe,... được đầu tư đồng bộ v&agrave; rất hiện đại, với tất cả thiết bị của nh&agrave; m&aacute;y đều được chế tạo v&agrave;o những năm 1995, 1996, 1998... tại Nhật, c&aacute;c nước G7 v&agrave; H&agrave;n Quốc.

V&agrave;o th&aacute;ng 7/2004, VEAM tiến h&agrave;nh lễ khởi c&ocirc;ng x&acirc;y dựng Nh&agrave; m&aacute;y &ocirc; t&ocirc; tại Bỉm Sơn, Thanh H&oacute;a. Theo kế hoạch, VEAM sẽ vận chuyển nh&agrave; m&aacute;y &ocirc; t&ocirc; từ H&agrave;n Quốc chuyển về Việt Nam lắp r&aacute;p, cho sản xuất sau 18 th&aacute;ng. Mục ti&ecirc;u ban đầu Nh&agrave; m&aacute;y n&agrave;y sẽ sản xuất c&aacute;c d&ograve;ng xe tải nhẹ (dưới 1 tấn) c&ocirc;ng suất 25.000 xe/năm, dựa tr&ecirc;n c&ocirc;ng nghệ gốc của Samsung; xe tải trung v&agrave; nặng (dưới 10 tấn) 5.000 xe/năm, dựa tr&ecirc;n chuyển giao c&ocirc;ng nghệ của Daewoo; xe kh&aacute;ch 3.000 xe/năm, dựa tr&ecirc;n chuyển giao c&ocirc;ng nghệ của Yutong (Trung Quốc). VEAM đặt mục ti&ecirc;u nội địa h&oacute;a đạt 30%, gi&aacute; b&aacute;n xe sẽ thấp hơn xe nhập khẩu v&agrave; một số loại xe lắp r&aacute;p trong nước.

Việc chuyển d&acirc;y chuyền từ H&agrave;n Quốc về Việt Nam gặp nhiều vướng mắc, phải đến năm 2008 (sau gần 4 năm triển khai dự &aacute;n), qu&aacute; tr&igrave;nh chuyển d&acirc;y chuyền n&agrave;y về Việt Nam mới ho&agrave;n tất. Năm 2009 - 2010, nh&agrave; m&aacute;y của VEAM ho&agrave;n thiện, đi v&agrave;o sản xuất những chiếc xe đầu ti&ecirc;n.

<img src="https://static.fireant.vn/Upload/20240325/images/image(4).png" style="height:330px; width:600px" />

Những th&ugrave;ng xe để l&acirc;u ng&agrave;y, bị cỏ dại mọc (Ảnh: THDV)

Tuy nhi&ecirc;n, hoạt động sản xuất, lắp r&aacute;p kh&ocirc;ng đạt mục ti&ecirc;u đề ra, VEAM chỉ đạt sản lượng hơn 3.000 xe/năm. Sản lượng thấp, kh&ocirc;ng đạt hiệu quả t&agrave;i ch&iacute;nh n&ecirc;n từ khi hoạt động Nh&agrave; m&aacute;y &ocirc; t&ocirc; VEAM tại Thanh Ho&aacute; lu&ocirc;n trong t&igrave;nh trạng bất ổn do thua lỗ. H&agrave;ng năm c&ocirc;ng ty mẹ của VEAM vẫn phải r&oacute;t tiền để duy tr&igrave; hoạt động.

Tại Kết luận Thanh tra số 3202/KL-BCT của Bộ C&ocirc;ng Thương về c&ocirc;ng t&aacute;c quản l&yacute;, sử dụng vốn, t&agrave;i sản; t&igrave;nh h&igrave;nh hoạt động sản xuất kinh doanh, dịch vụ; c&ocirc;ng t&aacute;c tổ chức c&aacute;n bộ tại Tổng c&ocirc;ng ty m&aacute;y động lực v&agrave; M&aacute;y n&ocirc;ng nghiệp - CTCP, Bộ C&ocirc;ng Thương khẳng định, trong giai đoạn từ năm 2010 đến th&aacute;ng 6 năm 2018, mặc d&ugrave; kết quả kinh doanh hợp nhất tại VEAM h&agrave;ng năm đều c&oacute; l&atilde;i, tuy nhi&ecirc;n thu nhập chủ yếu do lợi nhuận từ c&aacute;c c&ocirc;ng ty li&ecirc;n doanh (Toyota, Honda...) mang lại.

Kết luận thanh tra n&ecirc;u r&otilde;, hoạt động sản xuất kinh doanh tại nhiều đơn vị thuộc VEAM kh&ocirc;ng đạt hiệu quả, thậm ch&iacute; thua lỗ. Qu&aacute; tr&igrave;nh quản l&yacute;, điều h&agrave;nh tại VEAM v&agrave; một số đơn vị th&agrave;nh vi&ecirc;n c&ograve;n tồn tại nhiều sai phạm, thiếu s&oacute;t. Cụ thể, c&oacute; nhiều sai phạm trong c&ocirc;ng t&aacute;c tổ chức c&aacute;n bộ, sai phạm trong c&ocirc;ng t&aacute;c quản l&yacute;, sử dụng vốn, t&agrave;i sản, c&ocirc;ng nợ&hellip; g&acirc;y thiệt hại, l&atilde;ng ph&iacute; t&agrave;i sản của nh&agrave; nước.

<img src="https://static.fireant.vn/Upload/20240325/images/image(2).png" style="height:394px; width:600px" />

Hiện trạng xuống cấp của h&agrave;ng loạt chiếc xe tại VEAM khiến nhiều người x&oacute;t xa (Ảnh: THDV).

Bộ C&ocirc;ng Thương đ&atilde; y&ecirc;u cầu VEAM, c&aacute;c đơn vị li&ecirc;n quan thuộc Bộ thực hiện nghi&ecirc;m t&uacute;c, khẩn trương c&aacute;c nội dung Kết luận Thanh tra. Đồng thời, tiếp tục chuyển một số vụ việc sang Bộ C&ocirc;ng an để l&agrave;m r&otilde; v&agrave; xử l&yacute; tr&aacute;ch nhiệm đối với c&aacute;c h&agrave;nh vi c&oacute; dấu hiệu vi phạm quy định về quản l&yacute; kinh tế.

Theo kết luận Thanh tra của Bộ C&ocirc;ng Thương v&agrave; b&aacute;o c&aacute;o của VEAM, đến 31/12/2018, tổng vốn đầu tư VEAM chuyển cho dự &aacute;n nh&agrave; m&aacute;y &ocirc; t&ocirc; n&agrave;y l&ecirc;n đến h&agrave;ng ngh&igrave;n tỷ đồng, nhưng lỗ luỹ kế lớn. Cụ thể, t&iacute;nh đến hết th&aacute;ng 12/2013, c&ocirc;ng ty mẹ của VEAM đ&atilde; chuyển hơn 1.200 tỷ đồng v&agrave;o Nh&agrave; m&aacute;y &ocirc; t&ocirc; VEAM tại Thanh Ho&aacute;; năm 2015 l&agrave; 194 tỷ đồng, đến hết th&aacute;ng 12/2018, tổng vốn m&agrave; c&ocirc;ng ty mẹ VEAM đưa v&agrave;o nh&agrave; m&aacute;y &ocirc; t&ocirc; VEAM l&ecirc;n đến hơn 2.600 tỷ đồng, h&agrave;ng tồn kho l&agrave; 2.950 xe. D&ugrave; số vốn đầu tư nh&agrave; m&aacute;y n&agrave;y lớn, song nh&agrave; m&aacute;y &ocirc; t&ocirc; của VEAN nhiều năm lỗ, hết th&aacute;ng 12/2018, số lỗ luỹ kế l&agrave; hơn 343 tỷ đồng.

Từ t&agrave;i sản ng&oacute;t ngh&igrave;n tỷ nay &#39;mất trắng&#39; h&agrave;ng trăm tỷ đồng

Hơn 2.000 chiếc xe nằm phơi nắng mưa của VEAM tại Thanh Ho&aacute; l&agrave; h&agrave;ng tồn từ nhiều năm trước kh&ocirc;ng b&aacute;n được h&agrave;ng. Mặc d&ugrave; ph&iacute;a VEAM đ&atilde; tổ chức 4 lần b&aacute;n đấu gi&aacute;, nhưng đến nay kh&ocirc;ng c&oacute; kết quả m&agrave; t&agrave;i sản ng&agrave;y c&agrave;ng mất đi.

Cụ thể, v&agrave;o th&aacute;ng 11/2021, VEAM tổ chức b&aacute;n đấu gi&aacute; gần 2.300 xe cũ n&agrave;y, gi&aacute; khởi điểm gần 972 tỷ đồng, nhưng kh&ocirc;ng th&agrave;nh c&ocirc;ng. Th&aacute;ng 12/2021, VEAM th&ocirc;ng b&aacute;o đấu gi&aacute; lần 2 với 2.260 chiếc xe, đơn gi&aacute; hơn 962 tỷ đồng, nhưng cũng kh&ocirc;ng ai mua. Đến th&aacute;ng 2/2022, VEAM th&ocirc;ng b&aacute;o đấu gi&aacute; lần 3 với hơn 2.200 xe, gi&aacute; khởi điểm hơn 931 tỷ đồng v&agrave; t&igrave;nh cảnh cũng tương tự.

<img src="https://static.fireant.vn/Upload/20240325/images/image(1).png" style="height:329px; width:600px" />

Rất nhiều mẫu xe của VEAM nằm nhiều năm tại nh&agrave; m&aacute;y vẫn kh&ocirc;ng được b&aacute;n đấu gi&aacute; th&agrave;nh c&ocirc;ng (Ảnh: THDV).

Th&aacute;ng 8/2023, VEAM th&ocirc;ng b&aacute;o đấu gi&aacute; lần 4 cho hơn 2.100 chiếc xe, gi&aacute; khởi điểm chỉ c&ograve;n hơn 626 tỷ đồng, song cũng kh&ocirc;ng kh&aacute;ch h&agrave;ng n&agrave;o ch&agrave;o mua, d&ugrave; gi&aacute; đấu đ&atilde; giảm rất mạnh.

Tại B&aacute;o c&aacute;o đại hội cổ đ&ocirc;ng năm 2022 của VEAM cho biết, đơn vị n&agrave;y đ&atilde; đấu gi&aacute; 4 lần số xe tồn kho tại VEAM ở Thanh Ho&aacute; song kh&ocirc;ng th&agrave;nh c&ocirc;ng, trong kế hoạch sẽ tiếp tục triển khai đấu gi&aacute; lần thứ 5, để ti&ecirc;u thụ số xe tồn kho n&oacute;i tr&ecirc;n.

Chỉ sau 3 năm, trải qua 4 lần đấu gi&aacute; bất th&agrave;nh, số xe tồn đọng của VEAM kh&ocirc;ng chỉ han gỉ th&ecirc;m m&agrave; c&ograve;n bị mất gi&aacute; nhanh. Cụ thể, trong lần đầu đấu gi&aacute; v&agrave;o th&aacute;ng 11/2021, mỗi chiếc xe của VEAM c&oacute; gi&aacute; hơn 422 triệu đồng nhưng đến lần thứ 4, v&agrave;o th&aacute;ng 8/2023, gi&aacute; mỗi chiếc xe của VEAM chỉ c&ograve;n khoảng 298 triệu đồng/chiếc. Khối t&agrave;i sản hơn 2.000 xe của VEAM trong lần đầu đấu gi&aacute; l&agrave; gần 1.000 tỷ đồng, nhưng sau 3 năm b&aacute;n kh&ocirc;ng ai mua... đ&atilde; &quot;bốc hơi&quot; hơn 340 tỷ đồng, chỉ c&ograve;n nguy&ecirc;n gi&aacute; ch&agrave;o b&aacute;n hơn 626 tỷ đồng.

Như vậy, b&igrave;nh qu&acirc;n mỗi chiếc xe của VEAM mất gi&aacute; khoảng 29%, tương đương 124 triệu đồng sau 3 năm. V&agrave; nếu kh&ocirc;ng c&oacute; giải ph&aacute;p xử l&yacute; l&ocirc; h&agrave;ng hơn 2.000 chiếc xe n&oacute;i tr&ecirc;n, nguy cơ c&aacute;c mẫu xe phơi nắng mưa n&agrave;y c&oacute; thể sẽ trở th&agrave;nh đống sắt vụn, v&ocirc; gi&aacute; trị với t&agrave;i sản trăm tỷ của Nh&agrave; nước mất kh&ocirc;ng ng&agrave;y c&agrave;ng hiện hữu.

<img src="https://static.fireant.vn/Upload/20240325/images/image.png" style="height:374px; width:600px" />

Sơ đồ VEAM, trong đ&oacute; c&aacute;c li&ecirc;n doanh đang đem lại phần lớn lợi nhuận cho VEAM, c&ograve;n lại c&aacute;c c&ocirc;ng ty kh&aacute;c c&ograve;n nhiều vấn đề. Vừa qua, Bộ C&ocirc;ng Thương đề nghị điều chuyển nguy&ecirc;n trạng VEAM về Uỷ ban Quản l&yacute; vốn Nh&agrave; nước (Ảnh: chụp m&agrave;n h&igrave;nh).

Như D&acirc;n Việt đưa tin, v&agrave;o th&aacute;ng 8/2023, trong B&aacute;o c&aacute;o gi&aacute;m s&aacute;t t&agrave;i ch&iacute;nh năm 2022 đối với 8/11 doanh nghiệp trực thuộc của Bộ C&ocirc;ng Thương, Bộ n&agrave;y đề nghị chuyển giao nguy&ecirc;n trạng tất cả doanh nghiệp thuộc Bộ sang Ủy ban Quản l&yacute; vốn Nh&agrave; nước, trong đ&oacute; c&oacute; VEAM.

Theo Bộ C&ocirc;ng Thương, tổng doanh thu của VEAM năm 2022 đạt 6.455 tỷ đồng, trong đ&oacute;, doanh thu từ b&aacute;n h&agrave;ng v&agrave; cung cấp dịch vụ của tổng c&ocirc;ng ty đạt 533 tỷ đồng. Số c&ograve;n lại hơn 5.918 tỷ đồng doanh thu đến từ hoạt động t&agrave;i ch&iacute;nh (chiếm 91,68% tổng doanh thu). Tổng lợi nhuận sau thuế của VEAM l&ecirc;n tới 5.624 tỷ đồng, vượt kế hoạch 25%.

Bộ C&ocirc;ng Thương cũng nhấn mạnh rằng, lợi nhuận chủ yếu đến từ phần l&atilde;i được chia tại c&ocirc;ng ty li&ecirc;n doanh Honda Việt Nam v&agrave; Toyota Việt Nam. Trong khi đ&oacute;, VEAM vẫn c&ograve;n nhiều tồn tại từ c&aacute;c năm trước chưa được giải quyết, xử l&yacute;, hoạt động sản xuất của c&ocirc;ng ty mẹ chưa đạt hiệu quả theo kế hoạch đề ra.

<a href="https://danviet.vn/vi-dau-hon-2000-chiec-xe-veam-gia-ngot-nghin-ty-phai-day-nang-mua-va-boc-hoi-tram-ty-dong-20240324164152104.htm">An Linh</a>