Vụ kẹo rau củ Kera phơi b&agrave;y lỗ hổng nghi&ecirc;m trọng trong ch&iacute;nh s&aacute;ch cho ph&eacute;p doanh nghiệp tự c&ocirc;ng bố thực phẩm, nơi lợi dụng dễ hơn l&agrave; tu&acirc;n thủ.

Sự kiện kẹo rau củ Kera bị thu hồi v&agrave; khởi tố đang g&acirc;y chấn động dư luận kh&ocirc;ng chỉ v&igrave; mức độ lan truyền ch&oacute;ng mặt của sản phẩm tr&ecirc;n mạng x&atilde; hội, m&agrave; c&ograve;n v&igrave; n&oacute; vạch trần một thực tế đang bị xem nhẹ: cơ chế &quot;tự c&ocirc;ng bố sản phẩm&rdquo;, vốn được coi l&agrave; c&uacute; h&iacute;ch cải c&aacute;ch h&agrave;nh ch&iacute;nh, nay lại trở th&agrave;nh &ldquo;v&ugrave;ng x&aacute;m&rdquo; cho kh&ocirc;ng &iacute;t doanh nghiệp &ldquo;l&aacute;ch luật&rdquo; v&agrave; thao t&uacute;ng niềm tin người ti&ecirc;u d&ugrave;ng.

<img alt="" src="https://static.fireant.vn/Upload/20250407/images/tu-cong-bo-san-pham-cua-ngo-hop-phap-cho-nhung-chiec-keo-rau-cu-tra-hinh-1.png" style="height:400px; width:600px" />

Kẹo rau củ Kera từng bị nghi ngờ thu&ecirc; gia c&ocirc;ng từ Trung Quốc. Ảnh: Internet

Khi quảng c&aacute;o vượt qua ranh giới sự thật

Chỉ trong v&agrave;i tuần, kẹo rau củ Kera đ&atilde; xuất hiện tr&agrave;n ngập tr&ecirc;n c&aacute;c nền tảng mạng x&atilde; hội, được quảng b&aacute; rầm rộ bởi những người c&oacute; ảnh hưởng lớn như Quang Linh Vlogs, Hằng Du Mục &ndash; những c&aacute;i t&ecirc;n vốn gắn với h&igrave;nh ảnh t&iacute;ch cực, nh&acirc;n văn. Với lời giới thiệu &ldquo;gi&uacute;p trẻ ăn rau như một tr&ograve; chơi&rdquo;, &ldquo;kẹo ăn thay rau cho b&eacute; lười ăn&rdquo;, sản phẩm nhanh ch&oacute;ng trở th&agrave;nh hiện tượng.

Thế nhưng, ph&iacute;a sau h&igrave;nh ảnh đẹp đẽ ấy l&agrave; h&agrave;ng loạt vi phạm nghi&ecirc;m trọng. Ng&agrave;y 24/3/2025, C&ocirc;ng ty Cổ phần Tập đo&agrave;n Chị Em Rọt &ndash; đơn vị c&ocirc;ng bố sản phẩm đ&atilde; bị xử phạt 125 triệu đồng v&igrave; vi phạm nh&atilde;n h&agrave;ng h&oacute;a v&agrave; nội dung tự c&ocirc;ng bố kh&ocirc;ng đ&uacute;ng quy định. Đến ng&agrave;y 4/4, Cơ quan Cảnh s&aacute;t điều tra Bộ C&ocirc;ng an khởi tố vụ &aacute;n h&igrave;nh sự, bắt tạm giam 5 người, trong đ&oacute; c&oacute; hai gương mặt nổi tiếng n&oacute;i tr&ecirc;n, với c&aacute;o buộc &quot;sản xuất h&agrave;ng giả l&agrave; thực phẩm&quot; v&agrave; &quot;lừa dối kh&aacute;ch h&agrave;ng&quot;.

C&acirc;u hỏi đặt ra: Tại sao một sản phẩm như vậy lại c&oacute; thể dễ d&agrave;ng tr&agrave;n lan thị trường m&agrave; kh&ocirc;ng bị kiểm tra, gi&aacute;m s&aacute;t từ đầu? C&acirc;u trả lời nằm ở ch&iacute;nh cơ chế ph&aacute;p l&yacute; cho ph&eacute;p doanh nghiệp... tự c&ocirc;ng bố chất lượng sản phẩm.

<img alt="" src="https://static.fireant.vn/Upload/20250407/images/tu-cong-bo-san-pham-cua-ngo-hop-phap-cho-nhung-chiec-keo-rau-cu-tra-hinh-3.png" style="height:387px; width:600px" />

Kẹo Kera được quảng c&aacute;o tr&ecirc;n trang mạng x&atilde; hội của c&ocirc;ng ty. Ảnh: Internet

Tự c&ocirc;ng bố - thuận lợi hay thả nổi?

Theo Nghị định 15/2018/NĐ-CP, với c&aacute;c sản phẩm thực phẩm th&ocirc;ng thường (kh&ocirc;ng phải nh&oacute;m bắt buộc kiểm tra chuy&ecirc;n ng&agrave;nh), doanh nghiệp được ph&eacute;p tự c&ocirc;ng bố m&agrave; kh&ocirc;ng cần gửi hồ sơ thẩm định cho cơ quan quản l&yacute;. Đ&acirc;y l&agrave; ch&iacute;nh s&aacute;ch được ban h&agrave;nh với mục ti&ecirc;u cắt giảm thủ tục, th&uacute;c đẩy sản xuất kinh doanh, trao quyền chủ động cho doanh nghiệp, một &yacute; tưởng đ&uacute;ng trong một hệ thống gi&aacute;m s&aacute;t hiệu quả.

Nhưng thực tế lại kh&aacute;c. Khi doanh nghiệp vừa l&agrave; người sản xuất, vừa l&agrave; người &quot;kiểm duyệt&quot; sản phẩm của ch&iacute;nh m&igrave;nh, c&ograve;n cơ quan nh&agrave; nước chủ yếu &ldquo;ngồi chờ hậu kiểm&rdquo; th&igrave; khả năng bị lợi dụng l&agrave; qu&aacute; dễ d&agrave;ng. Theo thống k&ecirc; của Cục An to&agrave;n thực phẩm (Bộ Y tế), chỉ trong năm 2024, đ&atilde; c&oacute; hơn 45.000 hồ sơ tự c&ocirc;ng bố được gửi l&ecirc;n Cổng th&ocirc;ng tin điện tử, nhưng chỉ chưa đến 2% trong số đ&oacute; được hậu kiểm thực tế.

N&oacute;i c&aacute;ch kh&aacute;c, hơn 98% sản phẩm sau khi được &ldquo;tự chứng nhận&rdquo; đ&atilde; ra thị trường m&agrave; kh&ocirc;ng bị cơ quan n&agrave;o kiểm tra trực tiếp.

Kẹo Kera l&agrave; một v&iacute; dụ điển h&igrave;nh cho lỗ hổng n&agrave;y. Với giấy tờ hợp lệ v&agrave; v&agrave;i ba thủ tục đơn giản, sản phẩm đ&atilde; được doanh nghiệp &ldquo;tự cấp visa&rdquo; v&agrave; lập tức tung ra thị trường với h&agrave;ng loạt lời quảng c&aacute;o chưa được chứng minh. Vậy tr&aacute;ch nhiệm đang nằm ở đ&acirc;u?

Hậu kiểm lỏng lẻo, chế t&agrave;i thiếu sức nặng

Sau vụ việc, Sở An to&agrave;n thực phẩm TP.HCM đ&atilde; y&ecirc;u cầu thu hồi v&agrave; ti&ecirc;u hủy to&agrave;n bộ sản phẩm, đồng thời xử phạt h&agrave;nh ch&iacute;nh. Nhưng mức phạt 125 triệu đồng l&agrave; qu&aacute; nhẹ nếu so với lợi nhuận thu được từ một chiến dịch b&aacute;n h&agrave;ng triệu view. Theo t&igrave;m hiểu, chỉ trong v&ograve;ng 2 th&aacute;ng, doanh số b&aacute;n kẹo Kera ước đạt hơn 10 tỷ đồng, một con số kh&ocirc;ng nhỏ đối với một sản phẩm &ldquo;ăn liền&rdquo; dạng thực phẩm bổ sung.

<img alt="" src="https://static.fireant.vn/Upload/20250407/images/tu-cong-bo-san-pham-cua-ngo-hop-phap-cho-nhung-chiec-keo-rau-cu-tra-hinh-2.png" style="height:336px; width:600px" />

Cơ quan điều tra đọc lệnh bắt tạm giam đối với c&aacute;c c&aacute; nh&acirc;n trong vụ &aacute;n kẹo Kera. Ảnh: C&ocirc;ng an cung cấp

Ở đ&acirc;y, vấn đề kh&ocirc;ng chỉ l&agrave; xử phạt h&agrave;nh ch&iacute;nh, m&agrave; c&ograve;n l&agrave; hiệu quả răn đe. Một ch&iacute;nh s&aacute;ch hậu kiểm vốn đ&atilde; yếu, nếu kh&ocirc;ng đi k&egrave;m chế t&agrave;i đủ mạnh, sẽ chẳng kh&aacute;c n&agrave;o... bật đ&egrave;n xanh cho h&agrave;nh vi vi phạm tiếp tục lặp lại.

Việc Bộ C&ocirc;ng an v&agrave;o cuộc, khởi tố vụ &aacute;n, khởi tố bị can l&agrave; bước đi cứng rắn cần thiết. Nhưng sau một vụ việc cụ thể, điều cần l&agrave;m hơn nữa l&agrave; v&aacute; lại &ldquo;lỗ hổng hệ thống&rdquo;, nơi h&agrave;ng ng&agrave;n sản phẩm thực phẩm vẫn đang được tự c&ocirc;ng bố mỗi ng&agrave;y.

Trong một thị trường l&agrave;nh mạnh, người ti&ecirc;u d&ugrave;ng phải l&agrave; trung t&acirc;m, v&agrave; niềm tin l&agrave; nền tảng. Nhưng khi doanh nghiệp dễ d&agrave;ng đưa sản phẩm ra thị trường chỉ nhờ v&agrave;i tờ giấy v&agrave; lời quảng c&aacute;o cảm t&iacute;nh, th&igrave; người ti&ecirc;u d&ugrave;ng đang bị đặt v&agrave;o thế đ&aacute;nh cược với ch&iacute;nh sức khỏe của m&igrave;nh.

Thẳng thắn nh&igrave;n nhận, tr&aacute;ch nhiệm kh&ocirc;ng chỉ nằm ở ph&iacute;a doanh nghiệp, m&agrave; c&ograve;n thuộc về cơ quan quản l&yacute;. Cần r&agrave; so&aacute;t to&agrave;n diện cơ chế tự c&ocirc;ng bố, siết chặt hậu kiểm, tăng cường thanh tra định kỳ, đặc biệt l&agrave; đối với c&aacute;c sản phẩm c&oacute; lượng ti&ecirc;u thụ lớn hoặc quảng c&aacute;o rầm rộ. B&ecirc;n cạnh đ&oacute;, cần c&ocirc;ng khai kết quả kiểm tra để người ti&ecirc;u d&ugrave;ng được tiếp cận th&ocirc;ng tin minh bạch.

Suy cho c&ugrave;ng, cơ chế tự c&ocirc;ng bố kh&ocirc;ng sai, nhưng sai ở c&aacute;ch ch&uacute;ng ta triển khai v&agrave; gi&aacute;m s&aacute;t. Nếu kh&ocirc;ng c&oacute; sự điều chỉnh, ch&iacute;nh s&aacute;ch n&agrave;y sẽ trở th&agrave;nh &ldquo;chiếc v&eacute; th&ocirc;ng h&agrave;nh miễn ph&iacute;&rdquo; cho những sản phẩm nguy hiểm lọt lưới.

Vụ kẹo rau củ Kera chỉ l&agrave; phần nổi của tảng băng. Nếu kh&ocirc;ng h&agrave;nh động kịp thời, những vụ &ldquo;kẹo ngọt nhưng đắng&rdquo; thế n&agrave;y sẽ c&ograve;n lặp lại, với c&aacute;i gi&aacute; c&oacute; thể l&agrave; sức khỏe của cả một thế hệ người ti&ecirc;u d&ugrave;ng.

Nguyễn Giang

<a href="https://diendandoanhnghiep.vn/tu-cong-bo-san-pham-cua-ngo-hop-phap-cho-nhung-chiec-keo-rau-cu-tra-hinh-10152648.html">Link gốc</a>

Vụ kẹo rau củ Kera phơi bày lỗ hổng nghiêm trọng trong chính sách cho phép doanh nghiệp tự công bố thực phẩm, nơi lợi dụng dễ hơn là tuân thủ.



Doanh nghiệp

Tạp chí Diễn đàn doanh nghiệp

Tự công bố sản phẩm: "Cửa ngõ" hợp pháp cho những chiếc kẹo rau củ "trá hình"?

Nguyễn Chí Việt

Nguy hiểm qu&#225; ! Đề nghị c&#243; cơ chế quản l&#253; chất lượng đầu ra 

Nguy hiểm quá ! Đề nghị có cơ chế quản lý chất lượng đầu ra 

andytran

C&#244; hoa hậu TT g&#236; đ&#243; lẽ n&#224;o v&#244; can. 

Cô hoa hậu TT gì đó lẽ nào vô can. 