Theo thống k&ecirc; của Bộ X&acirc;y dựng, t&iacute;nh đến hết năm 2022, cả nước mới chỉ c&oacute; 233 c&ocirc;ng tr&igrave;nh đ&atilde; được chứng nhận v&agrave; hơn 20 c&ocirc;ng tr&igrave;nh kh&aacute;c đang được đ&aacute;nh gi&aacute; l&agrave; &ldquo;c&ocirc;ng tr&igrave;nh xanh&rdquo; với tổng diện t&iacute;ch tr&ecirc;n dưới 6 triệu m&eacute;t vu&ocirc;ng s&agrave;n x&acirc;y dựng đạt ti&ecirc;u ch&iacute; c&ocirc;ng tr&igrave;nh xanh - con số v&ocirc; c&ugrave;ng khi&ecirc;m tốn so với số lượng dự &aacute;n x&acirc;y dựng trong suốt thập ni&ecirc;n qua.

L&agrave;m sao để th&uacute;c đẩy ph&aacute;t triển c&aacute;c c&ocirc;ng tr&igrave;nh xanh - nốt thăng nổi bật trong &ldquo;bản giao hưởng&rdquo; đ&ocirc; thị bền vững m&agrave; tất cả c&aacute;c nước ph&aacute;t triển đang hướng đến?

C&ocirc;ng tr&igrave;nh xanh kh&ocirc;ng c&oacute; nghĩa l&agrave; nhiều c&acirc;y xanh

<img alt="" src="https://static.fireant.vn/Upload/20250103/images/93abb6d2-d6f7-47f1-a38a-970c3a03e870.jpg" style="height:449px; width:600px" />

TS-KTS. L&ecirc; Thị B&iacute;ch Thuận, Ph&oacute; Viện trưởng Viện Nghi&ecirc;n cứu đ&ocirc; thị v&agrave; Ph&aacute;t triển hạ tầng.

&ldquo;Năm 2024, biến đổi kh&iacute; hậu t&aacute;c động trực tiếp đến Việt Nam qua nhiều hiện tượng thi&ecirc;n nhi&ecirc;n như b&atilde;o lụt, lũ qu&eacute;t, sạt lở đất... ảnh hưởng trực tiếp đến nhiều v&ugrave;ng tr&ecirc;n cả nước. Việt Nam thường xuy&ecirc;n phải hứng chịu những cơn &ldquo;thịnh nộ&rdquo; của thi&ecirc;n nhi&ecirc;n l&agrave; kết quả của biến đổi kh&iacute; hậu, r&otilde; nhất l&agrave; cơn b&atilde;o Yagi đ&atilde; t&aacute;c động đến miền Bắc hồi th&aacute;ng 9 vừa qua. V&igrave; thế, giải ph&aacute;p c&ocirc;ng tr&igrave;nh xanh để th&iacute;ch ứng, giảm nhẹ, đảm bảo khả năng xoay chuyển linh hoạt, đa dạng trước c&aacute;c t&aacute;c động của biến đổi kh&iacute; hậu l&agrave; xu hướng tất yếu của ng&agrave;nh x&acirc;y dựng Việt Nam nhằm đ&aacute;p ứng được c&aacute;c gi&aacute; trị về kinh tế, văn h&oacute;a, c&ocirc;ng nghệ, c&aacute;c y&ecirc;u cầu v&agrave; chất lượng cuộc sống trong hiện tại v&agrave; tương lai&rdquo; - Đ&oacute; l&agrave; khẳng định của TS-KTS. L&ecirc; Thị B&iacute;ch Thuận (Ph&oacute; Viện trưởng Viện Nghi&ecirc;n cứu đ&ocirc; thị v&agrave; Ph&aacute;t triển hạ tầng), b&ecirc;n lề Diễn đ&agrave;n Ph&aacute;t triển bền vững đ&ocirc; thị Việt Nam năm 2024, vừa được Bộ X&acirc;y dựng tổ chức đầu th&aacute;ng 11.2024.

Kh&ocirc;ng c&ograve;n b&agrave;n c&atilde;i, c&ocirc;ng tr&igrave;nh xanh đ&atilde; v&agrave; đang trở th&agrave;nh xu hướng to&agrave;n cầu, tạo n&ecirc;n &ldquo;bản giao hưởng&rdquo; đ&ocirc; thị bền vững, giữa bối cảnh biến đổi kh&iacute; hậu v&agrave; thi&ecirc;n tai ng&agrave;y c&agrave;ng gia tăng. Tuy nhi&ecirc;n, theo b&agrave; Thuận, nhận thức của mọi người về c&ocirc;ng tr&igrave;nh xanh vẫn chưa ch&iacute;nh x&aacute;c: &ldquo;Nước ta đ&atilde; xuất hiện c&aacute;c đơn vị, tổ chức hoạt động trong lĩnh vực c&ocirc;ng tr&igrave;nh xanh nhưng vẫn chưa c&oacute; những ch&iacute;nh s&aacute;ch v&agrave; giải ph&aacute;p quyết liệt, cụ thể để th&uacute;c đẩy sự ph&aacute;t triển c&ocirc;ng tr&igrave;nh xanh. Đ&acirc;y l&agrave; một trong những nguy&ecirc;n nh&acirc;n ch&iacute;nh khiến thị trường c&ocirc;ng tr&igrave;nh xanh Việt Nam chậm ph&aacute;t triển. Việc thực hiện c&aacute;c c&ocirc;ng tr&igrave;nh xanh ở Việt Nam đang l&agrave; tự nguyện, tự lực của c&aacute;c chủ đầu tư, kh&ocirc;ng c&oacute; hướng dẫn, quy định hay khuyến kh&iacute;ch g&igrave; từ cơ quan c&oacute; thẩm quyền.

Việt Nam cũng chưa c&oacute; hệ thống đ&aacute;nh gi&aacute; n&agrave;o được cơ quan quản l&yacute; nh&agrave; nước ch&iacute;nh thức ban h&agrave;nh như một c&ocirc;ng cụ c&oacute; t&iacute;nh ph&aacute;p l&yacute; để đ&aacute;nh gi&aacute;, quản l&yacute; c&ocirc;ng tr&igrave;nh xanh. Hơn nữa, nhận thức về c&ocirc;ng tr&igrave;nh xanh c&ograve;n chưa ch&iacute;nh x&aacute;c, hầu hết c&ocirc;ng tr&igrave;nh xanh đều được hiểu phiến diện nghĩa l&agrave; nhiều c&acirc;y xanh&rdquo;.

B&agrave; Thuận l&yacute; giải c&ocirc;ng tr&igrave;nh xanh phải đạt hiệu quả cao trong sử dụng năng lượng, nước, vật liệu&hellip; ngo&agrave;i ra phải đảm bảo kh&ocirc;ng t&aacute;c động xấu tới sức khỏe con người, giảm thiểu chất thải độc hại cho m&ocirc;i trường. Cụ thể hơn, c&ocirc;ng tr&igrave;nh xanh đ&ograve;i hỏi c&aacute;c giải ph&aacute;p tr&ecirc;n bốn lĩnh vực: giảm năng lượng sử dụng, giảm thiểu &ocirc; nhiễm b&ecirc;n ngo&agrave;i v&agrave; l&agrave;m tổn hại m&ocirc;i trường, giảm năng lượng v&agrave; ti&ecirc;u hao t&agrave;i nguy&ecirc;n, giảm thiểu &ocirc; nhiễm b&ecirc;n trong v&agrave; tổn hại sức khỏe con người.

C&ocirc;ng tr&igrave;nh xanh cũng đ&ograve;i hỏi c&ocirc;ng tr&igrave;nh kiến tr&uacute;c phải giảm &aacute;p lực l&ecirc;n m&ocirc;i trường, giảm v&agrave; xử l&yacute; chất thải, bảo tồn t&agrave;i nguy&ecirc;n thi&ecirc;n nhi&ecirc;n, n&oacute;i c&aacute;ch kh&aacute;c l&agrave; kiến tr&uacute;c phải th&acirc;n thiện với tự nhi&ecirc;n, kh&ocirc;ng ph&aacute; vỡ sự c&acirc;n bằng của m&ocirc;i trường sống. Kh&aacute;i niệm &ldquo;Kiến tr&uacute;c xanh/C&ocirc;ng tr&igrave;nh xanh/Green Building&rdquo; được coi l&agrave; hoạt động đ&oacute;ng g&oacute;p quan trọng, t&iacute;ch cực v&agrave; hiệu quả nhất của lĩnh vực x&acirc;y dựng nhằm ứng ph&oacute; biến đổi kh&iacute; hậu v&agrave; bảo đảm sự ph&aacute;t triển bền vững của Tr&aacute;i đất.

<img alt="" src="https://static.fireant.vn/Upload/20250103/images/35946f6d-dd2e-4e36-bdcd-71b23daa42d6.jpg" style="height:370px; width:600px" />

T&ograve;a nh&agrave; trụ sở của Viettel đạt ti&ecirc;u chuẩn của Hội đồng C&ocirc;ng tr&igrave;nh xanh Hoa Kỳ. Ảnh: CTV

Cũng theo b&agrave; Thuận, trong bối cảnh của biến đổi kh&iacute; hậu, khủng hoảng năng lượng, tr&agrave;o lưu kiến tr&uacute;c tại c&aacute;c nước ph&aacute;t triển lan sang c&aacute;c nước đang ph&aacute;t triển như Việt Nam được xem l&agrave; một m&ocirc; h&igrave;nh l&yacute; tưởng. Những m&ocirc; h&igrave;nh c&ocirc;ng tr&igrave;nh xanh khiến c&aacute;c nước đang ph&aacute;t triển &ldquo;cho&aacute;ng ngợp&rdquo; bởi c&aacute;c giải ph&aacute;p c&ocirc;ng nghệ t&acirc;n tiến, vật liệu x&acirc;y dựng hiện đại. Tuy nhi&ecirc;n ứng dụng một c&aacute;ch linh hoạt v&agrave; ph&ugrave; hợp v&agrave;o trong điều kiện ri&ecirc;ng từng nước, từng địa phương c&ograve;n l&agrave; một khoảng trống lớn. Việc hiện thực c&ocirc;ng tr&igrave;nh xanh tại Việt Nam đang gặp rất nhiều trở ngại.&nbsp;

Cần gấp một bộ ti&ecirc;u ch&iacute; đ&aacute;nh gi&aacute; c&ocirc;ng tr&igrave;nh xanh ch&iacute;nh thống&nbsp;

Chương tr&igrave;nh mục ti&ecirc;u quốc gia ứng ph&oacute; với biến đổi kh&iacute; hậu v&agrave; Chiến lược quốc gia về tăng trưởng xanh thời kỳ 2011 - 2020 v&agrave; tầm nh&igrave;n đến năm 2050 đ&atilde; được Ch&iacute;nh phủ ph&ecirc; duyệt đề r&otilde;, mục ti&ecirc;u phấn đấu đến năm 2020 c&oacute; khoảng 30% c&ocirc;ng tr&igrave;nh x&acirc;y mới v&agrave; sửa chữa bằng nguồn vốn ng&acirc;n s&aacute;ch nh&agrave; nước, 20% số lượng c&ocirc;ng tr&igrave;nh x&acirc;y mới v&agrave; sửa chữa bằng nguồn vốn tư nh&acirc;n đạt c&aacute;c ti&ecirc;u ch&iacute; xanh, giảm 10 - 15% mức ti&ecirc;u thụ năng lượng vận h&agrave;nh c&ocirc;ng tr&igrave;nh/m2 s&agrave;n so với năm 2010&hellip; Phấn đấu đến năm 2030 con số n&agrave;y l&agrave; 40% đối với c&ocirc;ng tr&igrave;nh x&acirc;y bằng vốn ng&acirc;n s&aacute;ch nh&agrave; nước v&agrave; 30% c&ocirc;ng tr&igrave;nh x&acirc;y bằng vốn tư nh&acirc;n đạt ti&ecirc;u ch&iacute; xanh, mức ti&ecirc;u thụ năng lượng đến năm 2030 giảm tiếp 5-10% so với năm 2020.&nbsp;

Để ho&agrave;n th&agrave;nh mục ti&ecirc;u vạch ra, theo b&agrave; Thuận, cần nhất hiện nay l&agrave; x&acirc;y dựng một bộ ti&ecirc;u ch&iacute; đ&aacute;nh gi&aacute; c&ocirc;ng tr&igrave;nh xanh &ldquo;thuần Việt&rdquo; do Bộ X&acirc;y dựng đưa ra để c&aacute;c c&ocirc;ng tr&igrave;nh xanh c&oacute; &ldquo;điểm tựa&rdquo; cất c&aacute;nh. &nbsp;

<img alt="" src="https://static.fireant.vn/Upload/20250103/images/a24c7f14-8484-48cc-81b6-2ef0e75d78c4%20(1).jpg" style="height:318px; width:600px" />

Viện Nghi&ecirc;n cứu đ&ocirc; thị v&agrave; Ph&aacute;t triển hạ tầng phối hợp với Viện Quy hoạch đ&ocirc; thị v&agrave; n&ocirc;ng th&ocirc;n quốc gia tổ chức tọa đ&agrave;m th&aacute;ng 9.2023. Ảnh: CTV

Hiện tại, Việt Nam đang sử dụng 6 c&ocirc;ng cụ đ&aacute;nh gi&aacute; c&ocirc;ng tr&igrave;nh xanh ch&iacute;nh. TS-KTS. L&ecirc; Thị B&iacute;ch Thuận chỉ r&otilde;: Một l&agrave; c&ocirc;ng cụ đ&aacute;nh gi&aacute; c&ocirc;ng tr&igrave;nh xanh do Hội M&ocirc;i trường X&acirc;y dựng Việt Nam bi&ecirc;n soạn theo đặt h&agrave;ng của Bộ X&acirc;y dựng. Hai l&agrave; LOTUS - Hệ thống đ&aacute;nh gi&aacute; c&ocirc;ng tr&igrave;nh xanh do Hội đồng C&ocirc;ng tr&igrave;nh Xanh Việt Nam, một tổ chức phi ch&iacute;nh phủ v&agrave; l&agrave; th&agrave;nh vi&ecirc;n của Hội đồng C&ocirc;ng tr&igrave;nh Xanh Thế giới thực hiện. Ba l&agrave; LEED - Hệ thống đ&aacute;nh gi&aacute; c&ocirc;ng tr&igrave;nh xanh do Hội đồng C&ocirc;ng tr&igrave;nh Xanh Mỹ nghi&ecirc;n cứu v&agrave; &aacute;p dụng cho cả c&aacute;c c&ocirc;ng tr&igrave;nh trong v&agrave; ngo&agrave;i l&atilde;nh thổ Mỹ. Bốn l&agrave; Green Mark - Hệ thống đ&aacute;nh gi&aacute; c&ocirc;ng tr&igrave;nh xanh do Hiệp hội C&ocirc;ng tr&igrave;nh Xanh Singapore, trực thuộc Bộ X&acirc;y dựng Singapore đề xuất. Năm l&agrave; ti&ecirc;u ch&iacute; Kiến tr&uacute;c xanh - hệ thống đ&aacute;nh gi&aacute; do Hội Kiến tr&uacute;c sư Việt Nam đề xuất. S&aacute;u l&agrave; Hệ thống EDGE - Hệ thống đ&aacute;nh gi&aacute; c&ocirc;ng tr&igrave;nh sử dụng t&agrave;i nguy&ecirc;n hiệu quả do Tổ chức T&agrave;i ch&iacute;nh Quốc tế, một th&agrave;nh vi&ecirc;n của Nh&oacute;m Ng&acirc;n h&agrave;ng Thế Giới s&aacute;ng tạo.

&ldquo;Hầu hết c&aacute;c chủ đầu tư nước ngo&agrave;i v&agrave; cả những chủ đầu tư Việt Nam vẫn lựa chọn c&aacute;c bộ c&ocirc;ng cụ quốc tế như LEED v&agrave; Green Mark do c&aacute;c bộ c&ocirc;ng cụ n&agrave;y mang lại gi&aacute; trị quảng b&aacute; cao hơn. Trong năm 2014, Hội M&ocirc;i trường X&acirc;y dựng Việt Nam cũng đ&atilde; cho ra đời bộ c&ocirc;ng cụ C&ocirc;ng tr&igrave;nh xanh với mục ti&ecirc;u tạo ra một c&ocirc;ng cụ thuần Việt, tuy nhi&ecirc;n cho tới nay c&ocirc;ng cụ mới chỉ được &aacute;p dụng đ&aacute;nh gi&aacute; th&agrave;nh c&ocirc;ng cho một c&ocirc;ng tr&igrave;nh chung cư tại H&agrave; Nội. Xuất hiện cuối c&ugrave;ng nhưng đang giữ tốc độ tăng trưởng nhanh nhất l&agrave; c&ocirc;ng cụ EDGE của Tổ chức T&agrave;i ch&iacute;nh Quốc tế (IFC)&rdquo;, b&agrave; Thuận cho biết.

R&otilde; r&agrave;ng, c&aacute;c bộ ti&ecirc;u ch&iacute; đ&aacute;nh gi&aacute; c&ocirc;ng tr&igrave;nh xanh vẫn chưa thống nhất v&agrave; chưa ban h&agrave;nh th&agrave;nh luật, nghị định, quy định. V&igrave; thế Bộ X&acirc;y dựng cần thống nhất c&aacute;c ti&ecirc;u ch&iacute; n&agrave;y để c&aacute;c đơn vị, tổ chức tại Việt Nam &aacute;p dụng hiệu quả v&agrave;o đời sống.&nbsp;

&ldquo;C&ocirc;ng tr&igrave;nh xanh&rdquo; l&agrave; vấn đề địa phương n&ecirc;n kh&ocirc;ng thể &aacute;p dụng m&aacute;y m&oacute;c kinh nghiệm c&aacute;c nước h&agrave;n đới v&agrave;o Việt Nam. Hệ thống đ&aacute;nh gi&aacute; n&agrave;y phải được x&acirc;y dựng tr&ecirc;n một hệ thống chứng thực r&otilde; r&agrave;ng, lấy phương thức định lượng để kiểm tra hiệu quả, đồng thời đưa ra thị trường những hạn chế v&agrave; quy định, th&uacute;c đẩy nghi&ecirc;n cứu c&aacute;c yếu tố m&ocirc;i trường trong qu&aacute; tr&igrave;nh thiết kế, vận h&agrave;nh, quản l&yacute; v&agrave; bảo vệ, hướng kiến tr&uacute;c.&nbsp;

&ldquo;Bộ X&acirc;y dựng sớm ho&agrave;n thiện v&agrave; n&acirc;ng cấp hệ thống c&aacute;c quy chuẩn, ti&ecirc;u chuẩn nhằm hỗ trợ thực hiện thiết kế, thi c&ocirc;ng v&agrave; vận h&agrave;nh c&ocirc;ng tr&igrave;nh xanh, c&ocirc;ng tr&igrave;nh hiệu quả năng lượng. Nghi&ecirc;n cứu c&aacute;c ti&ecirc;u chuẩn kỹ thuật c&oacute; li&ecirc;n quan đến vật liệu, thiết kế lắp đặt trang thiết bị c&ocirc;ng tr&igrave;nh, đ&aacute;nh gi&aacute; hiệu quả năng lượng của vật liệu v&agrave; thiết bị, hiệu quả năng lượng của t&ograve;a nh&agrave;. Đồng thời x&acirc;y dựng ti&ecirc;u ch&iacute;, ti&ecirc;u chuẩn đ&aacute;nh gi&aacute; chứng nhận c&ocirc;ng tr&igrave;nh xanh ph&ugrave; hợp với điều kiện Việt Nam; bổ sung c&aacute;c quy chuẩn, ti&ecirc;u chuẩn kỹ thuật quốc gia ri&ecirc;ng cho c&ocirc;ng tr&igrave;nh xanh&rdquo;, b&agrave; Thuận đề xuất.&nbsp;

Đề xuất đồng bộ h&oacute;a c&aacute;c kh&aacute;i niệm &ldquo;xanh&rdquo; trong đ&ocirc; thị

Thực trạng qu&aacute; tải v&agrave; &ocirc; nhiễm ở c&aacute;c đ&ocirc; thị lớn của Việt Nam hiện nay đặt ra nhu cầu tất yếu h&igrave;nh th&agrave;nh v&agrave; ph&aacute;t triển đ&ocirc; thị xanh, bền vững. Với chủ trương th&ocirc;ng qua c&aacute;c tọa đ&agrave;m khoa học để từng bước hệ thống h&oacute;a cơ sở l&yacute; luận về hạ tầng xanh v&agrave; c&aacute;c th&agrave;nh phần xanh của hạ tầng xanh một c&aacute;ch to&agrave;n diện, Viện Nghi&ecirc;n cứu đ&ocirc; thị v&agrave; Ph&aacute;t triển hạ tầng đ&atilde; khởi xướng v&agrave; phối hợp với c&aacute;c đơn vị tổ chức chuỗi tọa đ&agrave;m quan trọng hướng đến đ&ocirc; thị xanh, bền vững: Nghĩa trang v&agrave; an t&aacute;ng xanh (th&aacute;ng 11.2024); Quản l&yacute; chất thải rắn xanh v&agrave; Vệ sinh m&ocirc;i trường xanh (th&aacute;ng 8.2024); Hạ tầng xanh v&agrave; Chiếu s&aacute;ng xanh (th&aacute;ng 5.2024); Hạ tầng xanh v&agrave; Cấp nước xanh (th&aacute;ng 12.2023); Hạ tầng xanh v&agrave; C&ocirc;ng vi&ecirc;n xanh (th&aacute;ng 11.2023); Hạ tầng xanh v&agrave; Tho&aacute;t nước xanh (th&aacute;ng 10.2023); Hạ tầng xanh v&agrave; Giao th&ocirc;ng xanh (th&aacute;ng 9.2023)...

Từ kết luận của c&aacute;c tọa đ&agrave;m, Viện Nghi&ecirc;n cứu đ&ocirc; thị v&agrave; Ph&aacute;t triển hạ tầng đề xuất đồng bộ h&oacute;a c&aacute;c kh&aacute;i niệm &ldquo;xanh&rdquo; trong đ&ocirc; thị. Cần tiếp tục bổ sung, ho&agrave;n thiện c&aacute;c ti&ecirc;u chuẩn, ti&ecirc;u ch&iacute; của mỗi th&agrave;nh tố &ldquo;xanh&rdquo; trong đ&ocirc; thị. &ldquo;Đầu tư v&agrave;o cơ sở hạ tầng xanh kh&ocirc;ng chỉ l&agrave; đầu tư v&agrave;o m&ocirc;i trường, m&agrave; c&ograve;n l&agrave; một bước ngoặt trong việc tạo ra những cộng đồng l&agrave;nh mạnh v&agrave; đ&aacute;ng sống cho c&aacute;c thế hệ tương lai&rdquo;, PGS-TS. Lưu Đức Hải, Viện trưởng Viện Nghi&ecirc;n cứu Đ&ocirc; thị v&agrave; Ph&aacute;t triển hạ tầng, nhận định.

Việt Đan

<a href="https://nguoidothi.net.vn/cong-trinh-xanh-not-thang-trong-ban-giao-huong-do-thi-ben-vung-46596.html">Link gốc</a>

Theo thống kê của Bộ Xây dựng, tính đến hết năm 2022, cả nước mới chỉ có 233 công trình đã được chứng nhận và hơn 20 công trình khác đang được đánh giá là “công trình xanh” với tổng diện tích trên dưới 6 triệu mét vuông sàn xây dựng đạt tiêu chí công trình xanh - con số vô cùng khiêm tốn so với số lượng dự án xây dựng trong suốt thập niên qua.


Kinh tế

Người đô thị

TS-KTS. Lê Thị Bích Thuận, Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu đô thị và Phát triển hạ tầng: Công trình xanh - nốt thăng trong “bản giao hưởng” đô thị bền vững