Dự &aacute;n được giới chức Bắc Kinh gọi l&agrave; &ldquo;trụ cột chiến lược&rdquo; trong mục ti&ecirc;u chuyển đổi xanh, c&oacute; quy m&ocirc; vượt xa Đập Tam Hiệp &ndash; c&ocirc;ng tr&igrave;nh từng giữ kỷ lục to&agrave;n cầu trong hai thập kỷ.

<img alt="" src="https://static.fireant.vn/Upload/20250802/images/screenshot-2025-08-02-at-09_48_53.png" style="height:348px; width:600px" />

Th&aacute;ng 7/2025, Trung Quốc ch&iacute;nh thức ph&aacute;t động c&ocirc;ng tr&igrave;nh thủy điện được đ&aacute;nh gi&aacute; l&agrave; lớn nhất thế giới, nằm tr&ecirc;n s&ocirc;ng Nh&atilde; Lỗ Tạng Bố (Yarlung Tsangpo) tại khu vực T&acirc;y Tạng. Dự &aacute;n được giới chức Bắc Kinh gọi l&agrave; &ldquo;trụ cột chiến lược&rdquo; trong mục ti&ecirc;u chuyển đổi xanh, c&oacute; quy m&ocirc; vượt xa Đập Tam Hiệp &ndash; c&ocirc;ng tr&igrave;nh từng giữ kỷ lục to&agrave;n cầu trong hai thập kỷ.

T&ecirc;n dự &aacute;n l&agrave; Motuo (Medog) Hydropower Station &ndash; một chuỗi gồm năm đập v&agrave; nh&agrave; m&aacute;y thủy điện nối tiếp nhau dọc theo đoạn s&ocirc;ng c&oacute; độ dốc lớn nhất thế giới. Tổng c&ocirc;ng suất ước t&iacute;nh gấp 3 lần Đập Tam Hiệp hiện tại. Theo Reuters, khi ho&agrave;n th&agrave;nh, Motuo c&oacute; thể sản xuất tới 300 tỷ kWh điện mỗi năm, đủ để cung cấp năng lượng cho h&agrave;ng trăm triệu d&acirc;n v&agrave; g&oacute;p phần giảm h&agrave;ng trăm triệu tấn CO₂ kh&iacute; thải hằng năm.

Motuo nằm tại v&ugrave;ng l&otilde;i Himalaya &ndash; nơi c&oacute; nguy cơ động đất cao nhất ch&acirc;u &Aacute;. Đ&acirc;y cũng l&agrave; khu vực gi&agrave;u đa dạng sinh học, nơi cư tr&uacute; của nhiều lo&agrave;i qu&yacute; hiếm. Việc x&acirc;y dựng một chuỗi đập lớn ở đ&acirc;y đồng nghĩa với việc phải chuyển dời h&agrave;ng vạn d&acirc;n cư, ph&aacute; vỡ c&aacute;c d&ograve;ng chảy tự nhi&ecirc;n v&agrave; hệ thống sinh học vốn đ&atilde; rất nhạy cảm với biến đổi kh&iacute; hậu.

Tuy nhi&ecirc;n, Bắc Kinh kh&ocirc;ng coi đ&acirc;y l&agrave; trở ngại. C&aacute;c doanh nghiệp khổng lồ như PowerChina, Sinohydro, hay China Three Gorges Corporation đ&atilde; sẵn s&agrave;ng triển khai thi c&ocirc;ng, huy động vốn từ tr&aacute;i phiếu xanh v&agrave; c&aacute;c quỹ nh&agrave; nước với quy m&ocirc; dự kiến l&ecirc;n tới 170&ndash;200 tỷ USD cho to&agrave;n bộ dự &aacute;n. Việc sử dụng c&ocirc;ng nghệ tuabin si&ecirc;u cao &aacute;p, điều khiển bằng AI v&agrave; x&acirc;y dựng hệ thống điều tiết lưu vực tự động cũng l&agrave; điểm nhấn gi&uacute;p Trung Quốc quảng b&aacute; sức mạnh kỹ thuật của m&igrave;nh với thế giới.

Trung Quốc hiện l&agrave; quốc gia c&oacute; c&ocirc;ng suất thủy điện lớn nhất thế giới, với khoảng 430 GW c&ocirc;ng suất lắp đặt t&iacute;nh đến cuối 2024, theo International Hydropower Association (IHA). Đ&oacute;ng g&oacute;p từ thủy điện chiếm gần 18% tổng sản lượng điện quốc gia, tương đương 1.300&ndash;1.400 tỷ kWh mỗi năm.

<img alt="" src="https://static.fireant.vn/Upload/20250802/images/screenshot-2025-08-02-at-09_48_53%20(1).png" style="height:348px; width:600px" />

Trung Quốc đang t&aacute;i định nghĩa vị thế của m&igrave;nh trong thế giới năng lượng th&ocirc;ng qua thủy điện. Trong khi nhiều quốc gia gi&agrave;u quay lưng với đập lớn v&igrave; rủi ro m&ocirc;i trường v&agrave; t&agrave;i ch&iacute;nh, Bắc Kinh lại coi đ&acirc;y l&agrave; biểu tượng cho sức mạnh c&ocirc;ng nghệ v&agrave; tầm nh&igrave;n d&agrave;i hạn. C&aacute;c nh&agrave; m&aacute;y thủy điện kh&ocirc;ng chỉ cung cấp năng lượng cho nội địa m&agrave; c&ograve;n l&agrave; cơ sở để Trung Quốc xuất khẩu điện sang L&agrave;o, Myanmar,... th&ocirc;ng qua c&aacute;c trạm truyền tải lưới cao &aacute;p xuy&ecirc;n bi&ecirc;n giới.&nbsp;

Kh&ocirc;ng dừng lại ở sản xuất, Trung Quốc c&ograve;n chiếm tới 70% thị phần to&agrave;n cầu trong ng&agrave;nh x&acirc;y dựng thủy điện &ndash; th&ocirc;ng qua c&aacute;c tập đo&agrave;n như PowerChina, Gezhouba Group, v&agrave; Sinohydro. Những c&ocirc;ng ty n&agrave;y đ&atilde; x&acirc;y dựng h&agrave;ng chục đập lớn tại ch&acirc;u Phi, Nam &Aacute;, Đ&ocirc;ng Nam &Aacute; v&agrave; Nam Mỹ.

Với cam kết đạt đỉnh carbon v&agrave;o năm 2030 v&agrave; trung h&ograve;a carbon v&agrave;o 2060, Trung Quốc đặt thủy điện l&agrave; một trong ba trụ cột b&ecirc;n cạnh năng lượng mặt trời v&agrave; gi&oacute;. Nhưng kh&aacute;c với hai nguồn kia, thủy điện c&oacute; ưu điểm l&agrave; nguồn tải nền ổn định, c&oacute; thể hoạt động suốt ng&agrave;y đ&ecirc;m, bất chấp thời tiết.

Ngo&agrave;i ra, thủy điện c&ograve;n hỗ trợ điều tiết lưới điện, kết hợp với thủy điện t&iacute;ch năng gi&uacute;p giảm biến động từ năng lượng t&aacute;i tạo kh&ocirc;ng ổn định. V&iacute; dụ, khi mặt trời tắt hoặc gi&oacute; ngừng thổi, c&aacute;c đập thủy điện c&oacute; thể lập tức ph&aacute;t điện để b&ugrave; tải, duy tr&igrave; ổn định cho to&agrave;n bộ hệ thống điện.

Tuy nhi&ecirc;n, thủy điện kh&ocirc;ng phải kh&ocirc;ng c&oacute; rủi ro. D&ugrave; được xem l&agrave; nguồn điện sạch, thủy điện lớn lại g&acirc;y ra một số hệ lụy như l&agrave;m thay đổi d&ograve;ng chảy, nhiệt độ nước, chu tr&igrave;nh ph&ugrave; sa, ảnh hưởng đến sinh vật thủy sinh v&agrave; m&ugrave;a vụ n&ocirc;ng nghiệp. Chi ph&iacute; đầu tư cực kỳ cao, thời gian thu hồi d&agrave;i, dễ bị đội vốn.

Theo: SCMP﻿

<a href="https://markettimes.vn/trung-quoc-xay-sieu-dap-thuy-dien-lon-gap-3-dap-tam-hiep-co-the-san-xuat-300-ty-kwh-dien-nam-87761.html">Vũ Anh-Link gốc</a>

Dự án được giới chức Bắc Kinh gọi là “trụ cột chiến lược” trong mục tiêu chuyển đổi xanh, có quy mô vượt xa Đập Tam Hiệp – công trình từng giữ kỷ lục toàn cầu trong hai thập kỷ.
