<img alt="" src="https://static.fireant.vn/Upload/20250418/images/Ong-Trump-ap-thue-o-to.jpg" style="height:387px; width:600px" />

Ng&agrave;y 2-4-2025, ch&iacute;nh quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump c&ocirc;ng bố sẽ &aacute;p thuế đối ứng với hầu hết h&agrave;ng h&oacute;a nhập khẩu v&agrave;o Mỹ. Mức thuế với h&agrave;ng h&oacute;a từ Việt Nam l&agrave; 46% - cao chưa từng c&oacute; trong quan hệ song phương Việt - Mỹ. Phản ứng ngoại giao đầu ti&ecirc;n của Việt Nam rất nhanh, ng&agrave;y 4-4-2025, từ H&agrave; Nội, Tổng B&iacute; thư T&ocirc; L&acirc;m điện đ&agrave;m th&acirc;n mật với &ocirc;ng Trump về vấn đề n&agrave;y.

Một ng&agrave;y sau, Tổng B&iacute; thư T&ocirc; L&acirc;m gửi tiếp một bức thư trang trọng c&aacute;m ơn Tổng thống Donald Trump v&agrave; để ngỏ khả năng đưa mức thuế nhập khẩu h&agrave;ng h&oacute;a Mỹ về mức 0%, tăng nhập khẩu h&agrave;ng h&oacute;a Mỹ, kiểm so&aacute;t xuất xứ h&agrave;ng h&oacute;a v&agrave; mời &ocirc;ng Trump sớm thăm Việt Nam.

Đến ng&agrave;y 9-4, Văn ph&ograve;ng Tổng thống Donald Trump ra th&ocirc;ng b&aacute;o ho&atilde;n &aacute;p thuế v&agrave; gia hạn 90 ng&agrave;y cho tất cả đối t&aacute;c trừ Trung Quốc. Từ ng&agrave;y 6 đến 11-4, Ph&oacute; thủ tướng Hồ Đức Phớc c&oacute; chuyến c&ocirc;ng du v&agrave; l&agrave;m việc tại Mỹ, gặp Bộ trưởng Bộ Thương mại Howard Lutnick v&agrave; Bộ trưởng Bộ T&agrave;i ch&iacute;nh Scott Bessent. C&oacute; thể n&oacute;i rằng những ng&agrave;y, th&aacute;ng tới đ&acirc;y chắc hẳn sẽ l&agrave; khoảng thời gian rất bận rộn của c&aacute;c nh&agrave; đ&agrave;m ph&aacute;n cả hai nước.

<img alt="" src="https://static.fireant.vn/Upload/20250418/images/3-2%20(1).jpg" style="height:1267px; width:600px" />

Từ khi vấn đề thuế đối ứng ph&aacute;t sinh đến nay, đ&atilde; c&oacute; rất nhiều &yacute; kiến, b&agrave;i viết hiến kế nhằm gi&uacute;p Việt Nam ứng ph&oacute; với b&agrave;i to&aacute;n thuế quan. Tuy nhi&ecirc;n, nh&oacute;m t&aacute;c giả thấy rằng vẫn chưa c&oacute; c&acirc;u trả lời to&agrave;n diện/thỏa đ&aacute;ng cho vấn đề. Nhằm g&oacute;p phần l&agrave;m s&aacute;ng tỏ bức tranh thuế quan n&agrave;y, từ đ&oacute; ph&acirc;n t&iacute;ch c&aacute;c cơ hội v&agrave; t&igrave;m lời giải căn cơ cho b&agrave;i to&aacute;n thuế của ch&iacute;nh quyền &ocirc;ng Trump, nh&oacute;m t&aacute;c giả tr&igrave;nh b&agrave;y tập trung v&agrave;o bốn luận điểm ch&iacute;nh sau đ&acirc;y.

Thứ nhất l&agrave; c&ocirc;ng thức t&iacute;nh mức thuế m&agrave; ch&iacute;nh quyền Tổng thống Donald Trump đưa ra l&agrave; kh&ocirc;ng thực sự hợp l&yacute;. Việc &aacute;p dụng c&ocirc;ng thức t&iacute;nh n&agrave;y dường như ngầm giả thiết nhu cầu ti&ecirc;u d&ugrave;ng cuối c&ugrave;ng của người d&acirc;n Mỹ đối với mọi h&agrave;ng h&oacute;a l&agrave; như nhau, giả thiết n&agrave;y kh&aacute; phi thực tế v&agrave; c&oacute; phần phi l&yacute; (h&igrave;nh 1). Một trong những t&aacute;c giả được tr&iacute;ch dẫn c&ocirc;ng thức t&iacute;nh mức thuế tr&ecirc;n dường như cũng &ldquo;giật m&igrave;nh&rdquo;. Ng&agrave;y 4-4-2025, tr&ecirc;n trang c&aacute; nh&acirc;n của m&igrave;nh, Gi&aacute;o sư kinh tế Brent Neiman, t&aacute;c giả của c&ocirc;ng thức đ&atilde; l&ecirc;n tiếng, cho rằng ch&iacute;nh quyền Tổng thống Donald Trump đ&atilde; &aacute;p dụng sai c&ocirc;ng thức t&iacute;nh thuế đối ứng(1). Theo &ocirc;ng, mức thuế đ&aacute;ng lẽ phải thấp hơn nhiều, c&oacute; thể chỉ l&agrave; một phần tư mức thuế ch&iacute;nh quyền Tổng thống Donald Trump c&ocirc;ng bố. Đ&acirc;y c&oacute; thể coi l&agrave; một cơ sở tốt để đ&agrave;m ph&aacute;n sắp tới.

Thứ hai l&agrave; về mặt nguy&ecirc;n l&yacute;, thương mại sẽ l&agrave;m cho c&aacute;c quốc gia trở n&ecirc;n gi&agrave;u c&oacute; hơn. Mọi biện ph&aacute;p thuế quan nhằm k&igrave;m h&atilde;m hoạt động thương mại c&oacute; thể l&agrave;m tổn hại đến nền kinh tế hai b&ecirc;n. Trong khi đ&oacute;, ch&iacute;nh quyền Tổng thống Donald Trump lập luận rằng cần phải &aacute;p thuế đối ứng để c&acirc;n bằng th&acirc;m hụt thương mại giữa Mỹ v&agrave; c&aacute;c quốc gia kh&aacute;c. Lưu &yacute; rằng việc th&acirc;m hụt thương mại kh&ocirc;ng chỉ phụ thuộc v&agrave;o mức thuế suất m&agrave; c&ograve;n phụ thuộc v&agrave;o nhiều yếu tố kh&aacute;c.

Sử dụng bảng c&acirc;n đối li&ecirc;n ng&agrave;nh (bảng I.O) năm 2023 của Mỹ(2) để hiểu nh&acirc;n tố n&agrave;o của cầu cuối c&ugrave;ng trong nước ảnh hưởng đến việc nhập khẩu h&agrave;ng h&oacute;a v&agrave;o Mỹ nhiều nhất, điều th&uacute; vị l&agrave; trong c&aacute;c nh&acirc;n tố của cầu cuối c&ugrave;ng trong nước, kh&ocirc;ng phải ti&ecirc;u d&ugrave;ng cuối c&ugrave;ng v&agrave; chi ti&ecirc;u Ch&iacute;nh phủ g&acirc;y n&ecirc;n nhập khẩu nhiều nhất m&agrave; ch&iacute;nh l&agrave; đầu tư v&agrave; xuất khẩu (h&igrave;nh 2). Điều n&agrave;y h&agrave;m &yacute; nếu ch&iacute;nh quyền Tổng thống Donald Trump d&ugrave;ng c&ocirc;ng cụ thuế quan dường như kh&ocirc;ng l&agrave;m giảm nhập si&ecirc;u một c&aacute;ch hiệu quả. Phải chăng đ&acirc;y c&oacute; thể l&agrave; bằng chứng quan trọng để đ&agrave;m ph&aacute;n thuyết phục ch&iacute;nh quyền Tổng thống Donald Trump thay đổi mức thuế.

Thứ ba l&agrave; quan hệ thương mại Mỹ - Trung Quốc kh&ocirc;ng lớn như ch&uacute;ng ta nghĩ. Số liệu năm 2023 cho thấy tổng gi&aacute; trị thương mại hai chiều hai quốc gia n&agrave;y l&agrave; 575 tỉ đ&ocirc; la Mỹ, trong đ&oacute; Mỹ v&agrave; Trung Quốc nhập khẩu 427 v&agrave; 279 tỉ đ&ocirc; la h&agrave;ng h&oacute;a v&agrave; dịch vụ (chỉ chiếm 1,54% v&agrave; 1,56% tổng quy m&ocirc; GDP)(3). Cho n&ecirc;n việc hai cường quốc &aacute;p thuế nhau kh&ocirc;ng ảnh hưởng g&igrave; nhiều đến họ. Tuy nhi&ecirc;n, với ch&uacute;ng ta th&igrave; kh&aacute;c, Việt Nam xuất khẩu sang Mỹ 97,02 tỉ đ&ocirc; la, chiếm 22,5% tổng GDP. Con số n&agrave;y r&otilde; r&agrave;ng cho thấy thị trường Mỹ kh&aacute; quan trọng với Việt Nam.

Tuy nhi&ecirc;n trong kịch bản xấu nhất (Mỹ kh&ocirc;ng thay đổi mức thuế), bằng t&iacute;nh to&aacute;n chi tiết, t&aacute;c động kinh tế từ thuế quan n&agrave;y cũng kh&ocirc;ng phải qu&aacute; đ&aacute;ng ngại. Điều n&agrave;y c&oacute; thể l&agrave;m GDP giảm khoảng tr&ecirc;n dưới 1%. Điều quan trọng l&agrave; Mỹ đ&aacute;nh thuế 46% th&igrave; cơ bản ảnh hưởng đến c&aacute;c doanh nghiệp c&oacute; vốn đầu tư trực tiếp nước ngo&agrave;i (FDI). Ch&uacute; &yacute; rằng theo số liệu thống k&ecirc; năm 2024, khối FDI chuyển tiền về nước khoảng 24 tỉ đ&ocirc; la. T&iacute;nh to&aacute;n từ bảng I/O của Việt Nam cho thấy, trong 100 đồng xuất khẩu, ph&iacute;a Việt Nam thu về khoảng 14 đồng. Thậm ch&iacute; trong c&aacute;i &ldquo;nguy&rdquo; c&ograve;n c&oacute; &ldquo;cơ&rdquo;, đ&oacute; l&agrave; &aacute;p lực cần thiết để Việt Nam t&aacute;i cấu tr&uacute;c nền kinh tế như ch&uacute; trọng ph&aacute;t triển kinh tế tư nh&acirc;n, đẩy mạnh chuyển đổi số, tinh giản bộ m&aacute;y l&agrave;m nền tảng cho sự ph&aacute;t triển mạnh mẽ trong giai đoạn tới.

Thứ tư, Việt Nam v&agrave; Mỹ đ&atilde; x&acirc;y dựng một nền tảng quan hệ tốt đẹp. Kể từ dấu mốc b&igrave;nh thường h&oacute;a quan hệ ngoại giao v&agrave;o năm 1995, Việt Nam - Mỹ c&oacute; một qu&aacute; tr&igrave;nh h&agrave;n gắn v&agrave; phục hồi quan hệ ngoại giao một c&aacute;ch thần kỳ. Đỉnh cao của nấc thang ngoại giao l&agrave; hai nước đ&atilde; trở th&agrave;nh đối t&aacute;c chiến lược to&agrave;n diện từ năm 2023. Đ&acirc;y ch&iacute;nh l&agrave; cơ sở vững chắc để Việt Nam v&agrave; Mỹ c&oacute; thể ngồi v&agrave;o đ&agrave;m ph&aacute;n để giải quyết những vấn đề th&acirc;m hụt thương mại trong thời gian tới.

Như vậy, c&oacute; thể nhận thấy dư địa đ&agrave;m ph&aacute;n về thuế quan của hai quốc gia l&agrave; kh&aacute; lớn. Tuy nhi&ecirc;n, về d&agrave;i hạn, cần x&acirc;y dựng nền kinh tế tự cường để c&oacute; thể đứng vững trước mọi c&uacute; sốc. Cụ thể, n&ecirc;n quản l&yacute; nền kinh tế theo tinh thần trọng cung trong chỉ đạo điều h&agrave;nh nhằm n&acirc;ng cao năng lực sản xuất h&agrave;ng h&oacute;a v&agrave; dịch vụ. Tăng cường sức cạnh tranh của h&agrave;ng h&oacute;a Việt Nam. Hai l&agrave;, ban h&agrave;nh ch&iacute;nh s&aacute;ch với tinh thần kiến tạo, cư xử c&ocirc;ng bằng, b&igrave;nh đẳng giữa c&aacute;c loại h&igrave;nh doanh nghiệp; th&ocirc;ng qua tiếp cận vốn, giảm thuế, ph&iacute;, kh&ocirc;ng chỉ giảm thuế gi&aacute; trị gia tăng m&agrave; giảm cả thuế thu nhập doanh nghiệp, hết sức hạn chế c&aacute;c loại ph&iacute; v&agrave; phạt. Ba l&agrave;, đa dạng h&oacute;a thị trường xuất khẩu v&agrave; tận dụng triệt để c&aacute;c hiệp định thương mại tự do v&agrave; thiết kế s&acirc;n chơi ph&ugrave; hợp. Bốn l&agrave;, c&acirc;n bằng giữa bảo hộ v&agrave; mở cửa, nghi&ecirc;n cứu v&agrave; &aacute;p dụng c&aacute;c ch&iacute;nh s&aacute;ch bảo hộ hữu hiệu cho sản xuất. Năm l&agrave;, tăng cường h&agrave;m lượng khoa học c&ocirc;ng nghệ trong qu&aacute; tr&igrave;nh sản xuất sản phẩm trong nước v&agrave; ph&aacute;t triển bền vững.

(*) Trường Đại học Kinh tế - ĐHQG H&agrave; Nội 
(**) Trường Đại học FPT 
(1) Thanh Danh. Nh&agrave; kinh tế Mỹ: Ch&iacute;nh phủ đ&atilde; &aacute;p dụng sai c&ocirc;ng thức t&iacute;nh thuế đối ứng. Vnexpress 2025. https://vnexpress.net/nha-kinh-te-my-chinh-phu-da-ap-dung-sai-cong-thuc-tinh-thue-doi-ung-4871762.html. 
(2) Mỹ c&ocirc;ng bố bảng IO h&agrave;ng năm giống Việt Nam c&ocirc;ng bố về GDP, hiện nay tr&ecirc;n trang web của Cục Ph&acirc;n t&iacute;ch kinh tế (Beureau of economic analysis Bea) của Mỹ c&ocirc;ng bố bảng IO đến năm 2023 (https://www.bea.gov/data/industries/input-output-accounts-data) 
(3) Felix Richter. Is the U.S. Pulling Away From China Economically? StatistaCom 2024. https://www.statista.com/chart/17982/us-trade-in-goods-with-china-since-1985/ (accessed April 12, 2025).

Kh&uacute;c Văn Qu&yacute;(*) -B&ugrave;i Trinh(**)

<a href="https://thesaigontimes.vn/thue-doi-ung-cua-my-va-ham-y-cho-viet-nam/">Link gốc</a>

Ngày 2-4-2025, chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump công bố sẽ áp thuế đối ứng với hầu hết hàng hóa nhập khẩu vào Mỹ. Mức thuế với hàng hóa từ Việt Nam là 46% - cao chưa từng có trong quan hệ song phương Việt - Mỹ. Phản ứng ngoại giao đầu tiên của Việt Nam rất nhanh, ngày 4-4-2025, từ Hà Nội, Tổng Bí thư Tô Lâm điện đàm thân mật với ông Trump về vấn đề này.

Thế giới

Saigon Times

Thuế đối ứng của Mỹ và hàm ý cho Việt Nam

Nguyễn Thị Phương Thảo

Ku Teo

Tung 

*** cho. Bắt đổi m&#225;y bay lấy bobo

*** cho. Bắt đổi máy bay lấy bobo

MASTER T2.5

Mỹ bắt đầu ngấm đ&#242;n v&#236; tăng thuế l&#234;n c&#226;c nước rồi. D&#226;n Mỹ ng&#224;y n&#224;o cũng biểu t&#236;nh rầm rộ v&#236; gi&#225; thực phẩm v&#224; h&#224;ng ti&#234;u d&#249;ng tăng cao. Dự kiến khoảng 6 th&#225;ng nữa l&#224; Mỹ sẽ k&#234;u gọi VN viện trợ bo bo để ăn chống đ&#243;i

Mỹ bắt đầu ngấm đòn vì tăng thuế lên câc nước rồi. Dân Mỹ ngày nào cũng biểu tình rầm rộ vì giá thực phẩm và hàng tiêu dùng tăng cao. Dự kiến khoảng 6 tháng nữa là Mỹ sẽ kêu gọi VN viện trợ bo bo để ăn chống đói

KHÔNG ALL IN, THÍCH MUA GIÁ ĐỎ

Nhật đ&#227; trắng tay ra về, 1 th&#225;ng sau đ&#224;m ph&#225;n lại. VN c&#243; dư địa lớn để đ&#224;m ph&#225;n nhỉ :)

Nhật đã trắng tay ra về, 1 tháng sau đàm phán lại. VN có dư địa lớn để đàm phán nhỉ :)