Theo Bộ T&agrave;i ch&iacute;nh, 5 th&aacute;ng đầu năm, thu ng&acirc;n s&aacute;ch từ nh&agrave;, đất đạt 90.600 tỷ đồng, tăng hơn 78% so với c&ugrave;ng kỳ 2023. Thu ng&acirc;n từ nh&agrave; đất tăng mạnh, vậy n&ecirc;n mừng hay lo?

<img alt="" src="https://static.fireant.vn/Upload/20240607/images/dau-gia-dat-thu-thiem-minh-bach.jpeg" style="height:337px; width:600px" />

Nhiều địa phương thời gian qua đ&atilde; đẩy mạnh đấu gi&aacute; đất nhằm tăng thu ng&acirc;n s&aacute;ch. Ảnh minh họa. 
Tại b&aacute;o c&aacute;o gửi Ch&iacute;nh phủ mới đ&acirc;y, Bộ T&agrave;i ch&iacute;nh cho biết lũy kế 5 th&aacute;ng đầu năm thu ng&acirc;n s&aacute;ch đạt 898.400 tỷ đồng.

Hai trong số 3 khoản thu c&acirc;n đối ng&acirc;n s&aacute;ch ghi nhận tăng trưởng l&agrave; thu từ nội địa v&agrave; xuất khẩu, lần lượt l&agrave; 17% v&agrave; gần 8%. Trong khi đ&oacute;, thu từ dầu th&ocirc; giảm 5,5%, c&ograve;n khoảng 24.700 tỷ.

Đ&oacute;ng g&oacute;p cho mức tăng thu nội địa l&agrave; khoản thu từ nh&agrave; đất, với 90.600 tỷ đồng. Mức n&agrave;y cao hơn 78% so với c&ugrave;ng kỳ năm ngo&aacute;i.

Thu từ nh&agrave; đất tăng mạnh, theo Bộ T&agrave;i ch&iacute;nh nhờ ph&aacute;t sinh số tiền nộp đầu năm nay từ c&aacute;c cuộc đấu gi&aacute;, giao đất của c&aacute;c địa phương v&agrave;o cuối 2023. Trong đ&oacute;, dự &aacute;n Vinhomes Vũ Y&ecirc;n (Hải Ph&ograve;ng) g&oacute;p khoảng 5.600 tỷ, Ecopark (Nghệ An) 1.000 tỷ, Phố Mới (Hưng Y&ecirc;n) 700 tỷ, khu d&acirc;n cư Mai B&aacute; Hương (Long An) khoảng 970 tỷ đồng.

Đồng thời, một số địa phương cũng ph&aacute;t sinh thu tiền thu&ecirc; đất một lần với một số dự &aacute;n như Vinhomes Vũ Y&ecirc;n 1.000 tỷ, dự &aacute;n Mặt trời Ki&ecirc;n Giang 644 tỷ, c&aacute;p treo H&ograve;n Thơm 570 tỷ, EcoLand (Hưng Y&ecirc;n) 580 tỷ.

Ngo&agrave;i ra, tiền thu từ nh&agrave;, đất tăng mạnh so với c&ugrave;ng kỳ bởi 5 th&aacute;ng đầu năm 2023 thực hiện ch&iacute;nh s&aacute;ch gia hạn thuế v&agrave; tiền thu&ecirc; đất theo Nghị định 12, l&agrave;m giảm số tiền thu khoảng 38.000 tỷ đồng.

Thị trường bất động sản chưa phục hồi ho&agrave;n to&agrave;n, song c&oacute; những t&iacute;n hiệu khởi sắc. Nhiều chủ đầu tư rục rịch quay trở lại thị trường qua động th&aacute;i khởi c&ocirc;ng v&agrave; mở b&aacute;n dự &aacute;n mới. Tuy vậy, giới chuy&ecirc;n gia dự b&aacute;o năm 2025 thị trường địa ốc mới ấm trở lại.

Cũng theo b&aacute;o c&aacute;o của Bộ T&agrave;i ch&iacute;nh, th&aacute;ng 5, ng&acirc;n s&aacute;ch chi khoảng 140.000 tỷ đồng. Sau 5 th&aacute;ng, ng&acirc;n s&aacute;ch nh&agrave; nước đ&atilde; chi khoảng 656.700 tỷ đồng, bằng khoảng 31% dự to&aacute;n, tăng 0,5% so với c&ugrave;ng kỳ.

<img alt="" src="https://static.fireant.vn/Upload/20240607/images/img_0236.jpg" style="height:338px; width:600px" />

N&ecirc;n mừng hay lo?

Theo Bộ T&agrave;i ch&iacute;nh, năm 2013 tổng thu tiền sử dụng đất v&agrave; tiền thu&ecirc; đất v&agrave;o ng&acirc;n s&aacute;ch nh&agrave; nước, trong đ&oacute; c&oacute; thu từ hoạt động đấu gi&aacute; đất, của 63 tỉnh th&agrave;nh tr&ecirc;n cả nước đạt gần 63,7 ng&agrave;n tỷ đồng, chiếm khoảng 7,8% tổng thu ng&acirc;n s&aacute;ch cả nước.

Đến năm 2018, tổng nguồn thu từ đất đai tr&ecirc;n cả nước đ&atilde; l&ecirc;n tới gần 218,7 ng&agrave;n tỷ đồng, chiếm 16,58% tổng thu ng&acirc;n s&aacute;ch nh&agrave; nước.

Như vậy sau 5 năm, nguồn thu từ đất đai tr&ecirc;n cả nước đ&atilde; tăng khoảng 3 - 4 lần v&agrave; tỉ lệ thu từ đất đai trong tổng thu ng&acirc;n s&aacute;ch nh&agrave; nước cũng tăng hơn 2 lần.

Trong thời gian qua, d&ugrave; chịu ảnh hưởng bởi dịch bệnh v&agrave; nhiều yếu tố bất lợi nhưng số thu tiền sử dụng đất, tiền thu&ecirc; đất, đấu gi&aacute; đất v&agrave;o ng&acirc;n s&aacute;ch vẫn tăng qua c&aacute;c năm.

Cụ thể, số thu ng&acirc;n s&aacute;ch từ đất đai năm 2019 đạt khoảng 232,7 ng&agrave;n tỷ đồng, năm 2020 đạt 254,8 ng&agrave;n tỷ đồng, năm 2021 đạt hơn 172 ng&agrave;n tỷ đồng.

Tỉ lệ nguồn thu đất đai trong tổng thu ng&acirc;n s&aacute;ch nh&agrave; nước 3 năm tr&ecirc;n lần lượt l&agrave; 16,49%, 16,85%, v&agrave; giảm xuống 15% v&agrave;o năm 2021 do thị trường bất động sản &quot;đ&oacute;ng băng&quot; trong thời gian d&agrave;i.

Năm 2022, theo Bộ T&agrave;i ch&iacute;nh, c&aacute;c khoản thu về nh&agrave;, đất vượt 54,5% do thị trường bất động sản duy tr&igrave; đ&agrave; ph&aacute;t triển từ cuối năm 2021, c&aacute;c địa phương đã đẩy mạnh triển khai c&ocirc;ng t&aacute;c giải ph&oacute;ng mặt bằng, đấu gi&aacute; đất, đ&ocirc;n đốc thu ti&ecirc;̀n sử dụng đ&acirc;́t và xử lý thu h&ocirc;̀i nợ đọng của các dự án đ&atilde; thực hiện giao đất, góp ph&acirc;̀n tăng thu ti&ecirc;̀n sử dụng đ&acirc;́t năm 2022 so dự toán.

Năm 2023, theo Bộ T&agrave;i ch&iacute;nh, lũy kế thu NSNN ước t&iacute;nh đến hết ng&agrave;y 31/12/2023 ước đạt 1.752,5 ngh&igrave;n tỷ đồng, vượt 8,1% (131,75 ngh&igrave;n tỷ đồng) so dự to&aacute;n (NSTW vượt 5,9%; NSĐP vượt 10,6%), nhưng chỉ đạt 96,5% so với thực hiện năm 2022. Trong đ&oacute;, thu từ nh&agrave;, đất vượt dự to&aacute;n 13,1% (vượt dự to&aacute;n 23,3 ngh&igrave;n tỷ đồng).

B&agrave;n về tỉ lệ thu ng&acirc;n s&aacute;ch từ đất đai tăng nhanh trong những năm qua, GS Đặng H&ugrave;ng V&otilde;, nguy&ecirc;n Thứ trưởng Bộ T&agrave;i nguy&ecirc;n v&agrave; m&ocirc;i trường, cho rằng tỉ lệ thu ng&acirc;n s&aacute;ch từ đất đai những năm gần đ&acirc;y đang tăng l&ecirc;n nhanh ch&oacute;ng nhưng nếu so với nhiều nước th&igrave; tỉ lệ thu ng&acirc;n s&aacute;ch từ đất đai của Việt Nam vẫn rất thấp.

Như tại Anh, theo &ocirc;ng V&otilde;, tỉ lệ thu từ đất đai chiếm tới 90% thu ng&acirc;n s&aacute;ch hằng năm của c&aacute;c địa phương. Nhưng c&aacute;c nước thu ng&acirc;n s&aacute;ch từ đất đai chủ yếu từ thuế t&agrave;i sản với nh&agrave; đất. C&ograve;n thu từ đất tại c&aacute;c địa phương ở Việt Nam thời gian qua chủ yếu l&agrave; thu từ việc giao đất ở th&ocirc;ng qua đấu gi&aacute; quyền sử dụng đất.

C&ograve;n theo TS Vũ Đ&igrave;nh &Aacute;nh, chuy&ecirc;n gia kinh tế, nguồn thu từ đất hiện nay cơ bản để lại cho ng&acirc;n s&aacute;ch địa phương. Ng&acirc;n s&aacute;ch địa phương về nguy&ecirc;n tắc chỉ được chi cho đầu tư ph&aacute;t triển chứ kh&ocirc;ng thể d&ugrave;ng tăng chi thường xuy&ecirc;n.

Tuy nhi&ecirc;n, TS &Aacute;nh cũng cho rằng, thu từ đất c&ograve;n nhiều khoản thu kh&aacute;c li&ecirc;n quan đến đất như thu thuế thu nhập c&aacute; nh&acirc;n, thuế thu nhập doanh nghiệp từ chuyển quyền sử dụng đất, thu thuế trước bạ với nh&agrave; đất... Phần thu từ thuế sẽ h&ograve;a v&agrave;o ng&acirc;n s&aacute;ch chung theo Luật ng&acirc;n s&aacute;ch nh&agrave; nước n&ecirc;n rất kh&oacute; quy định cụ thể nguồn thu từ đất tại c&aacute;c địa phương sử dụng để l&agrave;m g&igrave;.

Trong khi đ&oacute;, theo PGS.TS Vũ Sỹ Cường, ph&oacute; trưởng bộ m&ocirc;n ph&acirc;n t&iacute;ch ch&iacute;nh s&aacute;ch t&agrave;i ch&iacute;nh (Học viện T&agrave;i ch&iacute;nh), luật đ&atilde; quy định tiền b&aacute;n đất phải sử dụng để đầu tư cơ sở hạ tầng. Tuy nhi&ecirc;n, thu từ b&aacute;n đất kh&ocirc;ng bền vững.

&quot;Rủi ro thứ hai từ việc địa phương chỉ chăm chăm v&agrave;o nguồn b&aacute;n đất th&igrave; sẽ kh&ocirc;ng quan t&acirc;m tới ph&aacute;t triển c&aacute;c nguồn thu ng&acirc;n s&aacute;ch kh&aacute;c. Thu từ b&aacute;n đất l&agrave; dễ nhất, cứ b&aacute;n l&agrave; c&oacute; tiền&quot;, &ocirc;ng Cường n&oacute;i.

Nếu c&aacute;c địa phương kh&ocirc;ng c&oacute; nguồn thu n&agrave;o mạnh, tập trung v&agrave;o nguồn thu từ đất th&igrave; mọi nguồn lực x&atilde; hội cũng sẽ tập trung v&agrave;o quy hoạch, x&acirc;y dựng hạ tầng để phục vụ cho b&aacute;n đất. C&aacute;c lĩnh vực sản xuất kh&aacute;c kh&ocirc;ng ph&aacute;t triển được. Tập trung nguồn lực x&atilde; hội v&agrave;o lĩnh vực dễ d&atilde;i nhất về d&agrave;i hạn rất nguy hiểm, v&igrave; hết đất th&igrave; sẽ kh&ocirc;ng biết thu từ đ&acirc;u.

Theo &ocirc;ng Cường, trong d&agrave;i hạn phải cải c&aacute;ch lại hệ thống thuế nh&agrave; đất, Bộ T&agrave;i ch&iacute;nh từng đề xuất thu thuế t&agrave;i sản với nh&agrave; đất, đ&acirc;y l&agrave; nguồn thu bền vững. B&agrave;i học n&agrave;y Trung Quốc đ&atilde; trải qua. Việc chỉ chăm chăm v&agrave;o thu từ b&aacute;n đất l&agrave; tạo ra những khu đ&ocirc; thị bỏ hoang khi thị trường bất động sản ph&aacute;t triển qu&aacute; mức.

TS Vũ Đ&igrave;nh &Aacute;nh cũng ủng hộ phải cải c&aacute;ch hệ thống thuế đất đai, thu thuế t&agrave;i sản với nh&agrave; đất. Đ&acirc;y l&agrave; loại thuế trực thu, chứ kh&ocirc;ng nhập nh&egrave;m như cơ chế hiện nay.

V&iacute; dụ thu từ chuyển nhượng quyền sử dụng đất lại chuyển sang th&agrave;nh thu thuế thu nhập c&aacute; nh&acirc;n, thuế thu nhập doanh nghiệp, v&agrave; mức thu dựa tr&ecirc;n tiền b&aacute;n đất chứ kh&ocirc;ng thu dựa tr&ecirc;n thu nhập hay ch&ecirc;nh lệch gi&aacute; n&ecirc;n sai về nguy&ecirc;n l&yacute; thuế. Nhiều người c&oacute; thể sở hữu h&agrave;ng chục nh&agrave; đất, gi&aacute; trị cả trăm tỉ đồng nhưng kh&ocirc;ng thu được đồng thuế n&agrave;o v&igrave; họ kh&ocirc;ng thực hiện giao dịch, chuyển nhượng.

GS Đặng H&ugrave;ng V&otilde; cảnh b&aacute;o nếu chăm chăm v&agrave;o việc thu hồi đất đai, thu từ chuyển đất n&ocirc;ng nghiệp th&agrave;nh đất ở th&ocirc;ng qua đấu gi&aacute;... th&igrave; hệ quả l&agrave; gi&aacute; nh&agrave; cao ch&oacute;t v&oacute;t, người ngh&egrave;o, thu nhập thấp, trung b&igrave;nh thấp rất kh&oacute; tiếp cận nh&agrave; ở.

<a href="https://markettimes.vn/thu-ngan-sach-tu-nha-dat-tang-manh-nen-mung-hay-lo-57874.html">L&ecirc; S&aacute;ng-Link gốc</a>

Theo Bộ Tài chính, 5 tháng đầu năm, thu ngân sách từ nhà, đất đạt 90.600 tỷ đồng, tăng hơn 78% so với cùng kỳ 2023. Thu ngân từ nhà đất tăng mạnh, vậy nên mừng hay lo?


Bất động sản

Tạp chí Nhịp sống thị trường

Thu ngân sách từ nhà, đất tăng mạnh nên mừng hay lo?

Phạm Thanh Duy

Kh&#244;ng tạo ra c&#225;i g&#236; cho x&#227; hội m&#224; c&#243; tiền đều đều th&#236; đ&#226;u cần học h&#224;nh g&#236;, đến một l&#250;c n&#224;o đ&#243; th&#236; TỰ DIỆT

Không tạo ra cái gì cho xã hội mà có tiền đều đều thì đâu cần học hành gì, đến một lúc nào đó thì TỰ DIỆT