X&aacute;c định mục ti&ecirc;u lớn nhất trong x&acirc;y dựng thị trường carbon l&agrave; giảm ph&aacute;t thải, qu&aacute; tr&igrave;nh chuẩn bị cho thị trường n&agrave;y đang dần được h&igrave;nh th&agrave;nh s&ocirc;i động ở Việt Nam.

<img alt="" src="https://static.fireant.vn/Upload/20240925/images/rung20240924205239.jpg" style="height:318px; width:600px" />

C&aacute;c đại biểu thảo luận về gi&aacute; trị nguồn lợi từ rừng (Ảnh: Phương Thảo)

Chiều 24/9, hội thảo &ldquo;Ph&aacute;t huy gi&aacute; trị nguồn lợi từ rừng gắn với mục ti&ecirc;u Net Zero v&agrave; ph&aacute;t triển bền vững&rdquo; đ&atilde; b&agrave;n luận về c&aacute;c vấn đề xung quanh việc x&acirc;y dựng thị trường carbon.

Việt Nam sở hữu khoảng 40-70 triệu t&iacute;n chỉ carbon rừng giai đoạn 2021-2030 
TS. H&agrave; C&ocirc;ng Tuấn, nguy&ecirc;n Thứ trưởng Bộ N&ocirc;ng nghiệp v&agrave; Ph&aacute;t triển n&ocirc;ng th&ocirc;n (NN&amp;PTNT), Chủ tịch Hội Khoa học Kinh tế N&ocirc;ng nghiệp v&agrave; Ph&aacute;t triển N&ocirc;ng th&ocirc;n Việt Nam cho biết diện t&iacute;ch rừng Việt Nam hiện tr&ecirc;n 14 triệu ha, với 42,5% độ che phủ, mục ti&ecirc;u phấn đấu đạt 43% trong thời gian tới. Chiến lược của Ch&iacute;nh phủ, ng&agrave;nh n&ocirc;ng nghiệp l&agrave; tăng độ che phủ, ph&aacute;t triển đa gi&aacute; trị, sử dụng kh&ocirc;n kh&eacute;o c&aacute;c sản phẩm l&acirc;m sản.

Nh&igrave;n v&agrave;o những năm tới, tiềm năng tăng chất lượng rừng lớn l&agrave; cơ sở tăng dịch vụ m&ocirc;i trường, tăng khả năng hấp thụ carbon. Rừng thường xanh được đ&aacute;nh gi&aacute; l&agrave; rừng gi&agrave;u c&oacute; mật độ chứa carbon tới 143,3 tấn/ha; rừng trung b&igrave;nh chứa 69,9 tấn/ha, rừng ngh&egrave;o chỉ đạt 31 tấn/ha v&agrave; rừng trồng b&igrave;nh qu&acirc;n chỉ chứa 29 tấn/ha.

Tại COP26, Thủ tướng c&oacute; cam kết Net Zero mạnh mẽ v&agrave;o năm 2050. Triển khai cam kết n&agrave;y, Thủ tướng giao Bộ NN&amp;PTNT tăng khả năng hấp thụ của rừng, đ&oacute;ng g&oacute;p 70% v&agrave;o cam kết v&agrave; tham gia mạnh mẽ v&agrave;o thị trường t&iacute;n chỉ carbon.

Cũng theo TS. H&agrave; C&ocirc;ng Tuấn, tr&ecirc;n thế giới, thị trường t&iacute;n chỉ carbon đang được b&agrave;n thảo s&ocirc;i động, c&oacute; t&iacute;nh chất đặc biệt, phụ thuộc nhiều yếu tố với c&aacute;c loại gi&aacute; kh&aacute;c nhau, ch&ecirc;nh lệch từ 1 - 200 USD/t&iacute;n chỉ.

C&aacute;c yếu tố t&aacute;c động đến gi&aacute;, gồm: Loại h&igrave;nh dự &aacute;n h&igrave;nh th&agrave;nh n&ecirc;n t&iacute;n chỉ carbon; việc x&aacute;c định loại h&igrave;nh ti&ecirc;u ch&iacute;; gi&aacute; t&iacute;n chỉ đ&oacute; c&oacute; bao gồm đồng lợi &iacute;ch hay kh&ocirc;ng (v&iacute; dụ bao gồm cả bảo tồn lo&agrave;i sinh/động vật); địa điểm b&aacute;n t&iacute;n chỉ (ch&acirc;u &Acirc;u cao hơn nhiều so với ch&acirc;u &Aacute;).

&ldquo;Việt Nam đ&atilde; b&aacute;n 51,5 triệu tấn t&iacute;n chỉ carbon v&agrave; đang hướng tới x&acirc;y dựng thị trường carbon tu&acirc;n thủ, phần lớn ph&aacute;t sinh từ rừng. Việc x&acirc;y dựng thị trường t&iacute;n chỉ carbon ở Việt Nam c&ograve;n nhiều mới mẻ, mục ti&ecirc;u tới 2028 sẽ h&igrave;nh th&agrave;nh. Quyết t&acirc;m ch&iacute;nh trị của Việt Nam l&agrave; ph&ugrave; hợp với xu thế chung của thế giới&rdquo;, nguy&ecirc;n Thứ trưởng Bộ NN&amp;PTNT nh&igrave;n nhận.

<img alt="" src="https://static.fireant.vn/Upload/20240925/images/snapedit-172718610276120240924205536.jpg" style="height:396px; width:600px" />

TS. H&agrave; C&ocirc;ng Tuấn, nguy&ecirc;n Thứ trưởng Bộ N&ocirc;ng nghiệp v&agrave; Ph&aacute;t triển n&ocirc;ng th&ocirc;n (Ảnh: Phương Thảo)

N&oacute;i th&ecirc;m về mục ti&ecirc;u lớn nhất x&acirc;y dựng thị trường carbon, &ocirc;ng Lương Quang Huy, Cục Biến đổi kh&iacute; hậu (Bộ T&agrave;i nguy&ecirc;n v&agrave; M&ocirc;i trường) nhấn mạnh đ&oacute; l&agrave; giảm ph&aacute;t thải, ph&aacute;t triển bền vững, kh&ocirc;ng chỉ để x&aacute;c định đối tượng n&agrave;o hưởng lợi như c&aacute;ch hiểu thị trường th&ocirc;ng thường giữa c&aacute;c b&ecirc;n mua - b&aacute;n.

T&iacute;n chỉ carbon rừng đang được ng&agrave;nh l&acirc;m nghiệp nước ta quan t&acirc;m. Ước t&iacute;nh trong giai đoạn 2021 - 2030, Việt Nam sở hữu khoảng 40 - 70 triệu t&iacute;n chỉ carbon rừng c&oacute; thể b&aacute;n cho thị trường t&iacute;n chỉ carbon thế giới.

Việc ph&aacute;t triển thị trường carbon rừng g&oacute;p phần thực hiện mục ti&ecirc;u &ldquo;Trồng một tỷ c&acirc;y xanh giai đoạn 2021-2025&rdquo; v&agrave; giảm ph&aacute;t thải r&ograve;ng bằng &ldquo;0&rdquo; v&agrave;o năm 2050. Trong nhiều năm qua, việc mở rộng diện t&iacute;ch rừng đ&atilde; gi&uacute;p ng&agrave;nh l&acirc;m nghiệp Việt Nam đạt được c&aacute;c cam kết giảm ph&aacute;t thải, mở ra tiềm năng to lớn để tham gia v&agrave;o thị trường carbon trong nước v&agrave; to&agrave;n cầu.

Lộ tr&igrave;nh thị trường carbon dự kiến c&oacute; 3 giai đoạn

Th&ocirc;ng tin về tiến tr&igrave;nh thương mại carbon rừng, ch&iacute;nh s&aacute;ch, thực trạng, định hướng, b&agrave; Nghi&ecirc;m Phương Th&uacute;y, Cục L&acirc;m nghiệp (Bộ NN&amp;PTNT) chia sẻ về 2 dự &aacute;n ti&ecirc;u biểu Cục n&agrave;y đang thực hiện.

Thứ nhất, chương tr&igrave;nh giảm ph&aacute;t thải v&ugrave;ng Bắc Trung Bộ (ERP), &aacute;p dụng ti&ecirc;u chuẩn FCPF. Dự &aacute;n chuyển nhượng 10,3 triệu tấn COzeq, bổ sung tối đa 5 triệu tấn (5 USD/tấn) kết quả giảm ph&aacute;t thải giai đoạn 2018-2024 v&ugrave;ng Bắc Trung Bộ

Kết quả giảm ph&aacute;t thải năm 2018, 2019 l&agrave; 16,21 triệu tấn t&iacute;n chỉ đ&atilde; được cấp; chuyển nhượng 10,3 triệu tấn, đang l&agrave;m thủ tục chuyển nhượng bổ sung 1 triệu tấn.

Thứ hai, dự &aacute;n dự kiến chuyển nhượng tối thiếu 5,15 tr tấn (10 USD/CO2) từ giảm ph&aacute;t thải v&ugrave;ng Nam Trung bộ v&agrave; T&acirc;y Nguy&ecirc;n (2021-2022). Dự &aacute;n &aacute;p dụng ti&ecirc;u chuẩn TREES, đ&atilde; tr&igrave;nh t&agrave;i liệu đăng k&yacute; v&agrave; b&aacute;o c&aacute;o kết quả giảm ph&aacute;t thải năm 2021, 2022 (dự kiền khoảng 8 triệu t&iacute;n chỉ).

<img alt="" src="https://static.fireant.vn/Upload/20240925/images/rung-carbon20240924205856.png" style="height:389px; width:600px" />

Rừng thường xanh được đ&aacute;nh gi&aacute; l&agrave; rừng gi&agrave;u c&oacute; mật độ chứa carbon tới 143,3 tấn/ha

Theo b&agrave; Th&uacute;y, c&aacute;c t&iacute;n chỉ carbon ở Việt Nam b&aacute;n chủ yếu đến từ rừng tự nhi&ecirc;n trong ph&acirc;n loại rừng giảm ph&aacute;t thải. Đ&acirc;y l&agrave; 2 yếu tố ảnh hưởng đến gi&aacute; b&aacute;n.

Từ c&aacute;c dự &aacute;n đang thực hiện, b&agrave; Th&uacute;y nh&igrave;n nhận c&aacute;c yếu tố thuận lợi l&agrave;m cơ sở x&acirc;y dựng thị trường t&iacute;n chỉ carbon. Trong đ&oacute;, chủ trương của Đảng, ch&iacute;nh s&aacute;ch ph&aacute;p luật, Ch&iacute;nh phủ đ&atilde; vạch ra c&aacute;c chiến lược quan trọng l&agrave;m nền tảng.

&ldquo;B&ecirc;n cạnh đ&oacute;, c&aacute;c th&aacute;ch thức cũng kh&ocirc;ng hề nhỏ. C&acirc;u chuyện truyền th&ocirc;ng, dư luận về t&iacute;n chỉ carbon rừng c&ograve;n chưa nhiều ch&iacute;nh x&aacute;c, kh&ocirc;ng phải cứ trồng được rừng l&agrave; c&oacute; t&iacute;n chỉ carbon như mọi người vẫn nghỉ&rdquo;, b&agrave; Th&uacute;y n&oacute;i th&ecirc;m.

B&agrave; Đặng Thị Thủy, Trưởng ph&ograve;ng Ph&aacute;p luật Quốc tế của Vụ Ph&aacute;p l&yacute; (Bộ T&agrave;i ch&iacute;nh) cho biết thị trường t&iacute;n chỉ carbon chưa h&igrave;nh th&agrave;nh ch&iacute;nh thức nhưng đ&atilde; c&oacute; sự s&ocirc;i động nhất định, nhiều doanh nghiệp sớm chủ động đ&oacute;n đầu xu hướng mới n&agrave;y.

Việc chuẩn bị dự &aacute;n triển khai thị trường carbon y&ecirc;u cầu kinh ph&iacute; lớn. M&ocirc; h&igrave;nh thị trường t&iacute;n chỉ carbon được x&acirc;y dựng tr&ecirc;n 4 yếu tố: h&agrave;ng h&oacute;a (hạn ngạch ph&aacute;t thải kh&iacute; nh&agrave; k&iacute;nh, t&iacute;n chỉ carbon do Bộ T&agrave;i nguy&ecirc;n v&agrave; M&ocirc;i trường x&aacute;c nhận được giao dịch tr&ecirc;n s&agrave;n giao dịch t&iacute;n chỉ carbon); chủ thể tham gia (nh&agrave; đầu tư, tổ chức trung gian); tổ chức thị trường (sơ cấp, thứ cấp); tổ chức vận h&agrave;nh thị trường.

&ldquo;Bộ T&agrave;i ch&iacute;nh sẽ x&acirc;y dựng khu&ocirc;n khổ ph&aacute;p l&yacute; cho tổ chức v&agrave; vận h&agrave;nh s&agrave;n giao dịch t&iacute;n chỉ carbon giống như thị trường chứng kho&aacute;n, đồng thời ban h&agrave;nh quy định về đấu gi&aacute;, chuyển giao, vay mượn, nộp trả thu hồi hạn ngạch. Bộ T&agrave;i nguy&ecirc;n v&agrave; M&ocirc;i trường l&agrave; cơ quan chủ tr&igrave; quản l&yacute; thị trường carbon, phối hợp với Bộ T&agrave;i ch&iacute;nh v&agrave; Bộ NN&amp;PTNT&rdquo;, b&agrave; Thủy cho biết.

Về lộ tr&igrave;nh x&acirc;y dựng thị trường, Trưởng ph&ograve;ng Ph&aacute;p luật Quốc tế của Vụ Ph&aacute;p l&yacute; (Bộ T&agrave;i ch&iacute;nh) cho biết, tới cuối năm 2024 sẽ ho&agrave;n thiện khu&ocirc;n khổ ph&aacute;p l&yacute; v&agrave; hạ tầng kỹ thuật, n&acirc;ng cao năng lực quản l&yacute; của cơ quan Nh&agrave; nước v&agrave; nhận thức của doanh nghiệp.

Từ 2025-2027, th&iacute; điểm s&agrave;n giao dịch t&iacute;n chỉ carbon, đ&aacute;nh gi&aacute; kết quả th&iacute; điểm v&agrave; tiếp tục ho&agrave;n thiện khu&ocirc;n khổ ph&aacute;p l&yacute;, hạ tầng kỹ thuật. Năm 2028, s&agrave;n giao dịch t&iacute;n chỉ carbon ch&iacute;nh thức hoạt động, nghi&ecirc;n cứu khả năng kết nối với thị trường carbon khu vực v&agrave; thế giới.

Phương Thảo

<a href="https://kinhtexaydung.petrotimes.vn/se-co-san-giao-dich-tin-chi-carbon-giong-nhu-thi-truong-chung-khoan-718046.html">Link gốc</a>

Xác định mục tiêu lớn nhất trong xây dựng thị trường carbon là giảm phát thải, quá trình chuẩn bị cho thị trường này đang dần được hình thành sôi động ở Việt Nam.
