D&ugrave; Iran tuy&ecirc;n bố c&oacute; thể chặn eo biển Hormuz sau khi Mỹ đ&aacute;nh bom ba cơ sở hạt nh&acirc;n, khả năng xảy ra h&agrave;nh động n&agrave;y l&agrave; rất thấp v&igrave; những l&yacute; do chiến lược, kinh tế v&agrave; ngoại giao.

N&oacute;i dễ hơn l&agrave;m

Ngay sau khi Mỹ kh&ocirc;ng k&iacute;ch ba cơ sở hạt nh&acirc;n chiến lược của Iran (Natanz, Fordow v&agrave; Isfahan), lực lượng Vệ binh C&aacute;ch mạng Hồi gi&aacute;o (IRGC) cảnh b&aacute;o sẽ &ldquo;đ&oacute;ng cửa ho&agrave;n to&agrave;n eo biển Hormuz trong v&agrave;i giờ&rdquo;. Tuy nhi&ecirc;n, theo ph&acirc;n t&iacute;ch từ nhiều chuy&ecirc;n gia, việc chặn eo biển n&agrave;y &ldquo;n&oacute;i dễ hơn l&agrave;m&rdquo;.

Tr&ecirc;n thực tế, eo biển Hormuz rộng khoảng 30km ở điểm hẹp nhất, l&agrave; tuyến h&agrave;ng hải tự nhi&ecirc;n chứ kh&ocirc;ng phải k&ecirc;nh đ&agrave;o nh&acirc;n tạo như k&ecirc;nh Suez. Iran chỉ kiểm so&aacute;t phần ph&iacute;a bắc của eo biển, c&ograve;n phần ph&iacute;a nam thuộc về Oman &ndash; quốc gia lu&ocirc;n ủng hộ quyền tự do h&agrave;ng hải. Điều n&agrave;y khiến Iran kh&oacute; l&ograve;ng phong tỏa ho&agrave;n to&agrave;n tuyến đường huyết mạch n&agrave;y m&agrave; kh&ocirc;ng g&acirc;y chiến với l&aacute;ng giềng v&agrave; đối đầu với c&aacute;c cường quốc.

D&ugrave; Iran sở hữu nhiều c&ocirc;ng cụ bất đối xứng như t&agrave;u cao tốc tấn c&ocirc;ng, thủy l&ocirc;i, t&ecirc;n lửa v&agrave; m&aacute;y bay kh&ocirc;ng người l&aacute;i (UAV), nhưng lực lượng hải qu&acirc;n Mỹ (Hạm đội 5 đ&oacute;ng tại Bahrain) c&ugrave;ng nhiều nước phương T&acirc;y lu&ocirc;n duy tr&igrave; hiện diện tại khu vực, đủ để răn đe bất kỳ h&agrave;nh động n&agrave;o vượt giới hạn.

Ngay cả trong chiến tranh Iran-Iraq v&agrave;o những năm 1980, khi cả hai b&ecirc;n tấn c&ocirc;ng t&agrave;u chở dầu, Eo biển Hormuz vẫn mở. C&aacute;c cuộc xung đột trong qu&aacute; khứ chứng kiến ​​sự leo thang, nhưng chưa bao giờ thấy Eo biển bị đ&oacute;ng ho&agrave;n to&agrave;n.

<img src="https://static.fireant.vn/Upload/20250623/images/image(64).png" style="height:354px; width:609px" />

Vị tr&iacute; chiến lược của eo biển Hormuz. Nguồn: India Today.

Tự l&agrave;m kh&oacute; m&igrave;nh

Eo biển Hormuz l&agrave; tuyến vận chuyển khoảng 20% lượng dầu mỏ to&agrave;n cầu, v&agrave; l&agrave; lối đi gần như duy nhất để dầu từ c&aacute;c nước v&ugrave;ng Vịnh như Ảrập X&ecirc;&uacute;t, UAE, Iraq, Qatar đến thị trường ch&acirc;u &Aacute;.

Nếu Iran thực sự đ&oacute;ng cửa tuyến đường n&agrave;y, nước chịu ảnh hưởng đầu ti&ecirc;n sẽ ch&iacute;nh l&agrave; Iran. Với nền kinh tế dựa nhiều v&agrave;o xuất khẩu dầu, đặc biệt sang Trung Quốc (mua hơn 70% lượng dầu Iran) v&agrave; Ấn Độ, bất kỳ gi&aacute;n đoạn n&agrave;o cũng khiến nguồn thu của Tehran sụt giảm nghi&ecirc;m trọng.

Trung Quốc, đối t&aacute;c thương mại lớn nhất v&agrave; gần như &ldquo;người đỡ đầu kinh tế&rdquo; của Iran, chắc chắn sẽ g&acirc;y &aacute;p lực buộc Iran kh&ocirc;ng l&agrave;m tổn hại đến d&ograve;ng chảy dầu. Oman, quốc gia duy tr&igrave; quan hệ h&ograve;a b&igrave;nh với Iran, cũng sẽ phản đối kịch liệt nếu Tehran g&acirc;y bất ổn tại eo biển.

Chưa kể, nền kinh tế trong nước Iran đang suy yếu với lạm ph&aacute;t cao v&agrave; biểu t&igrave;nh &acirc;m ỉ. Nếu chặn eo biển, gi&aacute; cả leo thang v&agrave; c&aacute;c khoản thu giảm mạnh c&oacute; thể khiến t&igrave;nh h&igrave;nh x&atilde; hội b&ugrave;ng nổ, đe dọa đến ch&iacute;nh sự tồn tại của ch&iacute;nh quyền ở Tehran.

<img src="https://static.fireant.vn/Upload/20250623/images/image(63).png" style="height:353px; width:614px" />

T&agrave;u thuyền qua eo biển Hormuz. Ảnh: AP.

Gi&aacute; dầu c&oacute; thể tăng mạnh

Chỉ v&agrave;i giờ sau c&aacute;c cuộc tấn c&ocirc;ng của Mỹ, gi&aacute; dầu Brent đ&atilde; tăng hơn 2% v&agrave; vọt l&ecirc;n hơn 81 USD/th&ugrave;ng trước khi hạ nhiệt xuống khoảng 79 USD. C&aacute;c nh&agrave; ph&acirc;n t&iacute;ch cho rằng, nếu eo biển thực sự bị chặn, gi&aacute; dầu c&oacute; thể l&ecirc;n đến 120 USD/th&ugrave;ng, k&eacute;o theo lạm ph&aacute;t v&agrave; gi&aacute; xăng tăng vọt tr&ecirc;n to&agrave;n thế giới.

Ấn Độ l&agrave; một trong những quốc gia chịu ảnh hưởng nặng nề nhất nếu eo Hormuz bị phong tỏa, bởi gần 70% lượng dầu v&agrave; 40% kh&iacute; tự nhi&ecirc;n h&oacute;a lỏng (LNG) nhập khẩu của nước n&agrave;y đi qua đ&acirc;y. Theo c&aacute;c chuy&ecirc;n gia, nếu gi&aacute; dầu tăng 10 USD/th&ugrave;ng, GDP của Ấn Độ c&oacute; thể giảm 0,5%.

Ngay cả Mỹ, d&ugrave; đ&atilde; giảm nhập dầu từ Trung Đ&ocirc;ng, cũng sẽ chịu t&aacute;c động từ thị trường to&agrave;n cầu. Gi&aacute; nhi&ecirc;n liệu, chi ph&iacute; vận chuyển, gi&aacute; h&agrave;ng ti&ecirc;u d&ugrave;ng đều sẽ bị k&eacute;o l&ecirc;n.

<img src="https://static.fireant.vn/Upload/20250623/images/image(62).png" style="height:404px; width:605px" />

Sau khi Tổng thống Mỹ Donald Trump ra lệnh kh&ocirc;ng k&iacute;ch 3 cơ sở hạt nh&acirc;n của Iran, gi&aacute; dầu thế giới c&oacute; xu hướng tăng ngắn hạn. Ảnh: Trade Brains.

Tuy nhi&ecirc;n, thực tế cho thấy c&aacute;c thị trường vẫn giữ b&igrave;nh tĩnh. Việc Iran từng nhiều lần dọa đ&oacute;ng eo biển nhưng chưa bao giờ thực hiện khiến giới đầu tư nhận định đ&acirc;y chỉ l&agrave; đ&ograve;n t&acirc;m l&yacute;.

Ngay cả Quốc hội Iran, nơi đ&atilde; th&ocirc;ng qua đề xuất phong tỏa, cũng kh&ocirc;ng c&oacute; quyền quyết định cuối c&ugrave;ng. Mọi quyết định thuộc về Hội đồng An ninh Quốc gia tối cao v&agrave; L&atilde;nh tụ Tối cao-Đại gi&aacute;o chủ Iran Ali Khamenei.

Iran c&oacute; thể tiếp tục chơi &ldquo;v&aacute;n b&agrave;i Hormuz&rdquo; như một c&aacute;ch g&acirc;y sức &eacute;p ch&iacute;nh trị với Mỹ v&agrave; phương T&acirc;y, nhưng khả năng thực sự đ&oacute;ng cửa eo biển l&agrave; rất thấp. Trong t&igrave;nh h&igrave;nh hiện tại, Tehran hiểu rằng bất kỳ h&agrave;nh động thiếu kiểm so&aacute;t n&agrave;o cũng c&oacute; thể dẫn đến tự s&aacute;t kinh tế, ph&aacute; vỡ quan hệ với bạn b&egrave; v&agrave; đẩy khu vực v&agrave;o chiến tranh to&agrave;n diện. Đ&acirc;y l&agrave; c&aacute;i gi&aacute; m&agrave; ngay cả những ch&iacute;nh kh&aacute;ch cứng rắn nhất ở Iran cũng chưa chắc d&aacute;m đ&aacute;nh đổi.

<a href="https://tienphong.vn/phong-toa-eo-bien-hormuz-de-tro-thanh-tu-sat-kinh-te-post1753613.tpo">Th&aacute;i An-Link gốc</a>

Dù Iran tuyên bố có thể chặn eo biển Hormuz sau khi Mỹ đánh bom ba cơ sở hạt nhân, khả năng xảy ra hành động này là rất thấp vì những lý do chiến lược, kinh tế và ngoại giao.

Thế giới

Báo Tiền Phong

Phong tỏa eo biển Hormuz dễ trở thành tự sát kinh tế

Lê Công Lý

mỹ c&#224;ng c&#243; lợi, b&#225;n d&#224;u gi&#225; cao

Kloveptv

Tuan Nguyen

Th&#225;ch d&#225;m đ&#243;ng cửa đấy ! Anh Tập chả đập v&#224;o mặt đống giấy phạt v&#236; chậm giao dầu &#224; 

Thách dám đóng cửa đấy ! Anh Tập chả đập vào mặt đống giấy phạt vì chậm giao dầu à 

NHẪN

thằng lo.l mỹ m&#224; b&#225; chủ n&#243; &#225;p thuế l&#234;n c&#225;c nước 300%. Thằng trung th&#236; vẫn cho bọn yếu ph&#225;t triển nhưng &#233;.o cho ph&#225;t triển mạnh

thằng lo.l mỹ mà bá chủ nó áp thuế lên các nước 300%. Thằng trung thì vẫn cho bọn yếu phát triển nhưng é.o cho phát triển mạnh

Gồng Lãi

Ku Teo

ko g&#236; l&#224; m&#227;i m&#227;i, vị thế của Mẽo
Đ&#227; kh&#225;c xưa rồi, bị thay thế l&#224; chuyện thường

ko gì là mãi mãi, vị thế của Mẽo
Đã khác xưa rồi, bị thay thế là chuyện thường

mẹ thằng trung n&#243; b&#225; chủ th&#236; VN c&#242;n mệt hơn thằng mỹ b&#225; chủ

mẹ thằng trung nó bá chủ thì VN còn mệt hơn thằng mỹ bá chủ

N&#243; l&#224;m m&#224;u th&#244;i, đ&#227; phong toả đ&#226;u. Mấy c&#225;i quốc hội th&#244;ng qua đấy l&#224; l&#224;m m&#224;u, chứ bản chất chỉ cần gi&#225;o chủ ra lệnh l&#224; đ&#243;ng th&#244;i. Đonga thật th&#236; ko cần Mỹ m&#224; TQ v&#224; bọn l&#225;ng giềng n&#243; v&#224;o đập rồi

Nó làm màu thôi, đã phong toả đâu. Mấy cái quốc hội thông qua đấy là làm màu, chứ bản chất chỉ cần giáo chủ ra lệnh là đóng thôi. Đonga thật thì ko cần Mỹ mà TQ và bọn láng giềng nó vào đập rồi

James.v02

Iran c&#243; thể chết, nhưng Mỹ v&#224; &#226;u sẽ suy tho&#225;i, TQ sẽ vượt l&#234;n nh&#233; &#128514; ch&#226;u &#225; sẽ l&#234;n ng&#244;i b&#225; chủ thế giới thay thằng mẽo

Iran có thể chết, nhưng Mỹ và âu sẽ suy thoái, TQ sẽ vượt lên nhé 😂 châu á sẽ lên ngôi bá chủ thế giới thay thằng mẽo