Đầu năm 2022, &ocirc;ng B&ugrave;i Th&agrave;nh Nhơn bất ngờ từ nhiệm chủ tịch HĐQT Novaland. Nhưng chỉ 1 năm sau, &ocirc;ng lại quay về với cương vị n&agrave;y. Giữa hai lần &ldquo;tho&aacute;i vị - đăng cơ&rdquo; đ&oacute; l&agrave; qu&atilde;ng thời gian đầy s&oacute;ng gi&oacute; với Novaland, nhưng cũng đồng thời cho thấy bản lĩnh thương trường của vị doanh nh&acirc;n đ&atilde; tạo lập n&ecirc;n &ldquo;đế chế&rdquo; bất động sản lớn nhất miền Nam.

20 năm dựng nghiệp

Kh&ocirc;ng qu&aacute; khi n&oacute;i rằng nền kinh tế Việt Nam hiện nay được &ldquo;thống trị&rdquo; bởi c&aacute;c doanh nh&acirc;n trở về từ Đ&ocirc;ng &Acirc;u &ndash; những người đang nắm giữ những ng&acirc;n h&agrave;ng, tập đo&agrave;n thuộc h&agrave;ng lớn nhất cả nước. Song, thị trường cũng c&oacute; kh&ocirc;ng &iacute;t doanh nh&acirc;n xuất th&acirc;n quốc nội, tự lực vươn đến đỉnh cao, trở th&agrave;nh &ldquo;b&aacute; chủ&rdquo; một ng&agrave;nh, một v&ugrave;ng. &Ocirc;ng B&ugrave;i Th&agrave;nh Nhơn v&agrave; Novaland l&agrave; một v&iacute; dụ ti&ecirc;u biểu.

Sinh năm 1958 tại Đồng Th&aacute;p, &ocirc;ng B&ugrave;i Th&agrave;nh Nhơn bắt đầu sự nghiệp của m&igrave;nh bằng những vị tr&iacute; trong cơ quan nh&agrave; nước. Với tấm bằng cử nh&acirc;n ng&agrave;nh chăn nu&ocirc;i th&uacute; y, &ocirc;ng đ&atilde; c&oacute; hơn 10 năm l&agrave;m việc tại Ph&ograve;ng N&ocirc;ng nghiệp của UBND huyện Nh&agrave; B&egrave; v&agrave; C&ocirc;ng ty Vật tư Chăn nu&ocirc;i Th&uacute; y cấp I ở TP. HCM.

Đến năm 1992, &ocirc;ng Nhơn mới khởi nghiệp bằng việc lập ra C&ocirc;ng ty TNHH Thương mại Th&agrave;nh Nhơn hoạt động trong lĩnh vực sản xuất, nhập khẩu, ph&acirc;n phối c&aacute;c sản phẩm thuốc th&uacute; y, thức ăn chăn nu&ocirc;i, thủy sản&hellip; v&agrave; x&acirc;y biệt thự cho thu&ecirc;. Đ&acirc;y ch&iacute;nh l&agrave; tiền đề để 15 năm sau đ&oacute; NovaGroup ra đời, bao gồm 2 đơn vị lớn l&agrave; C&ocirc;ng ty Cổ phần Anova hoạt động trong lĩnh vực n&ocirc;ng nghiệp v&agrave; C&ocirc;ng ty Cổ phần Tập đo&agrave;n Đầu tư Địa ốc No Va (Novaland) hoạt động trong lĩnh vực bất động sản.

D&ugrave; kinh doanh đa ng&agrave;nh với 2 đơn vị lớn n&ecirc;u tr&ecirc;n, song NovaGroup được biết đến rộng r&atilde;i hơn với tư c&aacute;ch l&agrave; doanh nghiệp bất động sản. Nguy&ecirc;n do l&agrave; chỉ trong v&ograve;ng 10 năm kể từ khi ra mắt, Novaland đ&atilde; vượt qua h&agrave;ng loạt t&ecirc;n tuổi gạo cội để trở th&agrave;nh &ldquo;tr&ugrave;m&rdquo; bất động sản miền Nam.

Bắt đầu từ năm 2009, Novaland ghi dấu ấn đầu ti&ecirc;n của m&igrave;nh tại quận 7, TP. HCM bằng dự &aacute;n Sunrise City. Đ&acirc;y l&agrave; dự &aacute;n c&oacute; quy m&ocirc; lớn, gồm 12 t&ograve;a th&aacute;p, tổng mức đầu tư khoảng 500 triệu USD. Th&agrave;nh c&ocirc;ng của dự &aacute;n n&agrave;y đ&atilde; tạo b&agrave;n đạp cho Novaland vượt qua cuộc khủng hoảng bất động sản 2011 &ndash; 2013 để c&oacute; những dự &aacute;n tiếp theo gồm: Tropic Garden, Lexington Residence (c&ugrave;ng ở quận 2) v&agrave; The Prince Residence (quận Ph&uacute; Nhuận).

<img alt="" src="https://static.fireant.vn/Upload/20241014/images/sunrise-1616.jpg" style="height:260px; width:555px">

Dự &aacute;n Sunrise City

Cũng nhờ cuộc khủng hoảng 2011 &ndash; 2013, Novaland &ndash; bằng nguồn lực dồi d&agrave;o từ c&aacute;c dự &aacute;n th&agrave;nh c&ocirc;ng, đ&atilde; th&acirc;u t&oacute;m được h&agrave;ng loạt dự &aacute;n từ c&aacute;c đối thủ đ&atilde; bị suy yếu. Hệ quả l&agrave; từ năm 2014 trở đi, c&ocirc;ng ty phất l&ecirc;n như diều gặp gi&oacute;. Ri&ecirc;ng trong năm 2014, Novaland M&amp;A tới 7 dự &aacute;n gồm: Icon 56, Galaxy 9, RiveGate, The Sun Avenue, Lucky Garden, Orchard Garden v&agrave; GardenGate, chưa kể c&ograve;n x&acirc;y dựng được 12 s&agrave;n giao dịch tại TP. HCM.

Giai đoạn 2015 - 2016, Novaland tiếp tục &ldquo;oanh tạc&rdquo; thị trường TP. HCM bằng danh mục dự &aacute;n đồ sộ gồm: Golf Park, Wilton Tower, Sunrise Cityview, Sunrise Riverside, Kingston Residence, Golden Mansion, Orchard Parkview, The Botanica, Richstar, Saigon Royal Residence, Lakeview City, Newton Residence, Botanica Premier&hellip;

Điều n&agrave;y dẫn đến từ 2014 đến 2016, kết quả kinh doanh của c&ocirc;ng ty đại tiến, doanh thu tăng từ 2.802 tỷ đồng l&ecirc;n 7.359 tỷ đồng, lợi nhuận sau thuế tăng từ 96 tỷ đồng l&ecirc;n 1.659 tỷ đồng. Quy m&ocirc; doanh nghiệp cũng được mở rộng l&ecirc;n tới 40 c&ocirc;ng ty con v&agrave; 6 c&ocirc;ng ty li&ecirc;n kết.

Cuối năm 2016, Novaland ch&iacute;nh thức l&ecirc;n s&agrave;n HoSE. Với hơn 589 triệu cổ phiếu ni&ecirc;m yết gi&aacute; 50.000 đồng/cổ phiếu, vốn h&oacute;a ch&agrave;o s&agrave;n của Novaland đạt 29.500 tỷ đồng, lớn thứ 2 thị trường, chỉ sau Vingroup. &Ocirc;ng B&ugrave;i Th&agrave;nh Nhơn cũng qua đ&oacute; trở th&agrave;nh người gi&agrave;u thứ 4 tr&ecirc;n s&agrave;n chứng kho&aacute;n Việt Nam, đứng sau c&aacute;c doanh nh&acirc;n: Phạm Nhật Vượng (Vingroup), Trịnh Văn Quyết (FLC) v&agrave; Trần Đ&igrave;nh Long (H&ograve;a Ph&aacute;t). Đến năm 2017, nhờ c&uacute; nhận chuyển nhượng 19,5 triệu cổ phiếu từ Credit Suisse AG (Singapore) gia đ&igrave;nh &ocirc;ng Nhơn ch&iacute;nh thức lọt v&agrave;o nh&oacute;m tỷ ph&uacute; USD tr&ecirc;n s&agrave;n chứng kho&aacute;n với tổng t&agrave;i sản ước t&iacute;nh 1,3 tỷ USD.

Những năm tiếp theo, Novaland tiếp tục ph&aacute;t triển mạnh mẽ. Giai đoạn 2017 &ndash; 2018, c&ocirc;ng ty chứng kiến doanh thu tăng vọt l&ecirc;n 11.632 tỷ đồng rồi 15.290 tỷ đồng, k&eacute;o theo lợi nhuận sau thuế tương ứng đạt 2.061 tỷ đồng v&agrave; 3.267 tỷ đồng.

Năm 2019, Novaland khiến to&agrave;n thị trường r&uacute;ng động khi cho ra mắt 3 dự &aacute;n rất lớn gồm: Aqua City (Đồng Nai, gần 1.000ha), NovaWorld Hồ Tr&agrave;m (B&agrave; Rịa &ndash; Vũng T&agrave;u, gần 1000ha) v&agrave; NovaWorld Phan Thiết (B&igrave;nh Thuận, gần 1.000ha). 3 dự &aacute;n n&agrave;y l&agrave; nền tảng kinh doanh của c&ocirc;ng ty suốt từ đ&oacute; đến nay.

<img alt="" src="https://static.fireant.vn/Upload/20241014/images/aqua-city-1618.jpg" style="height:370px; width:555px">

Dự &aacute;n Aqua City

T&iacute;nh trong giai đoạn 2019 &ndash; 2022, c&aacute;c dự &aacute;n tr&ecirc;n đ&atilde; đ&oacute;ng g&oacute;p quan trọng cho nguồn thu của Novaland. Doanh thu thuần c&aacute;c năm n&agrave;y (ngoại trừ 2020 bị t&aacute;c động mạnh của dịch bệnh) đều tr&ecirc;n 10.000 tỷ đồng (lần lượt l&agrave;: 10.931 tỷ đồng, 14.903 tỷ đồng, 11.134 tỷ đồng), lợi nhuận sau thuế đều tr&ecirc;n 2.000 tỷ đồng (lần lượt l&agrave;: 3.387 tỷ đồng, 3.454 tỷ đồng, 2.181 tỷ đồng).

V&agrave;o năm 2022, sau những th&agrave;nh c&ocirc;ng của c&aacute;c dự &aacute;n tr&ecirc;n, &ocirc;ng B&ugrave;i Th&agrave;nh Nhơn ch&iacute;nh thức được Forbes c&ocirc;ng nhận l&agrave; tỷ ph&uacute; USD với khối t&agrave;i sản l&ecirc;n tới 2,9 tỷ USD. Đ&acirc;y cũng l&agrave; đỉnh cao cuộc đời của vị doanh nh&acirc;n n&agrave;y.

B&atilde;o gi&ocirc;ng sau ng&agrave;y &ldquo;tho&aacute;i vị&rdquo;

Đầu năm 2022, &ocirc;ng B&ugrave;i Th&agrave;nh Nhơn g&acirc;y bất ngờ khi quyết định th&ocirc;i l&agrave;m chủ tịch đồng thời r&uacute;t khỏi HĐQT Novaland, trao quyền cho những cộng sự đ&atilde; c&ugrave;ng &ocirc;ng g&acirc;y dựng n&ecirc;n &ldquo;đế chế&rdquo; gồm: ghế chủ tịch HĐQT cho &ocirc;ng B&ugrave;i Xu&acirc;n Huy, ghế CEO cho &ocirc;ng Nguyễn Ngọc Huy&ecirc;n, 2 ghế ph&oacute; tổng g&aacute;m đốc cho c&aacute;c b&agrave;: Dương Thị Thu Thủy v&agrave; V&otilde; Thị Cao Ly. Bản th&acirc;n &ocirc;ng Nhơn r&uacute;t về l&agrave;m chủ tịch NovaGroup, l&atilde;nh đạo Novaland ở sau &ldquo;c&aacute;nh g&agrave;&rdquo;.

Ở thời điểm &ocirc;ng Nhơn &ldquo;tho&aacute;i vị&rdquo;, Novaland cơ bản vẫn tốt. Tuy nhi&ecirc;n chỉ sau đ&oacute; &iacute;t th&aacute;ng, cục diện đ&atilde; thay đổi 180 độ. Hai &ldquo;quả bom&rdquo; tr&aacute;i phiếu doanh nghiệp l&agrave; T&acirc;n Ho&agrave;ng Minh v&agrave; An Đ&ocirc;ng (thuộc Vạn Thịnh Ph&aacute;t) li&ecirc;n tiếp &ldquo;ph&aacute;t nổ&rdquo; đ&atilde; l&agrave;m rung chuyển thị trường t&agrave;i ch&iacute;nh. T&acirc;m l&yacute; hoảng loạn bao tr&ugrave;m đ&atilde; k&iacute;ch hoạt l&agrave;n s&oacute;ng r&uacute;t tiền trước hạn của c&aacute;c tr&aacute;i chủ đồng thời ngăn chặn nỗ lực ph&aacute;t h&agrave;nh tr&aacute;i phiếu mới của c&aacute;c doanh nghiệp.

Chưa dừng lại ở đ&oacute;, từ qu&yacute; III/2022, mặt bằng l&atilde;i suất bắt đầu d&acirc;ng l&ecirc;n, trong khi room t&iacute;n dụng của c&aacute;c ng&acirc;n h&agrave;ng lại gần như đ&atilde; cạn. Cơn kh&aacute;t tiền diễn ra tr&ecirc;n to&agrave;n thị trường, đẩy c&aacute;c doanh nghiệp v&agrave;o s&aacute;t ch&acirc;n tường. Những hoạt động b&aacute;n h&agrave;ng trong bối cảnh ngặt ngh&egrave;o kh&ocirc;ng mang lại nhiều kết quả, d&ugrave; cho doanh nghiệp đ&atilde; chủ động chiết khấu sản phẩm l&ecirc;n tới h&agrave;ng chục %.

Hậu quả l&agrave; h&agrave;ng loạt doanh nghiệp l&acirc;m v&agrave;o cảnh &ldquo;vỡ nợ kĩ thuật&rdquo; do kh&ocirc;ng thể trả nợ tr&aacute;i phiếu đ&uacute;ng hạn. V&agrave; lần đầu ti&ecirc;n sau 10 năm, kể từ cuộc khủng hoảng 2011 &ndash; 2013, thị trường bất động sản l&acirc;m v&agrave;o cảnh &ldquo;đ&oacute;ng băng&rdquo; to&agrave;n diện: c&aacute;c dự &aacute;n ngừng triển khai, số lượng giao dịch lao dốc, h&agrave;ng vạn nh&acirc;n sự bị sa thải, số doanh nghiệp đ&oacute;ng cửa l&ecirc;n tới h&agrave;ng ngh&igrave;n&hellip;

Trong cơn khủng hoảng tồi tệ chưa từng c&oacute; đ&oacute;, Novaland l&agrave; một trong những đơn vị bị ảnh hưởng nặng nề nhất. C&aacute;c dự &aacute;n lớn như: Aqua City, NovaWorld Phan Thiết, NovaWorld Hồ Tr&agrave;m&hellip; đều &ldquo;đứng h&igrave;nh&rdquo;, hoạt động b&aacute;n h&agrave;ng hầu như t&ecirc; liệt, d&ograve;ng tiền doanh nghiệp v&ocirc; c&ugrave;ng kh&oacute; khăn do tiền mặt bị tạm kh&oacute;a ở c&aacute;c ng&acirc;n h&agrave;ng trong khi &aacute;p lực trả nợ tr&aacute;i phiếu nặng như n&uacute;i đ&egrave;... Tới qu&yacute; IV/2022, tiếng &ldquo;k&ecirc;u cứu&rdquo; của Novaland đ&atilde; vang l&ecirc;n tr&ecirc;n khắp c&aacute;c diễn đ&agrave;n.

Với &ocirc;ng B&ugrave;i Th&agrave;nh Nhơn v&agrave; gia đ&igrave;nh, cuộc khủng hoảng đ&atilde; &ldquo;thổi bay&rdquo; h&agrave;ng trăm triệu cổ phiếu <a class='symbol'>NVL</a> khỏi tầm tay, khiến tỷ lệ sở hữu tại Novaland sụt giảm đ&aacute;ng kể đồng nghĩa với t&agrave;i sản bị hao hụt rất lớn. C&ugrave;ng với sự sụt giảm của thị gi&aacute; <a class='symbol'>NVL</a>, đ&acirc;y l&agrave; những nguy&ecirc;n nh&acirc;n cơ bản khiến &ocirc;ng Nhơn bị loại khỏi danh s&aacute;ch tỷ ph&uacute; USD của Forbes v&agrave;o đầu năm 2023.

<img alt="" src="https://static.fireant.vn/Upload/20241014/images/nova-1619.jpg" style="height:294px; width:555px">

Dự &aacute;n NovaWorld Phan Thiết

T&aacute;i xuất để giải cứu &ldquo;đế chế&rdquo;

Trước t&igrave;nh cảnh kh&oacute; khăn nghi&ecirc;m trọng của Novaland, th&aacute;ng 2/2023, &ocirc;ng B&ugrave;i Th&agrave;nh Nhơn quyết định quay lại ghế chủ tịch HĐQT v&agrave; thực hiện một cuộc &ldquo;đại phẫu&rdquo;. Điểm nhấn của c&ocirc;ng cuộc n&agrave;y l&agrave; t&aacute;i cấu tr&uacute;c t&agrave;i ch&iacute;nh doanh nghiệp m&agrave; cốt l&otilde;i l&agrave; tăng vốn. Theo phương &aacute;n ban đầu, Novaland sẽ ch&agrave;o b&aacute;n 1,95 tỷ cổ phiếu cho cổ đ&ocirc;ng hiện hữu theo tỷ lệ 1:1 nhằm huy động 19.501 tỷ đồng v&agrave; ch&agrave;o b&aacute;n ri&ecirc;ng lẻ 975 triệu cổ phiếu để huy động 9.750 tỷ đồng. Nếu th&agrave;nh c&ocirc;ng, Novaland sẽ h&uacute;t về 29.250 tỷ đồng, qua đ&oacute; giải quyết được t&igrave;nh trạng nợ nần v&agrave; c&oacute; nguồn lực để tiếp tục triển khai c&aacute;c dự &aacute;n.

Tuy nhi&ecirc;n, đến cuối năm 2023, phương &aacute;n n&agrave;y đ&atilde; được thu hẹp về quy m&ocirc;. Theo đ&oacute;, Novaland chỉ dự kiến ch&agrave;o b&aacute;n 1,17 tỷ cổ phiếu cho cổ đ&ocirc;ng hiện hữu để huy động 11.700 tỷ đồng v&agrave; ch&agrave;o b&aacute;n ri&ecirc;ng lẻ 200 triệu cổ phiếu để thu về 2.000 tỷ đồng. Như vậy, nếu thực hiện th&agrave;nh c&ocirc;ng, Novaland sẽ thu về 13.700 tỷ đồng. Thời gian thực hiện dự kiến c&aacute;c phương &aacute;n ch&agrave;o b&aacute;n tr&ecirc;n l&agrave; trong năm 2024 hoặc một thời điểm kh&aacute;c theo quyết định của HĐQT.

<img alt="" src="https://static.fireant.vn/Upload/20241014/images/nhon-1615.jpg" style="height:367px; width:555px">

Tại đại hội đồng cổ đ&ocirc;ng thường ni&ecirc;n 2024 (AGM 2024), c&aacute;c phương &aacute;n ph&aacute;t h&agrave;nh tr&ecirc;n cơ bản được giữ nguy&ecirc;n, ngoại trừ điều chỉnh tỷ lệ thực hiện quyền ở việc ch&agrave;o b&aacute;n cổ phiếu cho cổ đ&ocirc;ng hiện hữu, từ &ldquo;cổ đ&ocirc;ng sở hữu 10 cổ phiếu được nhận 6 quyền mua, cứ 10 quyền mua được mua 6 cổ phiếu mới&rdquo; th&agrave;nh &ldquo;cổ đ&ocirc;ng sở hữu 1 cổ phiếu được nhận 1 quyền mua, cứ 10 quyền mua được mua 6 cổ phiếu mới&rdquo;.

Song song với việc tăng vốn, Novaland cũng l&ecirc;n phương &aacute;n ph&aacute;t h&agrave;nh cổ phiếu theo y&ecirc;u cầu của c&aacute;c chủ nợ để ho&aacute;n đổi c&aacute;c khoản nợ. Ngo&agrave;i ra, c&ocirc;ng ty cũng k&ecirc;u gọi c&aacute;c chủ nợ ho&aacute;n đổi nợ lấy sản phẩm bất động sản. Việc đ&agrave;m ph&aacute;n gi&atilde;n thời điểm thanh to&aacute;n c&aacute;c l&ocirc; tr&aacute;i phiếu cũng được th&uacute;c đẩy.

Những nỗ lực n&agrave;y sau một năm đ&atilde; c&oacute; hiệu quả r&otilde; rệt. Tại AGM 2024, l&atilde;nh đạo Novaland b&aacute;o c&aacute;o: c&ocirc;ng ty đ&atilde; giảm nợ vay khoảng 7.156 tỷ đồng so với năm 2022, thỏa thuận thống nhất phương &aacute;n t&aacute;i cấu tr&uacute;c li&ecirc;n quan đến tr&aacute;i phiếu chuyển đổi c&oacute; tổng trị gi&aacute; 300 triệu USD, tổng gi&aacute; trị gia hạn thanh to&aacute;n gốc tr&aacute;i phiếu trong nước theo hướng dẫn tại Nghị định 08/2023/NĐ-CP đạt tr&ecirc;n 9.200 tỷ đồng. Đ&aacute;ng ch&uacute; &yacute;, c&ocirc;ng ty đ&atilde; ho&agrave;n tất một giao dịch ho&aacute;n đổi tr&aacute;i phiếu c&oacute; tổng trị gi&aacute; 2.346 tỷ đồng với phần vốn chủ sở hữu trong một dự &aacute;n. Ngo&agrave;i ra, c&ocirc;ng ty cũng th&agrave;nh c&ocirc;ng trong c&aacute;c thỏa thuận việc ho&aacute;n đổi tr&aacute;i phiếu v&agrave; gi&aacute; trị c&ocirc;ng nợ bằng sản phẩm của tập đo&agrave;n với tổng gi&aacute; trị thực hiện đạt khoảng 2.500 tỷ đồng.

Về t&igrave;nh h&igrave;nh kinh doanh, sau năm 2023 trầm lắng, với doanh thu chỉ 4.757 tỷ đồng, lợi nhuận sau thuế 485 tỷ đồng, nửa đầu năm 2024, kết quả kinh doanh của Novaland đ&atilde; c&oacute; dấu hiệu khởi sắc: doanh thu đạt 2.246 tỷ đồng, lợi nhuận sau thuế đạt 344 tỷ đồng. Đ&aacute;ng ch&uacute; &yacute;, c&aacute;c dự &aacute;n lớn của Novaland đ&atilde; được t&aacute;i khởi động ngay từ giữa năm 2023 v&agrave; sang năm 2024 đang ghi nhận những chuyển biến t&iacute;ch cực. Tất cả những điều n&agrave;y cho thấy Novaland đ&atilde; vượt qua giai đoạn kh&oacute; khăn nhất v&agrave; đang bước ch&acirc;n tr&ecirc;n con đường hồi phục, dẫu rằng h&agrave;nh tr&igrave;nh ph&iacute;a trước vẫn c&ograve;n kh&ocirc;ng &iacute;t gian nan.

Những s&oacute;ng gi&oacute; của giai đoạn 2022 &ndash; 2023 v&agrave; sự hồi phục của Novaland trong giai đoạn hiện nay đ&atilde; một lần nữa l&agrave;m nổi bật bản lĩnh thương trường của &ocirc;ng B&ugrave;i Th&agrave;nh Nhơn &ndash; vị doanh nh&acirc;n c&oacute; hơn 30 năm &ldquo;chinh chiến&rdquo; v&agrave; đ&atilde; gặt h&aacute;i hầu hết vinh quang của đời kinh doanh. X&eacute;t lịch sử ph&aacute;t triển của thị trường bất động sản Việt Nam, &ocirc;ng B&ugrave;i Th&agrave;nh Nhơn v&agrave; Novaland r&otilde; r&agrave;ng c&oacute; một vị tr&iacute; lớn. Vị tr&iacute; n&agrave;y rất c&oacute; thể sẽ c&ograve;n lớn hơn nữa trong tương lai, bởi những g&igrave; đ&atilde; qua kh&ocirc;ng phải l&agrave; khởi đầu cho một kết th&uacute;c m&agrave; chỉ l&agrave; kết th&uacute;c của một khởi đầu. Cuộc chơi vẫn c&ograve;n d&agrave;i lắm&hellip;

Vĩnh Chi&nbsp;

<a href="https://vietnamfinance.vn/hai-lan-lam-chu-tich-novaland-cua-ong-bui-thanh-nhon-d117349.html">Link gốc</a>

Đầu năm 2022, ông Bùi Thành Nhơn bất ngờ từ nhiệm chủ tịch HĐQT Novaland. Nhưng chỉ 1 năm sau, ông lại quay về với cương vị này. Giữa hai lần “thoái vị - đăng cơ” đó là quãng thời gian đầy sóng gió với Novaland, nhưng cũng đồng thời cho thấy bản lĩnh thương trường của vị doanh nhân đã tạo lập nên “đế chế” bất động sản lớn nhất miền Nam.

Đầu năm 2022, &ocirc;ng B&ugrave;i Th&agrave;nh Nhơn bất ngờ từ nhiệm chủ tịch HĐQT Novaland. Nhưng chỉ 1 năm sau, &ocirc;ng lại quay về với cương vị n&agrave;y. Giữa hai lần &ldquo;tho&aacute;i vị - đăng cơ&rdquo; đ&oacute; l&agrave; qu&atilde;ng thời gian đầy s&oacute;ng gi&oacute; với Novaland, nhưng cũng đồng thời cho thấy bản lĩnh thương trường của vị doanh nh&acirc;n đ&atilde; tạo lập n&ecirc;n &ldquo;đế chế&rdquo; bất động sản lớn nhất miền Nam.

20 năm dựng nghiệp

Kh&ocirc;ng qu&aacute; khi n&oacute;i rằng nền kinh tế Việt Nam hiện nay được &ldquo;thống trị&rdquo; bởi c&aacute;c doanh nh&acirc;n trở về từ Đ&ocirc;ng &Acirc;u &ndash; những người đang nắm giữ những ng&acirc;n h&agrave;ng, tập đo&agrave;n thuộc h&agrave;ng lớn nhất cả nước. Song, thị trường cũng c&oacute; kh&ocirc;ng &iacute;t doanh nh&acirc;n xuất th&acirc;n quốc nội, tự lực vươn đến đỉnh cao, trở th&agrave;nh &ldquo;b&aacute; chủ&rdquo; một ng&agrave;nh, một v&ugrave;ng. &Ocirc;ng B&ugrave;i Th&agrave;nh Nhơn v&agrave; Novaland l&agrave; một v&iacute; dụ ti&ecirc;u biểu.

Sinh năm 1958 tại Đồng Th&aacute;p, &ocirc;ng B&ugrave;i Th&agrave;nh Nhơn bắt đầu sự nghiệp của m&igrave;nh bằng những vị tr&iacute; trong cơ quan nh&agrave; nước. Với tấm bằng cử nh&acirc;n ng&agrave;nh chăn nu&ocirc;i th&uacute; y, &ocirc;ng đ&atilde; c&oacute; hơn 10 năm l&agrave;m việc tại Ph&ograve;ng N&ocirc;ng nghiệp của UBND huyện Nh&agrave; B&egrave; v&agrave; C&ocirc;ng ty Vật tư Chăn nu&ocirc;i Th&uacute; y cấp I ở TP. HCM.

Đến năm 1992, &ocirc;ng Nhơn mới khởi nghiệp bằng việc lập ra C&ocirc;ng ty TNHH Thương mại Th&agrave;nh Nhơn hoạt động trong lĩnh vực sản xuất, nhập khẩu, ph&acirc;n phối c&aacute;c sản phẩm thuốc th&uacute; y, thức ăn chăn nu&ocirc;i, thủy sản&hellip; v&agrave; x&acirc;y biệt thự cho thu&ecirc;. Đ&acirc;y ch&iacute;nh l&agrave; tiền đề để 15 năm sau đ&oacute; NovaGroup ra đời, bao gồm 2 đơn vị lớn l&agrave; C&ocirc;ng ty Cổ phần Anova hoạt động trong lĩnh vực n&ocirc;ng nghiệp v&agrave; C&ocirc;ng ty Cổ phần Tập đo&agrave;n Đầu tư Địa ốc No Va (Novaland) hoạt động trong lĩnh vực bất động sản.

D&ugrave; kinh doanh đa ng&agrave;nh với 2 đơn vị lớn n&ecirc;u tr&ecirc;n, song NovaGroup được biết đến rộng r&atilde;i hơn với tư c&aacute;ch l&agrave; doanh nghiệp bất động sản. Nguy&ecirc;n do l&agrave; chỉ trong v&ograve;ng 10 năm kể từ khi ra mắt, Novaland đ&atilde; vượt qua h&agrave;ng loạt t&ecirc;n tuổi gạo cội để trở th&agrave;nh &ldquo;tr&ugrave;m&rdquo; bất động sản miền Nam.

Bắt đầu từ năm 2009, Novaland ghi dấu ấn đầu ti&ecirc;n của m&igrave;nh tại quận 7, TP. HCM bằng dự &aacute;n Sunrise City. Đ&acirc;y l&agrave; dự &aacute;n c&oacute; quy m&ocirc; lớn, gồm 12 t&ograve;a th&aacute;p, tổng mức đầu tư khoảng 500 triệu USD. Th&agrave;nh c&ocirc;ng của dự &aacute;n n&agrave;y đ&atilde; tạo b&agrave;n đạp cho Novaland vượt qua cuộc khủng hoảng bất động sản 2011 &ndash; 2013 để c&oacute; những dự &aacute;n tiếp theo gồm: Tropic Garden, Lexington Residence (c&ugrave;ng ở quận 2) v&agrave; The Prince Residence (quận Ph&uacute; Nhuận).

<img alt="" src="https://static.fireant.vn/Upload/20241014/images/sunrise-1616.jpg" style="height:260px; width:555px" />

Dự &aacute;n Sunrise City

Cũng nhờ cuộc khủng hoảng 2011 &ndash; 2013, Novaland &ndash; bằng nguồn lực dồi d&agrave;o từ c&aacute;c dự &aacute;n th&agrave;nh c&ocirc;ng, đ&atilde; th&acirc;u t&oacute;m được h&agrave;ng loạt dự &aacute;n từ c&aacute;c đối thủ đ&atilde; bị suy yếu. Hệ quả l&agrave; từ năm 2014 trở đi, c&ocirc;ng ty phất l&ecirc;n như diều gặp gi&oacute;. Ri&ecirc;ng trong năm 2014, Novaland M&amp;A tới 7 dự &aacute;n gồm: Icon 56, Galaxy 9, RiveGate, The Sun Avenue, Lucky Garden, Orchard Garden v&agrave; GardenGate, chưa kể c&ograve;n x&acirc;y dựng được 12 s&agrave;n giao dịch tại TP. HCM.

Giai đoạn 2015 - 2016, Novaland tiếp tục &ldquo;oanh tạc&rdquo; thị trường TP. HCM bằng danh mục dự &aacute;n đồ sộ gồm: Golf Park, Wilton Tower, Sunrise Cityview, Sunrise Riverside, Kingston Residence, Golden Mansion, Orchard Parkview, The Botanica, Richstar, Saigon Royal Residence, Lakeview City, Newton Residence, Botanica Premier&hellip;

Điều n&agrave;y dẫn đến từ 2014 đến 2016, kết quả kinh doanh của c&ocirc;ng ty đại tiến, doanh thu tăng từ 2.802 tỷ đồng l&ecirc;n 7.359 tỷ đồng, lợi nhuận sau thuế tăng từ 96 tỷ đồng l&ecirc;n 1.659 tỷ đồng. Quy m&ocirc; doanh nghiệp cũng được mở rộng l&ecirc;n tới 40 c&ocirc;ng ty con v&agrave; 6 c&ocirc;ng ty li&ecirc;n kết.

Cuối năm 2016, Novaland ch&iacute;nh thức l&ecirc;n s&agrave;n HoSE. Với hơn 589 triệu cổ phiếu ni&ecirc;m yết gi&aacute; 50.000 đồng/cổ phiếu, vốn h&oacute;a ch&agrave;o s&agrave;n của Novaland đạt 29.500 tỷ đồng, lớn thứ 2 thị trường, chỉ sau Vingroup. &Ocirc;ng B&ugrave;i Th&agrave;nh Nhơn cũng qua đ&oacute; trở th&agrave;nh người gi&agrave;u thứ 4 tr&ecirc;n s&agrave;n chứng kho&aacute;n Việt Nam, đứng sau c&aacute;c doanh nh&acirc;n: Phạm Nhật Vượng (Vingroup), Trịnh Văn Quyết (FLC) v&agrave; Trần Đ&igrave;nh Long (H&ograve;a Ph&aacute;t). Đến năm 2017, nhờ c&uacute; nhận chuyển nhượng 19,5 triệu cổ phiếu từ Credit Suisse AG (Singapore) gia đ&igrave;nh &ocirc;ng Nhơn ch&iacute;nh thức lọt v&agrave;o nh&oacute;m tỷ ph&uacute; USD tr&ecirc;n s&agrave;n chứng kho&aacute;n với tổng t&agrave;i sản ước t&iacute;nh 1,3 tỷ USD.

Những năm tiếp theo, Novaland tiếp tục ph&aacute;t triển mạnh mẽ. Giai đoạn 2017 &ndash; 2018, c&ocirc;ng ty chứng kiến doanh thu tăng vọt l&ecirc;n 11.632 tỷ đồng rồi 15.290 tỷ đồng, k&eacute;o theo lợi nhuận sau thuế tương ứng đạt 2.061 tỷ đồng v&agrave; 3.267 tỷ đồng.

Năm 2019, Novaland khiến to&agrave;n thị trường r&uacute;ng động khi cho ra mắt 3 dự &aacute;n rất lớn gồm: Aqua City (Đồng Nai, gần 1.000ha), NovaWorld Hồ Tr&agrave;m (B&agrave; Rịa &ndash; Vũng T&agrave;u, gần 1000ha) v&agrave; NovaWorld Phan Thiết (B&igrave;nh Thuận, gần 1.000ha). 3 dự &aacute;n n&agrave;y l&agrave; nền tảng kinh doanh của c&ocirc;ng ty suốt từ đ&oacute; đến nay.

<img alt="" src="https://static.fireant.vn/Upload/20241014/images/aqua-city-1618.jpg" style="height:370px; width:555px" />

Dự &aacute;n Aqua City

T&iacute;nh trong giai đoạn 2019 &ndash; 2022, c&aacute;c dự &aacute;n tr&ecirc;n đ&atilde; đ&oacute;ng g&oacute;p quan trọng cho nguồn thu của Novaland. Doanh thu thuần c&aacute;c năm n&agrave;y (ngoại trừ 2020 bị t&aacute;c động mạnh của dịch bệnh) đều tr&ecirc;n 10.000 tỷ đồng (lần lượt l&agrave;: 10.931 tỷ đồng, 14.903 tỷ đồng, 11.134 tỷ đồng), lợi nhuận sau thuế đều tr&ecirc;n 2.000 tỷ đồng (lần lượt l&agrave;: 3.387 tỷ đồng, 3.454 tỷ đồng, 2.181 tỷ đồng).

V&agrave;o năm 2022, sau những th&agrave;nh c&ocirc;ng của c&aacute;c dự &aacute;n tr&ecirc;n, &ocirc;ng B&ugrave;i Th&agrave;nh Nhơn ch&iacute;nh thức được Forbes c&ocirc;ng nhận l&agrave; tỷ ph&uacute; USD với khối t&agrave;i sản l&ecirc;n tới 2,9 tỷ USD. Đ&acirc;y cũng l&agrave; đỉnh cao cuộc đời của vị doanh nh&acirc;n n&agrave;y.

B&atilde;o gi&ocirc;ng sau ng&agrave;y &ldquo;tho&aacute;i vị&rdquo;

Đầu năm 2022, &ocirc;ng B&ugrave;i Th&agrave;nh Nhơn g&acirc;y bất ngờ khi quyết định th&ocirc;i l&agrave;m chủ tịch đồng thời r&uacute;t khỏi HĐQT Novaland, trao quyền cho những cộng sự đ&atilde; c&ugrave;ng &ocirc;ng g&acirc;y dựng n&ecirc;n &ldquo;đế chế&rdquo; gồm: ghế chủ tịch HĐQT cho &ocirc;ng B&ugrave;i Xu&acirc;n Huy, ghế CEO cho &ocirc;ng Nguyễn Ngọc Huy&ecirc;n, 2 ghế ph&oacute; tổng g&aacute;m đốc cho c&aacute;c b&agrave;: Dương Thị Thu Thủy v&agrave; V&otilde; Thị Cao Ly. Bản th&acirc;n &ocirc;ng Nhơn r&uacute;t về l&agrave;m chủ tịch NovaGroup, l&atilde;nh đạo Novaland ở sau &ldquo;c&aacute;nh g&agrave;&rdquo;.

Ở thời điểm &ocirc;ng Nhơn &ldquo;tho&aacute;i vị&rdquo;, Novaland cơ bản vẫn tốt. Tuy nhi&ecirc;n chỉ sau đ&oacute; &iacute;t th&aacute;ng, cục diện đ&atilde; thay đổi 180 độ. Hai &ldquo;quả bom&rdquo; tr&aacute;i phiếu doanh nghiệp l&agrave; T&acirc;n Ho&agrave;ng Minh v&agrave; An Đ&ocirc;ng (thuộc Vạn Thịnh Ph&aacute;t) li&ecirc;n tiếp &ldquo;ph&aacute;t nổ&rdquo; đ&atilde; l&agrave;m rung chuyển thị trường t&agrave;i ch&iacute;nh. T&acirc;m l&yacute; hoảng loạn bao tr&ugrave;m đ&atilde; k&iacute;ch hoạt l&agrave;n s&oacute;ng r&uacute;t tiền trước hạn của c&aacute;c tr&aacute;i chủ đồng thời ngăn chặn nỗ lực ph&aacute;t h&agrave;nh tr&aacute;i phiếu mới của c&aacute;c doanh nghiệp.

Chưa dừng lại ở đ&oacute;, từ qu&yacute; III/2022, mặt bằng l&atilde;i suất bắt đầu d&acirc;ng l&ecirc;n, trong khi room t&iacute;n dụng của c&aacute;c ng&acirc;n h&agrave;ng lại gần như đ&atilde; cạn. Cơn kh&aacute;t tiền diễn ra tr&ecirc;n to&agrave;n thị trường, đẩy c&aacute;c doanh nghiệp v&agrave;o s&aacute;t ch&acirc;n tường. Những hoạt động b&aacute;n h&agrave;ng trong bối cảnh ngặt ngh&egrave;o kh&ocirc;ng mang lại nhiều kết quả, d&ugrave; cho doanh nghiệp đ&atilde; chủ động chiết khấu sản phẩm l&ecirc;n tới h&agrave;ng chục %.

Hậu quả l&agrave; h&agrave;ng loạt doanh nghiệp l&acirc;m v&agrave;o cảnh &ldquo;vỡ nợ kĩ thuật&rdquo; do kh&ocirc;ng thể trả nợ tr&aacute;i phiếu đ&uacute;ng hạn. V&agrave; lần đầu ti&ecirc;n sau 10 năm, kể từ cuộc khủng hoảng 2011 &ndash; 2013, thị trường bất động sản l&acirc;m v&agrave;o cảnh &ldquo;đ&oacute;ng băng&rdquo; to&agrave;n diện: c&aacute;c dự &aacute;n ngừng triển khai, số lượng giao dịch lao dốc, h&agrave;ng vạn nh&acirc;n sự bị sa thải, số doanh nghiệp đ&oacute;ng cửa l&ecirc;n tới h&agrave;ng ngh&igrave;n&hellip;

Trong cơn khủng hoảng tồi tệ chưa từng c&oacute; đ&oacute;, Novaland l&agrave; một trong những đơn vị bị ảnh hưởng nặng nề nhất. C&aacute;c dự &aacute;n lớn như: Aqua City, NovaWorld Phan Thiết, NovaWorld Hồ Tr&agrave;m&hellip; đều &ldquo;đứng h&igrave;nh&rdquo;, hoạt động b&aacute;n h&agrave;ng hầu như t&ecirc; liệt, d&ograve;ng tiền doanh nghiệp v&ocirc; c&ugrave;ng kh&oacute; khăn do tiền mặt bị tạm kh&oacute;a ở c&aacute;c ng&acirc;n h&agrave;ng trong khi &aacute;p lực trả nợ tr&aacute;i phiếu nặng như n&uacute;i đ&egrave;... Tới qu&yacute; IV/2022, tiếng &ldquo;k&ecirc;u cứu&rdquo; của Novaland đ&atilde; vang l&ecirc;n tr&ecirc;n khắp c&aacute;c diễn đ&agrave;n.

Với &ocirc;ng B&ugrave;i Th&agrave;nh Nhơn v&agrave; gia đ&igrave;nh, cuộc khủng hoảng đ&atilde; &ldquo;thổi bay&rdquo; h&agrave;ng trăm triệu cổ phiếu NVL khỏi tầm tay, khiến tỷ lệ sở hữu tại Novaland sụt giảm đ&aacute;ng kể đồng nghĩa với t&agrave;i sản bị hao hụt rất lớn. C&ugrave;ng với sự sụt giảm của thị gi&aacute; NVL, đ&acirc;y l&agrave; những nguy&ecirc;n nh&acirc;n cơ bản khiến &ocirc;ng Nhơn bị loại khỏi danh s&aacute;ch tỷ ph&uacute; USD của Forbes v&agrave;o đầu năm 2023.

<img alt="" src="https://static.fireant.vn/Upload/20241014/images/nova-1619.jpg" style="height:294px; width:555px" />

Dự &aacute;n NovaWorld Phan Thiết

T&aacute;i xuất để giải cứu &ldquo;đế chế&rdquo;

Trước t&igrave;nh cảnh kh&oacute; khăn nghi&ecirc;m trọng của Novaland, th&aacute;ng 2/2023, &ocirc;ng B&ugrave;i Th&agrave;nh Nhơn quyết định quay lại ghế chủ tịch HĐQT v&agrave; thực hiện một cuộc &ldquo;đại phẫu&rdquo;. Điểm nhấn của c&ocirc;ng cuộc n&agrave;y l&agrave; t&aacute;i cấu tr&uacute;c t&agrave;i ch&iacute;nh doanh nghiệp m&agrave; cốt l&otilde;i l&agrave; tăng vốn. Theo phương &aacute;n ban đầu, Novaland sẽ ch&agrave;o b&aacute;n 1,95 tỷ cổ phiếu cho cổ đ&ocirc;ng hiện hữu theo tỷ lệ 1:1 nhằm huy động 19.501 tỷ đồng v&agrave; ch&agrave;o b&aacute;n ri&ecirc;ng lẻ 975 triệu cổ phiếu để huy động 9.750 tỷ đồng. Nếu th&agrave;nh c&ocirc;ng, Novaland sẽ h&uacute;t về 29.250 tỷ đồng, qua đ&oacute; giải quyết được t&igrave;nh trạng nợ nần v&agrave; c&oacute; nguồn lực để tiếp tục triển khai c&aacute;c dự &aacute;n.

Tuy nhi&ecirc;n, đến cuối năm 2023, phương &aacute;n n&agrave;y đ&atilde; được thu hẹp về quy m&ocirc;. Theo đ&oacute;, Novaland chỉ dự kiến ch&agrave;o b&aacute;n 1,17 tỷ cổ phiếu cho cổ đ&ocirc;ng hiện hữu để huy động 11.700 tỷ đồng v&agrave; ch&agrave;o b&aacute;n ri&ecirc;ng lẻ 200 triệu cổ phiếu để thu về 2.000 tỷ đồng. Như vậy, nếu thực hiện th&agrave;nh c&ocirc;ng, Novaland sẽ thu về 13.700 tỷ đồng. Thời gian thực hiện dự kiến c&aacute;c phương &aacute;n ch&agrave;o b&aacute;n tr&ecirc;n l&agrave; trong năm 2024 hoặc một thời điểm kh&aacute;c theo quyết định của HĐQT.

<img alt="" src="https://static.fireant.vn/Upload/20241014/images/nhon-1615.jpg" style="height:367px; width:555px" />

Tại đại hội đồng cổ đ&ocirc;ng thường ni&ecirc;n 2024 (AGM 2024), c&aacute;c phương &aacute;n ph&aacute;t h&agrave;nh tr&ecirc;n cơ bản được giữ nguy&ecirc;n, ngoại trừ điều chỉnh tỷ lệ thực hiện quyền ở việc ch&agrave;o b&aacute;n cổ phiếu cho cổ đ&ocirc;ng hiện hữu, từ &ldquo;cổ đ&ocirc;ng sở hữu 10 cổ phiếu được nhận 6 quyền mua, cứ 10 quyền mua được mua 6 cổ phiếu mới&rdquo; th&agrave;nh &ldquo;cổ đ&ocirc;ng sở hữu 1 cổ phiếu được nhận 1 quyền mua, cứ 10 quyền mua được mua 6 cổ phiếu mới&rdquo;.

Song song với việc tăng vốn, Novaland cũng l&ecirc;n phương &aacute;n ph&aacute;t h&agrave;nh cổ phiếu theo y&ecirc;u cầu của c&aacute;c chủ nợ để ho&aacute;n đổi c&aacute;c khoản nợ. Ngo&agrave;i ra, c&ocirc;ng ty cũng k&ecirc;u gọi c&aacute;c chủ nợ ho&aacute;n đổi nợ lấy sản phẩm bất động sản. Việc đ&agrave;m ph&aacute;n gi&atilde;n thời điểm thanh to&aacute;n c&aacute;c l&ocirc; tr&aacute;i phiếu cũng được th&uacute;c đẩy.

Những nỗ lực n&agrave;y sau một năm đ&atilde; c&oacute; hiệu quả r&otilde; rệt. Tại AGM 2024, l&atilde;nh đạo Novaland b&aacute;o c&aacute;o: c&ocirc;ng ty đ&atilde; giảm nợ vay khoảng 7.156 tỷ đồng so với năm 2022, thỏa thuận thống nhất phương &aacute;n t&aacute;i cấu tr&uacute;c li&ecirc;n quan đến tr&aacute;i phiếu chuyển đổi c&oacute; tổng trị gi&aacute; 300 triệu USD, tổng gi&aacute; trị gia hạn thanh to&aacute;n gốc tr&aacute;i phiếu trong nước theo hướng dẫn tại Nghị định 08/2023/NĐ-CP đạt tr&ecirc;n 9.200 tỷ đồng. Đ&aacute;ng ch&uacute; &yacute;, c&ocirc;ng ty đ&atilde; ho&agrave;n tất một giao dịch ho&aacute;n đổi tr&aacute;i phiếu c&oacute; tổng trị gi&aacute; 2.346 tỷ đồng với phần vốn chủ sở hữu trong một dự &aacute;n. Ngo&agrave;i ra, c&ocirc;ng ty cũng th&agrave;nh c&ocirc;ng trong c&aacute;c thỏa thuận việc ho&aacute;n đổi tr&aacute;i phiếu v&agrave; gi&aacute; trị c&ocirc;ng nợ bằng sản phẩm của tập đo&agrave;n với tổng gi&aacute; trị thực hiện đạt khoảng 2.500 tỷ đồng.

Về t&igrave;nh h&igrave;nh kinh doanh, sau năm 2023 trầm lắng, với doanh thu chỉ 4.757 tỷ đồng, lợi nhuận sau thuế 485 tỷ đồng, nửa đầu năm 2024, kết quả kinh doanh của Novaland đ&atilde; c&oacute; dấu hiệu khởi sắc: doanh thu đạt 2.246 tỷ đồng, lợi nhuận sau thuế đạt 344 tỷ đồng. Đ&aacute;ng ch&uacute; &yacute;, c&aacute;c dự &aacute;n lớn của Novaland đ&atilde; được t&aacute;i khởi động ngay từ giữa năm 2023 v&agrave; sang năm 2024 đang ghi nhận những chuyển biến t&iacute;ch cực. Tất cả những điều n&agrave;y cho thấy Novaland đ&atilde; vượt qua giai đoạn kh&oacute; khăn nhất v&agrave; đang bước ch&acirc;n tr&ecirc;n con đường hồi phục, dẫu rằng h&agrave;nh tr&igrave;nh ph&iacute;a trước vẫn c&ograve;n kh&ocirc;ng &iacute;t gian nan.

Những s&oacute;ng gi&oacute; của giai đoạn 2022 &ndash; 2023 v&agrave; sự hồi phục của Novaland trong giai đoạn hiện nay đ&atilde; một lần nữa l&agrave;m nổi bật bản lĩnh thương trường của &ocirc;ng B&ugrave;i Th&agrave;nh Nhơn &ndash; vị doanh nh&acirc;n c&oacute; hơn 30 năm &ldquo;chinh chiến&rdquo; v&agrave; đ&atilde; gặt h&aacute;i hầu hết vinh quang của đời kinh doanh. X&eacute;t lịch sử ph&aacute;t triển của thị trường bất động sản Việt Nam, &ocirc;ng B&ugrave;i Th&agrave;nh Nhơn v&agrave; Novaland r&otilde; r&agrave;ng c&oacute; một vị tr&iacute; lớn. Vị tr&iacute; n&agrave;y rất c&oacute; thể sẽ c&ograve;n lớn hơn nữa trong tương lai, bởi những g&igrave; đ&atilde; qua kh&ocirc;ng phải l&agrave; khởi đầu cho một kết th&uacute;c m&agrave; chỉ l&agrave; kết th&uacute;c của một khởi đầu. Cuộc chơi vẫn c&ograve;n d&agrave;i lắm&hellip;

Vĩnh Chi&nbsp;

<a href="https://vietnamfinance.vn/hai-lan-lam-chu-tich-novaland-cua-ong-bui-thanh-nhon-d117349.html">Link gốc</a>