Qu&yacute; II, lợi nhu&acirc;̣n của nhiều doanh nghi&ecirc;̣p khai thác, kinh doanh than trong nước đa s&ocirc;́ tăng bằng l&acirc;̀n trong bối cảnh nhu c&acirc;̀u của nhà máy đi&ecirc;̣n tăng vọt.

<img alt="" src="https://bcp.cdnchinhphu.vn/334894974524682240/2022/7/7/than-16571846773741748918636.jpg" style="height:367px; width:550px">

Nửa đ&acirc;̀u năm 2023 đặc biệt l&agrave; qu&yacute; II, hi&ecirc;̣n tượng El Nino mạnh l&ecirc;n, các h&ocirc;̀ thủy đi&ecirc;̣n cạn trơ nước, do đó các nhà máy nhi&ecirc;̣t đi&ecirc;̣n (than và khí) được huy động hết c&ocirc;ng suất nhằm đáp ứng nhu c&acirc;̀u ti&ecirc;u thụ điện tăng vọt trong mùa nắng nóng.

Ngày 18/5, Thủ tướng Chính phủ cũng đã có y&ecirc;u c&acirc;̀u Tập đo&agrave;n Than - Kho&aacute;ng sản Việt Nam (Vinacomin - TKV) v&agrave; Tổng c&ocirc;ng ty Đ&ocirc;ng Bắc ưu ti&ecirc;n cung cấp đầy đủ than cho c&aacute;c nh&agrave; m&aacute;y nhiệt điện. B&ecirc;n cạnh đ&oacute;, c&aacute;c nh&agrave; m&aacute;y điện dùng than nh&acirc;̣p kh&acirc;̉u phải triển khai c&aacute;c biện ph&aacute;p như vay, mượn, mua lại, ứng trước than của c&aacute;c nh&agrave; m&aacute;y kh&aacute;c.

Ở phương di&ecirc;̣n khác, ngoài cung c&acirc;́p cho các nhà máy nhi&ecirc;̣t đi&ecirc;̣n, than còn là ngu&ocirc;̀n đ&acirc;̀u vào trong ngành xi măng, hóa ch&acirc;́t, ph&acirc;n bón, sắt, thép và chi&ecirc;́m m&ocirc;̣t khoản chi phí sản xu&acirc;́t lớn. Chẳng hạn, than chi&ecirc;́m tới 30 - 40% chi ph&iacute; sản xuất xi măng.

Tuy nhi&ecirc;n trong nửa đ&acirc;̀u năm, n&ecirc;̀n kinh t&ecirc;́ khó khăn khi&ecirc;́n các hoạt đ&ocirc;̣ng sản xu&acirc;́t kinh doanh bị đình tr&ecirc;̣, trong đó có sản xu&acirc;́t xi măng và thép v&acirc;̃n chưa nóng trở lại, kéo theo nhu c&acirc;̀u sử dụng ngu&ocirc;̀n than đ&acirc;̀u vào y&ecirc;́u đi so với cùng kỳ.

V&ecirc;̀ giá bán, gi&aacute; than to&agrave;n cầu đ&atilde; có lúc chạm g&acirc;̀n 450 USD/t&acirc;́n trong năm 2022 do xung đột qu&acirc;n sự đẩy gi&aacute; năng lượng l&ecirc;n cao, việc &aacute;p đặt c&aacute;c biện ph&aacute;p trừng phạt đối với Nga buộc ch&acirc;u &Acirc;u phải sử dụng năng lượng thay thế, trong đ&oacute; c&oacute; than.

Tại cu&ocirc;́i tháng 6/2023, gi&aacute; than th&ecirc;́ giới đi&ecirc;̀u chỉnh v&ecirc;̀ quanh mức 125 USD/tấn, giảm gần 70% so với c&ugrave;ng kỳ năm 2022 v&agrave; l&agrave; mức thấp nhất kể từ th&aacute;ng 1/2022. Trong khi đó, giá than n&ocirc;̣i địa thường có xu hướng đi&ecirc;̀u chỉnh giá ch&acirc;̣m hơn so với th&ecirc;́ giới, nghĩa là giá than bán ra trong nước v&acirc;̃n còn đang nhỉnh hơn so với cùng kỳ trong nửa đ&acirc;̀u năm 2023.

<img alt="" src="https://cdn.vietnambiz.vn/1881912202208555/images/2023/08/09/screenshot912-20230809091037549.png?width=700" style="height:333px; width:550px">

Di&ecirc;̃n bi&ecirc;́n giá than th&ecirc;́ giới. (Ngu&ocirc;̀n: TradingEconomics).

Dù sức ti&ecirc;u thụ than cho các hoạt đ&ocirc;̣ng sản xu&acirc;́t kinh doanh khác chưa khởi sắc, giá bán trong nước và nhu c&acirc;̀u cho sản xu&acirc;́t đi&ecirc;̣n lại là b&ecirc;̣ đỡ cho k&ecirc;́t quả kinh doanh 6 tháng đ&acirc;̀u năm 2023 của nhóm khai thác, kinh doanh than.

Ngành than &#39;ph&acirc;́t&#39; l&ecirc;n 6 tháng đ&acirc;̀u 2023 nhờ ti&ecirc;u thụ đ&ocirc;̣t bi&ecirc;́n

Tập đo&agrave;n C&ocirc;ng nghiệp Than &ndash; Kho&aacute;ng sản Việt Nam (TKV) &ndash; m&ocirc;̣t trong hai doanh nghi&ecirc;̣p chịu trách nhi&ecirc;̣m ph&acirc;n ph&ocirc;́i than trong nước, báo cáo doanh thu 6 tháng đ&acirc;̀u năm ước đạt 87.000 tỷ đ&ocirc;̀ng, tăng 7% so với cùng kỳ, trong đó doanh thu bán than là 56.500 tỷ, tăng hơn 11%.

Lợi nhu&acirc;̣n ước tính tr&ecirc;n 3.000 tỷ đ&ocirc;̀ng, tăng g&acirc;́p rưỡi so với 6 tháng 2022 và đạt 60% k&ecirc;́ hoạch cả năm.

&Ocirc;ng Đặng Thanh Hải, Tổng Gi&aacute;m đốc Tập đo&agrave;n TKV cho biết, qu&yacute; II l&agrave; khoảng &ldquo;thời gian đ&uacute;p&rdquo; để n&acirc;ng cao sản lượng khai th&aacute;c, sản xuất than cả năm, ch&iacute;nh v&igrave; vậy, tập đo&agrave;n chỉ đạo c&aacute;c đơn vị cần tranh thủ thời tiết thuận lợi, đẩy mạnh sản xuất, tiếp tục th&uacute;c đẩy tiến độ c&aacute;c dự &aacute;n đầu tư lớn như Đ&egrave;o Nai, Cọc S&aacute;u, Khe Ch&agrave;m II, IV, nhất l&agrave; dự &aacute;n n&acirc;ng c&ocirc;ng suất mỏ Cao Sơn 4,5 triệu tấn/năm.

6 th&aacute;ng đầu năm 2023, TKV đã cung c&acirc;́p cấp ngo&agrave;i hợp đồng th&ecirc;m khoảng 600.000 tấn để c&aacute;c nh&agrave; m&aacute;y đủ than để chạy c&aacute;c tổ m&aacute;y nhiệt điện.

<img alt="" src="https://cdn.vietnambiz.vn/1881912202208555/images/2023/08/09/screenshot910-20230809082603308.png?width=602" style="height:365px; width:550px">

&nbsp;

<img alt="" src="https://cdn.vietnambiz.vn/1881912202208555/images/2023/08/09/screenshot911-20230809082602884.png?width=605" style="height:358px; width:550px">

K&ecirc;́t quả kinh doanh của TKV ước tính trong 6 tháng đ&acirc;̀u năm 2023. (Ngu&ocirc;̀n: T&ocirc;̉ng hợp từ TKV).

Ở di&ecirc;̃n bi&ecirc;́n khác, Tổng C&ocirc;ng ty Đ&ocirc;ng Bắc &ndash; thu&ocirc;̣c B&ocirc;̣ Qu&ocirc;́c Phòng và là c&ocirc;ng ty than c&oacute; quy m&ocirc; lớn thứ 2 Việt Nam sau TKV, cũng báo cáo k&ecirc;́t quả tươi sáng với lợi nhuận sau thuế 6 tháng đạt 417 tỷ, g&acirc;́p 2,1 l&acirc;̀n cùng kỳ. Tỷ suất lợi nhuận sau thuế/ vốn chủ sở hữu (ROE) tăng l&ecirc;n 18,9%.

Vi&ecirc;̣c hai &ocirc;ng lớn bán than lãi đ&ocirc;̣t bi&ecirc;́n so với cùng kỳ chủ y&ecirc;́u là nhờ nhu c&acirc;̀u ti&ecirc;u thụ than tăng mạnh cho của các nhà máy đi&ecirc;̣n.

Còn tr&ecirc;n thị trường chứng khoán, có khoảng 10 doanh nghi&ecirc;̣p đang được giao dịch UPCoM v&agrave; ni&ecirc;m y&ecirc;́t. 6 tháng đ&acirc;̀u năm, có tới 7 đơn vị báo lãi ròng tăng trưởng hai đ&ecirc;́n ba chữ s&ocirc;́ ph&acirc;̀n trăm.

Trong đó, CTCP Kinh doanh Than miền Bắc - Vinacomin (M&atilde;: <a class='symbol'>TMB</a>) d&acirc;̃n đ&acirc;̀u v&ecirc;̀ k&ecirc;́t quả kinh doanh trong nhóm, đ&ocirc;̀ng thời ghi nh&acirc;̣n mức tăng trưởng đ&ocirc;̣t bi&ecirc;́n.

Doanh thu thu&acirc;̀n 6 th&aacute;ng đ&atilde; c&aacute;n mốc kỷ lục 20.198 tỷ đồng, tăng 114% so với c&ugrave;ng kỳ. L&atilde;i r&ograve;ng 174 tỷ, gấp gần 2,2 lần.

T&iacute;nh ri&ecirc;ng qu&yacute; II, <a class='symbol'>TMB</a> ghi nhận 11.464 tỷ doanh thu thuần, và lọt top 15 các doanh nghi&ecirc;̣p có doanh thu cao nh&acirc;́t tr&ecirc;n sàn. L&atilde;i r&ograve;ng quý II/2023 đạt 153 tỷ, gấp 3,6 lần c&ugrave;ng kỳ năm ngo&aacute;i.

<a class='symbol'>TMB</a> là c&ocirc;ng ty con của TKV và b&aacute;n than tại địa b&agrave;n c&aacute;c tỉnh ph&iacute;a Bắc, từ H&agrave; Tĩnh trở ra. B&ecirc;n cạnh nhi&ecirc;̣m vụ nhập khẩu than về để pha trộn rồi giao lại cho TKV, <a class='symbol'>TMB</a> c&ograve;n xuất b&aacute;n lại than nhập khẩu cho c&aacute;c đơn vị pha trộn theo kế hoạch điều h&agrave;nh của TKV.&nbsp;

Các đơn vị ngành than khác cũng báo lãi ròng 6 tháng tăng trưởng từ 100% - hơn 300% là Than Đèo Nai (Mã: <a class='symbol'>TDN</a> &ndash; tăng 316%), Than Hà Tu (Mã: <a class='symbol'>THT</a> &ndash; tăng 207%), Than M&ocirc;ng Dương (Mã: <a class='symbol'>MDC</a> &ndash; tăng 149%), Than Núi Béo (Mã: <a class='symbol'>NBC</a> &ndash; tăng 120%), Than Vành Danh (Mã: <a class='symbol'>TVD</a> &ndash; tăng 115%),&hellip;

<img alt="" src="https://cdn.vietnambiz.vn/1881912202208555/images/2023/08/09/than-2-20230809082918648.png?width=1000" style="height:288px; width:550px">

Lợi nhu&acirc;̣n của nhi&ecirc;̀u c&ocirc;ng ty than tăng trưởng đ&ocirc;̣t bi&ecirc;́n trong 6 tháng đ&acirc;̀u năm. (Nguồn: Tổng hợp từ BCTC của c&ocirc;ng ty và Wichart).

Cá bi&ecirc;̣t có hai trường hợp của CTCP Xuất nhập khẩu Than &ndash; Vinacomin (Mã: <a class='symbol'>CLM</a>) và Than Cao Sơn (Mã: <a class='symbol'>CST</a>) lại báo cáo lợi nhu&acirc;̣n giảm l&acirc;̀n lượt 72% và 13% so với cùng kỳ.

Xuất nhập khẩu Than giải trình là do trong năm 2022, c&ocirc;ng ty đã thực hi&ecirc;̣n thành c&ocirc;ng m&ocirc;̣t s&ocirc;́ gói chào th&acirc;̀u qu&ocirc;́c t&ecirc;́ cung c&acirc;́p than cho nhà máy luy&ecirc;̣n thép trong nước với tỷ l&ecirc;̣ lợi nhu&acirc;̣n cao trong khi năm 2023 kh&ocirc;ng có hợp đ&ocirc;̀ng tương tự.

Còn với Than Cao Sơn, nguy&ecirc;n nh&acirc;n l&agrave; do c&ocirc;ng ty đ&atilde; khai th&aacute;c hết trữ lượng than c&ograve;n lại theo giấy ph&eacute;p khai kh&aacute;c số 2805/GPKT-BTNMT, trong khi đ&oacute; c&ocirc;ng ty chưa được cấp giấy ph&eacute;p khai th&aacute;c mới n&ecirc;n sản lượng than sản xuất giảm, dẫn đến doanh thu giảm. Doanh thu kh&ocirc;ng đủ để b&ugrave; đắp c&aacute;c khoản chi ph&iacute; biến đổi, chi ph&iacute; cố định n&ecirc;n dẫn đến kết quả kinh doanh thua lỗ.

Theo th&ocirc;ng tin mới nh&acirc;́t vào tháng 6, ban lãnh đạo Than Cao Sơn cho bi&ecirc;́t gi&acirc;́y phép khai thác mới sắp được c&acirc;́p cho c&ocirc;ng ty.

<img alt="" src="https://cdn.vietnambiz.vn/1881912202208555/images/2023/08/09/than-1-20230809083256689.png?width=1000" style="height:305px; width:550px">

Lợi nhu&acirc;̣n của nhi&ecirc;̀u c&ocirc;ng ty than trong quý II/2023 tăng vài l&acirc;̀n đ&ecirc;́n vài chục l&acirc;̀n so với cùng kỳ. (Nguồn: Tổng hợp từ BCTC của c&ocirc;ng ty và Wichart).

Nhìn chung, c&aacute;c doanh nghiệp ng&agrave;nh than v&acirc;̃n đối mặt với kh&ocirc;ng &iacute;t th&aacute;ch thức như gi&aacute; vật tư đầu v&agrave;o tăng, điều kiện khai th&aacute;c kh&oacute; khăn hơn khi ng&agrave;y c&agrave;ng khai thác xuống s&acirc;u, thiếu diện đổ thải, cung độ đổ thải lớn&hellip; k&eacute;o theo gi&aacute; th&agrave;nh khai th&aacute;c than ng&agrave;y c&agrave;ng tăng. B&ecirc;n cạnh đó là việc tuyển dụng nh&acirc;n sự cho ngành này d&acirc;̀n trở n&ecirc;n khó khăn,...&nbsp;

<img alt="" src="https://cdn.vietnambiz.vn/1881912202208555/images/2023/08/09/bien-lai-gop-than-20230809083504362.png?width=700" style="height:376px; width:550px">

H&acirc;̀u h&ecirc;́t bi&ecirc;n lãi g&ocirc;̣p quý II/2023 của nhóm than đ&ecirc;̀u cải thi&ecirc;̣n vài đi&ecirc;̉m ph&acirc;̀n trăm so với cùng kỳ, trừ hai trường hợp của <a class='symbol'>CLM</a> và Than Cao Sơn. (Nguồn: Tổng hợp từ BCTC của c&ocirc;ng ty).&nbsp;

Tri&ecirc;̉n vọng ngành than trong ngắn và dài hạn

Dự kiến kế hoạch 6 cuối năm 2023, TKV dự b&aacute;o nhu cầu than cho điện tăng cao (đến hết th&aacute;ng 7/2023), sau đ&oacute; sẽ giảm trong c&aacute;c th&aacute;ng m&ugrave;a mưa v&agrave; tăng trở lại từ th&aacute;ng 11/2023.

Căn cứ bi&ecirc;n bản với EVN, TKV đ&atilde; cam kết cung cấp tăng 10.000 tấn/nh&agrave; m&aacute;y (trong th&aacute;ng 7) cho c&aacute;c nh&agrave; m&aacute;y nhiệt điện của EVN (khoảng 100.000 tấn) so với tiến độ hợp đồng. Tuy nhi&ecirc;n, sau khi c&oacute; C&ocirc;ng điện số 517, c&aacute;c nh&agrave; m&aacute;y điện đều c&oacute; nhu cầu lấy tăng, n&ecirc;n th&aacute;ng 7/2023, TKV phải cấp tăng so với tiến độ hợp đồng tới 500.000 tấn.

Tại phi&ecirc;n họp Qu&ocirc;́c h&ocirc;̣i ngày 8/8, &ocirc;ng H&agrave; Văn Thắng, Vụ trưởng Vụ Năng lượng, Ủy ban Quản l&yacute; vốn Nh&agrave; nước tại doanh nghiệp (CMSC) cho bi&ecirc;́t hiện nay chủ trương, ch&iacute;nh s&aacute;ch của Nhà nước vẫn l&agrave; bao cấp một phần gi&aacute; than cho sản xu&acirc;́t điện.&nbsp;

Theo quy định của Luật Gi&aacute; mới, than được đăng k&yacute; điều chỉnh gi&aacute; v&agrave; chỉ cần tiến h&agrave;nh c&aacute;c thủ tục đăng k&yacute;, nhưng TKV đ&atilde; nhận thức r&otilde; việc tăng gi&aacute; than cho điện sẽ ảnh hưởng rất lớn, trực tiếp đến gi&aacute; điện. Do vậy, hiện gi&aacute; than cho điện đang thấp hơn so với b&aacute;n cho c&aacute;c loại h&igrave;nh doanh nghiệp kh&aacute;c (b&aacute;n gi&aacute; thấp hơn cho xi măng, sản xuất ph&acirc;n b&oacute;n...). Như vậy, hằng năm TKV cũng gi&aacute;n tiếp giảm 1.000 - 3.000 tỷ đ&ocirc;̀ng gi&aacute; b&aacute;n than cho điện.

Theo ch&iacute;nh s&aacute;ch năng lượng mới, một trong những giải ph&aacute;p sắp tới đảm bảo yếu tố thị trường l&agrave; gi&aacute; than sẽ tiệm cận dần theo gi&aacute; thị trường. Như vậy, một mặt TKV sẽ cần xem x&eacute;t điều chỉnh v&agrave; thực hiện c&aacute;c biện ph&aacute;p giảm chi ph&iacute; đầu v&agrave;o; mặt khác phải c&acirc;n nhắc sự ảnh hưởng chung đối với nền kinh tế để xem x&eacute;t điều chỉnh gi&aacute; than ph&ugrave; hợp.&nbsp;

Theo Quy hoạch điện VIII đ&atilde; được ph&ecirc; duyệt v&agrave; dự thảo Quy hoạch tổng thể năng lượng quốc gia đang tr&igrave;nh Thủ tướng Ch&iacute;nh phủ ph&ecirc; duyệt, nhu cầu sử dụng than đến năm 2030 tiếp tục tăng; trong đ&oacute; giai đoạn đến năm 2030 nhu cầu lớn nhất, xuy&ecirc;n suốt 2021 - 2045 nhu cầu trong nước lu&ocirc;n cao hơn khả năng sản xuất.&nbsp;

TKV đã x&acirc;y dựng kế hoạch sản xuất l&acirc;u d&agrave;i theo định hướng chỉ đạo của Chính phủ, đó là tiếp tục thực hiện thăm d&ograve;, đẩy mạnh khai th&aacute;c xuống s&acirc;u c&aacute;c dự &aacute;n, đảm bảo duy tr&igrave; sản lượng than khai th&aacute;c c&aacute;c năm khoảng 40 - 45 triệu tấn; Chủ động nhập khẩu, pha trộn v&agrave; cung cấp than cho c&aacute;c hộ ti&ecirc;u thụ đ&atilde; k&yacute; hợp đồng d&agrave;i hạn; Duy tr&igrave; xuất khẩu c&aacute;c chủng loại than c&oacute; gi&aacute; trị kinh tế cao m&agrave; trong nước kh&ocirc;ng c&oacute; nhu cầu.

<img alt="" src="https://cdn.vietnambiz.vn/1881912202208555/images/2023/08/09/crawl-2023080908500529-2023080908500562.jpg?width=450" style="height:372px; width:550px">

&Ocirc;ng Phạm Thanh Hải, Tổng Gi&aacute;m đốc Tập đo&agrave;n C&ocirc;ng nghiệp Than &ndash; Kho&aacute;ng sản Việt Nam. (Ảnh: C&ocirc;̉ng th&ocirc;ng tin đi&ecirc;̣n tử Qu&ocirc;́c H&ocirc;̣i).

Giai đoạn 2021 - 2025, TKV v&agrave; c&aacute;c nh&agrave; m&aacute;y nhiệt điện đ&atilde; k&yacute; hợp đồng cung cấp than d&agrave;i hạn. Đối với c&aacute;c dự &aacute;n BOT việc cung cấp than được thực hiện theo hợp đồng cung cấp than đ&atilde; k&yacute; kết.

Để đảm bảo cung cấp đủ than cho c&aacute;c nh&agrave; m&aacute;y điện theo cam kết/hợp đồng nguy&ecirc;n tắc đ&atilde; k&yacute; đến hết đời dự &aacute;n, theo kế hoạch TKV sẽ ti&ecirc;u thụ khoảng 252 triệu tấn than (bao gồm cả xuất khẩu), trong đ&oacute; than sản xuất trong nước khoảng 194 triệu tấn.

Tuy nhi&ecirc;n, do nhu cầu sử dụng than trong nước ng&agrave;y c&agrave;ng phụ thuộc nhiều hơn v&agrave;o nguồn nhập khẩu n&ecirc;n sẽ k&eacute;o theo nhiều rủi ro gi&aacute;n đoạn nguồn cung nhập khẩu, nhất l&agrave; trong bối cảnh địa ch&iacute;nh trị khu vực v&agrave; tr&ecirc;n thế giới c&oacute; nhiều biến động phức tạp.

Tại cu&ocirc;̣c họp, &ocirc;ng Phạm Thanh Hải, Tổng Gi&aacute;m đốc TKV cũng đã kiến nghị tới Đo&agrave;n gi&aacute;m s&aacute;t của Ủy ban Thường vụ Quốc hội th&aacute;o gỡ c&aacute;c vướng mắc ph&aacute;p l&yacute; li&ecirc;n quan để TKV được ph&eacute;p khai th&aacute;c vượt dưới 15% c&ocirc;ng suất giấy ph&eacute;p khai th&aacute;c kho&aacute;ng sản nhằm n&acirc;ng cao sản lượng than sản xuất trong nước.

Minh Hằng

Theo Doanh Nghiệp &amp; Kinh Doanh&nbsp;

Quý II, lợi nhuận của nhiều doanh nghiệp khai thác, kinh doanh than trong nước đa số tăng bằng lần trong bối cảnh nhu cầu của nhà máy điện tăng vọt.


Qu&yacute; II, lợi nhu&acirc;̣n của nhiều doanh nghi&ecirc;̣p khai thác, kinh doanh than trong nước đa s&ocirc;́ tăng bằng l&acirc;̀n trong bối cảnh nhu c&acirc;̀u của nhà máy đi&ecirc;̣n tăng vọt.

<img alt="" src="https://bcp.cdnchinhphu.vn/334894974524682240/2022/7/7/than-16571846773741748918636.jpg" style="height:367px; width:550px" />

Nửa đ&acirc;̀u năm 2023 đặc biệt l&agrave; qu&yacute; II, hi&ecirc;̣n tượng El Nino mạnh l&ecirc;n, các h&ocirc;̀ thủy đi&ecirc;̣n cạn trơ nước, do đó các nhà máy nhi&ecirc;̣t đi&ecirc;̣n (than và khí) được huy động hết c&ocirc;ng suất nhằm đáp ứng nhu c&acirc;̀u ti&ecirc;u thụ điện tăng vọt trong mùa nắng nóng.

Ngày 18/5, Thủ tướng Chính phủ cũng đã có y&ecirc;u c&acirc;̀u Tập đo&agrave;n Than - Kho&aacute;ng sản Việt Nam (Vinacomin - TKV) v&agrave; Tổng c&ocirc;ng ty Đ&ocirc;ng Bắc ưu ti&ecirc;n cung cấp đầy đủ than cho c&aacute;c nh&agrave; m&aacute;y nhiệt điện. B&ecirc;n cạnh đ&oacute;, c&aacute;c nh&agrave; m&aacute;y điện dùng than nh&acirc;̣p kh&acirc;̉u phải triển khai c&aacute;c biện ph&aacute;p như vay, mượn, mua lại, ứng trước than của c&aacute;c nh&agrave; m&aacute;y kh&aacute;c.

Ở phương di&ecirc;̣n khác, ngoài cung c&acirc;́p cho các nhà máy nhi&ecirc;̣t đi&ecirc;̣n, than còn là ngu&ocirc;̀n đ&acirc;̀u vào trong ngành xi măng, hóa ch&acirc;́t, ph&acirc;n bón, sắt, thép và chi&ecirc;́m m&ocirc;̣t khoản chi phí sản xu&acirc;́t lớn. Chẳng hạn, than chi&ecirc;́m tới 30 - 40% chi ph&iacute; sản xuất xi măng.

Tuy nhi&ecirc;n trong nửa đ&acirc;̀u năm, n&ecirc;̀n kinh t&ecirc;́ khó khăn khi&ecirc;́n các hoạt đ&ocirc;̣ng sản xu&acirc;́t kinh doanh bị đình tr&ecirc;̣, trong đó có sản xu&acirc;́t xi măng và thép v&acirc;̃n chưa nóng trở lại, kéo theo nhu c&acirc;̀u sử dụng ngu&ocirc;̀n than đ&acirc;̀u vào y&ecirc;́u đi so với cùng kỳ.

V&ecirc;̀ giá bán, gi&aacute; than to&agrave;n cầu đ&atilde; có lúc chạm g&acirc;̀n 450 USD/t&acirc;́n trong năm 2022 do xung đột qu&acirc;n sự đẩy gi&aacute; năng lượng l&ecirc;n cao, việc &aacute;p đặt c&aacute;c biện ph&aacute;p trừng phạt đối với Nga buộc ch&acirc;u &Acirc;u phải sử dụng năng lượng thay thế, trong đ&oacute; c&oacute; than.

Tại cu&ocirc;́i tháng 6/2023, gi&aacute; than th&ecirc;́ giới đi&ecirc;̀u chỉnh v&ecirc;̀ quanh mức 125 USD/tấn, giảm gần 70% so với c&ugrave;ng kỳ năm 2022 v&agrave; l&agrave; mức thấp nhất kể từ th&aacute;ng 1/2022. Trong khi đó, giá than n&ocirc;̣i địa thường có xu hướng đi&ecirc;̀u chỉnh giá ch&acirc;̣m hơn so với th&ecirc;́ giới, nghĩa là giá than bán ra trong nước v&acirc;̃n còn đang nhỉnh hơn so với cùng kỳ trong nửa đ&acirc;̀u năm 2023.

<img alt="" src="https://cdn.vietnambiz.vn/1881912202208555/images/2023/08/09/screenshot912-20230809091037549.png?width=700" style="height:333px; width:550px" />

Di&ecirc;̃n bi&ecirc;́n giá than th&ecirc;́ giới. (Ngu&ocirc;̀n: TradingEconomics).

Dù sức ti&ecirc;u thụ than cho các hoạt đ&ocirc;̣ng sản xu&acirc;́t kinh doanh khác chưa khởi sắc, giá bán trong nước và nhu c&acirc;̀u cho sản xu&acirc;́t đi&ecirc;̣n lại là b&ecirc;̣ đỡ cho k&ecirc;́t quả kinh doanh 6 tháng đ&acirc;̀u năm 2023 của nhóm khai thác, kinh doanh than.

Ngành than &#39;ph&acirc;́t&#39; l&ecirc;n 6 tháng đ&acirc;̀u 2023 nhờ ti&ecirc;u thụ đ&ocirc;̣t bi&ecirc;́n

Tập đo&agrave;n C&ocirc;ng nghiệp Than &ndash; Kho&aacute;ng sản Việt Nam (TKV) &ndash; m&ocirc;̣t trong hai doanh nghi&ecirc;̣p chịu trách nhi&ecirc;̣m ph&acirc;n ph&ocirc;́i than trong nước, báo cáo doanh thu 6 tháng đ&acirc;̀u năm ước đạt 87.000 tỷ đ&ocirc;̀ng, tăng 7% so với cùng kỳ, trong đó doanh thu bán than là 56.500 tỷ, tăng hơn 11%.

Lợi nhu&acirc;̣n ước tính tr&ecirc;n 3.000 tỷ đ&ocirc;̀ng, tăng g&acirc;́p rưỡi so với 6 tháng 2022 và đạt 60% k&ecirc;́ hoạch cả năm.

&Ocirc;ng Đặng Thanh Hải, Tổng Gi&aacute;m đốc Tập đo&agrave;n TKV cho biết, qu&yacute; II l&agrave; khoảng &ldquo;thời gian đ&uacute;p&rdquo; để n&acirc;ng cao sản lượng khai th&aacute;c, sản xuất than cả năm, ch&iacute;nh v&igrave; vậy, tập đo&agrave;n chỉ đạo c&aacute;c đơn vị cần tranh thủ thời tiết thuận lợi, đẩy mạnh sản xuất, tiếp tục th&uacute;c đẩy tiến độ c&aacute;c dự &aacute;n đầu tư lớn như Đ&egrave;o Nai, Cọc S&aacute;u, Khe Ch&agrave;m II, IV, nhất l&agrave; dự &aacute;n n&acirc;ng c&ocirc;ng suất mỏ Cao Sơn 4,5 triệu tấn/năm.

6 th&aacute;ng đầu năm 2023, TKV đã cung c&acirc;́p cấp ngo&agrave;i hợp đồng th&ecirc;m khoảng 600.000 tấn để c&aacute;c nh&agrave; m&aacute;y đủ than để chạy c&aacute;c tổ m&aacute;y nhiệt điện.

<img alt="" src="https://cdn.vietnambiz.vn/1881912202208555/images/2023/08/09/screenshot910-20230809082603308.png?width=602" style="height:365px; width:550px" />

&nbsp;

<img alt="" src="https://cdn.vietnambiz.vn/1881912202208555/images/2023/08/09/screenshot911-20230809082602884.png?width=605" style="height:358px; width:550px" />

K&ecirc;́t quả kinh doanh của TKV ước tính trong 6 tháng đ&acirc;̀u năm 2023. (Ngu&ocirc;̀n: T&ocirc;̉ng hợp từ TKV).

Ở di&ecirc;̃n bi&ecirc;́n khác, Tổng C&ocirc;ng ty Đ&ocirc;ng Bắc &ndash; thu&ocirc;̣c B&ocirc;̣ Qu&ocirc;́c Phòng và là c&ocirc;ng ty than c&oacute; quy m&ocirc; lớn thứ 2 Việt Nam sau TKV, cũng báo cáo k&ecirc;́t quả tươi sáng với lợi nhuận sau thuế 6 tháng đạt 417 tỷ, g&acirc;́p 2,1 l&acirc;̀n cùng kỳ. Tỷ suất lợi nhuận sau thuế/ vốn chủ sở hữu (ROE) tăng l&ecirc;n 18,9%.

Vi&ecirc;̣c hai &ocirc;ng lớn bán than lãi đ&ocirc;̣t bi&ecirc;́n so với cùng kỳ chủ y&ecirc;́u là nhờ nhu c&acirc;̀u ti&ecirc;u thụ than tăng mạnh cho của các nhà máy đi&ecirc;̣n.

Còn tr&ecirc;n thị trường chứng khoán, có khoảng 10 doanh nghi&ecirc;̣p đang được giao dịch UPCoM v&agrave; ni&ecirc;m y&ecirc;́t. 6 tháng đ&acirc;̀u năm, có tới 7 đơn vị báo lãi ròng tăng trưởng hai đ&ecirc;́n ba chữ s&ocirc;́ ph&acirc;̀n trăm.

Trong đó, CTCP Kinh doanh Than miền Bắc - Vinacomin (M&atilde;: TMB) d&acirc;̃n đ&acirc;̀u v&ecirc;̀ k&ecirc;́t quả kinh doanh trong nhóm, đ&ocirc;̀ng thời ghi nh&acirc;̣n mức tăng trưởng đ&ocirc;̣t bi&ecirc;́n.

Doanh thu thu&acirc;̀n 6 th&aacute;ng đ&atilde; c&aacute;n mốc kỷ lục 20.198 tỷ đồng, tăng 114% so với c&ugrave;ng kỳ. L&atilde;i r&ograve;ng 174 tỷ, gấp gần 2,2 lần.

T&iacute;nh ri&ecirc;ng qu&yacute; II, TMB ghi nhận 11.464 tỷ doanh thu thuần, và lọt top 15 các doanh nghi&ecirc;̣p có doanh thu cao nh&acirc;́t tr&ecirc;n sàn. L&atilde;i r&ograve;ng quý II/2023 đạt 153 tỷ, gấp 3,6 lần c&ugrave;ng kỳ năm ngo&aacute;i.

TMB là c&ocirc;ng ty con của TKV và b&aacute;n than tại địa b&agrave;n c&aacute;c tỉnh ph&iacute;a Bắc, từ H&agrave; Tĩnh trở ra. B&ecirc;n cạnh nhi&ecirc;̣m vụ nhập khẩu than về để pha trộn rồi giao lại cho TKV, TMB c&ograve;n xuất b&aacute;n lại than nhập khẩu cho c&aacute;c đơn vị pha trộn theo kế hoạch điều h&agrave;nh của TKV.&nbsp;

Các đơn vị ngành than khác cũng báo lãi ròng 6 tháng tăng trưởng từ 100% - hơn 300% là Than Đèo Nai (Mã: TDN &ndash; tăng 316%), Than Hà Tu (Mã: THT &ndash; tăng 207%), Than M&ocirc;ng Dương (Mã: MDC &ndash; tăng 149%), Than Núi Béo (Mã: NBC &ndash; tăng 120%), Than Vành Danh (Mã: TVD &ndash; tăng 115%),&hellip;

<img alt="" src="https://cdn.vietnambiz.vn/1881912202208555/images/2023/08/09/than-2-20230809082918648.png?width=1000" style="height:288px; width:550px" />

Lợi nhu&acirc;̣n của nhi&ecirc;̀u c&ocirc;ng ty than tăng trưởng đ&ocirc;̣t bi&ecirc;́n trong 6 tháng đ&acirc;̀u năm. (Nguồn: Tổng hợp từ BCTC của c&ocirc;ng ty và Wichart).

Cá bi&ecirc;̣t có hai trường hợp của CTCP Xuất nhập khẩu Than &ndash; Vinacomin (Mã: CLM) và Than Cao Sơn (Mã: CST) lại báo cáo lợi nhu&acirc;̣n giảm l&acirc;̀n lượt 72% và 13% so với cùng kỳ.

Xuất nhập khẩu Than giải trình là do trong năm 2022, c&ocirc;ng ty đã thực hi&ecirc;̣n thành c&ocirc;ng m&ocirc;̣t s&ocirc;́ gói chào th&acirc;̀u qu&ocirc;́c t&ecirc;́ cung c&acirc;́p than cho nhà máy luy&ecirc;̣n thép trong nước với tỷ l&ecirc;̣ lợi nhu&acirc;̣n cao trong khi năm 2023 kh&ocirc;ng có hợp đ&ocirc;̀ng tương tự.

Còn với Than Cao Sơn, nguy&ecirc;n nh&acirc;n l&agrave; do c&ocirc;ng ty đ&atilde; khai th&aacute;c hết trữ lượng than c&ograve;n lại theo giấy ph&eacute;p khai kh&aacute;c số 2805/GPKT-BTNMT, trong khi đ&oacute; c&ocirc;ng ty chưa được cấp giấy ph&eacute;p khai th&aacute;c mới n&ecirc;n sản lượng than sản xuất giảm, dẫn đến doanh thu giảm. Doanh thu kh&ocirc;ng đủ để b&ugrave; đắp c&aacute;c khoản chi ph&iacute; biến đổi, chi ph&iacute; cố định n&ecirc;n dẫn đến kết quả kinh doanh thua lỗ.

Theo th&ocirc;ng tin mới nh&acirc;́t vào tháng 6, ban lãnh đạo Than Cao Sơn cho bi&ecirc;́t gi&acirc;́y phép khai thác mới sắp được c&acirc;́p cho c&ocirc;ng ty.

<img alt="" src="https://cdn.vietnambiz.vn/1881912202208555/images/2023/08/09/than-1-20230809083256689.png?width=1000" style="height:305px; width:550px" />

Lợi nhu&acirc;̣n của nhi&ecirc;̀u c&ocirc;ng ty than trong quý II/2023 tăng vài l&acirc;̀n đ&ecirc;́n vài chục l&acirc;̀n so với cùng kỳ. (Nguồn: Tổng hợp từ BCTC của c&ocirc;ng ty và Wichart).

Nhìn chung, c&aacute;c doanh nghiệp ng&agrave;nh than v&acirc;̃n đối mặt với kh&ocirc;ng &iacute;t th&aacute;ch thức như gi&aacute; vật tư đầu v&agrave;o tăng, điều kiện khai th&aacute;c kh&oacute; khăn hơn khi ng&agrave;y c&agrave;ng khai thác xuống s&acirc;u, thiếu diện đổ thải, cung độ đổ thải lớn&hellip; k&eacute;o theo gi&aacute; th&agrave;nh khai th&aacute;c than ng&agrave;y c&agrave;ng tăng. B&ecirc;n cạnh đó là việc tuyển dụng nh&acirc;n sự cho ngành này d&acirc;̀n trở n&ecirc;n khó khăn,...&nbsp;

<img alt="" src="https://cdn.vietnambiz.vn/1881912202208555/images/2023/08/09/bien-lai-gop-than-20230809083504362.png?width=700" style="height:376px; width:550px" />

H&acirc;̀u h&ecirc;́t bi&ecirc;n lãi g&ocirc;̣p quý II/2023 của nhóm than đ&ecirc;̀u cải thi&ecirc;̣n vài đi&ecirc;̉m ph&acirc;̀n trăm so với cùng kỳ, trừ hai trường hợp của CLM và Than Cao Sơn. (Nguồn: Tổng hợp từ BCTC của c&ocirc;ng ty).&nbsp;

Tri&ecirc;̉n vọng ngành than trong ngắn và dài hạn

Dự kiến kế hoạch 6 cuối năm 2023, TKV dự b&aacute;o nhu cầu than cho điện tăng cao (đến hết th&aacute;ng 7/2023), sau đ&oacute; sẽ giảm trong c&aacute;c th&aacute;ng m&ugrave;a mưa v&agrave; tăng trở lại từ th&aacute;ng 11/2023.

Căn cứ bi&ecirc;n bản với EVN, TKV đ&atilde; cam kết cung cấp tăng 10.000 tấn/nh&agrave; m&aacute;y (trong th&aacute;ng 7) cho c&aacute;c nh&agrave; m&aacute;y nhiệt điện của EVN (khoảng 100.000 tấn) so với tiến độ hợp đồng. Tuy nhi&ecirc;n, sau khi c&oacute; C&ocirc;ng điện số 517, c&aacute;c nh&agrave; m&aacute;y điện đều c&oacute; nhu cầu lấy tăng, n&ecirc;n th&aacute;ng 7/2023, TKV phải cấp tăng so với tiến độ hợp đồng tới 500.000 tấn.

Tại phi&ecirc;n họp Qu&ocirc;́c h&ocirc;̣i ngày 8/8, &ocirc;ng H&agrave; Văn Thắng, Vụ trưởng Vụ Năng lượng, Ủy ban Quản l&yacute; vốn Nh&agrave; nước tại doanh nghiệp (CMSC) cho bi&ecirc;́t hiện nay chủ trương, ch&iacute;nh s&aacute;ch của Nhà nước vẫn l&agrave; bao cấp một phần gi&aacute; than cho sản xu&acirc;́t điện.&nbsp;

Theo quy định của Luật Gi&aacute; mới, than được đăng k&yacute; điều chỉnh gi&aacute; v&agrave; chỉ cần tiến h&agrave;nh c&aacute;c thủ tục đăng k&yacute;, nhưng TKV đ&atilde; nhận thức r&otilde; việc tăng gi&aacute; than cho điện sẽ ảnh hưởng rất lớn, trực tiếp đến gi&aacute; điện. Do vậy, hiện gi&aacute; than cho điện đang thấp hơn so với b&aacute;n cho c&aacute;c loại h&igrave;nh doanh nghiệp kh&aacute;c (b&aacute;n gi&aacute; thấp hơn cho xi măng, sản xuất ph&acirc;n b&oacute;n...). Như vậy, hằng năm TKV cũng gi&aacute;n tiếp giảm 1.000 - 3.000 tỷ đ&ocirc;̀ng gi&aacute; b&aacute;n than cho điện.

Theo ch&iacute;nh s&aacute;ch năng lượng mới, một trong những giải ph&aacute;p sắp tới đảm bảo yếu tố thị trường l&agrave; gi&aacute; than sẽ tiệm cận dần theo gi&aacute; thị trường. Như vậy, một mặt TKV sẽ cần xem x&eacute;t điều chỉnh v&agrave; thực hiện c&aacute;c biện ph&aacute;p giảm chi ph&iacute; đầu v&agrave;o; mặt khác phải c&acirc;n nhắc sự ảnh hưởng chung đối với nền kinh tế để xem x&eacute;t điều chỉnh gi&aacute; than ph&ugrave; hợp.&nbsp;

Theo Quy hoạch điện VIII đ&atilde; được ph&ecirc; duyệt v&agrave; dự thảo Quy hoạch tổng thể năng lượng quốc gia đang tr&igrave;nh Thủ tướng Ch&iacute;nh phủ ph&ecirc; duyệt, nhu cầu sử dụng than đến năm 2030 tiếp tục tăng; trong đ&oacute; giai đoạn đến năm 2030 nhu cầu lớn nhất, xuy&ecirc;n suốt 2021 - 2045 nhu cầu trong nước lu&ocirc;n cao hơn khả năng sản xuất.&nbsp;

TKV đã x&acirc;y dựng kế hoạch sản xuất l&acirc;u d&agrave;i theo định hướng chỉ đạo của Chính phủ, đó là tiếp tục thực hiện thăm d&ograve;, đẩy mạnh khai th&aacute;c xuống s&acirc;u c&aacute;c dự &aacute;n, đảm bảo duy tr&igrave; sản lượng than khai th&aacute;c c&aacute;c năm khoảng 40 - 45 triệu tấn; Chủ động nhập khẩu, pha trộn v&agrave; cung cấp than cho c&aacute;c hộ ti&ecirc;u thụ đ&atilde; k&yacute; hợp đồng d&agrave;i hạn; Duy tr&igrave; xuất khẩu c&aacute;c chủng loại than c&oacute; gi&aacute; trị kinh tế cao m&agrave; trong nước kh&ocirc;ng c&oacute; nhu cầu.

<img alt="" src="https://cdn.vietnambiz.vn/1881912202208555/images/2023/08/09/crawl-2023080908500529-2023080908500562.jpg?width=450" style="height:372px; width:550px" />

&Ocirc;ng Phạm Thanh Hải, Tổng Gi&aacute;m đốc Tập đo&agrave;n C&ocirc;ng nghiệp Than &ndash; Kho&aacute;ng sản Việt Nam. (Ảnh: C&ocirc;̉ng th&ocirc;ng tin đi&ecirc;̣n tử Qu&ocirc;́c H&ocirc;̣i).

Giai đoạn 2021 - 2025, TKV v&agrave; c&aacute;c nh&agrave; m&aacute;y nhiệt điện đ&atilde; k&yacute; hợp đồng cung cấp than d&agrave;i hạn. Đối với c&aacute;c dự &aacute;n BOT việc cung cấp than được thực hiện theo hợp đồng cung cấp than đ&atilde; k&yacute; kết.

Để đảm bảo cung cấp đủ than cho c&aacute;c nh&agrave; m&aacute;y điện theo cam kết/hợp đồng nguy&ecirc;n tắc đ&atilde; k&yacute; đến hết đời dự &aacute;n, theo kế hoạch TKV sẽ ti&ecirc;u thụ khoảng 252 triệu tấn than (bao gồm cả xuất khẩu), trong đ&oacute; than sản xuất trong nước khoảng 194 triệu tấn.

Tuy nhi&ecirc;n, do nhu cầu sử dụng than trong nước ng&agrave;y c&agrave;ng phụ thuộc nhiều hơn v&agrave;o nguồn nhập khẩu n&ecirc;n sẽ k&eacute;o theo nhiều rủi ro gi&aacute;n đoạn nguồn cung nhập khẩu, nhất l&agrave; trong bối cảnh địa ch&iacute;nh trị khu vực v&agrave; tr&ecirc;n thế giới c&oacute; nhiều biến động phức tạp.

Tại cu&ocirc;̣c họp, &ocirc;ng Phạm Thanh Hải, Tổng Gi&aacute;m đốc TKV cũng đã kiến nghị tới Đo&agrave;n gi&aacute;m s&aacute;t của Ủy ban Thường vụ Quốc hội th&aacute;o gỡ c&aacute;c vướng mắc ph&aacute;p l&yacute; li&ecirc;n quan để TKV được ph&eacute;p khai th&aacute;c vượt dưới 15% c&ocirc;ng suất giấy ph&eacute;p khai th&aacute;c kho&aacute;ng sản nhằm n&acirc;ng cao sản lượng than sản xuất trong nước.

Minh Hằng

Theo Doanh Nghiệp &amp; Kinh Doanh&nbsp;