Theo chuy&ecirc;n gia từ Đại học RMIT, Việt Nam sẽ c&oacute; cơ hội đổi mới v&agrave; ứng dụng c&ocirc;ng nghệ tiền kỹ thuật số mạnh mẽ hơn sau khi chứng kiến th&agrave;nh c&ocirc;ng của Th&aacute;i Lan.

<img src="https://static.fireant.vn/Upload/20231027/images/image(48).png" style="height:354px; width:544px" />

Ảnh minh hoạ

Ch&iacute;nh phủ Th&aacute;i Lan dự kiến sẽ khởi động chương tr&igrave;nh ph&aacute;t tiền kỹ thuật số (CBDC) cho người d&acirc;n v&agrave;o qu&yacute; I/2024. Quy m&ocirc; của dự &aacute;n l&agrave; tương đối lớn với tổng ng&acirc;n s&aacute;ch chi ra dự kiến l&agrave; 560 tỷ bath (khoảng 378.000 tỷ đồng) tương đương khoảng 2,8% GDP của Th&aacute;i Lan năm 2022.

Dự n&agrave;y c&oacute; thể tạo ra hiệu ứng nh&acirc;n rộng ảnh hưởng gấp 4 lần l&ecirc;n nền kinh tế. Ch&iacute;nh phủ Th&aacute;i Lan kỳ vọng dự &aacute;n n&agrave;y c&oacute; thể gi&uacute;p th&uacute;c đẩy tăng trưởng GDP năm 2024 l&ecirc;n đến 5%, từ mức 2,8% dự kiến năm nay. Ch&iacute;nh phủ Th&aacute;i Lan cũng dự kiến t&agrave;i trợ cho dự &aacute;n n&agrave;y th&ocirc;ng qua ng&acirc;n s&aacute;ch nh&agrave; nước v&agrave; c&aacute;c loại thuế kh&aacute;c m&agrave; kh&ocirc;ng dựa v&agrave;o c&aacute;c khoản vay mới.

Nhiều th&aacute;ch thức chờ đ&oacute;n 
Trao đổi với Tạp ch&iacute; Đầu tư T&agrave;i ch&iacute;nh &ndash; VietnamFinance, TS Vũ Thị Hồng Nhung, giảng vi&ecirc;n kinh tế, Đại học RMIT Việt Nam cho biết, dự &aacute;n được đưa ra trong bối cảnh nền kinh tế Th&aacute;i Lan đang đối mặt với những th&aacute;ch thức lớn của tăng trưởng kinh tế như sự suy giảm nhu cầu đối với h&agrave;ng h&oacute;a từ đối t&aacute;c thương mại ch&iacute;nh l&agrave; Trung Quốc, thu nhập từ kh&aacute;ch du lịch nước ngo&agrave;i cũng thấp hơn dự kiến.

<img src="https://static.fireant.vn/Upload/20231027/images/image(47).png" style="height:598px; width:544px" /> 
TS Vũ Thị Hồng Nhung, giảng vi&ecirc;n kinh tế, Đại học RMIT Việt Nam

B&ecirc;n cạnh đ&oacute;, mức nợ hộ gia đ&igrave;nh ở Th&aacute;i Lan leo thang từ năm 2010 đến nay, với tỷ lệ nợ hộ gia đ&igrave;nh tăng từ 60% tr&ecirc;n GDP năm 2010 l&ecirc;n 90,6% GDP của qu&yacute; I/2023. Th&aacute;i Lan l&agrave; một trong những quốc gia c&oacute; tỷ lệ nợ hộ gia đ&igrave;nh tr&ecirc;n GDP cao nhất ở ch&acirc;u &Aacute;, chỉ sau H&agrave;n Quốc v&agrave; Hồng K&ocirc;ng.

Song song đ&oacute;, c&aacute;c khoản nợ c&ocirc;ng của nước n&agrave;y cũng c&oacute; xu thế tăng. Cụ thể, nợ c&ocirc;ng ở Th&aacute;i Lan chiếm 50% GDP năm 2020, tăng l&ecirc;n 56% GDP trong năm 2021, 57,6% GDP năm 2022 v&agrave; dự kiến ở mức khoảng 61% GDP năm 2023. Dự &aacute;n ph&aacute;t tiền kỹ thuật số l&agrave; lời hứa trọng t&acirc;m trước bầu cử của Đảng Pheu Thai với mong muốn tạo ra &ldquo;s&oacute;ng thần kinh tế&rdquo; thể hiện c&aacute;ch tiếp cận mới của Ch&iacute;nh phủ đối với sự phục hồi kinh tế.

Điểm đặc biệt của đợt ph&aacute;t h&agrave;nh tiền lần n&agrave;y l&agrave; giới hạn chi ti&ecirc;u, điều m&agrave; nếu ph&aacute;t h&agrave;nh bằng tiền ph&aacute;p định sẽ rất kh&oacute; để l&agrave;m. Theo TS Vũ Thị Hồng Nhung, c&aacute;c giới hạn chi ti&ecirc;u được chỉ định đối với CBDC nhằm mục đ&iacute;ch hỗ trợ c&aacute;c hoạt động kinh tế theo định hướng, cụ thể l&agrave; hỗ trợ c&aacute;c doanh nghiệp địa phương v&agrave; ngăn chặn việc t&agrave;i trợ ti&ecirc;u d&ugrave;ng c&aacute;c sản phẩm kh&ocirc;ng tốt cho sức khỏe như thuốc l&aacute; v&agrave; rượu. Đ&acirc;y l&agrave; một lợi thế đ&aacute;ng ch&uacute; &yacute; so với c&aacute;c phương ph&aacute;p k&iacute;ch th&iacute;ch tiền tệ truyền thống, v&igrave; n&oacute; cho ph&eacute;p k&iacute;ch th&iacute;ch kinh tế c&oacute; kiểm so&aacute;t v&agrave; định hướng nhiều hơn.

Ngo&agrave;i ra, việc hạn chế sử dụng CBDC đối với c&aacute;c doanh nghiệp địa phương trong b&aacute;n k&iacute;nh 4km c&oacute; thể gi&uacute;p k&iacute;ch th&iacute;ch nền kinh tế địa phương một c&aacute;ch cụ thể, đảm bảo rằng tiền sẽ lưu th&ocirc;ng trong cộng đồng địa phương v&agrave; hỗ trợ c&aacute;c doanh nghiệp nhỏ. Điều n&agrave;y đặc biệt c&oacute; lợi trong việc đảm bảo rằng k&iacute;ch th&iacute;ch kinh tế t&aacute;c động trực tiếp đến cộng đồng v&agrave; nh&oacute;m nh&acirc;n khẩu học m&agrave; dự &aacute;n dự định hỗ trợ.

B&ecirc;n cạnh đ&oacute;, thời hạn hiệu lực của dự &aacute;n l&agrave; 6 th&aacute;ng gi&uacute;p khuyến kh&iacute;ch chi ti&ecirc;u v&agrave; đảm bảo rằng k&iacute;ch th&iacute;ch c&oacute; t&aacute;c động kịp thời đến nền kinh tế, thay v&igrave; t&iacute;ch trữ hoặc tiết kiệm. Tuy nhi&ecirc;n, TS Vũ Thị Hồng Nhung cho rằng giai đoạn n&agrave;y cần tăng cường tuy&ecirc;n truyền v&agrave; quản l&yacute; đầy đủ để đảm bảo rằng người d&acirc;n c&oacute; thể sử dụng CBDC một c&aacute;ch hiệu quả trong khung thời gian quy định.

B&ecirc;n cạnh những thuận lợi v&agrave; lợi &iacute;ch kể tr&ecirc;n của CBDC, theo đại diện đến từ RMIT Việt Nam, dự &aacute;n cũng c&oacute; thể phải đối mặt với những hệ quả ngo&agrave;i &yacute; muốn c&oacute; thể xảy ra.

Thứ nhất, hiệu quả của việc sử dụng CBDC trong dự &aacute;n n&agrave;y phụ thuộc đ&aacute;ng kể v&agrave;o việc &aacute;p dụng c&ocirc;ng nghệ v&agrave; khả năng tiếp cận của người d&acirc;n. Những cửa h&agrave;ng v&agrave; người d&acirc;n ở c&aacute;c khu vực xa x&ocirc;i, hẻo l&aacute;nh hoặc khu vực c&oacute; &iacute;t dịch vụ c&ocirc;ng nghệ c&oacute; thể gặp kh&oacute; khăn khi truy cập v&agrave; sử dụng CBDC. Thứ hai, một số bộ phận người d&acirc;n c&oacute; thể &iacute;t hiểu biết về c&ocirc;ng nghệ c&oacute; thể gặp nhiều hạn chế sử dụng CBDC một c&aacute;ch hiệu quả.

Thứ ba, việc hạn chế việc sử dụng CBDC trong b&aacute;n k&iacute;nh 4km c&oacute; thể mang lại lợi &iacute;ch cho doanh nghiệp ở c&aacute;c khu vực đ&ocirc;ng d&acirc;n cư hơn so với c&aacute;c doanh nghiệp ở khu vực n&ocirc;ng th&ocirc;n hoặc &iacute;t d&acirc;n cư hơn. Điều n&agrave;y c&oacute; khả năng dẫn đến sự ch&ecirc;nh lệch giữa c&aacute;c v&ugrave;ng về t&aacute;c động kinh tế của g&oacute;i hỗ trợ n&agrave;y.

Thứ tư, c&oacute; khả năng thị trường giao dịch kh&ocirc;ng ch&iacute;nh thức (chợ đen) c&oacute; thể được h&igrave;nh th&agrave;nh, trong đ&oacute;, CBDC c&oacute; thể được đổi lấy tiền tệ ph&aacute;p định (fiat) nhằm l&aacute;ch c&aacute;c biện ph&aacute;p kiểm so&aacute;t dự kiến của dự &aacute;n.

Cuối c&ugrave;ng, dự &aacute;n n&agrave;y c&oacute; khả năng tạo ra &aacute;p lực l&ecirc;n c&aacute;c doanh nghiệp địa phương. Nhu cầu tăng vọt do CBDC c&oacute; thể g&acirc;y &aacute;p lực trong việc cung cấp h&agrave;ng h&oacute;a v&agrave; dịch vụ trong thời gian quy định cho c&aacute;c doanh nghiệp địa phương, điều n&agrave;y c&oacute; khả năng dẫn đến t&igrave;nh trạng thiếu h&agrave;ng hoặc lạm ph&aacute;t tại nơi đ&oacute;.

C&oacute; &yacute; kiến cho rằng, việc ph&aacute;t h&agrave;nh CBDC như vậy sẽ th&uacute;c đẩy v&ograve;ng quay tiền nhanh hơn nhiều việc ph&aacute;t h&agrave;nh bằng tiền ph&aacute;p định như th&ocirc;ng thường, bởi nhiều kh&acirc;u trung gian bị loại bỏ. B&igrave;nh luận về &yacute; kiến n&agrave;y, TS Vũ Thị Hồng Nhung l&yacute; giải việc ph&aacute;t h&agrave;nh CBDC c&oacute; thể gi&uacute;p th&uacute;c đẩy v&ograve;ng quay tiền tệ so với việc ph&aacute;t h&agrave;nh bằng tiền ph&aacute;p định th&ocirc;ng thường do tiền được chuyển trực tiếp v&agrave;o v&iacute; điện tử của người d&acirc;n, bỏ qua nhiều giai đoạn trung gian gi&uacute;p tăng cường giao dịch tiền tệ nhanh ch&oacute;ng v&agrave; hiệu quả hơn.

CBDC cũng gi&uacute;p những người d&acirc;n kh&ocirc;ng c&oacute; t&agrave;i khoản ng&acirc;n h&agrave;ng tham gia v&agrave;o dự &aacute;n v&igrave; họ chỉ cần truy cập được v&agrave;o internet v&agrave; c&oacute; v&iacute; điện tử. Như vậy, dự &aacute;n n&agrave;y kh&ocirc;ng cần dựa v&agrave;o cơ sở hạ tầng của ng&acirc;n h&agrave;ng truyền thống.

Thế nhưng, theo nữ chuy&ecirc;n gia, việc ph&aacute;t h&agrave;nh CBDC cũng đặt ra nhiều th&aacute;ch thức lớn cho hệ thống t&agrave;i ch&iacute;nh v&agrave; lưu th&ocirc;ng tiền tệ. C&aacute;c tổ chức t&agrave;i ch&iacute;nh truyền thống hiện tại đ&oacute;ng vai tr&ograve; quan trọng trong việc quản l&yacute; rủi ro, ph&acirc;n phối t&iacute;n dụng v&agrave; duy tr&igrave; ổn định t&agrave;i ch&iacute;nh.

Tuy nhi&ecirc;n c&aacute;c vấn đề n&agrave;y c&oacute; thể gặp nhiều th&aacute;ch thức khi CBDC được sử dụng rộng r&atilde;i. Ngo&agrave;i ra, mặc d&ugrave; CBDC c&oacute; thể cung cấp giao dịch an to&agrave;n v&agrave; minh bạch nhưng c&aacute;c vấn đề bảo mật ri&ecirc;ng tư, gi&aacute;m s&aacute;t v&agrave; an ninh dữ liệu cũng đặt ra nhiều th&aacute;ch thức nếu kh&ocirc;ng được quản chặt chẽ.

Hiệu ứng lan đến Việt Nam nếu Th&aacute;i Lan th&agrave;nh c&ocirc;ng

Đ&aacute;nh gi&aacute; về khả năng th&agrave;nh c&ocirc;ng của đợt ph&aacute;t h&agrave;nh CBDC Th&aacute;i Lan, TS Phan Thanh Chung, giảng vi&ecirc;n kinh tế, Đại học RMIT Việt Nam, n&ecirc;u 3 điểm cộng của đợt ph&aacute;t h&agrave;nh n&agrave;y.

<img src="https://static.fireant.vn/Upload/20231027/images/image(46).png" style="height:562px; width:544px" /> 
TS Phan Thanh Chung, giảng vi&ecirc;n kinh tế, Đại học RMIT Việt Nam

&ldquo;Thứ nhất, Ch&iacute;nh phủ cam kết ng&acirc;n s&aacute;ch lớn cho dự &aacute;n, khoảng 500 tỷ baht (15 tỷ USD), thể hiện quyết t&acirc;m cao. Thứ hai, t&ocirc;i cho rằng việc ph&acirc;n phối tiền số trực tiếp v&agrave;o v&iacute; điện tử của người d&acirc;n c&oacute; thể cung cấp sự hỗ trợ kinh tế nhanh ch&oacute;ng, đặc biệt c&oacute; lợi cho c&aacute;c doanh nghiệp địa phương khi người d&acirc;n buộc phải ti&ecirc;u tiền trong b&aacute;n k&iacute;nh 4km t&iacute;nh từ nơi cư tr&uacute;.

Thứ ba, việc ph&aacute;t triển cơ sở hạ tầng để ph&acirc;n phối tiền tệ kỹ thuật số cũng c&oacute; thể th&uacute;c đẩy tham vọng của Th&aacute;i Lan trở th&agrave;nh nước dẫn đầu về t&agrave;i ch&iacute;nh kỹ thuật số v&agrave; c&ocirc;ng nghệ blockchain. V&agrave; nếu thực hiện th&agrave;nh c&ocirc;ng, việc ph&aacute;t h&agrave;nh tiền c&oacute; thể được người d&acirc;n đ&oacute;n nhận&rdquo;, TS. Phan Thanh Chung n&oacute;i với Đầu tư T&agrave;i ch&iacute;nh.

Tuy nhi&ecirc;n, theo vị chuy&ecirc;n gia n&agrave;y, dự &aacute;n cũng tiềm ẩn một số th&aacute;ch thức c&oacute; thể ảnh hưởng đến khả năng th&agrave;nh c&ocirc;ng. Thứ nhất, chương tr&igrave;nh đ&ograve;i hỏi phải th&ocirc;ng qua c&aacute;c đạo luật v&agrave; ph&ecirc; duyệt ng&acirc;n s&aacute;ch. Điều n&agrave;y c&oacute; thể l&agrave;m chậm lịch tr&igrave;nh dự kiến. Ng&acirc;n h&agrave;ng trung ương v&agrave; c&aacute;c tổ chức t&agrave;i ch&iacute;nh vẫn cần x&acirc;y dựng v&agrave; kiểm tra kỹ lưỡng c&aacute;c hệ thống v&agrave; token kỹ thuật số sẽ giải ng&acirc;n v&agrave; theo d&otilde;i quỹ.

Thứ hai, cần cảnh b&aacute;o về việc tiền tệ kỹ thuật số do nh&agrave; nước kiểm so&aacute;t c&oacute; thể cho ph&eacute;p nh&agrave; nước gi&aacute;m s&aacute;t c&aacute;c khoản chi ti&ecirc;u. Việc theo d&otilde;i vị tr&iacute; địa l&yacute; chi ti&ecirc;u cũng g&acirc;y ra chỉ tr&iacute;ch l&agrave; sự can thiệp qu&aacute; mức. Ở c&aacute;c v&ugrave;ng n&ocirc;ng th&ocirc;n c&oacute; rất &iacute;t cửa h&agrave;ng địa phương, giới hạn b&aacute;n k&iacute;nh 4km c&oacute; thể khiến nhiều c&ocirc;ng d&acirc;n ngh&egrave;o kh&oacute; sử dụng được số tiền n&agrave;y. Thứ ba, việc bơm một lượng tiền lớn v&agrave;o nền kinh tế c&oacute; thể k&iacute;ch th&iacute;ch lạm ph&aacute;t.

Nếu Th&aacute;i Lan th&agrave;nh c&ocirc;ng với kế hoạch ph&aacute;t h&agrave;nh tiền kỹ thuật số, TS Phan Thanh Chung cho rằng điều n&agrave;y c&oacute; thể tạo ra hiệu ứng d&acirc;y chuyền tới c&aacute;c nước trong khu vực v&agrave; tr&ecirc;n thế giới. Đầu ti&ecirc;n, th&agrave;nh c&ocirc;ng của Th&aacute;i Lan c&oacute; thể khuyến kh&iacute;ch c&aacute;c nước Đ&ocirc;ng Nam &Aacute; kh&aacute;c như Việt Nam, Indonesia v&agrave; Philippines &aacute;p dụng c&aacute;c s&aacute;ng kiến tiền kỹ thuật số tương tự. Ch&iacute;nh s&aacute;ch ph&aacute;t h&agrave;nh tiền kỹ thuật số của ng&acirc;n h&agrave;ng trung ương cho người d&acirc;n c&oacute; thể trở th&agrave;nh xu hướng phổ biến trong khu vực.

Thứ hai, sau Th&aacute;i Lan, c&aacute;c ng&acirc;n h&agrave;ng trung ương kh&aacute;c sẽ t&iacute;ch cực nghi&ecirc;n cứu v&agrave; thực hiện c&aacute;c dự &aacute;n tiền điện tử do ng&acirc;n h&agrave;ng trung ương ph&aacute;t h&agrave;nh, thay v&igrave; chỉ dừng lại ở giai đoạn thử nghiệm. Qu&aacute; tr&igrave;nh chuyển đổi sang tiền kỹ thuật số c&oacute; thể được đẩy nhanh, mang lại khả năng gi&aacute;m s&aacute;t v&agrave; quản l&yacute; nền kinh tế tốt hơn cho c&aacute;c nh&agrave; hoạch định ch&iacute;nh s&aacute;ch.

Thứ ba, c&aacute;c c&ocirc;ng ty fintech v&agrave; startup blockchain cũng sẽ nhận được nhiều đầu tư hơn để ph&aacute;t triển c&ocirc;ng nghệ v&agrave; c&aacute;c ứng dụng tiền kỹ thuật số khi thấy c&aacute;c dự &aacute;n c&oacute; tiềm năng thương mại h&oacute;a cao hơn. Người d&acirc;n v&agrave; x&atilde; hội c&aacute;c nước cũng sẽ cởi mở hơn với tiền điện tử do ng&acirc;n h&agrave;ng trung ương ph&aacute;t h&agrave;nh.

&ldquo;Đối với Việt Nam, th&agrave;nh c&ocirc;ng của Th&aacute;i Lan sẽ tạo động lực để Ng&acirc;n h&agrave;ng Nh&agrave; nước đẩy nhanh tiến độ nghi&ecirc;n cứu v&agrave; ph&aacute;t triển đồng tiền kỹ thuật số do ng&acirc;n h&agrave;ng trung ương ph&aacute;t h&agrave;nh. C&aacute;c ng&acirc;n h&agrave;ng v&agrave; doanh nghiệp fintech, blockchain Việt Nam cũng sẽ chủ động hơn trong ph&aacute;t triển c&aacute;c sản phẩm dịch vụ tiền điện tử. Nh&igrave;n chung, Việt Nam sẽ c&oacute; cơ hội đổi mới v&agrave; ứng dụng c&ocirc;ng nghệ tiền kỹ thuật số mạnh mẽ hơn sau khi chứng kiến th&agrave;nh c&ocirc;ng của Th&aacute;i Lan&rdquo;, TS Phan Thanh Chung nhận định.

Theo vị chuy&ecirc;n gia n&agrave;y, nếu tiền kỹ thuật số do ng&acirc;n h&agrave;ng trung ương ph&aacute;t h&agrave;nh trở n&ecirc;n phổ biến, điều n&agrave;y c&oacute; thể t&aacute;c động đến c&aacute;c ch&iacute;nh s&aacute;ch t&agrave;i kh&oacute;a v&agrave; tiền tệ, đặc biệt l&agrave; khả năng kiểm so&aacute;t l&atilde;i suất v&agrave; tỷ gi&aacute; của c&aacute;c ng&acirc;n h&agrave;ng trung ương.

Về l&atilde;i suất, việc người d&acirc;n v&agrave; doanh nghiệp chuyển sang sử dụng nhiều tiền kỹ thuật số c&oacute; thể l&agrave;m giảm hiệu quả của c&aacute;c c&ocirc;ng cụ điều tiết l&atilde;i suất như t&aacute;i cấp vốn, t&aacute;i chiết khấu, l&atilde;i suất dự trữ bắt buộc... Do đ&oacute;, ng&acirc;n h&agrave;ng trung ương sẽ phải t&igrave;m c&aacute;ch thiết lập l&atilde;i suất cho CBDC để thay thế c&ocirc;ng cụ truyền thống.

Về tỷ gi&aacute;, khi CBDC trở n&ecirc;n phổ biến, n&oacute; c&oacute; thể l&agrave;m giảm vai tr&ograve; của đồng tiền dự trữ quốc tế như USD, v&agrave;ng. Điều n&agrave;y ảnh hưởng tới khả năng can thiệp thị trường ngoại hối của ng&acirc;n h&agrave;ng trung ương để ổn định tỷ gi&aacute;. C&aacute;c ng&acirc;n h&agrave;ng trung ương buộc phải t&igrave;m c&aacute;ch mới để điều tiết tỷ gi&aacute;.

Việc ph&aacute;t h&agrave;nh CBDC cũng khiến ng&acirc;n h&agrave;ng trung ương mất đi một phần khả năng kiểm so&aacute;t nguồn cung tiền th&ocirc;ng qua c&aacute;c c&ocirc;ng cụ như tỷ lệ dự trữ bắt buộc. Điều n&agrave;y ảnh hưởng tới lạm ph&aacute;t v&agrave; c&aacute;c mục ti&ecirc;u kinh tế vĩ m&ocirc;.

&ldquo;Tuy nhi&ecirc;n, CBDC cũng mang lại khả năng theo d&otilde;i v&agrave; ph&acirc;n t&iacute;ch dữ liệu tốt hơn. Ng&acirc;n h&agrave;ng trung ương c&oacute; thể sử dụng dữ liệu để điều chỉnh ch&iacute;nh s&aacute;ch tiền tệ ph&ugrave; hợp, b&ugrave; đắp phần n&agrave;o c&aacute;c t&aacute;c động tr&ecirc;n. Nh&igrave;n chung, sự phổ biến của CBDC sẽ đặt ra th&aacute;ch thức lớn đối với c&aacute;c c&ocirc;ng cụ v&agrave; ch&iacute;nh s&aacute;ch tiền tệ truyền thống. C&aacute;c ng&acirc;n h&agrave;ng trung ương sẽ phải th&iacute;ch ứng bằng c&aacute;ch sử dụng c&ocirc;ng nghệ v&agrave; dữ liệu từ CBDC để điều h&agrave;nh, cũng như c&acirc;n nhắc điều chỉnh ch&iacute;nh s&aacute;ch tiền tệ khi cần thiết&rdquo;, TS Phan Thanh Chung cho hay.

<a href="https://vietnamfinance.vn/nhin-sau-viec-thai-lan-phat-tien-so-cho-dan-20180504224290528.htm">Thanh Long - Kh&aacute;nh Nam</a>

Theo chuyên gia từ Đại học RMIT, Việt Nam sẽ có cơ hội đổi mới và ứng dụng công nghệ tiền kỹ thuật số mạnh mẽ hơn sau khi chứng kiến thành công của Thái Lan.


Thế giới

Vietnam Finance

Nhìn sâu việc Thái Lan phát tiền số cho dân

Trần Quốc Khiêm

RAU RĂM Ở LẠI CHỊU ĐỜI ĐẮNG CAY

phongtv

Th&#225;i Lan v&#236; d&#226;n chứ ko phải vn đ&#226;u, b&#234;n Th&#225;i học sinh đi học được miễn ph&#237; l&#224; biết thế n&#224;o rồi, ai ko tin qua Th&#225;i  xem. Nước họ &#237;t c&#243; c&#244;ng an đi đứng đường lắm. 

Thái Lan vì dân chứ ko phải vn đâu, bên Thái học sinh đi học được miễn phí là biết thế nào rồi, ai ko tin qua Thái  xem. Nước họ ít có công an đi đứng đường lắm. 