T&ocirc;i đến bệnh viện lấy ch&ugrave;m ch&igrave;a kh&oacute;a, quay lại nh&agrave; của người ch&uacute; để giữ lại v&agrave;i tranh, ảnh, v&agrave; kỷ vật. Đ&acirc;y l&agrave; căn hộ một ph&ograve;ng ngủ, được Hội Nh&agrave; (Housing Associations), l&agrave; một tổ chức phi lợi nhuận ở Vương Quốc Anh (UK), cấp cho ch&uacute; ở miễn ph&iacute; hơn 25 năm cho đến khi qua đời.

Thỉnh thoảng căn hộ c&oacute; v&agrave;i chỗ cần sửa chữa, đều được Hội Nh&agrave; sửa miễn ph&iacute;. T&aacute;m năm trước, b&igrave;nh nấu nước n&oacute;ng của hệ thống sưởi được Hội Nh&agrave; thay mới. M&aacute;y mới hiệu quả hơn về năng lượng, gi&uacute;p ch&uacute; giảm được h&oacute;a đơn tiền gas v&agrave;o m&ugrave;a đ&ocirc;ng.

T&ocirc;i đến nh&agrave; th&iacute;m c&aacute;ch đ&oacute; 5 km. Với ba con nhỏ, từ khi định cư ở Anh Quốc hơn 30 năm trước. Th&iacute;m được Hội Nh&agrave; cấp cho căn nh&agrave; liền kề 1 trệt 1 lầu. Th&iacute;m kể, to&agrave;n bộ h&agrave;ng r&agrave;o vườn sau bằng gỗ đ&atilde; mục, bị gi&oacute; l&agrave;m đổ sau một trận gi&ocirc;ng lớn, vừa được Hội Nh&agrave; thay mới.

<img alt="" src="https://static.fireant.vn/Upload/20240408/images/Screenshot%202024-04-08%20180703.png" style="height:352px; width:550px" />

Một khu nh&agrave; ở x&atilde; hội tr&ecirc;n địa b&agrave;n TPHCM (Ảnh: Đại Việt)

Nh&agrave; x&atilde; hội (NXH) ở UK đ&atilde; gi&uacute;p người ho&agrave;n cảnh kh&oacute; khăn c&oacute; được nơi ở đ&uacute;ng ti&ecirc;u chuẩn. C&aacute;c đối tượng được hưởng ch&iacute;nh s&aacute;ch NXH bao gồm người v&ocirc; gia cư, người sống tại c&aacute;c nơi tạm bợ dưới ti&ecirc;u chuẩn, kể cả sống tr&ecirc;n xe (vehicle dwellers), người bệnh/tật m&agrave; điều kiện sống tại nơi ở hiện tại l&agrave;m sức khỏe xấu th&ecirc;m.

Về mặt vai tr&ograve;, nh&igrave;n chung c&aacute;c nước tr&ecirc;n thế giới, chương tr&igrave;nh NXH gi&uacute;p thực hiện c&aacute;c ch&iacute;nh s&aacute;ch ph&aacute;t triển bền vững, cung cấp an sinh x&atilde; hội, giảm khoảng c&aacute;ch gi&agrave;u ngh&egrave;o, thắt chặt giềng mối cộng đồng. NXH gi&uacute;p c&aacute;c địa phương x&oacute;a c&aacute;c khu ổ chuột, tạm bợ để cải tạo đ&ocirc; thị, m&ocirc;i trường, v&agrave; sức khỏe. Nh&igrave;n chung, NXH đ&atilde; n&acirc;ng cao ti&ecirc;u chuẩn sống cho to&agrave;n đất nước.

NXH l&agrave;m giảm tỷ lệ tội phạm v&agrave; c&aacute;c tệ nạn x&atilde; hội gắn liền với c&aacute;c khu vực phức tạp, th&ocirc;ng qua kh&aacute;i niệm &quot;thiết kế m&ocirc;i trường để ngăn ngừa tội phạm&quot;. NXH c&ograve;n l&agrave; &quot;củ c&agrave; rốt&quot; để điều khiển h&agrave;nh vi x&atilde; hội, v&igrave; những người phạm ph&aacute;p sẽ kh&oacute; được hưởng c&aacute;c ch&iacute;nh s&aacute;ch n&agrave;y.

Ph&aacute;t triển NXH tạo th&ecirc;m việc l&agrave;m, gi&uacute;p c&aacute;c doanh nghiệp vừa v&agrave; nhỏ, v&agrave; hỗ trợ c&ocirc;ng nh&acirc;n c&aacute;c khu c&ocirc;ng nghiệp từ đ&oacute; gi&aacute;n tiếp thu h&uacute;t FDI. NXH hỗ trợ c&aacute;c chương tr&igrave;nh t&aacute;i định cư cho c&aacute;c dự &aacute;n ph&aacute;t triển hạ tầng. NXH cũng tăng t&iacute;nh ổn định cho thị trường bất động sản, kh&ocirc;ng qu&aacute; n&oacute;ng v&agrave; qu&aacute; lạnh.

New Islington, Manchester, l&agrave; một điển h&igrave;nh về dự &aacute;n cải tạo đ&ocirc; thị, bố tr&iacute; t&aacute;i định cư, kết hợp với ph&aacute;t triển NXH. New Islington, từng l&agrave; một nơi được xem l&agrave; tệ nhất, nay được bầu chọn l&agrave; một trong những nơi đ&aacute;ng sống nhất Anh Quốc. Những dự &aacute;n NXH ti&ecirc;u biểu kh&aacute;c tại UK c&oacute; thể kể đến như Bournville Village (Birmingham), Golden Lane Estate (London), Robin Hood Gardens (London), Span Developments (London, Surrey, Kents, East Sussex), hay Balfron Tower (London).

Trong c&aacute;c thời kỳ suy tho&aacute;i, đầu tư v&agrave;o NXH kh&iacute;ch th&iacute;ch tăng trưởng v&agrave; hỗ trợ ng&agrave;nh x&acirc;y dựng. Đơn cử, sau đại dịch Covid-19, Ch&iacute;nh phủ UK l&ecirc;n kế hoạch 5 năm (2021-2026), đ&atilde; x&acirc;y dựng được th&ecirc;m 180.000 căn NXH với tổng kinh ph&iacute; 11,5 tỷ Bảng Anh (360.000 tỷ đồng).

Về mặt lịch sử, NXH tại UK c&oacute; nguồn gốc từ thế kỷ thứ 19. Năm 1890 Đạo Luật Nh&agrave; cho tầng lớp c&ocirc;ng nh&acirc;n đ&atilde; ra đời, n&ecirc;u r&otilde; cung cấp đủ chỗ ở ti&ecirc;u chuẩn cho nh&acirc;n d&acirc;n l&agrave; tr&aacute;ch nhiệm nh&agrave; nước. Sau thế chiến thứ nhất v&agrave; thứ hai, nhu cầu NXH tăng cao. Những năm 1980 l&agrave; thời kỳ ho&agrave;ng kim, NXH chiếm 30% thị phần nh&agrave; cho thu&ecirc;. Đến 2022, tổng số NXH được x&acirc;y tại UK l&agrave; 4,2 triệu.

Theo luật, sau khi thu&ecirc; NXH tr&ecirc;n 3 năm, những người thu&ecirc; (nếu chưa sở hữu nh&agrave; kh&aacute;c), được quyền mua lại NXH. Nhiều c&aacute; nh&acirc;n với ho&agrave;n cảnh kh&oacute; khăn, với sự trợ gi&uacute;p ban đầu của NXH, đ&atilde; chăm chỉ l&agrave;m ăn v&agrave; vươn l&ecirc;n. Sau một thời gian gi&agrave;nh dụm, họ đ&atilde; mua lại được căn NXH m&agrave; họ thu&ecirc;.

Với l&yacute; do n&agrave;y, đến th&aacute;ng 3/2024, số NXH tại UK giảm c&ograve;n 3,8 triệu (v&igrave; nhiều người đ&atilde; mua lại). Con số n&agrave;y kh&aacute; khi&ecirc;m tốn so với nhu cầu. Đơn cử, nhu cầu NXH tại UK đ&atilde; tăng 6% trong năm 2023, hiện c&oacute; khoảng 1,29 triệu người đăng k&yacute; để chờ đến lượt. V&igrave; vậy ch&iacute;nh s&aacute;ch NXH tại UK gặp nhiều chỉ tr&iacute;ch v&agrave; &aacute;p lực. Để đ&aacute;p ứng nhu cầu, UK cần x&acirc;y mới th&ecirc;m 90.000 căn NXH mỗi năm, li&ecirc;n tục trong v&ograve;ng tối thiểu 15 năm.

Ph&acirc;n biệt nh&agrave; x&atilde; hội v&agrave; nh&agrave; gi&aacute; phải chăng

Theo d&otilde;i qua truyền th&ocirc;ng, t&ocirc;i nhận thấy NXH ở Việt Nam cũng c&oacute; những n&eacute;t tương đồng với UK về mặt nhu cầu v&agrave; &aacute;p lực. Tuy vậy, về mặt kh&aacute;i niệm dường như chưa rạch r&ograve;i, v&agrave; ch&iacute;nh sự chưa rạch r&ograve;i n&agrave;y &iacute;t nhiều ảnh hưởng đến ch&iacute;nh s&aacute;ch. Theo t&ocirc;i, cần ph&acirc;n biệt r&otilde; giữa nh&agrave; x&atilde; hội (social housing) v&agrave; nh&agrave; gi&aacute; phải chăng (affordable house). Hai h&igrave;nh thức n&agrave;y kh&aacute;c nhau cơ bản về chủ sở hữu, đối tượng sử dụng, thời hạn &aacute;p dụng, v&agrave; c&aacute;c ch&iacute;nh s&aacute;ch ưu ti&ecirc;n của nh&agrave; nước.

Nh&agrave; x&atilde; hội l&agrave; nh&agrave; được x&acirc;y bởi c&aacute;c ch&iacute;nh quyền địa phương (local council) hay c&aacute;c tổ chức phi lợi nhuận (như Hội Nh&agrave;) để cho thu&ecirc; l&acirc;u d&agrave;i (c&oacute; thể trọn đời) với gi&aacute; thu&ecirc; chỉ bằng 50% gi&aacute; thị trường hoặc thấp hơn, ngay cả miễn ph&iacute;. Người được thu&ecirc; NXH l&agrave; những người rất kh&oacute; khăn. V&igrave; lẽ đ&oacute;, NXH c&ograve;n c&oacute; t&ecirc;n l&agrave; &quot;NXH cho thu&ecirc;&quot;. Cần n&oacute;i th&ecirc;m, NXH do ch&iacute;nh quyền địa phương x&acirc;y th&igrave; được gọi cụ thể l&agrave; Council Houses (để ph&acirc;n biệt với NXH do tổ chức phi lợi nhuận x&acirc;y) tại UK.

Nh&agrave; gi&aacute; phải chăng (affordable housing) được x&acirc;y để b&aacute;n hoặc cho thu&ecirc; với gi&aacute; phải chăng (v&iacute; dụ thấp hơn 80% gi&aacute; thị trường), gi&uacute;p người thu nhập thấp hoặc trung b&igrave;nh c&oacute; được nơi ở đ&uacute;ng ti&ecirc;u chuẩn.

Hầu hết c&aacute;c dự &aacute;n tại Việt Nam hiện nay v&agrave; sắp sửa triển khai về bản chất l&agrave; nh&agrave; gi&aacute; phải chăng (affordable house), v&igrave; mục đ&iacute;ch ch&iacute;nh của c&aacute;c dự &aacute;n l&agrave; x&acirc;y để b&aacute;n. Khi ch&uacute;ng ta thống nhất kh&aacute;i niệm, th&igrave; về mặt ch&iacute;nh s&aacute;ch sẽ x&aacute;c định được ưu ti&ecirc;n. T&ocirc;i cho rằng ưu ti&ecirc;n số một n&ecirc;n l&agrave; ch&iacute;nh s&aacute;ch x&acirc;y NXH với gi&aacute; thu&ecirc; thật rẻ cho người c&oacute; ho&agrave;n cảnh kh&oacute; khăn, v&agrave; sau đ&oacute; mới đến ch&iacute;nh s&aacute;ch x&acirc;y nh&agrave; gi&aacute; phải chăng để b&aacute;n hoặc thu&ecirc; cho người thu nhập vừa v&agrave; thấp.

Gần đ&acirc;y l&atilde;nh đạo Ch&iacute;nh phủ v&agrave; chuy&ecirc;n gia trong nước đ&atilde; n&oacute;i đến NXH ngo&agrave;i h&igrave;nh thức mua th&igrave; phải c&oacute; thu&ecirc; v&agrave; thu&ecirc; mua. Đ&acirc;y l&agrave; c&aacute;ch tiếp cận đ&uacute;ng. Tuy vậy, t&ocirc;i cần nhấn mạnh, NXH phải c&oacute; gi&aacute; thu&ecirc; rất rẻ.

X&acirc;y nh&agrave; x&atilde; hội l&agrave; &quot;đầu tư an to&agrave;n&quot;

Một trong những th&aacute;ch thức lớn nhất của ph&aacute;t triển NXH l&agrave; kinh ph&iacute;. Kinh ph&iacute; cho NXH c&oacute; thể đến từ nhiều nguồn kh&aacute;c nhau bao gồm (nhưng kh&ocirc;ng giới hạn) ng&acirc;n s&aacute;ch nh&agrave; nước, tổ chức phi lợi nhuận (như Hội Nh&agrave;), miễn giảm thuế v&agrave; ph&iacute;, miễn tiền sử dụng đất, tr&aacute;i phiếu, đối t&aacute;c c&ocirc;ng tư, quỹ ph&aacute;t triển nh&agrave; địa phương, từ thiện, khoản vay với l&atilde;i suất ưu đ&atilde;i, hỗ trợ quốc tế, v&agrave; c&aacute;c đầu tư c&aacute; nh&acirc;n.

Theo thống k&ecirc; năm 2022 tại UK, 2,2 triệu căn NXH (62%) c&oacute; chủ sở hữu l&agrave; c&aacute;c Hội Nh&agrave;. Tỷ lệ NXH cho thu&ecirc; bởi c&aacute;c Hội Nh&agrave; chiếm 10% thị phần. C&aacute;c con số tr&ecirc;n cho thấy vai tr&ograve; cực kỳ quan trọng của c&aacute;c tổ chức phi lợi nhuận, c&aacute;c tập đo&agrave;n bất động sản lớn trong việc thực hiện NXH.

Theo nhận định c&aacute; nh&acirc;n, về mặt d&ograve;ng tiền, cần ph&acirc;n t&iacute;ch l&acirc;u d&agrave;i để thấy được việc x&acirc;y NXH cho thu&ecirc; gi&aacute; rẻ của c&aacute;c tổ chức phi lợi nhuận như Hội Nh&agrave; ở UK l&agrave; &quot;đầu tư an to&agrave;n&quot;. Gi&aacute; nh&agrave; trung b&igrave;nh tại UK tăng gấp đ&ocirc;i với chu kỳ khoảng 15 năm. Hội Nh&agrave; đ&atilde; t&iacute;ch lũy một &quot;danh mục&quot; với số lượng lớn căn nh&agrave; tăng dần theo thời gian, danh mục t&agrave;i sản n&agrave;y gi&uacute;p họ c&oacute; được đ&ograve;n bẩy t&agrave;i ch&iacute;nh hiệu quả. C&aacute;c ưu đ&atilde;i, ưu ti&ecirc;n về ch&iacute;nh s&aacute;ch, miễn giảm thuế v&agrave; ph&iacute; từ nh&agrave; nước cũng hỗ trợ đ&aacute;ng kể cho Hội Nh&agrave;.

T&ocirc;i cũng cần đề cập &quot;lời nguyền t&agrave;i nguy&ecirc;n&quot;. NXH c&ograve;n l&agrave; tr&aacute;ch nhiệm của c&aacute;c c&ocirc;ng ty v&agrave; tập đo&agrave;n tư nh&acirc;n. San sẻ lợi nhuận đến c&aacute;c tầng lớp nh&acirc;n d&acirc;n c&oacute; ho&agrave;n cảnh kh&oacute; khăn thể hiện t&iacute;nh ưu việt x&atilde; hội.

Về khung ph&aacute;p l&yacute;, ch&uacute;ng ta cần học tập c&aacute;c nước đ&atilde; ph&aacute;t triển NXH rất th&agrave;nh c&ocirc;ng như &Aacute;o, được xem l&agrave; quốc gia dẫn đầu về NXH, hay H&agrave; Lan, Singapore, Thụy Điển, Canada, UK. Một v&iacute; dụ nhỏ, c&aacute;c dự &aacute;n ph&aacute;t triển bất động sản tại UK bắt buộc phải c&oacute; tỷ lệ tối thiểu 10% l&agrave; NXH v&agrave; nh&agrave; gi&aacute; phải chăng.

UK c&ograve;n c&oacute; ch&iacute;nh s&aacute;ch cho ph&eacute;p những người c&oacute; nhu cầu thu&ecirc;/mua NXH, được mua lại một phần (shared ownership) của căn nh&agrave; trước khi x&acirc;y. Trong tương lai, họ được mua th&ecirc;m cổ phần căn nh&agrave; họ thu&ecirc; cho đến khi trả hết ho&agrave;n to&agrave;n. Đ&acirc;y l&agrave; c&aacute;ch l&agrave;m tốt tăng t&iacute;nh x&atilde; hội h&oacute;a về vốn.

Để tăng th&ecirc;m hiệu quả, c&aacute;c ch&iacute;nh quyền địa phương tại UK rất ch&uacute; trọng đến nguồn nh&acirc;n lực, đ&atilde; v&agrave; đang đ&agrave;o tạo n&acirc;ng cao chuy&ecirc;n m&ocirc;n, v&agrave; tuyển dụng c&aacute;c chuy&ecirc;n gia về ph&aacute;t triển NXH.

Về mặt qui hoạch v&agrave; chiến lược, ch&uacute;ng ta cần tầm nh&igrave;n v&agrave; quy hoạch tốt, cần đặt ra c&aacute;c mục đ&iacute;ch (objectives) phải thỏa m&atilde;n, v&agrave; cần hướng đến lợi nhuận l&acirc;u d&agrave;i bền vững hơn l&agrave; &quot;tiền nhanh&quot;. Về mặt thực thi, ch&uacute;ng ta cần sự quan t&acirc;m đ&uacute;ng của c&aacute;c ch&iacute;nh quyền địa phương, cần tr&aacute;ch nhiệm trước nh&acirc;n d&acirc;n, c&aacute;c quyết t&acirc;m thực hiện của người l&atilde;nh đạo, sự minh bạch, cũng như cần c&aacute;c biện ph&aacute;p chống lạm dụng v&agrave; đầu cơ.

T&oacute;m lại, ph&aacute;t triển NXH l&agrave; một ch&iacute;nh s&aacute;ch quan trọng đảm bảo an sinh x&atilde; hội v&agrave; ph&aacute;t triển đất nước c&ocirc;ng bằng, văn minh theo đường lối đ&atilde; đề ra. Để ph&aacute;t triển th&agrave;nh c&ocirc;ng c&aacute;c chương tr&igrave;nh NXH, ch&uacute;ng ra rất cần c&oacute; quan niệm đ&uacute;ng v&agrave; c&aacute;c ch&iacute;nh s&aacute;ch ưu ti&ecirc;n tương ứng, đặc biệt về kinh ph&iacute;.

T&ocirc;i h&igrave;nh dung trong tương lai kh&ocirc;ng xa, những căn nh&agrave; tạm bợ dưới ti&ecirc;u chuẩn ở nước ta sẽ được thay thế bởi h&agrave;ng triệu NXH cho thu&ecirc; đ&uacute;ng ti&ecirc;u chuẩn, xanh, đầy đủ hạ tầng đ&ocirc; thị văn minh hiện đại.

T&aacute;c giả: TS B&ugrave;i Mẫn

<a href="https://dantri.com.vn/tam-diem/nha-o-xa-hoi-cho-thue-gia-re-20240407232016172.htm">Link gốc</a>

Tôi đến bệnh viện lấy chùm chìa khóa, quay lại nhà của người chú để giữ lại vài tranh, ảnh, và kỷ vật. Đây là căn hộ một phòng ngủ, được Hội Nhà (Housing Associations), là một tổ chức phi lợi nhuận ở Vương Quốc Anh (UK), cấp cho chú ở miễn phí hơn 25 năm cho đến khi qua đời.



Bất động sản

{Báo Dân Trí - Nguồn không hợp lệ}

Nhà ở xã hội cho thuê giá rẻ

Nguyễn Mạnh Hà

L&#224;m giống vầy th&#236; tiền mấy b&#225;c ph&#226;n l&#244; b&#225;n nền b&#225;n cho ai! 
Ở VN đợi 1000 năm nữa sẽ l&#224;m đc giống b&#224;i b&#225;o &#129315;&#129315;&#129315;

Làm giống vầy thì tiền mấy bác phân lô bán nền bán cho ai! 
Ở VN đợi 1000 năm nữa sẽ làm đc giống bài báo 🤣🤣🤣

Hoang Huy

Nhập nhằng kh&#225;i niệm th&#236; mới l&#249; t&#249; m&#249;, mới hỗn loạn, mới c&#243; m&#224; ăn. Hi hi

Nhập nhằng khái niệm thì mới lù tù mù, mới hỗn loạn, mới có mà ăn. Hi hi

Pikapaki

Sập nha c&#225;c con, sập nhanh l&#234;n nha &#128536;

Sập nha các con, sập nhanh lên nha 😘

Tím Tím Tím

như Becamex b&#236;nh dương x&#226;y nh&#224; cho c&#244;ng nh&#226;n thu&#234; gi&#225; rẻ l&#224; qu&#225; OK. chứ nh&#224; ở XH g&#236; 1 tỷ th&#236; người ngh&#232;o l&#224;m j c&#243; tiền mua. cho thu&#234; gi&#225; rẻ hoặc miễn ph&#237; để họ l&#224;m c&#243; t&#237;ch luỹ v&#224; đ&#243; cũng l&#224; 1 c&#225;ch trợ cấp cho người ngh&#232;o 

như Becamex bình dương xây nhà cho công nhân thuê giá rẻ là quá OK. chứ nhà ở XH gì 1 tỷ thì người nghèo làm j có tiền mua. cho thuê giá rẻ hoặc miễn phí để họ làm có tích luỹ và đó cũng là 1 cách trợ cấp cho người nghèo 