Với việc kh&ocirc;ng c&oacute; th&ecirc;m bất cứ thương vụ tho&aacute;i vốn n&agrave;o thu lại lợi nhuận cao trong v&agrave;i năm gần đ&acirc;y, đ&atilde; khiến nhiều quỹ đầu tư lớn kh&ocirc;ng c&ograve;n mặn m&agrave; với c&aacute;c startup tại Việt Nam. V&agrave; đ&acirc;y l&agrave; t&igrave;nh trạng chung của c&aacute;c thị trường khởi nghiệp non trẻ tại Đ&ocirc;ng Nam &Aacute;, ngo&agrave;i Việt Nam c&ograve;n c&oacute; Indonesia v&agrave; Malaysia.

&quot;M&ugrave;a đ&ocirc;ng gọi vốn&#39; sẽ tiếp tục k&eacute;o d&agrave;i đến hết năm 2024?

B&aacute;o c&aacute;o của Tracxn Technologies - Nền tảng dữ liệu thị trường về đầu tư mạo hiểm, cho thấy, trong qu&yacute; I/2024 (t&iacute;nh đến 15/3/2024) c&aacute;c c&ocirc;ng ty khởi nghiệp c&ocirc;ng nghệ ở Đ&ocirc;ng Nam &Aacute; đ&atilde; gọi th&agrave;nh c&ocirc;ng 816 triệu USD.

Con số n&agrave;y giảm tới 40% so với tổng nguồn vốn 1,36 tỷ USD huy động được trong qu&yacute; I/2023 v&agrave; giảm 13% so với 935 triệu USD huy động được trong qu&yacute; IV/2023.

Nguy&ecirc;n nh&acirc;n của sự sụt giảm chủ yếu đến từ sự thiếu vắng c&aacute;c thương vụ gọi vốn ở giai đoạn cuối. Số vốn r&oacute;t v&agrave;o c&aacute;c startup ở những v&ograve;ng cuối của qu&yacute; I/2024 chỉ l&agrave; 175 triệu USD, giảm tới 80% so với mức 860 triệu USD của qu&yacute; IV/2023.

Cụ thể, trong qu&yacute; I/2024, kh&ocirc;ng c&oacute; v&ograve;ng gọi vốn n&agrave;o vượt qu&aacute; gi&aacute; trị 100 triệu USD. Chỉ c&oacute; 3 c&ocirc;ng ty khởi nghiệp c&ocirc;ng nghệ ở Singapore huy động được lần lượt 60 triệu USD, 75 triệu USD v&agrave; 90 triệu USD.

Ri&ecirc;ng tại Việt Nam, hệ sinh th&aacute;i khởi nghiệp c&ocirc;ng nghệ đ&atilde; huy động được tổng số vốn l&agrave; 35,7 triệu USD trong qu&yacute; I/2024, giảm 39% so với c&ugrave;ng kỳ 2023. Phần lớn nguồn vốn được thống k&ecirc; l&agrave; đổ về Be Group, khi họ nhận được 31,2 triệu USD trong v&ograve;ng Series B. Theo đ&oacute;, thương vụ gọi vốn của Be Group chiếm hơn 87% tổng vốn huy động cả thị trường.

B&ecirc;n cạnh đ&oacute;, hầu như kh&ocirc;ng c&oacute; bất kỳ hoạt động n&agrave;o li&ecirc;n quan đến việc tho&aacute;i vốn, chỉ c&oacute; hai thương vụ mua lại v&agrave; kh&ocirc;ng c&oacute; đợt ph&aacute;t h&agrave;nh cổ phiếu lần đầu ra c&ocirc;ng ch&uacute;ng (IPO).

C&ograve;n theo b&aacute;o c&aacute;o của Do Ventures v&agrave; NIC, năm 2023, c&aacute;c c&ocirc;ng ty khởi nghiệp Việt Nam nhận được tổng số vốn đầu tư l&agrave; 529 triệu USD, giảm 17% so với năm 2022. Chưa hết, theo nhiều nguồn dữ liệu, mức định gi&aacute; của c&aacute;c startup Việt giảm từ 10% đến 40% so với năm 2022.

Việc kh&oacute; exit khiến c&aacute;c startup khởi nghiệp Việt bớt hấp dẫn trong mắt c&aacute;c nh&agrave; đầu tư

&quot;C&oacute; rất nhiều nguy&ecirc;n nh&acirc;n khiến d&ograve;ng vốn r&oacute;t v&agrave;o thị trường Việt Nam trở n&ecirc;n nhỏ giọt trong v&agrave;i năm trở lại đ&acirc;y.

Đầu ti&ecirc;n l&agrave; nhiều c&ocirc;ng ty Việt Nam kh&ocirc;ng c&oacute; th&oacute;i quen v&agrave; nhu cầu gọi vốn, họ muốn ph&aacute;t triển từ tốn, chậm m&agrave; chắc.&nbsp;

Thứ hai, như đ&atilde; n&oacute;i ở tr&ecirc;n, doanh nghiệp tốt c&oacute; thể gọi được vốn th&igrave; kh&ocirc;ng c&oacute; nhu cầu, c&ograve;n doanh nghiệp c&oacute; nhu cầu th&igrave; kh&ocirc;ng đủ tốt.

Thứ ba, nhiều startup sau khi gọi được vốn khủng th&igrave; &#39;đốt tiền&#39; v&ocirc; tội vạ v&agrave; xem tiền của nh&agrave; đầu tư chẳng kh&aacute;c n&agrave;o cỏ r&aacute;c.&nbsp;

Cuối c&ugrave;ng v&agrave; quan trọng nhất, l&agrave; kh&ocirc;ng c&oacute; bất cứ thương vụ đầu tư mạo hiểm n&agrave;o thật sự exit th&agrave;nh c&ocirc;ng trong 5 năm gần đ&acirc;y&quot;, &ocirc;ng Nguyễn Mạnh Kh&ocirc;i &ndash; Đồng s&aacute;ng lập v&agrave; CEO của Koru Capital chia sẻ trong tọa đ&agrave;m do quỹ Genesia Ventures tổ chức.

<img alt="" src="https://static.fireant.vn/Upload/20240626/images/bis9970-17193051219681343259653.jpg" style="height:400px; width:600px" />

&Ocirc;ng Nguyễn Mạnh Kh&ocirc;i &ndash; Đồng s&aacute;ng lập v&agrave; CEO của Koru Capital (ngo&agrave;i c&ugrave;ng b&ecirc;n tr&aacute;i)

Koru Capital l&agrave; nh&agrave; tư vấn gi&uacute;p chuỗi mỹ phẩm Hasaki v&agrave; chuỗi nha khoa ParkWay tiến h&agrave;nh c&aacute;c v&ograve;ng gọi vốn gần nhất. Theo th&ocirc;ng tin từ DealStreetAsia, Alibaba - th&ocirc;ng qua đơn vị th&agrave;nh vi&ecirc;n Alibaba International Digital Commerce Group (AIDC) đ&atilde; đồng &yacute; mua cổ phần thiểu số của Hasaki.

CEO Koru Capital nhấn mạnh, kể từ sau những thương vụ tho&aacute;i vốn th&agrave;nh c&ocirc;ng lớn khỏi Masan, Yeah1, Thế Giới Di Động hay FPT Retail của c&aacute;c quỹ đầu tư kỳ cựu như VinaCapital hay Mekong Capital, th&igrave; thị trường Việt Nam kh&ocirc;ng đ&oacute;n nhận th&ecirc;m bất cứ tin vui n&agrave;o nữa. Điều n&agrave;y đ&atilde; khiến c&aacute;c quỹ đầu tư trong v&agrave; ngo&agrave;i nước trở n&ecirc;n ch&ugrave;n tay hơn khi xuống tiền cho c&aacute;c startup Việt Nam, đặc biệt l&agrave; ở trong c&aacute;c v&ograve;ng gọi vốn C hoặc D.

&quot;Tuy nhi&ecirc;n, đ&acirc;y l&agrave; t&igrave;nh trạng chung của c&aacute;c thị trường mới nổi ở khu vực Đ&ocirc;ng Nam &Aacute;. C&aacute;c nh&agrave; đầu tư cũng đang &#39;sa lầy&#39; ở thị trường Indonesia, chứ kh&ocirc;ng ri&ecirc;ng g&igrave; Việt Nam&quot;, &ocirc;ng Nguyễn Mạnh Kh&ocirc;i cho hay.

IPO được xem l&agrave; con đường tho&aacute;i vốn ch&iacute;nh thống với c&aacute;c quỹ đầu tư khi r&oacute;t vốn v&agrave;o c&aacute;c startup. Tuy nhi&ecirc;n, c&aacute;c startup, kể cả &#39;kỳ l&acirc;n&#39; như VNG, MoMo hay VNLife đều chưa l&ecirc;n được s&agrave;n chứng kho&aacute;n HOSE hay HNX tại Việt Nam. VNG mới l&ecirc;n được s&agrave;n UpCom v&agrave; c&oacute; kế hoạch IPO ở Mỹ nhưng những bước tiến h&agrave;nh cuối c&ugrave;ng vẫn đang bỏ ngỏ.

Indonesia đ&atilde; c&oacute; 10 &#39;kỳ l&acirc;n&#39;, nhưng phải tới năm 2021 mới c&oacute; &#39;kỳ l&acirc;n&#39; đầu ti&ecirc;n xuất hiện tr&ecirc;n s&agrave;n chứng kho&aacute;n l&agrave; Bukalapak. GoTo đi sau nhưng c&ograve;n l&agrave;m tốt hơn Bukalapak, khi họ vừa l&ecirc;n được s&agrave;n Indonesia vừa l&ecirc;n được s&agrave;n Mỹ. Tuy nhi&ecirc;n, những Traveloka, Ovo, JD.id, J&amp;T Express, Xendit&hellip; vẫn chưa thể t&igrave;m được c&aacute;nh cửa để bước v&agrave;o sảnh đường c&aacute;c c&ocirc;ng ty đại ch&uacute;ng.

<img alt="" src="https://static.fireant.vn/Upload/20240626/images/bis0008-1719304879113504835565.jpg" style="height:900px; width:600px" />

&Ocirc;ng Phan Minh T&acirc;m &ndash; Nh&agrave; đầu tư thi&ecirc;n thần ki&ecirc;m Chủ tịch quỹ STI

Đồng quan điểm, &ocirc;ng Phan Minh T&acirc;m &ndash; Nh&agrave; đầu tư thi&ecirc;n thần ki&ecirc;m Chủ tịch STI c&oacute; thể được xem một &#39;người gi&agrave;&#39; trong l&agrave;ng đầu tư khởi nghiệp Việt Nam v&agrave; từng nhiều lần được trải nghiệm nỗi đau &#39;tiền đầu tư như n&eacute;m đ&aacute; ao b&egrave;o&#39;.

Th&agrave;nh danh với Tập đo&agrave;n c&ocirc;ng nghệ truyền th&ocirc;ng 24h, Si&ecirc;u Việt hay 30Shine; hiện danh mục đầu tư của STI kh&aacute; đa dạng với c&aacute;c startup ở đủ giai đoạn v&agrave; ng&agrave;nh nghề như M Village, JupViec, Rever, Ecomobi, ANTS, Vietnam Australia Vocational College, Kyna Kids&hellip;

&quot;T&ocirc;i kh&ocirc;ng nhớ l&agrave; m&igrave;nh đ&atilde; đầu tư v&agrave; hỗ trợ vận h&agrave;nh bao nhi&ecirc;u startup, chắc cũng phải tr&ecirc;n 10. V&igrave; sợ kh&ocirc;ng exit được, n&ecirc;n trong những ng&agrave;y đầu đầu tư v&agrave;o khởi nghiệp, t&ocirc;i đ&atilde; t&igrave;m đủ mọi c&aacute;ch để hỗ trợ c&aacute;c Nh&agrave; s&aacute;ng lập v&agrave; CEO vận h&agrave;nh doanh nghiệp.

Theo quan điểm của t&ocirc;i, kh&ocirc;ng phải văn h&oacute;a doanh nghiệp hay việc thiếu nh&acirc;n t&agrave;i, m&agrave; ch&iacute;nh khả năng vận h&agrave;nh doanh nghiệp yếu k&eacute;m của l&atilde;nh đạo startup đ&atilde; khiến c&aacute;c dự &aacute;n đi chậm v&agrave; thiếu hiệu quả. Với những g&igrave; t&ocirc;i thấy, thường th&igrave; Nh&agrave; s&aacute;ng lập gần tới tuổi 40 mới ch&iacute;n chắn đủ để đảm đương. Vậy n&ecirc;n, d&ugrave; muốn hay kh&ocirc;ng, ch&uacute;ng ta cũng phải thật sự ki&ecirc;n nhẫn với c&aacute;c Nh&agrave; s&aacute;ng lập v&agrave; startup&quot;, &ocirc;ng Phan Minh T&acirc;m nhận định.

Trong giới khởi nghiệp, &ocirc;ng Phan Minh T&acirc;m được biết đến l&agrave; một nh&agrave; đầu tư đặc biệt c&oacute; t&acirc;m v&agrave; lu&ocirc;n hết m&igrave;nh hỗ trợ c&aacute;c startup khi họ đến gặp, d&ugrave; &ocirc;ng c&oacute; đầu tư hay kh&ocirc;ng.

Những giải ph&aacute;p hỗ trợ tăng tỷ lệ exit th&agrave;nh c&ocirc;ng ở thị trường Việt

&quot;T&ocirc;i mong, trong tương lai, Ch&iacute;nh phủ c&oacute; những ch&iacute;nh s&aacute;ch đặc biệt để c&aacute;c &#39;kỳ l&acirc;n&#39; hoặc startup c&ocirc;ng nghệ trưởng th&agrave;nh c&oacute; thể IPO, gi&uacute;p c&aacute;c Nh&agrave; đầu tư trong v&agrave; ngo&agrave;i nước tho&aacute;i vốn th&agrave;nh c&ocirc;ng. C&oacute; như vậy, th&igrave; c&aacute;c startup Việt mới c&oacute; thể hấp dẫn c&aacute;c nh&agrave;/quỹ đầu tư, lớn mạnh nhanh ch&oacute;ng v&agrave; tạo ra được nhiều t&aacute;c động tốt cho x&atilde; hội&quot;, Chủ tịch quỹ STI đề nghị.

Kh&aacute;c với &ocirc;ng Phan Minh T&acirc;m, Co-Founder L&ecirc; Ho&agrave;ng Uy&ecirc;n Vy hay Do Ventures l&agrave; &quot;tay chơi&quot; mới tr&ecirc;n thị trường đầu tư khởi nghiệp. Hơn nữa, Do Ventures chuy&ecirc;n đầu tư giai đoạn sớm, n&ecirc;n họ vẫn chưa phải nếm trải nỗi đau &quot;kh&ocirc;ng thể exit&quot;. Điểm chung c&oacute; lẽ l&agrave; ở Founder của Do Ventures l&agrave; Shark Dzũng Nguyễn cũng hết m&igrave;nh hỗ trợ startup Việt như &ocirc;ng Phan Minh T&acirc;m.

<img alt="" src="https://static.fireant.vn/Upload/20240626/images/bis0132-17193048050261401196312.jpg" style="height:400px; width:600px" />

B&agrave; L&ecirc; Ho&agrave;ng Uy&ecirc;n Vy - Co-Founder Do Ventures

&quot;Khi gặp bất cứ startup n&agrave;o, Do Ventures cũng nh&igrave;n v&agrave;o m&ocirc; h&igrave;nh kinh doanh, tiềm năng thị trường v&agrave; Ban l&atilde;nh đạo trước khi quyết định c&oacute; xuống tiền hay kh&ocirc;ng. T&ocirc;i rất đồng cảm với anh Kh&ocirc;i, đ&uacute;ng l&agrave; Việt Nam c&oacute; t&igrave;nh trạng startup cần tiền th&igrave; kh&ocirc;ng đủ hấp dẫn nh&agrave; đầu tư v&agrave; ngược lại.

C&ograve;n để ph&ograve;ng ngừa việc c&aacute;c Nh&agrave; s&aacute;ng lập &#39;đốt tiền&#39; của nh&agrave; đầu tư, ch&uacute;ng t&ocirc;i thường khuy&ecirc;n c&aacute;c startup giai đoạn đầu kh&ocirc;ng n&ecirc;n gọi vốn qu&aacute; nhiều. Nếu kh&ocirc;ng c&oacute; nhiều tiền th&igrave; kh&ocirc;ng thể &#39;đốt&#39; được!&quot;, b&agrave; L&ecirc; Ho&agrave;ng Uy&ecirc;n Vy bổ sung.

C&ograve;n về vấn đề exit, ngo&agrave;i IPO, c&aacute;c Quỹ đầu tư c&oacute; thể t&igrave;m c&aacute;c giải ph&aacute;p kh&aacute;c như M&amp;A hay b&aacute;n lại cổ phần cho c&aacute;c nh&agrave; đầu tư kh&aacute;c. &quot;Rất nhiều Nh&agrave; đầu tư tốt của Nhật Bản đ&atilde; đến Việt Nam, n&ecirc;n nếu muốn exit khỏi startup tiềm năng n&agrave;o đ&oacute;, c&aacute;c Nh&agrave;/Quỹ đầu tư c&oacute; thể t&igrave;m đến họ&quot;, CEO của Do Ventures kết luận.

Năm 2021, Tập đo&agrave;n t&agrave;i ch&iacute;nh Sumitomo Mitsui (SMFG) cũng mua 49% vốn điều lệ tại FE Credit với mức định gi&aacute; l&agrave; 2,8 tỷ USD; hay khoản đầu tư 200 triệu USD do Ng&acirc;n h&agrave;ng Mizuho dẫn dắt đ&atilde; được đổ v&agrave;o MoMo. B&ecirc;n cạnh đ&oacute;, Tập đo&agrave;n Nhật Bản Sojitz th&ocirc;ng qua Sojitz Asia Pte.Ltd. v&agrave; C&ocirc;ng ty TNHH Sojitz Việt Nam mua lại to&agrave;n bộ c&ocirc;ng ty ph&acirc;n phối thực phẩm lớn nhất Việt Nam l&agrave; C&ocirc;ng ty cổ phần Đại T&acirc;n Việt (New Viet Dairy).

<a href="https://antt.nguoiduatin.vn/mua-dong-goi-von-qua-goc-nhin-cua-cac-sep-koru-capital-sti-va-do-ventures-kho-exit-la-nguyen-nhan-quan-trong-nhat-khien-cac-quy-chun-tay-voi-thi-truong-viet-nam-16835.html">Quỳnh Như-Link gốc</a>

Với việc không có thêm bất cứ thương vụ thoái vốn nào thu lại lợi nhuận cao trong vài năm gần đây, đã khiến nhiều quỹ đầu tư lớn không còn mặn mà với các startup tại Việt Nam. Và đây là tình trạng chung của các thị trường khởi nghiệp non trẻ tại Đông Nam Á, ngoài Việt Nam còn có Indonesia và Malaysia.


Thế giới

An ninh tiền tệ

"Mùa đông gọi vốn" qua góc nhìn của các sếp Koru Capital, STI và Do Ventures: Khó exit là nguyên nhân quan trọng nhất khiến các quỹ chùn tay với thị trường Việt Nam