Trong thế giới an ninh mạng, c&oacute; một kh&aacute;i niệm khiến cả chuy&ecirc;n gia lẫn doanh nghiệp phải d&egrave; chừng: Zero-day attack. Đ&acirc;y c&oacute; thể l&agrave; thuật ngữ người d&ugrave;ng phổ th&ocirc;ng hiếm khi nghe tới, nhưng n&oacute; c&oacute; thể ảnh hưởng lớn tới bất kỳ ai đang sử dụng m&aacute;y t&iacute;nh, điện thoại hay ứng dụng trực tuyến.

<img alt="" src="https://static.fireant.vn/Upload/20250826/images/haker.jpg" style="height:341px; width:600px" />

Zero-day attack l&agrave; g&igrave;?

Zero-day attack l&agrave; một cuộc tấn c&ocirc;ng mạng lợi dụng lỗ hổng chưa được v&aacute; trong phần mềm, ứng dụng, hệ điều h&agrave;nh hay thiết bị. Từ &ldquo;zero-day&rdquo; mang nghĩa: nh&agrave; ph&aacute;t triển c&oacute; 0 ng&agrave;y chuẩn bị khi sự cố xảy ra, bởi mọi thứ diễn ra trước khi họ kịp ph&aacute;t hiện v&agrave; ph&aacute;t h&agrave;nh bản cập nhật an to&agrave;n.&nbsp;

C&acirc;u chuyện n&agrave;y giống như việc trong nh&agrave; bạn c&oacute; một c&aacute;nh cửa phụ bị hở kh&oacute;a m&agrave; ch&iacute;nh bạn cũng kh&ocirc;ng biết. Trước khi bạn kịp nhận ra v&agrave; sửa lại, kẻ gian đ&atilde; t&igrave;m được v&agrave; &acirc;m thầm đột nhập. Với Zero-day, hacker ch&iacute;nh l&agrave; những kẻ ph&aacute;t hiện ra lỗ hổng &ldquo;cửa hở&rdquo; trước cả người tạo ra hệ thống, v&agrave; tận dụng n&oacute; để x&acirc;m nhập, đ&aacute;nh cắp dữ liệu hay c&agrave;i m&atilde; độc.

V&igrave; sao người d&ugrave;ng cần cẩn thận?

Điểm khiến Zero-day trở th&agrave;nh &ldquo;cơn &aacute;c mộng&rdquo; trong giới an ninh mạng l&agrave; mức độ bất ngờ v&agrave; kh&oacute; ph&ograve;ng thủ. Th&ocirc;ng thường, khi phần mềm c&oacute; lỗi, nh&agrave; ph&aacute;t triển sẽ ph&aacute;t h&agrave;nh bản v&aacute;, c&ograve;n người d&ugrave;ng được khuyến nghị cập nhật để giảm rủi ro. Nhưng với Zero-day, khi chưa c&oacute; bản v&aacute; n&agrave;o tồn tại, người d&ugrave;ng hầu như kh&ocirc;ng c&oacute; lớp bảo vệ n&agrave;o trước c&aacute;c đ&ograve;n tấn c&ocirc;ng.

Hacker c&oacute; thể lợi dụng lỗ hổng n&agrave;y để đ&aacute;nh cắp dữ liệu c&aacute; nh&acirc;n, t&agrave;i khoản ng&acirc;n h&agrave;ng, h&igrave;nh ảnh ri&ecirc;ng tư; c&agrave;i đặt m&atilde; độc hoặc gi&aacute;n điệp theo d&otilde;i người d&ugrave;ng; thậm ch&iacute; kiểm so&aacute;t từ xa cả hệ thống.

Người d&ugrave;ng c&oacute; thể tự bảo vệ thế n&agrave;o?

Mặc d&ugrave; kh&oacute; c&oacute; thể ph&ograve;ng thủ tuyệt đối Zero-day, nhưng vẫn c&oacute; những nguy&ecirc;n tắc cơ bản để giảm thiểu rủi ro. Việc người d&ugrave;ng lu&ocirc;n cập nhật phần mềm, hệ điều h&agrave;nh v&agrave; ứng dụng l&agrave; cần thiết. D&ugrave; bản cập nhật kh&ocirc;ng ngăn chặn được Zero-day ngay lập tức, nhưng n&oacute; gi&uacute;p đ&oacute;ng lại những lỗ hổng kh&aacute;c, khiến hacker kh&oacute; khai th&aacute;c chuỗi tấn c&ocirc;ng.&nbsp;

Người d&ugrave;ng cũng cần hạn chế click v&agrave;o đường link lạ hay mở tệp đ&iacute;nh k&egrave;m khả nghi, bởi nhiều vụ Zero-day được ph&aacute;t t&aacute;n th&ocirc;ng qua email, tin nhắn giả mạo hoặc website độc hại.

Ngo&agrave;i ra, việc sử dụng giải ph&aacute;p bảo mật đa lớp như tường lửa hoặc phần mềm chống virus c&oacute; khả năng ph&aacute;t hiện h&agrave;nh vi bất thường cũng g&oacute;p phần giảm nguy cơ. Quan trọng hơn, cả c&aacute; nh&acirc;n v&agrave; doanh nghiệp n&ecirc;n x&acirc;y dựng th&oacute;i quen cảnh gi&aacute;c, v&igrave; phần lớn tấn c&ocirc;ng mạng kh&ocirc;ng chỉ nhắm v&agrave;o c&ocirc;ng nghệ m&agrave; c&ograve;n khai th&aacute;c sự bất cẩn của con người.

Cần lưu &yacute;, Zero-day l&agrave; mối nguy thường trực, c&oacute; thể xảy ra ở bất kỳ phần mềm n&agrave;o, từ ứng dụng chat, mạng x&atilde; hội cho đến tr&igrave;nh duyệt web. Với người d&ugrave;ng, điều n&agrave;y nhắc rằng thế giới số d&ugrave; tiện lợi nhưng lu&ocirc;n tiềm ẩn rủi ro. Với doanh nghiệp, điều n&agrave;y cũng đặt ra y&ecirc;u cầu đầu tư nghi&ecirc;m t&uacute;c cho an ninh mạng.

<a href="https://markettimes.vn/mot-lo-hong-bao-mat-khien-nguoi-dung-co-the-bi-danh-cap-du-lieu-ca-nhan-tai-khoan-ngan-hang-hinh-anh-rieng-tu-89390.html">Link gốc</a>

Trong thế giới an ninh mạng, có một khái niệm khiến cả chuyên gia lẫn doanh nghiệp phải dè chừng: Zero-day attack. Đây có thể là thuật ngữ người dùng phổ thông hiếm khi nghe tới, nhưng nó có thể ảnh hưởng lớn tới bất kỳ ai đang sử dụng máy tính, điện thoại hay ứng dụng trực tuyến.
