Theo TS Ch&acirc;u Đ&igrave;nh Linh, Giảng vi&ecirc;n Trường Đại học Ng&acirc;n h&agrave;ng TP. HCM, hoạt động chấm điểm t&iacute;n dụng sẽ gi&uacute;p giảm thiểu rủi ro vỡ nợ v&agrave; hướng đến an to&agrave;n t&iacute;n dụng.

<img alt="" src="https://static.fireant.vn/Upload/20240503/images/Screenshot%202024-05-03%20192235.png" style="height:299px; width:550px" />

Ng&acirc;n h&agrave;ng Nh&agrave; nước mới đ&acirc;y đ&atilde; c&ocirc;ng bố dự thảo Nghị định quy định về cơ chế thử nghiệm c&oacute; kiểm so&aacute;t trong lĩnh vực ng&acirc;n h&agrave;ng. Trong đ&oacute; chấm điểm t&iacute;n dụng l&agrave; 1 trong 3 giải ph&aacute;p dự kiến được cấp ph&eacute;p thử nghiệm. Việc c&oacute; khung ph&aacute;p l&yacute; sẽ gi&uacute;p cho c&aacute;c c&ocirc;ng ty Fintech cung cấp giải ph&aacute;p chấm điểm t&iacute;n dụng c&oacute; nền tảng ph&aacute;t triển tốt hơn trong thời gian tới.

Thay đổi h&agrave;nh vi ti&ecirc;u d&ugrave;ng

Chấm điểm t&iacute;n dụng được giới thiệu tại thị trường Việt Nam từ khoảng năm 2013. Từ năm 2015, Trung t&acirc;m Th&ocirc;ng tin t&iacute;n dụng quốc gia Việt Nam (CIC) đ&atilde; x&acirc;y dựng th&agrave;nh c&ocirc;ng m&ocirc; h&igrave;nh chấm điểm t&iacute;n dụng thể nh&acirc;n đầu ti&ecirc;n theo ti&ecirc;u chuẩn quốc tế. Sau khoảng một thập ni&ecirc;n kể từ khi xuất hiện tại thị trường Việt Nam, chấm điểm t&iacute;n dụng vẫn l&agrave; một kh&aacute;i niệm chưa qu&aacute; phổ biến đối với người d&ugrave;ng trong nước.

Trao đổi với Đầu tư T&agrave;i ch&iacute;nh, TS Ch&acirc;u Đ&igrave;nh Linh, giảng vi&ecirc;n Trường Đại học Ng&acirc;n h&agrave;ng TP. HCM, cho biết chấm điểm t&iacute;n dụng được hiểu một c&aacute;ch rộng r&atilde;i l&agrave; việc đ&aacute;nh gi&aacute; rủi ro tiềm t&agrave;ng của đối tượng đi vay theo một thang điểm nhất định. Hoạt động chấm điểm t&iacute;n dụng sẽ đo lường, định lượng rủi ro tiềm t&agrave;ng của kh&aacute;ch h&agrave;ng đi vay bằng c&aacute;ch ph&acirc;n t&iacute;ch dữ liệu c&aacute; nh&acirc;n để t&igrave;m ra x&aacute;c suất vỡ nợ của người đi vay trong tương lai. Hoạt động n&agrave;y c&oacute; thể được hiểu l&agrave; kỹ thuật khai ph&aacute; dữ liệu, t&igrave;m kiếm c&aacute;c quy luật của dữ liệu lịch sử v&agrave; &aacute;p dụng đưa ra quyết định t&iacute;n dụng cho kh&aacute;ch h&agrave;ng.

Mỗi tổ chức t&agrave;i ch&iacute;nh thực hiện chấm điểm t&iacute;n dụng sẽ c&oacute; c&aacute;c thang điểm tương ứng với mức độ rủi ro kh&aacute;c nhau, đồng thời sử dụng bộ ti&ecirc;u ch&iacute; v&agrave; phương ph&aacute;p kh&aacute;c nhau. Tại CIC, điểm t&iacute;n dụng được t&iacute;nh phụ thuộc v&agrave;o c&aacute;c ti&ecirc;u ch&iacute; th&ocirc;ng tin định danh; số lượng v&agrave; loại t&agrave;i khoản t&iacute;n dụng (c&aacute;c khoản vay th&ocirc;ng thường như vay mua nh&agrave;, mua xe, vay ti&ecirc;u d&ugrave;ng&hellip;, thẻ t&iacute;n dụng&hellip;); dư nợ v&agrave; t&igrave;nh trạng t&iacute;n dụng hiện tại; lịch sử trả nợ; thời gian quan hệ t&iacute;n dụng; th&ocirc;ng tin về t&agrave;i sản đảm bảo v&agrave; c&aacute;c th&ocirc;ng tin li&ecirc;n quan kh&aacute;c.

Tuy nhi&ecirc;n, việc chấm điểm t&iacute;n dụng qua CIC gặp phải vướng mắc lớn khi một bộ phận người d&acirc;n hiện nay chưa từng c&oacute; quan hệ t&iacute;n dụng, chưa từng sử dụng c&aacute;c sản phẩm, dịch vụ ng&acirc;n h&agrave;ng n&ecirc;n hồ sơ của kh&aacute;ch h&agrave;ng bị bỏ trống trong kho dữ liệu của CIC. Trong khi đ&oacute;, c&aacute;c c&ocirc;ng ty Fintech hiện nay kh&ocirc;ng chỉ chấm điểm qua h&agrave;nh vi t&iacute;n dụng m&agrave; c&ograve;n sử dụng c&aacute;c ti&ecirc;u ch&iacute; dựa tr&ecirc;n bộ dữ liệu lớn (Big Data) đối với mọi h&agrave;nh vi của kh&aacute;ch h&agrave;ng như dữ liệu mua sắm, dữ liệu thanh to&aacute;n, dữ liệu lịch sử t&iacute;n dụng, dữ liệu định danh, dữ liệu h&agrave;nh vi viễn th&ocirc;ng&hellip;. N&oacute;i c&aacute;ch kh&aacute;c, c&aacute;c h&agrave;nh vi ti&ecirc;u d&ugrave;ng của mỗi c&aacute; nh&acirc;n đều c&oacute; thể ảnh hưởng tốt hoặc xấu tới điểm t&iacute;n dụng.

TS Ch&acirc;u Đ&igrave;nh Linh cho rằng người d&ugrave;ng phải t&ocirc;n trọng v&agrave; giữ g&igrave;n c&aacute;c h&agrave;nh vi ti&ecirc;u d&ugrave;ng của m&igrave;nh để c&oacute; được điểm t&iacute;n dụng cao hơn. Điểm t&iacute;n dụng c&agrave;ng cao, khả năng tiếp cận nguồn vốn từ ng&acirc;n h&agrave;ng, c&ocirc;ng ty t&agrave;i ch&iacute;nh, c&ocirc;ng ty Fintech c&agrave;ng lớn, giải quyết được nhiều nhu cầu t&agrave;i ch&iacute;nh của bản th&acirc;n.

Nhu cầu bức thiết đối với c&ocirc;ng ty t&agrave;i ch&iacute;nh, Fintech

Chấm điểm t&iacute;n dụng được coi l&agrave; c&ocirc;ng cụ hữu dụng đối với c&aacute;c đơn vị, tổ chức c&oacute; hoạt động cho vay vốn như ng&acirc;n h&agrave;ng, c&ocirc;ng ty t&agrave;i ch&iacute;nh, c&ocirc;ng ty cho vay ngang h&agrave;ng (P2P Lending). Theo TS Ch&acirc;u Đ&igrave;nh Linh, m&ocirc; h&igrave;nh chấm điểm t&iacute;n dụng l&agrave; một c&ocirc;ng cụ gi&uacute;p cho nh&agrave; quản trị biết được khi n&agrave;o n&ecirc;n cho vay, với số tiền bao nhi&ecirc;u v&agrave; cần x&acirc;y dựng những chiến lược g&igrave; để gia tăng lợi nhuận trong khi vẫn quản l&yacute; được những rủi ro cho vay.

Việc x&acirc;y dựng được c&ocirc;ng cụ chấm điểm t&iacute;n dụng hiệu quả đem lại nhiều lợi &iacute;ch cho nhiều tổ chức t&iacute;n dụng như giảm chi ph&iacute; ph&acirc;n t&iacute;ch v&agrave; thẩm định t&iacute;n dụng, đ&aacute;nh gi&aacute; x&aacute;c suất xảy ra kh&ocirc;ng khả năng ho&agrave;n trả khoản vay v&agrave; quyết định t&iacute;n dụng ch&iacute;nh x&aacute;c hơn, giảm thời gian ra quyết định t&iacute;n dụng, giảm thiểu nợ xấu v&agrave; thua lỗ trong hoạt động t&iacute;n dụng. Ngo&agrave;i ra, chấm điểm t&iacute;n dụng c&ograve;n nhiều lợi &iacute;ch trực tiếp kh&aacute;c như cải thiện d&ograve;ng vốn, cải thiện thanh khoản, hiểu r&otilde; h&agrave;nh vi kh&aacute;ch h&agrave;ng, đa dạng ho&aacute; sản phẩm t&agrave;i ch&iacute;nh với mức độ rủi ro của kh&aacute;ch h&agrave;ng v&agrave; x&aacute;c định khẩu vị rủi ro t&iacute;n dụng của ng&acirc;n h&agrave;ng&hellip;

Đối với thị trường cho vay ti&ecirc;u d&ugrave;ng n&oacute;i ri&ecirc;ng, thị trường n&agrave;y hiện diện đầy đủ c&aacute;c rủi ro t&iacute;n dụng đi k&egrave;m, trong đ&oacute; cho vay ti&ecirc;u d&ugrave;ng thường l&agrave; c&aacute;c m&oacute;n vay nhỏ, kh&ocirc;ng c&oacute; t&agrave;i sản đảm bảo n&ecirc;n t&iacute;nh rủi ro rất cao. Theo TS Ch&acirc;u Đ&igrave;nh Linh, chấm điểm t&iacute;n dụng được đ&aacute;nh gi&aacute; l&agrave; nhu cầu bức thiết đối với hoạt động cho vay ở c&aacute;c c&ocirc;ng ty t&agrave;i ch&iacute;nh, c&aacute;c c&ocirc;ng ty Fintech như P2P Lending.

TS Ch&acirc;u Đ&igrave;nh Linh cho rằng, việc thử nghiệm chấm điểm t&iacute;n dụng th&ocirc;ng qua cơ chế thử nghiệm c&oacute; kiểm so&aacute;t (sandbox) cho c&aacute;c Fintech l&agrave; một quyết định đ&uacute;ng đắn nhằm ho&agrave;n thiện cơ chế ph&aacute;p l&yacute; ph&aacute;t triển thị trường cho vay ti&ecirc;u d&ugrave;ng, đặc biệt cho vay ngang h&agrave;ng của c&aacute;c c&ocirc;ng ty Fintech. Hoạt động chấm điểm t&iacute;n dụng sẽ đảm bảo giảm thiểu rủi ro vỡ nợ v&agrave; hướng đến an to&agrave;n t&iacute;n dụng; đảm bảo c&ocirc;ng ty t&agrave;i ch&iacute;nh v&agrave; c&ocirc;ng ty Fintech c&oacute; x&aacute;c suất t&igrave;m kiếm lợi nhuận bền vững hơn.

Tại Việt Nam, c&aacute;c ng&acirc;n h&agrave;ng, c&ocirc;ng ty t&agrave;i ch&iacute;nh, c&ocirc;ng ty Fintech đ&atilde; sử dụng nhiều phương ph&aacute;p kh&aacute;c nhau để chấm điểm t&iacute;n dụng, nhưng phần lớn đều dựa tr&ecirc;n phương ph&aacute;p truyền thống, chưa &aacute;p dụng AI v&agrave; dữ liệu lớn. Tuy nhi&ecirc;n, TS Ch&acirc;u Đ&igrave;nh Linh cho biết xu hướng chuyển đổi sang phương ph&aacute;p học m&aacute;y c&oacute; &aacute;p dụng AI v&agrave; dữ liệu lớn đang dần h&igrave;nh th&agrave;nh ở nhiều ng&acirc;n h&agrave;ng v&agrave; c&ocirc;ng ty Fintech. B&ecirc;n cạnh đ&oacute;, c&aacute;c ng&acirc;n h&agrave;ng, c&ocirc;ng ty t&agrave;i ch&iacute;nh vẫn sử dụng điểm t&iacute;n dụng của CIC như một chỉ số tham khảo quan trọng.

Chọn lọc kỹ c&agrave;ng

PGS.TS Nguyễn Hữu Hu&acirc;n, giảng vi&ecirc;n Đại học Kinh tế TP. HCM, đặt vấn đề về việc chọn lọc kỹ c&agrave;ng c&aacute;c c&ocirc;ng ty được ph&eacute;p thử nghiệm chấm điểm t&iacute;n dụng để tr&aacute;nh việc ra đời qu&aacute; nhiều c&aacute;c tổ chức xếp hạng t&iacute;n dụng, v&ocirc; t&igrave;nh tạo ra sự rối rắm về th&ocirc;ng tin tr&ecirc;n thị trường.

&ldquo;Cơ thế thử nghiệm phải đề cập r&otilde; r&agrave;ng c&aacute;c ti&ecirc;u ch&iacute; lựa chọn c&ocirc;ng ty hoạt động chấm điểm t&iacute;n dụng. Những tổ chức được chọn để tham gia v&agrave;o thị trường trong cơ chế thử nghiệm phải c&oacute; uy t&iacute;n, c&oacute; đủ khả năng để ho&agrave;n th&agrave;nh tr&aacute;ch nhiệm, đảm bảo những vấn đề về rủi ro đạo đức&rdquo;, TS Nguyễn Hữu Hu&acirc;n cho biết.

Tại thị trường Việt Nam, TS Ch&acirc;u Đ&igrave;nh Linh cho rằng tổ chức cung cấp dịch vụ chấm điểm t&iacute;n dụng thường được nhắc đến v&agrave; c&oacute; lịch sử, c&oacute; uy t&iacute;n l&agrave; CIC. C&aacute;c dịch vụ của CIC được sử dụng hầu hết ở c&aacute;c ng&acirc;n h&agrave;ng, c&ocirc;ng ty t&agrave;i ch&iacute;nh, kể cả c&ocirc;ng ty Fintech, do đ&oacute; thị phần gần như chiếm tuyệt đối. Ri&ecirc;ng c&aacute;c tổ chức t&iacute;n dụng l&agrave; ng&acirc;n h&agrave;ng cũng đ&atilde; ph&aacute;t triển hệ thống chấm điểm t&iacute;n dụng ri&ecirc;ng để phục vụ quyết định t&iacute;n dụng ch&iacute;nh x&aacute;c hơn v&agrave; ph&ugrave; hợp với đặc th&ugrave; ri&ecirc;ng của ng&agrave;nh.

TS Ch&acirc;u Đ&igrave;nh Linh đ&aacute;nh gi&aacute; hoạt động chấm điểm t&iacute;n dụng tại Việt Nam đang c&oacute; những bước ph&aacute;t triển trong phương ph&aacute;p, m&ocirc; h&igrave;nh v&agrave; sử dụng c&ocirc;ng nghệ như AI, dữ liệu lớn, nhưng để h&igrave;nh th&agrave;nh thị trường với nhiều c&ocirc;ng ty cung cấp dịch vụ chấm điểm t&iacute;n dụng th&igrave; c&ograve;n rất nhiều th&aacute;ch thức.

<a href="https://vietnamfinance.vn/mo-duong-cham-diem-tin-dung-d110122.html">Link gốc</a>

Theo TS Châu Đình Linh, Giảng viên Trường Đại học Ngân hàng TP. HCM, hoạt động chấm điểm tín dụng sẽ giúp giảm thiểu rủi ro vỡ nợ và hướng đến an toàn tín dụng.

Tài chính

Vietnam Finance

'Mở đường' chấm điểm tín dụng

Nguyễn Phạm Sỹ Hiệp

Học Tung Của chấm điểm. Nhưng Tung Của chấm điểm c&#244;ng d&#226;n c&#242;n VNeID như tr&#242; trẻ con, c&#243; t&#253; việc l&#224;m k xong th&#236; chấm c&#225;i j

Học Tung Của chấm điểm. Nhưng Tung Của chấm điểm công dân còn VNeID như trò trẻ con, có tý việc làm k xong thì chấm cái j