C&aacute;n c&acirc;n thương mại h&agrave;ng h&oacute;a tổng thể của Việt Nam tiếp tục ghi nhận thặng dư lớn trong ch&iacute;n th&aacute;ng đầu năm 2024, nhưng nếu x&eacute;t theo đối t&aacute;c thương mại, gi&aacute; trị nhập si&ecirc;u từ Trung Quốc đ&atilde; tăng vọt 70,1% l&ecirc;n đến 61,4 tỉ đ&ocirc; la Mỹ. Điều g&igrave; đ&atilde; g&acirc;y ra t&igrave;nh trạng n&agrave;y v&agrave; hệ quả c&oacute; thể l&agrave; g&igrave;?

<img src="https://static.fireant.vn/Upload/20241021/images/image(20).png" style="height:412px; width:600px" />

Bốc dỡ h&agrave;ng h&oacute;a xuất nhập khẩu tại cảng Đồng Nai. Ảnh: TTXVN

Mất c&acirc;n bằng

Sau khi đạt mức thặng dư kỷ lục 4,05 tỉ đ&ocirc; la Mỹ trong th&aacute;ng 8, c&aacute;n c&acirc;n thương mại h&agrave;ng h&oacute;a th&aacute;ng 9 tiếp tục ghi nhận xuất si&ecirc;u 2,29 tỉ đ&ocirc; la Mỹ, n&acirc;ng mức xuất si&ecirc;u lũy kế ch&iacute;n th&aacute;ng đầu năm nay l&ecirc;n 20,79 tỉ đ&ocirc; la Mỹ, theo b&aacute;o c&aacute;o của Tổng cục Thống k&ecirc; c&ocirc;ng bố gần đ&acirc;y. Tuy nhi&ecirc;n, mức xuất si&ecirc;u ch&iacute;n th&aacute;ng đầu năm nay vẫn thấp hơn mức xuất si&ecirc;u 22,1 tỉ đ&ocirc; la của c&ugrave;ng kỳ ch&iacute;n th&aacute;ng đầu năm 2023. Sự thu hẹp mức xuất si&ecirc;u đến từ việc tổng kim ngạch xuất khẩu h&agrave;ng h&oacute;a ch&iacute;n th&aacute;ng qua chỉ tăng 15,4% so với c&ugrave;ng kỳ năm trước, thấp hơn mức tăng 17,3% của nhập khẩu.

Ngo&agrave;i ra, trong khi khu vực c&oacute; vốn đầu tư nước ngo&agrave;i (kể cả dầu th&ocirc;) tiếp tục chứng kiến xuất si&ecirc;u tăng l&ecirc;n 38,17 tỉ đ&ocirc; la, khu vực kinh tế trong nước ngược lại vẫn đang ghi nhận nhập si&ecirc;u 17,38 tỉ đ&ocirc; la, tăng gần 7% so với c&ugrave;ng kỳ năm trước. Điều n&agrave;y cho thấy hoạt động thương mại của Việt Nam vẫn phụ thuộc rất lớn v&agrave;o nh&oacute;m doanh nghiệp c&oacute; vốn đầu tư nước ngo&agrave;i (FDI).

Đặc biệt, x&eacute;t theo ph&acirc;n kh&uacute;c thị trường, trong khi c&aacute;c thị trường xuất khẩu trọng điểm của Việt Nam đều ghi nhận tăng trưởng (như Mỹ - thị trường xuất khẩu lớn nhất của Việt Nam c&oacute; kim ngạch hai chiều ước đạt 89,4 tỉ đ&ocirc; la, n&acirc;ng gi&aacute; trị xuất si&ecirc;u của Việt Nam sang Mỹ trong ch&iacute;n th&aacute;ng đầu năm nay ước đạt 78,5 tỉ đ&ocirc; la, tăng 31% so với c&ugrave;ng kỳ năm trước; xuất si&ecirc;u sang EU ước đạt 25,9 tỉ đ&ocirc; la, tăng 20,8%; xuất si&ecirc;u sang Nhật Bản ước đạt 1,9 tỉ đ&ocirc; la, tăng 28,8%) th&igrave; ngược lại, Việt Nam chứng kiến nhập si&ecirc;u tăng mạnh từ c&aacute;c thị trường nhập khẩu lớn trong ch&iacute;n th&aacute;ng qua.

<img alt="" src="https://static.fireant.vn/Upload/20241021/images/16-1.jpg" style="height:298px; width:600px" />

Cụ thể, Trung Quốc - thị trường nhập khẩu lớn nhất của Việt Nam c&oacute; kim ngạch hai chiều ước đạt 105 tỉ đ&ocirc; la, khiến Việt Nam nhập si&ecirc;u từ Trung Quốc l&ecirc;n đến 61,4 tỉ đ&ocirc; la, tăng vọt 70,1%. Trong khi đ&oacute;, c&aacute;c thị trường kh&aacute;c d&ugrave; cũng tăng nhưng chỉ ở mức tương đối, như nhập si&ecirc;u từ H&agrave;n Quốc 22,6 tỉ đ&ocirc; la, tăng 9,2%; nhập si&ecirc;u từ ASEAN 6,2 tỉ đ&ocirc; la, tăng 9,3%.

Ch&ecirc;nh lệch giữa xuất si&ecirc;u sang Mỹ v&agrave; nhập si&ecirc;u từ Trung Quốc l&agrave; 17,1 tỉ đ&ocirc; la, nhưng cũng cần lưu &yacute; c&oacute; nhiều mặt h&agrave;ng nhập khẩu qua đường phi ch&iacute;nh thức từ nước l&aacute;ng giềng kh&ocirc;ng nằm trong con số thống k&ecirc;.

T&igrave;nh trạng nhập si&ecirc;u tăng vọt từ Trung Quốc l&agrave; diễn biến đ&aacute;ng lo ngại, cho thấy bức tranh thương mại h&agrave;ng h&oacute;a của Việt Nam đang c&oacute; sự mất c&acirc;n bằng rất lớn giữa c&aacute;c đối t&aacute;c thương mại ch&iacute;nh.

Giai đoạn n&agrave;y năm 2023, cả tổng kim ngạch xuất khẩu lẫn nhập khẩu đều suy giảm, theo đ&oacute; xuất si&ecirc;u sang Mỹ ch&iacute;n th&aacute;ng đầu năm 2023 ước đạt 60,7 tỉ đ&ocirc; la, giảm 18% so với c&ugrave;ng kỳ năm trước, trong khi nhập si&ecirc;u từ Trung Quốc 36,9 tỉ đ&ocirc; la, giảm đến 26,6%. Ch&ecirc;nh lệch giữa xuất si&ecirc;u sang Mỹ v&agrave; nhập si&ecirc;u từ Trung Quốc khi đ&oacute; l&ecirc;n đến 23,8 tỉ đ&ocirc; la, cao hơn 39% so với con số ch&iacute;n th&aacute;ng đầu năm nay.

T&igrave;nh trạng nhập si&ecirc;u tăng vọt từ Trung Quốc l&agrave; diễn biến đ&aacute;ng lo ngại, cho thấy bức tranh thương mại h&agrave;ng h&oacute;a của Việt Nam đang c&oacute; sự mất c&acirc;n bằng rất lớn giữa c&aacute;c đối t&aacute;c thương mại ch&iacute;nh.

Hệ lụy kh&oacute; lường

Thật ra kh&ocirc;ng chỉ Việt Nam m&agrave; nhiều nước kh&aacute;c cũng đang phải đối mặt với t&igrave;nh trạng h&agrave;ng h&oacute;a gi&aacute; rẻ từ Trung Quốc nhập v&agrave;o ồ ạt, khi nền kinh tế số 2 thế giới n&agrave;y đang trong giai đoạn dư thừa c&ocirc;ng suất v&agrave; phải t&igrave;m c&aacute;ch xuất sang c&aacute;c nước kh&aacute;c. Giới kinh tế thời gian qua li&ecirc;n tục b&agrave;y tỏ lo ngại rằng t&igrave;nh trạng sản xuất dư thừa h&agrave;ng h&oacute;a gi&aacute; thấp của Trung Quốc g&acirc;y t&aacute;c động ti&ecirc;u cực đến nền kinh tế to&agrave;n cầu.

Trung Quốc, sau ba năm phải ph&ograve;ng, chống đại dịch Covid-19 nghi&ecirc;m ngặt v&agrave; khắt khe, năm 2023 đ&atilde; chứng kiến c&aacute;c ch&iacute;nh s&aacute;ch n&agrave;y dần được nới lỏng v&agrave; sau đ&oacute; mở cửa ho&agrave;n to&agrave;n. C&aacute;c hoạt động sản xuất đ&atilde; được nhiều doanh nghiệp nước n&agrave;y th&uacute;c đẩy mở rộng v&agrave; tăng trưởng mạnh mẽ, để b&ugrave; đắp cho giai đoạn tr&igrave; trệ trước đ&oacute;. C&ugrave;ng với nhiều giải ph&aacute;p k&iacute;ch cầu v&agrave; tạo động lực mới, c&aacute;c doanh nghiệp Trung Quốc c&agrave;ng c&oacute; điều kiện để đẩy mạnh đầu tư v&agrave; mở rộng c&aacute;c hoạt động sản xuất kinh doanh.

Với xu hướng thương mại điện tử ng&agrave;y c&agrave;ng phổ biến, h&agrave;ng gi&aacute; rẻ từ Trung Quốc c&agrave;ng c&oacute; nhiều cơ hội v&agrave; điều kiện thuận lợi để đến tay người ti&ecirc;u d&ugrave;ng ở khắp mọi nơi. C&aacute;c nền tảng thương mại điện tử của Trung Quốc, từ Lazada, TikTok Shop, Taobao, Alibaba đến Temu&hellip; lần lượt đổ bộ v&agrave;o nhiều quốc gia n&oacute;i chung v&agrave; Việt Nam n&oacute;i ri&ecirc;ng, tạo ra cuộc cạnh tranh quyết liệt giữa h&agrave;ng Trung Quốc v&agrave; h&agrave;ng của c&aacute;c doanh nghiệp bản địa.

Hệ quả l&agrave; nhiều doanh nghiệp bản địa của c&aacute;c nước đang bị đe dọa trực tiếp, trong khi giới ph&acirc;n t&iacute;ch cũng cho rằng t&igrave;nh trạng dư thừa c&ocirc;ng suất ở Trung Quốc c&oacute; thể dẫn tới mất c&acirc;n đối v&agrave; g&acirc;y gi&aacute;n đoạn chuỗi cung ứng to&agrave;n cầu, thậm ch&iacute; dẫn tới những cuộc chiến tranh thương mại mới. Từ ng&agrave;y 27-9-2024, Mỹ đ&atilde; tăng thuế l&ecirc;n 100% đối với xe điện, 50% đối với pin mặt trời v&agrave; 25% đối với pin xe điện, th&eacute;p, nh&ocirc;m, khẩu trang v&agrave; một số sản phẩm kh&aacute;c của Trung Quốc. Nhiều mặt h&agrave;ng kh&aacute;c cũng sẽ bị tăng thuế trong hai năm tới. Đ&acirc;y l&agrave; biện ph&aacute;p tiếp theo trong cuộc chiến thương mại m&agrave; Mỹ đ&atilde; ph&aacute;t động từ năm 2018 đến nay.

Trong khi đ&oacute;, để đối ph&oacute; với h&agrave;ng h&oacute;a từ Trung Quốc th&acirc;m nhập qua c&aacute;c nền tảng thương mại điện tử, nhiều nước trong khu vực đ&atilde; t&igrave;m c&aacute;ch lập ra h&agrave;ng r&agrave;o ngăn cản hoặc hạn chế bằng c&aacute;c sắc thuế. Từ th&aacute;ng 5 năm nay, Th&aacute;i Lan &aacute;p dụng thuế gi&aacute; trị gia tăng (VAT) 7% đối với h&agrave;ng h&oacute;a nhập khẩu c&oacute; gi&aacute; trị dưới 1.500 baht. Trước đ&oacute;, từ th&aacute;ng 1 năm nay, Malaysia đ&atilde; &aacute;p dụng thuế b&aacute;n h&agrave;ng 10% đối với h&agrave;ng h&oacute;a nhập khẩu được mua trực tuyến với gi&aacute; dưới 500 ringgit. Indonesia cũng c&oacute; kế hoạch &aacute;p thuế nhập khẩu l&ecirc;n tới 200% đối với nhiều loại h&agrave;ng h&oacute;a trang phục v&agrave; đồ điện tử để hạn chế h&agrave;ng nhập khẩu gi&aacute; rẻ từ Trung Quốc.

Với Việt Nam, t&igrave;nh trạng nhập si&ecirc;u từ Trung Quốc tăng vọt c&oacute; thể c&ograve;n l&agrave; hệ quả của xu hướng dịch chuyển d&ograve;ng vốn đầu tư v&agrave; c&aacute;c cơ sở sản xuất từ Trung Quốc sang trong những năm gần đ&acirc;y, sau khi Mỹ &aacute;p thuế đối với h&agrave;ng Trung Quốc. Theo đ&oacute;, kh&ocirc;ng loại trừ khả năng nhiều doanh nghiệp Trung Quốc đang tận dụng Việt Nam như l&agrave; quốc gia trung chuyển để xuất khẩu h&agrave;ng h&oacute;a sang Mỹ nhằm l&aacute;ch c&aacute;c h&agrave;ng r&agrave;o thuế quan thương mại m&agrave; Mỹ đ&atilde; dựng l&ecirc;n đối với h&agrave;ng h&oacute;a từ Trung Quốc.

Đ&acirc;y l&agrave; vấn đề lo ngại lớn nhất, v&igrave; nếu t&igrave;nh trạng n&agrave;y k&eacute;o d&agrave;i, c&aacute;n c&acirc;n thương mại giữa Việt Nam với hai nền kinh tế lớn nhất thế giới n&agrave;y sẽ ng&agrave;y c&agrave;ng trở n&ecirc;n mất c&acirc;n bằng. Khi đ&oacute;, một hệ lụy tiềm ẩn l&agrave; Việt Nam c&oacute; thể rơi v&agrave;o tầm ngắm &aacute;p thuế từ ph&iacute;a Mỹ, đặc biệt trong trường hợp &ocirc;ng Donald Trump - người c&oacute; khuynh hướng đ&aacute;nh thuế v&agrave;o những quốc gia m&agrave; Mỹ chịu th&acirc;m hụt thương mại lớn, đắc cử tổng thống trong kỳ bầu cử sắp diễn ra.

<a href="https://thesaigontimes.vn/khi-cang-xuat-sieu-thi-cang-nhap-sieu/">Tuệ Nhi&ecirc;n-Link gốc</a>

Cán cân thương mại hàng hóa tổng thể của Việt Nam tiếp tục ghi nhận thặng dư lớn trong chín tháng đầu năm 2024, nhưng nếu xét theo đối tác thương mại, giá trị nhập siêu từ Trung Quốc đã tăng vọt 70,1% lên đến 61,4 tỉ đô la Mỹ. Điều gì đã gây ra tình trạng này và hệ quả có thể là gì?

Kinh tế

Saigon Times

Khi càng xuất siêu thì càng nhập siêu

Trần Ngọc Thảo

D&#249; xuất hay nhập si&#234;u th&#236; h&#227;ng t&#224;u vẫn c&#243; ăn cả.

Dù xuất hay nhập siêu thì hãng tàu vẫn có ăn cả.

Uống Trà Đi

Xuất h&#224;ng xịn mua h&#224;ng rẻ tq x&#224;i&#128514;&#128514;

Xuất hàng xịn mua hàng rẻ tq xài😂😂