Ng&agrave;y 14/11, tại th&agrave;nh phố Ch&acirc;u Đốc, Hội Khoa học Lịch sử Việt Nam phối hợp với UBND tỉnh An Giang tổ chức Hội thảo khoa học cấp quốc gia &ldquo;200 năm k&ecirc;nh Vĩnh Tế - Gi&aacute; trị lịch sử v&agrave; tầm nh&igrave;n tương lai&rdquo; nhằm l&agrave;m r&otilde; luận cứ khoa học v&agrave; &yacute; nghĩa lịch sử, qua đ&oacute; đề xuất giải ph&aacute;p ph&aacute;t huy gi&aacute; trị chiến lược của k&ecirc;nh Vĩnh Tế trong thời kỳ ph&aacute;t triển v&agrave; hội nhập.

<img alt="" src="https://static.fireant.vn/Upload/20241115/images/an-giang-141124.jpeg" style="height:371px; width:555px" />

&Ocirc;ng L&ecirc; Hồng Quang, Ủy vi&ecirc;n Trung ương Đảng, B&iacute; thư Tỉnh ủy An Giang, ph&aacute;t biểu khai mạc Hội thảo.&nbsp;

Hội thảo thu h&uacute;t sự tham gia của đ&ocirc;ng đảo nh&agrave; khoa học, nghi&ecirc;n cứu, nh&agrave; quản l&yacute; đến từ c&aacute;c viện, trung t&acirc;m nghi&ecirc;n cứu, trường đại học, cơ quan Trung ương v&agrave; c&aacute;c địa phương trong, ngo&agrave;i tỉnh.

Để khai th&aacute;c hiệu quả tiềm năng của k&ecirc;nh Vĩnh Tế, tại hội thảo, nhiều chuy&ecirc;n gia cho rằng An Giang cần thực hiện đồng bộ c&aacute;c giải ph&aacute;p mang t&iacute;nh cấp b&aacute;ch, như: Đầu tư n&acirc;ng cấp hệ thống thủy lợi tr&ecirc;n trục ch&iacute;nh l&agrave; k&ecirc;nh Vĩnh Tế để tạo thuận lợi cho thương mại; x&acirc;y dựng th&ecirc;m những hồ lớn để dự trữ nước ngọt cho to&agrave;n v&ugrave;ng nhằm đảm bảo an ninh nguồn nước cho c&aacute;c tỉnh trong v&ugrave;ng; mở rộng hệ thống giao th&ocirc;ng đường bộ gắn với đường thủy ở hai b&ecirc;n bờ k&ecirc;nh để kết nối với c&aacute;c cửa khẩu tạo điều kiện kết nối giao th&ocirc;ng, thương mại xuy&ecirc;n bi&ecirc;n giới.

C&ocirc;ng tr&igrave;nh đ&agrave;o k&ecirc;nh Vĩnh Tế k&eacute;o d&agrave;i suốt 5 năm (1819 - 1824) l&agrave; c&ocirc;ng tr&igrave;nh quy m&ocirc; nhất thời bấy giờ, với chiều d&agrave;i 91km, rộng 30m, s&acirc;u 2,55m, được thi c&ocirc;ng bằng sức người. K&ecirc;nh Vĩnh Tế bắt đầu từ bờ T&acirc;y s&ocirc;ng Ch&acirc;u Đốc chạy thẳng tắp, nối với s&ocirc;ng Giang Th&agrave;nh (tỉnh Ki&ecirc;n Giang) rồi đổ ra Biển T&acirc;y. K&ecirc;nh c&oacute; vị tr&iacute; đặc biệt quan trọng trong việc trị thủy, th&aacute;o chua, rửa ph&egrave;n, giao thương v&agrave; quốc ph&ograve;ng - an ninh.

<img alt="" src="https://static.fireant.vn/Upload/20241115/images/an-giang2-141124.jpeg" style="height:370px; width:555px" />

Tiến sĩ Ng&ocirc; Quang L&aacute;ng, Ph&oacute; Chủ tịch Thường trực Hội Khoa học lịch sử tỉnh An Giang, ph&aacute;t biểu đề dẫn Hội thảo.&nbsp;

Qua 2 thế kỷ, k&ecirc;nh Vĩnh Tế lu&ocirc;n giữ vai tr&ograve; đặc biệt quan trọng tr&ecirc;n nhiều phương diện, l&agrave; tuyến giao th&ocirc;ng huyết mạch, kết nối c&aacute;c v&ugrave;ng; tạo điều kiện thuận lợi cho vận chuyển, giao thương h&agrave;ng h&oacute;a. Song song đ&oacute;, k&ecirc;nh c&ograve;n l&agrave; nơi cung cấp nước ngọt, ph&ugrave; sa cho ruộng đồng cả v&ugrave;ng Tứ gi&aacute;c Long Xuy&ecirc;n; đ&oacute;ng vai tr&ograve; như một tuyến ph&ograve;ng thủ tự nhi&ecirc;n vững chắc để bảo vệ bi&ecirc;n giới T&acirc;y Nam của Tổ quốc. K&ecirc;nh Vĩnh Tế đ&atilde; minh chứng cho nhiều chiến t&iacute;ch của tiền nh&acirc;n, nu&ocirc;i dưỡng biết bao đời cư d&acirc;n v&ugrave;ng bi&ecirc;n viễn v&agrave; khẳng định mạnh mẽ chủ quyền quốc gia, d&acirc;n tộc Việt Nam.

Tiến sĩ Ng&ocirc; Quang L&aacute;ng, Ph&oacute; Chủ tịch Thường trực Hội khoa học Lịch sử An Giang đ&aacute;nh gi&aacute;: Qua 200 năm, k&ecirc;nh Vĩnh Tế lu&ocirc;n l&agrave; một biểu tượng h&agrave;o h&ugrave;ng ở Đồng bằng s&ocirc;ng Cửu Long về một thời mở đất, lập l&agrave;ng gắn liền với bao c&ocirc;ng lao, xương m&aacute;u của cha &ocirc;ng trong sự nghiệp giữ đất, bảo vệ chủ quyền miền bi&ecirc;n viễn T&acirc;y Nam Tổ quốc.

Đ&aacute;nh gi&aacute; về tầm quan trọng của k&ecirc;nh Vĩnh Tế, Tiến sĩ Ng&ocirc; Quang L&aacute;ng khẳng định: Trong d&ograve;ng chảy 200 năm, k&ecirc;nh Vĩnh Tế đ&atilde; chứng kiến, ghi nhận nhiều sự kiện lịch sử. Từ việc đưa d&ograve;ng nước ngọt Hậu Giang chảy ra biển T&acirc;y tạo n&ecirc;n những c&aacute;nh đồng ph&igrave; nhi&ecirc;u cho c&aacute;c l&agrave;ng mạc, đ&ocirc; thị tr&ugrave; ph&uacute;, cho đến những chiến c&ocirc;ng hiển h&aacute;ch, những hy sinh mất m&aacute;t, đau thương... qua c&aacute;c cuộc chiến tranh bảo vệ bi&ecirc;n giới T&acirc;y Nam của Tổ quốc&rdquo;.

<img alt="" src="https://static.fireant.vn/Upload/20241115/images/an-giang3-141124.jpeg" style="height:296px; width:555px" />

L&atilde;nh đạo Hội Khoa học lịch sử Việt Nam v&agrave; UBND tỉnh An Giang chủ tr&igrave; Hội thảo.&nbsp;

B&iacute; thư Tỉnh ủy An Giang L&ecirc; Hồng Quang, khẳng định: K&ecirc;nh đ&agrave;o Vĩnh Tế l&agrave; minh chứng cho sự s&aacute;ng suốt, t&agrave;i t&igrave;nh của c&aacute;c bậc tiền nh&acirc;n trong chinh phục thi&ecirc;n nhi&ecirc;n, thể hiện tầm nh&igrave;n chiến lược trong việc khẳng định chủ quyền l&atilde;nh thổ, khai khẩn v&ugrave;ng đất phương Nam. D&ograve;ng k&ecirc;nh cũng g&oacute;p phần quan trọng trong việc th&uacute;c đẩy, ph&aacute;t triển kinh tế v&ugrave;ng Tứ gi&aacute;c Long Xuy&ecirc;n, củng cố sức mạnh quốc ph&ograve;ng v&ugrave;ng bi&ecirc;n giới T&acirc;y Nam của Tổ quốc...

Tại hội thảo, c&aacute;c chuy&ecirc;n gia, nh&agrave; khoa học đ&aacute;nh gi&aacute;, d&ograve;ng k&ecirc;nh Vĩnh Tế l&agrave; c&ocirc;ng tr&igrave;nh lịch sử vĩ đại ở Đồng bằng s&ocirc;ng Cửu Long đầu thế kỷ XIX, l&agrave; niềm tự h&agrave;o của triều Nguyễn. Trải qua hai thế kỷ, k&ecirc;nh Vĩnh Tế lu&ocirc;n giữ vai tr&ograve; đặc biệt quan trọng; l&agrave; tuyến giao th&ocirc;ng huyết mạch, kết nối c&aacute;c v&ugrave;ng, tạo điều kiện thuận lợi cho vận chuyển h&agrave;ng h&oacute;a; cung cấp nước ngọt ph&ugrave; sa cho ruộng đồng v&ugrave;ng Tứ gi&aacute;c Long Xuy&ecirc;n v&agrave; to&agrave;n bộ diện t&iacute;ch tiếp gi&aacute;p Campuchia. Đặc biệt, k&ecirc;nh Vĩnh Tế c&ograve;n đ&oacute;ng vai tr&ograve; như một tuyến ph&ograve;ng thủ tự nhi&ecirc;n vững chắc để bảo vệ bi&ecirc;n giới T&acirc;y Nam của Tổ quốc.

Ph&oacute; Gi&aacute;o sư, Tiến sĩ Nguyễn Văn Nhật, Ph&oacute; Tổng thư k&yacute; Hội Khoa học Lịch sử Việt Nam đ&aacute;nh gi&aacute;, d&ograve;ng k&ecirc;nh Vĩnh Tế đ&atilde; đem lại nhiều lợi &iacute;ch cho quốc gia, d&acirc;n tộc m&agrave; trước hết l&agrave; lợi &iacute;ch với cộng đồng cư d&acirc;n Nam Bộ. Lợi &iacute;ch đ&oacute; được nh&igrave;n nhận tr&ecirc;n nhiều phương diện như: An ninh - quốc ph&ograve;ng, bảo vệ chủ quyền l&atilde;nh thổ; th&uacute;c đẩy nhanh ch&oacute;ng qu&aacute; tr&igrave;nh khẩn hoang, lập l&agrave;ng, mở rộng địa b&agrave;n cư tr&uacute;, canh t&aacute;c, ho&agrave;n thiện qu&aacute; tr&igrave;nh định h&igrave;nh l&atilde;nh thổ quốc gia. Với gi&aacute; trị to lớn về kinh tế v&agrave; vai tr&ograve; chiến lược quan trọng về mặt quốc ph&ograve;ng, năm 1836, vua Minh Mạng (thứ 17) cho chạm h&igrave;nh tượng k&ecirc;nh Vĩnh Tế v&agrave;o Cao đỉnh, l&agrave; một đỉnh đồng lớn nhất trong Cửu đỉnh, thờ vua Gia Long đặt trước s&acirc;n Thế miếu Đại nội Huế.

<img alt="" src="https://static.fireant.vn/Upload/20241115/images/an-giang1-141124.jpeg" style="height:331px; width:555px" />

Một g&oacute;c k&ecirc;nh Vĩnh Tế nh&igrave;n từ th&agrave;nh phố Ch&acirc;u Đốc, tỉnh An Giang.&nbsp;

Th&aacute;ng 7/1996, nhận thấy r&otilde; vai tr&ograve; quan trọng của k&ecirc;nh Vĩnh Tế, Thủ tướng V&otilde; Văn Kiệt quyết định đ&agrave;o tuyến k&ecirc;nh T5 (nay l&agrave; k&ecirc;nh V&otilde; Văn Kiệt) với chiều d&agrave;i 36,7 km, đưa nước ngọt từ &quot;k&ecirc;nh mẹ&quot; Vĩnh Tế xuy&ecirc;n qua v&ugrave;ng Tứ gi&aacute;c Long Xuy&ecirc;n ra tới biển T&acirc;y. Nhờ tuyến k&ecirc;nh n&agrave;y, chương tr&igrave;nh khai th&aacute;c v&ugrave;ng Tứ gi&aacute;c Long Xuy&ecirc;n sau 10 năm (1989 - 1999) th&agrave;nh c&ocirc;ng, g&oacute;p phần quan trọng đưa sản lượng l&uacute;a của An Giang đứng top đầu của cả nước.

Sau 200 năm h&igrave;nh th&agrave;nh, k&ecirc;nh Vĩnh Tế vẫn đều đặn đưa ph&ugrave; sa bồi đắp cho vựa l&uacute;a từ Ch&acirc;u Đốc, Tịnh Bi&ecirc;n (An Giang) đến Giang Th&agrave;nh (Ki&ecirc;n Giang). Đ&acirc;y l&agrave; tuyến đường thủy huyết mạch giao thương h&agrave;ng h&oacute;a từ th&agrave;nh phố Ch&acirc;u Đốc (An Giang) đến th&agrave;nh phố H&agrave; Ti&ecirc;n (Ki&ecirc;n Giang), tạo n&ecirc;n những đ&ocirc; thị sầm uất, những v&ugrave;ng n&ocirc;ng th&ocirc;n sung t&uacute;c, trải dọc d&agrave;i bi&ecirc;n giới T&acirc;y Nam Tổ quốc...

Tin, ảnh: Thanh Sang (TTXVN)

<a href="https://baotintuc.vn/kinh-te/kenh-vinh-te-thuc-day-phat-trien-kinh-te-vung-tu-giac-long-xuyen-20241114155229503.htm">Link gốc</a>

Ngày 14/11, tại thành phố Châu Đốc, Hội Khoa học Lịch sử Việt Nam phối hợp với UBND tỉnh An Giang tổ chức Hội thảo khoa học cấp quốc gia “200 năm kênh Vĩnh Tế - Giá trị lịch sử và tầm nhìn tương lai” nhằm làm rõ luận cứ khoa học và ý nghĩa lịch sử, qua đó đề xuất giải pháp phát huy giá trị chiến lược của kênh Vĩnh Tế trong thời kỳ phát triển và hội nhập.
