Chủ tịch Lê Viết Hải từ nhiệm trong bối cảnh Xây dựng Hoà Bình (HBC) đang ở thế khó nhất trong 35 năm hoạt động với dòng tiền xấu đi, kết quả kinh doanh bết bát, cổ phiếu bị hạn chế giao dịch.

Tranh đấu quyết liệt giữ ghế Chủ tịch để rồi “dứt áo ra đi”?

Ông Lê Viết Hải, Chủ tịch HĐQT Hoà Bình

Ngày 19/5, HĐQT Tập đoàn Xây dựng Hòa Bình (HoSE: HBC) vừa có loạt quyết định thay đổi nhân sự. Theo đó, HĐQT quyết định miễn nhiệm vị trí Chủ tịch và Thành viên HĐQT của ông Lê Viết Hải kể từ ngày 1/6 theo đơn từ nhiệm.

Đồng thời, HĐQT miễn nhiệm chức Thành viên HĐQT đối với ông David Martin Ruiz theo đơn từ nhiệm; miễn nhiệm chức Phó Tổng giám đốc của ông Trương Quang Nhật theo nguyện vọng; miễn nhiệm chức vụ Kế toán trưởng đối với ông Phạm Quốc Thắng kể từ ngày 31/5.

Thay vào đó, HBC bổ nhiệm ông Lê Văn Nam (1976) giữ chức Tổng giám đốc kể từ ngày 1/6. Ông Nam cũng được cử là người đại diện phần vốn góp của HBC tại CTCP Nhà Hòa Bình. Ngoài ra, HBC cũng bổ nhiệm ông Nguyễn Khánh Hoàng giữ chức Phó Tổng giám đốc kể tức ngày 1/6.

Trước đó, hồi cuối tháng 2, ông Nguyễn Công Phú và ông Albert Antoine cũng đã nộp đơn xin rút khỏi HĐQT của HBC. Đơn xin từ nhiệm thành viên HĐQT sẽ được xem xét thông qua tại Đại hội đồng cổ đông thường niên năm 2023.

Cũng trong tháng 3, HĐQT HBC đã quyết định miễn nhiệm chức Phó Tổng giám đốc đối với ông Dương Đình Thanh và Lê Quốc Duy.

Ông Lê Quốc Duy là 1 trong 4 người (ông Nguyễn Công Phú, ông Dương Văn Hùng, ông Albert Antoine) không ủng hộ việc ông Lê Viết Hải tiếp tục làm Chủ tịch HĐQT HBC.

Đáng chú ý, hồi động thái từ nhiệm của loạt lãnh đạo diễn ra ngay sau khi cuộc chiến nội bộ “giành” chức Chủ tịch Hoà Bình đi tới hồi kết.

Ông Nguyễn Công Phú và ông Dương Văn Hùng

Xung đột ghế Chủ tịch HĐQT Xây dựng Hòa Bình bắt nguồn từ cuối năm 2022, khi HĐQT phát hiện hàng loạt sai phạm về tài chính – dòng tiền của doanh nghiệp, theo ông Nguyễn Công Phú và ông Dương Văn Hùng. Ông Dương Văn Hùng bộc bạch: “Mọi sự nghi ngại về hoạt động của Tập đoàn chỉ diễn ra trong thời gian gần đây khi Tập đoàn bơm tiền cho các công ty con dễ dàng.

Các khoản vay 565 tỷ, 162 tỷ và hiện nay lên tới 1.000 tỷ đồng từ các công ty con chưa thấy quay trở về; riêng khoản vay 162 tỷ đồng cho công ty con (do con trai lớn anh Hải điều hành) vào tháng 10/2022 cũng chẳng biết nó đi đâu về đâu.

Ngoài ra, Kế toán trưởng, thủ quỹ cũng đều là những người thân quen, người nhà, điều này rõ ràng là không minh bạch.”

“Khi tổ công tác HĐQT kiểm toán lại các hoạt động kinh doanh và tình hình tài chính công ty mẹ và công ty con do con trai lớn của anh Hải làm Tổng Giám đốc, đã không nhận được sự hợp tác, thậm chí họ còn làm khó dễ ”.

Theo ông Nguyễn Công Phú, tính tới tháng 10/2022, các tài khoản của Hòa Bình chỉ còn 23 tỷ đồng khả dụng. Một công ty một năm làm khoảng 15.000 tỷ đồng, mà chỉ còn 23 tỷ khả dụng là một chuyện kinh khủng. Sau đó, công ty đã bắt đầu nợ lương nhân viên và nhà thầu phụ đến biểu tình ở công ty để đòi nợ.

Theo ông Hùng, nhận thấy vấn đề vô cùng nghiêm trọng HĐQT dự tính miễn nhiệm Chủ tịch HĐQT đối với ông Lê Viết Hải nhưng ông Hải không chịu. Sau nhiều cuộc họp, HĐQT thống nhất thành lập ra Hội đồng Sáng lập để vinh danh người sáng lập và tận dụng những kinh nghiệm của ông Hải. Vậy nên, mới có việc ông Hải chấp nhận từ nhiệm Chủ tịch và đồng ý để ông Phú lên làm Chủ tịch như Nghị quyết 50 và Nghị quyết 51.

Tuy nhiên, khi được hỏi về những bằng chứng để chứng minh các con số kể trên là sự thật, thì ông Phú và ông Hùng cho biết ‘hiện tại chưa thể chia sẻ”.

Ông Lê Viết Hải và ông Dương Công Phú

Ngay sau buổi họp báo của 2 thành viên HĐQT, ông Lê Viết Hải đã ký văn bản thông cáo báo chí HBC với nội dung động cơ thật sự của các thành viên HĐQT trên là giành quyền kiểm soát công ty để dễ bề thao túng với mục đích trục lợi cá nhân và không loại trừ động cơ là tạo điều kiện cho các thế lực bên ngoài thâu tóm Hòa Bình.

Hồi cuối năm 2022, ông Lê Viết Hải đã nộp đơn từ nhiệm vị trí Chủ tịch HBC. Tuy nhiên, nhận thấy việc thay đổi nhân sự cho vị trí Chủ tịch HĐQT có thể dẫn đến không đảm bảo thông suốt mọi hoạt động của Công ty tại thời điểm cận Tết Nguyên đán 2023, HBC đã hoãn thi hành các nghị quyết liên quan đến “chiếc ghế” chủ tịch.

Đến ngày 19/1/2023, Quyết định của Cục trưởng Cục thi hành án dân sự TP HCM về việc tạm dừng thi hành các Nghị quyết số 50, 51 và 53 năm 2022 của HĐQT Hòa Bình chính thức đặt dấu chấm hết cho cuộc chiến nội bộ tại HBC. Theo đó, ông Lê Viết Hải tiếp tục làm Chủ tịch HĐQT hợp pháp của Hòa Bình.

Hậu chiến tranh nội bộ, Hoà Bình (HBC) còn lại gì?

Cuộc tranh chấp quyền lực diễn ra khiến cho nhà đầu tư thấy một số “góc khuất” được hé lộ tại Xây dựng Hòa Bình liên quan đến các thông tin “nội bộ” từ phía ông Nguyễn Công Phú. Một trong số những thông tin khiến nhiều nhà đầu tư, những người quan tâm chú ý là việc một Thành Viên HĐQT độc lập – ông Dương Văn Hùng – hé lộ về việc Xây dựng Hoà Bình cấp những khoản đầu tư “chưa trở về” cho các công ty con do con trai ông Lê Viết Hải điều hành, và những khoản tạm ứng cho các cá nhân…

Báo cáo tài chính quý 4/2022 của Hòa Bình ghi nhận tổng chi phí quản lý doanh nghiệp trong quý 496 tỷ đồng, tăng 230% so với cùng kỳ, trong đó 358 tỷ đồng là trích lập dự phòng nợ phải thu khó đòi (tăng 335 tỷ đồng so với cùng kỳ), nâng tổng trích lập dự phòng phải thu ngắn hạn khó đòi đến 31/12/2022 lên 774 tỷ đồng (tăng 405 tỷ đồng so với đầu năm).

Trích lập dự phòng nợ phải thu khó đòi hàng trăm tỷ đồng, nhưng báo cáo Xây dựng Hòa Bình không giải trình trích lập cụ thể cho khoản phải thu nào. Bên cạnh đó, khoản tiền ứng hàng trăm, thậm chí phát sinh hơn 800 tỷ đồng trong quý 2/2022 cũng không ghi cụ thể cho ai ứng và ứng với mục đích gì.

Những con số cụ thể trên báo cáo tài chính quý 4/2022 và quý 1/2022 cho thấy dòng tiền ngày càng xấu đi, kết quả kinh doanh bết bát là minh chứng cho việc HBC thật sự đang gặp phải nhiều vấn đề về tài chính.

Đơn vị: Tỷ đồng

Quý 4/2022, HBC lỗ sau thuế đến 1.200 tỷ đồng khiến lợi nhuận cả năm ở mức âm 1.140 tỷ đồng - số lỗ kỷ lục từ khi công ty đưa cổ phiếu lên niêm yết trên sàn chứng khoán. Đáng chú ý, cho đến nay, báo cáo tài chính kiểm toán 2022 của Hoà Bình vẫn chưa được công bố kéo theo hậu quả là cổ phiếu HBC tới đây sẽ chỉ được giao dịch phiên chiều.

Hoạt động kinh doanh quý 1/2022 của HBC tiếp tục kém khả quan với doanh thuần giảm 60% xuống còn 1.194 tỷ đồng. Kinh doanh dưới giá vốn khiến lợi nhuận gộp của tập đoàn âm 203 tỷ đồng trong khi quý 1/2022 có lãi 198 tỷ.

Trong kỳ, doanh thu tài chính giảm mạnh 96% từ hơn 56 tỷ về mức 2,5 tỷ trong khi chi phí lãi gia tăng. Kết quả, HBC lỗ sau thuế 444 tỷ đồng, nâng mức lỗ luỹ kế lên 1.137 tỷ.

Tại ngày 31/3/2023, khoản tiền, tương đương tiền và tiền gửi có kỳ hạn của công ty giảm 54% so với đầu năm về còn 247 tỷ đồng. Vay nợ ở mức 5.528 tỷ đồng, gấp gần 1,9 lần vốn sở hữu, bao gồm 4.755 tỷ vay ngắn hạn và chủ yếu từ ngân hàng.

Cuối tháng 3/2023, ông Lê Viết Hải, Chủ tịch HĐQT HBC đã chia sẻ "Đây là lần đầu tiên trong suốt 35 năm, HBC đang phải đối mặt với muôn vàn khó khăn làm ảnh hưởng hoạt động của doanh nghiệp nặng nề như thế”.

Lan Phương