Trong bối cảnh &ocirc; nhiễm nhựa đang trở th&agrave;nh một trong những th&aacute;ch thức m&ocirc;i trường lớn nhất m&agrave; c&aacute;c quốc gia tr&ecirc;n to&agrave;n cầu phải đối mặt, H&agrave; Nội đ&atilde; c&oacute; một bước đi mang t&iacute;nh lịch sử, thể hiện quyết t&acirc;m ch&iacute;nh trị mạnh mẽ v&agrave; tầm nh&igrave;n chiến lược d&agrave;i hạn. Hội đồng Nh&acirc;n d&acirc;n Th&agrave;nh phố kh&oacute;a XVI đ&atilde; th&ocirc;ng qua Nghị quyết quy định c&aacute;c biện ph&aacute;p giảm ph&aacute;t thải nhựa tr&ecirc;n địa b&agrave;n. Đ&acirc;y kh&ocirc;ng chỉ l&agrave; một văn bản ph&aacute;p l&yacute; m&agrave; c&ograve;n l&agrave; một lời cam kết, một lộ tr&igrave;nh chi tiết v&agrave; to&agrave;n diện nhằm tăng cường quản l&yacute;, giảm thiểu &ocirc; nhiễm v&agrave; th&uacute;c đẩy Thủ đ&ocirc; ph&aacute;t triển theo hướng một th&agrave;nh phố xanh, văn minh v&agrave; bền vững trong tương lai.

Hơn 1.400 tấn chất thải nhựa mỗi ng&agrave;y

Thực trạng &ocirc; nhiễm nhựa tại H&agrave; Nội đ&atilde; đến mức b&aacute;o động, đ&ograve;i hỏi những h&agrave;nh động quyết liệt. Theo số liệu từ UBND TP H&agrave; Nội, mỗi ng&agrave;y Th&agrave;nh phố ph&aacute;t sinh hơn 1.400 tấn chất thải nhựa. Điều đ&aacute;ng lo ngại hơn l&agrave; trong con số khổng lồ đ&oacute;, c&oacute; tới hơn 60% l&agrave; chất thải nhựa sử dụng một lần v&agrave; t&uacute;i ni-l&ocirc;ng kh&oacute; ph&acirc;n hủy, những sản phẩm c&oacute; v&ograve;ng đời cực ngắn nhưng lại tồn tại h&agrave;ng trăm năm trong m&ocirc;i trường. Một b&aacute;o c&aacute;o của Viện Chiến lược, Ch&iacute;nh s&aacute;ch T&agrave;i nguy&ecirc;n v&agrave; M&ocirc;i trường thực hiện năm 2021 đ&atilde; vẽ n&ecirc;n một bức tranh đ&aacute;ng suy ngẫm về th&oacute;i quen ti&ecirc;u d&ugrave;ng tại c&aacute;c chuỗi si&ecirc;u thị. Chỉ t&iacute;nh ri&ecirc;ng 48 si&ecirc;u thị được khảo s&aacute;t, số lượng t&uacute;i ni-l&ocirc;ng được ph&aacute;t ra miễn ph&iacute; mỗi ng&agrave;y l&ecirc;n tới 104.000 t&uacute;i, tương đương khoảng 38 triệu t&uacute;i mỗi năm. Phần lớn lượng t&uacute;i n&agrave;y, sau một lần sử dụng duy nhất, đ&atilde; bị thải bỏ ra c&aacute;c b&atilde;i ch&ocirc;n lấp, tạo n&ecirc;n g&aacute;nh nặng khổng lồ cho hệ thống xử l&yacute; chất thải v&agrave; g&acirc;y ra những t&aacute;c động ti&ecirc;u cực l&acirc;u d&agrave;i đến m&ocirc;i trường.

<img alt="" src="https://static.fireant.vn/Upload/20250806/images/789456-1748251678706136677362020250805122245.jpg" style="height:400px; width:600px" />

Chất thải nhựa khi thất tho&aacute;t ra m&ocirc;i trường sẽ g&acirc;y t&aacute;c động xấu đến hệ sinh th&aacute;i đất, nước, kh&ocirc;ng kh&iacute;...

Chất thải nhựa khi thất tho&aacute;t ra m&ocirc;i trường sẽ g&acirc;y t&aacute;c động xấu đến hệ sinh th&aacute;i đất, nước, kh&ocirc;ng kh&iacute; v&agrave; c&aacute;c trầm t&iacute;ch ở thủy vực, sau đ&oacute; c&oacute; thể x&acirc;m nhập v&agrave;o chuỗi thực phẩm v&agrave; ảnh hưởng trực tiếp hoặc gi&aacute;n tiếp đến sức khỏe con người. Trước nguy cơ đ&oacute;, Nghị quyết vừa được th&ocirc;ng qua được xem l&agrave; một giải ph&aacute;p căn cơ, một bước đi quan trọng được người d&acirc;n v&agrave; giới chuy&ecirc;n gia đ&aacute;nh gi&aacute; cao, kỳ vọng sẽ tạo ra những chuyển biến thực chất trong cuộc chiến chống lại &quot;cơn lũ&quot; r&aacute;c thải nhựa.

Những quy định mang t&iacute;nh đột ph&aacute;

Điểm nổi bật v&agrave; được đ&aacute;nh gi&aacute; cao của Nghị quyết ch&iacute;nh l&agrave; việc đưa ra một lộ tr&igrave;nh giảm nhựa chi tiết, r&otilde; r&agrave;ng theo từng giai đoạn với c&aacute;c mục ti&ecirc;u cụ thể, &aacute;p dụng cho từng nh&oacute;m đối tượng từ nh&agrave; sản xuất, nh&agrave; ph&acirc;n phối đến người ti&ecirc;u d&ugrave;ng. C&aacute;c quy định kh&ocirc;ng chỉ mang t&iacute;nh khuyến kh&iacute;ch m&agrave; c&ograve;n c&oacute; t&iacute;nh bắt buộc, tạo ra một khung ph&aacute;p l&yacute; vững chắc để thực thi.

Đối với c&aacute;c doanh nghiệp sản xuất v&agrave; nhập khẩu, Nghị quyết đặt ra những y&ecirc;u cầu cụ thể v&agrave; tiến bộ. Theo đ&oacute;, c&aacute;c doanh nghiệp sản xuất c&oacute; sử dụng nhựa PE, PP trong c&aacute;c loại bao b&igrave; phổ biến phải c&oacute; tr&aacute;ch nhiệm tăng dần tỷ lệ nhựa t&aacute;i chế trong sản phẩm của m&igrave;nh. Cụ thể, kể từ ng&agrave;y 01/01/2028, c&aacute;c doanh nghiệp n&agrave;y phải sử dụng tối thiểu 20% nhựa t&aacute;i chế trong c&aacute;c bao b&igrave; theo quy định, v&agrave; tỷ lệ n&agrave;y sẽ phải được n&acirc;ng l&ecirc;n mức tối thiểu 30% kể từ ng&agrave;y 01/01/2030. Đ&acirc;y l&agrave; một quy định quan trọng, kh&ocirc;ng chỉ gi&uacute;p giảm lượng nhựa nguy&ecirc;n sinh được sản xuất m&agrave; c&ograve;n th&uacute;c đẩy sự ph&aacute;t triển của ng&agrave;nh c&ocirc;ng nghiệp t&aacute;i chế. Song song đ&oacute;, Th&agrave;nh phố sẽ từng bước giảm dần việc sản xuất v&agrave; nhập khẩu c&aacute;c sản phẩm nhựa sử dụng một lần, bao b&igrave; nhựa kh&oacute; ph&acirc;n hủy sinh học v&agrave; c&aacute;c sản phẩm, h&agrave;ng h&oacute;a chứa vi nhựa.

Một trong những cột mốc quan trọng nhất của lộ tr&igrave;nh n&agrave;y l&agrave; ng&agrave;y 01/01/2031. Kể từ thời điểm n&agrave;y, Th&agrave;nh phố sẽ dừng ho&agrave;n to&agrave;n việc sản xuất v&agrave; nhập khẩu c&aacute;c sản phẩm nhựa sử dụng một lần (trừ những sản phẩm được chứng nhận nh&atilde;n sinh th&aacute;i Việt Nam), bao b&igrave; nhựa kh&oacute; ph&acirc;n hủy sinh học như t&uacute;i ni-l&ocirc;ng v&agrave; hộp nhựa xốp d&ugrave;ng để đ&oacute;ng g&oacute;i, chứa đựng thực phẩm c&ugrave;ng c&aacute;c sản phẩm chứa vi nhựa. Quy định n&agrave;y chỉ c&oacute; ngoại lệ đối với trường hợp sản xuất để xuất khẩu hoặc sản xuất, nhập khẩu bao b&igrave; kh&oacute; ph&acirc;n hủy để đ&oacute;ng g&oacute;i c&aacute;c sản phẩm, h&agrave;ng h&oacute;a b&aacute;n ra thị trường.

Đối với hệ thống ph&acirc;n phối v&agrave; b&aacute;n lẻ, c&aacute;c quy định cũng được siết chặt một c&aacute;ch quyết liệt. Kể từ ng&agrave;y 01/01/2027, c&aacute;c chợ v&agrave; cửa h&agrave;ng tiện lợi sẽ kh&ocirc;ng được ph&eacute;p cung cấp miễn ph&iacute; t&uacute;i ni-l&ocirc;ng kh&oacute; ph&acirc;n hủy cho kh&aacute;ch h&agrave;ng. Một năm sau đ&oacute;, c&aacute;c địa điểm n&agrave;y sẽ phải chấm dứt ho&agrave;n to&agrave;n việc lưu h&agrave;nh v&agrave; sử dụng c&aacute;c sản phẩm nhựa d&ugrave;ng một lần v&agrave; bao b&igrave; nhựa kh&oacute; ph&acirc;n hủy sinh học, bao gồm cả t&uacute;i ni-l&ocirc;ng v&agrave; hộp xốp. Quy định n&agrave;y được kỳ vọng sẽ l&agrave;m thay đổi căn bản th&oacute;i quen mua sắm của người d&acirc;n, khuyến kh&iacute;ch việc sử dụng c&aacute;c loại t&uacute;i t&aacute;i sử dụng v&agrave; c&aacute;c giải ph&aacute;p thay thế th&acirc;n thiện với m&ocirc;i trường. Ngay cả c&aacute;c đơn vị b&aacute;n h&agrave;ng trực tuyến cũng c&oacute; tr&aacute;ch nhiệm phải giảm thiểu việc sử dụng bao b&igrave; nhựa v&agrave; vật liệu chống sốc bằng nhựa, hoặc phải thiết lập cơ chế thu hồi để kh&ocirc;ng l&agrave;m thất tho&aacute;t ch&uacute;ng ra m&ocirc;i trường.

Ng&agrave;nh dịch vụ lưu tr&uacute; v&agrave; du lịch cũng kh&ocirc;ng nằm ngo&agrave;i cuộc. Với một lộ tr&igrave;nh &aacute;p dụng sớm hơn, kể từ ng&agrave;y 01/01/2026, c&aacute;c kh&aacute;ch sạn v&agrave; khu du lịch tr&ecirc;n địa b&agrave;n Th&agrave;nh phố sẽ kh&ocirc;ng được ph&eacute;p lưu h&agrave;nh v&agrave; sử dụng c&aacute;c sản phẩm nhựa d&ugrave;ng một lần quen thuộc như b&agrave;n chải đ&aacute;nh răng, dao cạo r&acirc;u, tăm b&ocirc;ng, mũ tắm v&agrave; c&aacute;c loại bao b&igrave; nhựa chứa đựng kem đ&aacute;nh răng, sữa tắm, dầu gội cỡ nhỏ.

Kh&ocirc;ng chỉ &aacute;p dụng với khu vực sản xuất kinh doanh, Nghị quyết c&ograve;n thể hiện vai tr&ograve; ti&ecirc;n phong của khối cơ quan nh&agrave; nước. C&aacute;c đơn vị, cơ quan, tổ chức, đo&agrave;n thể trực thuộc ch&iacute;nh quyền Th&agrave;nh phố được y&ecirc;u cầu kh&ocirc;ng sử dụng c&aacute;c sản phẩm nhựa d&ugrave;ng một lần v&agrave; bao b&igrave; nhựa kh&oacute; ph&acirc;n hủy sinh học. Quy định n&agrave;y cho thấy sự gương mẫu, đi đầu của hệ thống ch&iacute;nh trị trong việc thay đổi nhận thức v&agrave; h&agrave;nh động.

Cần sự chung tay của to&agrave;n x&atilde; hội

Để một nghị quyết mang t&iacute;nh c&aacute;ch mạng như vậy đi v&agrave;o cuộc sống v&agrave; ph&aacute;t huy hiệu quả, sự v&agrave;o cuộc của ri&ecirc;ng ch&iacute;nh quyền l&agrave; chưa đủ. N&oacute; đ&ograve;i hỏi phải c&oacute; c&aacute;c giải ph&aacute;p đồng bộ v&agrave; quan trọng hơn cả l&agrave; sự chung tay, đồng l&ograve;ng của to&agrave;n x&atilde; hội, từ c&aacute;c chuy&ecirc;n gia, doanh nghiệp cho đến mỗi người d&acirc;n.

Nh&igrave;n nhận về vấn đề n&agrave;y, c&aacute;c chuy&ecirc;n gia đ&atilde; đưa ra nhiều &yacute; kiến đ&oacute;ng g&oacute;p s&acirc;u sắc. PGS.TS Lưu Đức Hải, Chủ tịch Hội Kinh tế M&ocirc;i trường Việt Nam, cho rằng b&ecirc;n cạnh chủ trương siết chặt quản l&yacute; r&aacute;c thải nhựa theo từng năm, Th&agrave;nh phố cần sớm c&oacute; ch&iacute;nh s&aacute;ch &aacute;p dụng mức thuế cao đối với việc sản xuất v&agrave; ti&ecirc;u thụ t&uacute;i ni-l&ocirc;ng kh&oacute; ph&acirc;n hủy. Việc n&agrave;y sẽ trực tiếp l&agrave;m tăng chi ph&iacute; sử dụng loại sản phẩm n&agrave;y, từ đ&oacute; l&agrave;m giảm động lực ti&ecirc;u d&ugrave;ng của người d&acirc;n v&agrave; doanh nghiệp. C&ugrave;ng với đ&oacute;, &ocirc;ng nhấn mạnh sự cần thiết của việc ban h&agrave;nh c&aacute;c quy định r&otilde; r&agrave;ng về ti&ecirc;u chuẩn kỹ thuật, chất lượng v&agrave; độ an to&agrave;n cho c&aacute;c sản phẩm thay thế như t&uacute;i sinh học, hộp giấy, t&uacute;i vải, nhằm tạo niềm tin cho người ti&ecirc;u d&ugrave;ng v&agrave; định hướng thị trường ph&aacute;t triển l&agrave;nh mạnh.

Từ g&oacute;c độ ph&aacute;p l&yacute;, luật gia L&ecirc; Quang Vững đ&aacute;nh gi&aacute; cao việc H&agrave; Nội c&oacute; thể tận dụng c&aacute;c quy định trong Luật Thủ đ&ocirc; 2024 để kiểm so&aacute;t &ocirc; nhiễm nhựa hiệu quả hơn. Luật Thủ đ&ocirc; nhấn mạnh tr&aacute;ch nhiệm của ch&iacute;nh quyền trong việc x&acirc;y dựng c&aacute;c chương tr&igrave;nh ph&acirc;n loại r&aacute;c tại nguồn v&agrave; &aacute;p dụng c&aacute;c c&ocirc;ng nghệ ti&ecirc;n tiến trong xử l&yacute; chất thải. Đ&acirc;y ch&iacute;nh l&agrave; nền tảng ph&aacute;p l&yacute; quan trọng để triển khai c&aacute;c ch&iacute;nh s&aacute;ch của Nghị quyết một c&aacute;ch đồng bộ.

Qu&aacute; tr&igrave;nh giảm thiểu r&aacute;c thải nhựa cũng đ&ograve;i hỏi những giải ph&aacute;p bền vững v&agrave; chủ động từ ch&iacute;nh cộng đồng doanh nghiệp v&agrave; người d&acirc;n. Đối với doanh nghiệp, việc chuyển đổi sang sản xuất c&aacute;c sản phẩm th&acirc;n thiện với m&ocirc;i trường l&agrave; một th&aacute;ch thức nhưng cũng l&agrave; cơ hội. Để hỗ trợ doanh nghiệp, c&aacute;c chuy&ecirc;n gia cho rằng Việt Nam n&ecirc;n sớm c&ocirc;ng nhận c&aacute;c chứng chỉ quốc tế uy t&iacute;n d&agrave;nh cho sản phẩm sinh học, v&iacute; dụ như chứng chỉ compostable (c&oacute; khả năng ph&acirc;n hủy th&agrave;nh ph&acirc;n hữu cơ) của ch&acirc;u &Acirc;u hoặc Mỹ. Việc c&ocirc;ng nhận n&agrave;y sẽ gi&uacute;p c&aacute;c doanh nghiệp trong nước thuận lợi hơn trong qu&aacute; tr&igrave;nh sản xuất, tiếp cận thị trường v&agrave; tiếp thị sản phẩm, đồng thời thể hiện một tầm nh&igrave;n chiến lược, c&acirc;n bằng giữa b&agrave;i to&aacute;n ph&aacute;t triển kinh tế v&agrave; kiểm so&aacute;t &ocirc; nhiễm.

Sẵn s&agrave;ng thay đổi th&oacute;i quen v&igrave; một Thủ đ&ocirc; xanh

Việc ban h&agrave;nh một Nghị quyết với lộ tr&igrave;nh chi tiết v&agrave; c&aacute;c quy định mang t&iacute;nh bước ngoặt chắc chắn sẽ t&aacute;c động trực tiếp đến th&oacute;i quen sinh hoạt hằng ng&agrave;y của h&agrave;ng triệu người d&acirc;n Thủ đ&ocirc;. Đứng trước những thay đổi n&agrave;y, dư luận đ&atilde; c&oacute; nhiều phản hồi, trong đ&oacute; phần lớn thể hiện sự đồng t&igrave;nh, ủng hộ v&agrave; kỳ vọng v&agrave;o một sự thay đổi thực chất cho m&ocirc;i trường sống.

<img alt="" src="https://static.fireant.vn/Upload/20250806/images/hinh-anh-tui-coi20250805122246.jpg" style="height:467px; width:600px" />

Nhiều người d&acirc;n bắt đầu mang theo t&uacute;i vải khi đi mua sắm

Chị Thu Hằng, một nh&acirc;n vi&ecirc;n văn ph&ograve;ng tại phường Kim Li&ecirc;n chia sẻ: &quot;Biết rằng từ năm 2027, c&aacute;c si&ecirc;u thị, khu chợ sẽ kh&ocirc;ng cung cấp t&uacute;i ni-l&ocirc;ng miễn ph&iacute; nữa, gia đ&igrave;nh t&ocirc;i đ&atilde; bắt đầu tập th&oacute;i quen lu&ocirc;n mang theo t&uacute;i vải khi đi mua sắm. Ban đầu c&oacute; thể qu&ecirc;n, nhưng dần dần sẽ th&agrave;nh phản xạ. T&ocirc;i nghĩ đ&acirc;y l&agrave; việc n&ecirc;n l&agrave;m từ l&acirc;u rồi, v&igrave; một m&ocirc;i trường trong l&agrave;nh hơn cho ch&iacute;nh con c&aacute;i ch&uacute;ng ta&quot;.

Tương tự, quy định cấm c&aacute;c kh&aacute;ch sạn, khu du lịch sử dụng đồ nhựa một lần như b&agrave;n chải, dao cạo r&acirc;u từ năm 2026 cũng nhận được sự hoan ngh&ecirc;nh. Anh Minh Tuấn, một người thường xuy&ecirc;n đi c&ocirc;ng t&aacute;c, cho biết: &quot;Việc c&aacute;c kh&aacute;ch sạn kh&ocirc;ng c&ograve;n cung cấp những vật dụng đ&oacute; cũng l&agrave; hợp l&yacute;. Hầu hết mọi người đều c&oacute; thể tự chuẩn bị đồ d&ugrave;ng c&aacute; nh&acirc;n. Điều n&agrave;y vừa gi&uacute;p giảm r&aacute;c thải, vừa đảm bảo vệ sinh. Đ&oacute; l&agrave; một thay đổi nhỏ nhưng &yacute; nghĩa, thể hiện sự văn minh của ng&agrave;nh du lịch Thủ đ&ocirc;&quot;.

B&ecirc;n cạnh sự ủng hộ, người d&acirc;n cũng b&agrave;y tỏ mong muốn rằng c&ugrave;ng với c&aacute;c lệnh cấm, th&agrave;nh phố v&agrave; c&aacute;c doanh nghiệp cần sớm đưa ra c&aacute;c giải ph&aacute;p thay thế khả thi, tiện lợi với gi&aacute; cả hợp l&yacute;. Cần c&oacute; c&aacute;c quy định r&otilde; r&agrave;ng về ti&ecirc;u chuẩn chất lượng cho c&aacute;c sản phẩm thay thế như t&uacute;i sinh học, hộp giấy để người ti&ecirc;u d&ugrave;ng y&ecirc;n t&acirc;m sử dụng. Đồng thời, cần tăng cường truyền th&ocirc;ng để mọi người hiểu r&otilde; hơn về lộ tr&igrave;nh v&agrave; c&ugrave;ng nhau thực hiện.

Đức Thuận

<a href="https://thoibaonganhang.vn/ha-noi-voi-lo-trinh-khai-tu-do-nhua-dung-mot-lan-quyet-tam-vi-mot-thu-do-xanh-168358.html">Link gốc</a>

Trong bối cảnh ô nhiễm nhựa đang trở thành một trong những thách thức môi trường lớn nhất mà các quốc gia trên toàn cầu phải đối mặt, Hà Nội đã có một bước đi mang tính lịch sử, thể hiện quyết tâm chính trị mạnh mẽ và tầm nhìn chiến lược dài hạn. Hội đồng Nhân dân Thành phố khóa XVI đã thông qua Nghị quyết quy định các biện pháp giảm phát thải nhựa trên địa bàn. Đây không chỉ là một văn bản pháp lý mà còn là một lời cam kết, một lộ trình chi tiết và toàn diện nhằm tăng cường quản lý, giảm thiểu ô nhiễm và thúc đẩy Thủ đô phát triển theo hướng một thành phố xanh, văn minh và bền vững trong tương lai.
