Tại Tọa đ&agrave;m &ldquo;Bảo đảm điện cho tăng trưởng &ndash; Y&ecirc;u cầu v&agrave; giải ph&aacute;p&quot; ng&agrave;y 7/5 do Cổng Th&ocirc;ng tin điện tử Ch&iacute;nh phủ tổ chức, giới chuy&ecirc;n gia khẳng định, gi&aacute; điện cần được thực hiện theo cơ chế thị trường th&ocirc;ng qua việc t&iacute;nh đ&uacute;ng, t&iacute;nh đủ v&agrave; phải sửa biểu gi&aacute; điện hiện h&agrave;nh để xử l&yacute; những bất cập.

<img alt="" src="https://static.fireant.vn/Upload/20250508/images/anh-tren(1).jpg" style="height:400px; width:600px" />

C&aacute;c vị kh&aacute;ch mời tại Tọa đ&agrave;m. Ảnh: Nhật Bắc.

3 bất cập lớn của gi&aacute; điện

N&ecirc;u quan điểm về gi&aacute; điện hiện nay, nguy&ecirc;n Cục trưởng Cục Quản l&yacute; gi&aacute; (Bộ T&agrave;i ch&iacute;nh) Nguyễn Tiến Thỏa cho rằng, gi&aacute; điện hiện nay c&oacute; 3 bất cập lớn: Thứ nhất mang t&iacute;nh bao tr&ugrave;m v&agrave; c&oacute; thể coi l&agrave; điểm nghẽn, gi&aacute; điện hiện chưa theo cơ chế thị trường, nhiều năm qua kh&ocirc;ng được t&iacute;nh đ&uacute;ng t&iacute;nh đủ c&aacute;c chi ph&iacute; đầu v&agrave;o để sản xuất ra 1 kWh điện.

Thứ hai, gi&aacute; điện phải g&aacute;nh qu&aacute; nhiều mục ti&ecirc;u. Thường gi&aacute; điện phải bảo đảm để hỗ trợ ng&agrave;nh điện ph&aacute;t triển tăng trưởng ổn định, khuyến kh&iacute;ch thu h&uacute;t đầu tư nhưng cũng phải bảo đảm ổn định kinh tế vĩ m&ocirc;, kiểm so&aacute;t lạm ph&aacute;t, bảo đảm an sinh x&atilde; hội, bảo đảm sử dụng điện tiết kiệm.

Theo &ocirc;ng Thỏa, những mục ti&ecirc;u n&agrave;y hội tụ trong gi&aacute; điện lại kh&ocirc;ng đồng thuận 100% với nhau m&agrave; c&oacute; những xung đột trong qu&aacute; tr&igrave;nh thực hiện.

Thứ ba, cơ chế b&ugrave; ch&eacute;o trong gi&aacute; điện như b&ugrave; ch&eacute;o giữa c&aacute;c hộ sinh hoạt với nhau, b&ugrave; ch&eacute;o giữa gi&aacute; điện sinh hoạt v&agrave; gi&aacute; điện sản xuất, b&ugrave; ch&eacute;o gi&aacute; điện giữa c&aacute;c v&ugrave;ng miền kh&aacute;c nhau. Cơ chế n&agrave;y đ&atilde; k&eacute;o d&agrave;i qu&aacute; l&acirc;u khiến ch&uacute;ng ta kh&ocirc;ng thể thực hiện được cơ chế gi&aacute; thị trường đối với điện.

&ldquo;Những bất cập đ&oacute; g&acirc;y ra nhiều hệ quả. Điển h&igrave;nh l&agrave; gi&aacute; điện kh&ocirc;ng được t&iacute;nh đ&uacute;ng t&iacute;nh đủ th&igrave; sẽ lỗ, gi&aacute; điện sẽ kh&ocirc;ng phản &aacute;nh đ&uacute;ng gi&aacute; trị của 1kWh điện đ&atilde; sản xuất ra. Như vậy, gi&aacute; điện sẽ trở th&agrave;nh gi&aacute; bao cấp cho to&agrave;n x&atilde; hội, dẫn đến việc kh&oacute; khuyến kh&iacute;ch thu h&uacute;t c&aacute;c th&agrave;nh phần kinh tế tham gia đầu tư ph&aacute;t triển nguồn v&agrave; lưới điện. Đồng thời, kh&ocirc;ng tạo &aacute;p lực mạnh để thực hiện chiến lược sử dụng điện tiết kiệm v&agrave; hiệu quả, đặc biệt trong sản xuất kinh doanh, đổi mới c&ocirc;ng nghệ.

Một điểm rất quan trọng nữa l&agrave; ng&agrave;nh điện lu&ocirc;n bị d&ograve;ng tiền &acirc;m, c&oacute; thể hiểu l&agrave; lỗ. Điều đ&oacute; c&oacute; nghĩa l&agrave; kh&ocirc;ng c&acirc;n đối được d&ograve;ng tiền cho n&ecirc;n rất kh&oacute; gi&uacute;p ng&agrave;nh điện t&aacute;i sản xuất, t&aacute;i đầu tư v&agrave; ph&aacute;t triển bền vững. Việc n&agrave;y cũng đe dọa đến mục ti&ecirc;u bảo đảm an ninh năng lượng&rdquo;- &ocirc;ng Thỏa n&oacute;i.

Để khắc phục tồn tại tr&ecirc;n, cần chuyển điều h&agrave;nh gi&aacute; điện sang thực hiện theo cơ chế thị trường th&ocirc;ng qua việc t&iacute;nh đ&uacute;ng, t&iacute;nh đủ gi&aacute; điện v&agrave; phải sửa biểu gi&aacute; điện hiện h&agrave;nh để xử l&yacute; những bất cập.

&ldquo;C&ocirc;ng thức t&iacute;nh gi&aacute; điện cần phải bỏ chi ph&iacute; kh&aacute;c đi. Chi ph&iacute; kh&aacute;c bản chất l&agrave; chi ph&iacute; chưa được t&iacute;nh đ&uacute;ng, t&iacute;nh đủ m&agrave; ch&uacute;ng ta ph&acirc;n bổ dần. Cho n&ecirc;n, c&ocirc;ng thức t&iacute;nh gi&aacute; điện theo cơ chế thị trường phải t&iacute;nh lại, v&iacute; dụ như chi ph&iacute; ph&aacute;t, chi ph&iacute; truyền tải, chi ph&iacute; b&aacute;n lẻ, quản l&yacute; &hellip; Cần t&iacute;nh đủ chi ph&iacute; v&agrave; phải c&oacute; lợi nhuận nhất định&rdquo;- &ocirc;ng Thỏa gợi &yacute;.

Cần c&oacute; lộ tr&igrave;nh điều chỉnh gi&aacute; điện hợp l&yacute;, minh bạch

Theo chuy&ecirc;n gia năng lượng H&agrave; Đăng Sơn, nếu so s&aacute;nh với c&aacute;c nước trong khu vực v&agrave; quốc tế, c&oacute; thể thấy mức gi&aacute; điện trung b&igrave;nh của Việt Nam đang ở ngưỡng tương đương với Trung Quốc v&agrave; Ấn Độ. Mức gi&aacute; n&agrave;y cao hơn một số quốc gia như Bangladesh hay Malaysia, những nước c&oacute; lợi thế về t&agrave;i nguy&ecirc;n thủy điện (Bangladesh) hoặc dầu kh&iacute; nội địa (Malaysia), từ đ&oacute; c&oacute; thể x&acirc;y dựng cơ chế b&ugrave; gi&aacute; hiệu quả.

Ngược lại, nhiều quốc gia kh&aacute;c trong khu vực lại c&oacute; gi&aacute; điện cao hơn Việt Nam, v&iacute; dụ như Indonesia, Th&aacute;i Lan, Campuchia, Singapore v&agrave; Philippines. Ri&ecirc;ng Singapore, gi&aacute; điện hiện đ&atilde; tiệm cận mức của Nhật Bản. Tại Th&aacute;i Lan, sau cải tổ cơ chế gi&aacute; điện, đặc biệt chuyển sang m&ocirc; h&igrave;nh t&iacute;nh theo giờ, gi&aacute; điện trung b&igrave;nh đ&atilde; tăng mạnh so với 3-4 năm trước, thậm ch&iacute; cao gấp rưỡi.

Từ đ&oacute; c&oacute; thể thấy, vấn đề kh&ocirc;ng đơn giản chỉ l&agrave; &quot;gi&aacute; điện tăng hay giảm&quot;, m&agrave; l&agrave; l&agrave;m thế n&agrave;o để gi&aacute; điện phản &aacute;nh đ&uacute;ng bản chất chi ph&iacute; sản xuất, đảm bảo ổn định, bền vững trong đầu tư v&agrave; vận h&agrave;nh hệ thống điện quốc gia.

Nếu Việt Nam duy tr&igrave; mức gi&aacute; điện thấp hơn chi ph&iacute; thực tế trong thời gian d&agrave;i, c&oacute; thể tạo ra lợi thế cạnh tranh tạm thời cho sản xuất hoặc an sinh x&atilde; hội. Tuy nhi&ecirc;n, điều n&agrave;y tiềm ẩn nguy cơ mất c&acirc;n bằng trong đầu tư hạ tầng, kh&ocirc;ng đảm bảo cung ứng điện ổn định, thiếu bền vững.

&ldquo;V&igrave; vậy, giải ph&aacute;p căn cơ để tạo sự y&ecirc;n t&acirc;m cho nh&agrave; đầu tư l&agrave; cần c&oacute; lộ tr&igrave;nh điều chỉnh gi&aacute; điện hợp l&yacute;, minh bạch, phản &aacute;nh đ&uacute;ng chi ph&iacute;, đồng thời c&oacute; ch&iacute;nh s&aacute;ch giảm thiểu t&aacute;c động x&atilde; hội khi điều chỉnh. Việc n&agrave;y đ&ograve;i hỏi sự h&agrave;i h&ograve;a giữa mục ti&ecirc;u an sinh v&agrave; cơ chế thị trường&rdquo;- &ocirc;ng Sơn n&ecirc;u quan điểm.

Về vấn đề n&agrave;y, Ph&oacute; Cục trưởng Cục Điện lực (Bộ C&ocirc;ng thương) Đo&agrave;n Ngọc Dương nhấn mạnh, việc ph&aacute;t triển bền vững của thị trường điện, của ng&agrave;nh điện li&ecirc;n quan đến chi ph&iacute;, gi&aacute;. Nguy&ecirc;n tắc t&iacute;nh gi&aacute;, t&iacute;nh chi ph&iacute; cũng đ&atilde; được n&ecirc;u trong Luật Điện lực v&agrave; trong c&aacute;c nghị định, th&ocirc;ng tư hướng dẫn của Ch&iacute;nh phủ, Bộ C&ocirc;ng thương, song phải c&oacute; những bước chuyển ph&ugrave; hợp sao cho vừa đ&aacute;p ứng được xu hướng thị trường, vừa tạo sự ổn định. C&oacute; những dự &aacute;n điện đ&ograve;i hỏi nguồn đầu tư về tiền rất lớn, thời gian d&agrave;i (c&oacute; những dự &aacute;n k&eacute;o d&agrave;i 3 năm, 5 năm hay 7 năm...). V&igrave; vậy, việc &aacute;p dụng cơ chế thuận lợi, ưu đ&atilde;i hơn giữa c&aacute;c dự &aacute;n kh&aacute;c nhau nhiều khi dẫn đến t&igrave;nh trạng thiếu c&ocirc;ng bằng v&agrave; minh bạch về mặt chi ph&iacute;, gi&aacute;... Những vấn đề n&agrave;y, Bộ C&ocirc;ng thương vẫn đang tiếp tục nghi&ecirc;n cứu để thể chế h&oacute;a cụ thể.

&ldquo;Quay trở lại vấn đề cung ứng điện đặc biệt trong năm nay v&agrave; những năm sắp tới, c&oacute; hai yếu tố quan trọng. Một l&agrave; huy động tối đa được nguồn lực hiện hữu sẵn c&oacute; để chuẩn bị tốt nhất cho c&aacute;c kịch bản, t&igrave;nh huống c&oacute; thể xảy ra nhằm ứng ph&oacute; những trường hợp đ&atilde; dự b&aacute;o. Hai l&agrave; chuẩn bị cho việc đầu tư, ph&aacute;t triển v&agrave; minh bạch về thị trường trong thời gian tới để đảm bảo ph&aacute;t triển ng&agrave;nh điện cũng như cung ứng điện ổn định, bền vững, mang lại hiệu quả cao nhất cho nền kinh tế&rdquo; &ndash; &ocirc;ng Dương nhấn mạnh.

<a href="https://daidoanket.vn/gia-dien-can-duoc-thuc-hien-theo-co-che-thi-truong-10305313.html">T. Hằng-Link gốc</a>

Tại Tọa đàm “Bảo đảm điện cho tăng trưởng – Yêu cầu và giải pháp" ngày 7/5 do Cổng Thông tin điện tử Chính phủ tổ chức, giới chuyên gia khẳng định, giá điện cần được thực hiện theo cơ chế thị trường thông qua việc tính đúng, tính đủ và phải sửa biểu giá điện hiện hành để xử lý những bất cập.



Kinh tế

Báo Đại đoàn kết

Giá điện cần được thực hiện theo cơ chế thị trường

Lê Thành Đức

Đ&#250;ng l&#224; gi&#225; điện, nước, xăng dầu l&#224; phải theo cơ chế thị trường.

Đúng là giá điện, nước, xăng dầu là phải theo cơ chế thị trường.