Quốc hội Iran đ&atilde; th&ocirc;ng qua việc đ&oacute;ng cửa eo biển Hormuz &ndash; một trong những tuyến đường thương mại quan trọng h&agrave;ng đầu tr&ecirc;n to&agrave;n cầu, nơi hơn 1/5 nguồn cung dầu của thế giới đi qua mỗi ng&agrave;y.

<img alt="" src="https://static.fireant.vn/Upload/20250623/images/eo-bien-hormuz-23-6.jpg" style="height:377px; width:605px" />

T&agrave;u chở dầu tại Eo biển Hormuz ở ngo&agrave;i khơi v&ugrave;ng biển Khasab (Oman). Ảnh: AFP/TTXVN

Theo tờ The Gardian, quyết định chưa từng c&oacute; của Tổng thống Donald Trump khi ra lệnh kh&ocirc;ng k&iacute;ch ba cơ sở hạt nh&acirc;n của Iran đ&atilde; l&agrave;m gia tăng lo ngại về một cuộc xung đột lan rộng tại Trung Đ&ocirc;ng. Việc Mỹ c&ugrave;ng Israel tham gia một chiến dịch qu&acirc;n sự lớn nhất của phương T&acirc;y nhằm v&agrave;o Iran kể từ năm 1979 đ&atilde; khiến thế giới hiện phải dồn sự ch&uacute; &yacute; v&agrave;o c&aacute;ch thức, mức độ Iran sẽ đưa ra phản ứng.

Theo giới ph&acirc;n t&iacute;ch, một trong những c&aacute;ch Iran c&oacute; thể trả đũa ch&iacute;nh l&agrave; đ&oacute;ng cửa eo biển Hormuz &ndash; một tuyến giao thương thiết yếu, nơi mỗi ng&agrave;y c&oacute; hơn 1/5 lượng dầu mỏ to&agrave;n cầu, tương đương 20 triệu th&ugrave;ng, c&ugrave;ng phần lớn kh&iacute; h&oacute;a lỏng thế giới đi qua. Trước đ&acirc;y, Iran từng đe dọa đ&oacute;ng eo biển n&agrave;y nhưng chưa bao giờ thực hiện.

Eo biển Hormuz l&agrave; g&igrave;?

Đ&acirc;y l&agrave; một trong những tuyến vận chuyển dầu quan trọng bậc nhất thế giới. Eo biển Hormuz c&oacute; &yacute; nghĩa chiến lược kh&ocirc;ng chỉ với Mỹ m&agrave; c&ograve;n ảnh hưởng tới h&agrave;ng loạt quốc gia kh&aacute;c tr&ecirc;n to&agrave;n cầu. Sức mạnh của nền kinh tế thế giới hiện đang phụ thuộc rất lớn v&agrave;o d&ograve;ng chảy ổn định của dầu mỏ. Do đ&oacute;, chỉ cần một động th&aacute;i bất thường ở eo biển Hormuz cũng sẽ g&acirc;y ra những hậu quả kh&ocirc;ng hề nhỏ với nền kinh tế.

Eo biển n&agrave;y nằm giữa Oman v&agrave; Iran, nối vịnh Ba Tư ở ph&iacute;a Bắc với vịnh Oman ở ph&iacute;a Nam v&agrave; biển Arab ở c&aacute;ch đ&oacute; kh&ocirc;ng qu&aacute; xa. Tại điểm hẹp nhất, eo biển chỉ rộng 33 km, trong đ&oacute; l&agrave;n t&agrave;u h&agrave;ng hải chỉ rộng khoảng 3 km.

V&igrave; sao eo biển n&agrave;y lại quan trọng đến vậy?

Theo dữ liệu từ h&atilde;ng ph&acirc;n t&iacute;ch Vortexa, từ đầu năm 2022 đến thời điểm th&aacute;ng trước, mỗi ng&agrave;y c&oacute; khoảng 17,8 - 20,8 triệu th&ugrave;ng dầu th&ocirc;, kh&iacute; ngưng tụ v&agrave; nhi&ecirc;n liệu được vận chuyển qua eo biển n&agrave;y.

C&aacute;c th&agrave;nh vi&ecirc;n của Tổ chức c&aacute;c nước xuất khẩu dầu mỏ (OPEC) &ndash; gồm Saudi Arabia, Iran, C&aacute;c Tiểu vương quốc Arab Thống nhất (UAE), Kuwait v&agrave; Iraq &ndash; chủ yếu xuất khẩu dầu th&ocirc;ng qua tuyến đường n&agrave;y, phần lớn hướng tới thị trường ch&acirc;u &Aacute;.

Hạm đội 5 của Mỹ, đặt tại Bahrain, được giao nhiệm vụ bảo vệ hoạt động h&agrave;ng hải thương mại trong khu vực n&agrave;y.

Điều g&igrave; sẽ xảy ra nếu eo biển bị đ&oacute;ng?

Việc đ&oacute;ng cửa eo biển sẽ l&agrave; một đ&ograve;n đ&aacute;nh trực tiếp v&agrave;o ch&iacute;nh quyền của Tổng thống Trump. Eo biển bị đ&oacute;ng cửa cũng đồng nghĩa với việc gi&aacute; dầu tăng đột biến v&agrave; một đợt lạm ph&aacute;t sẽ gần như ngay lập tức b&ugrave;ng l&ecirc;n ở Mỹ cũng như tr&ecirc;n to&agrave;n cầu.

Tuy nhi&ecirc;n, Iran đ&oacute;ng cửa tuyến đường biển n&agrave;y cũng được xem l&agrave; h&agrave;nh động tự g&acirc;y tổn hại nghi&ecirc;m trọng cho nền kinh tế khi ch&iacute;nh dầu mỏ của Tehran cũng đi qua cửa ng&otilde; n&agrave;y. Tại Trung Đ&ocirc;ng, c&aacute;c nước Arab &ndash; những b&ecirc;n chỉ tr&iacute;ch gay gắt cuộc tấn c&ocirc;ng của Israel &ndash; c&oacute; khả năng cũng sẽ tham gia v&agrave;o cuộc chiến hiện nay nhằm bảo vệ lợi &iacute;ch kinh tế khi eo biển quan trọng n&agrave;y bị đ&oacute;ng lại.

H&agrave;nh động tr&ecirc;n nếu thực sự diễn ra cũng sẽ g&acirc;y thiệt hại lớn cho Trung Quốc &ndash; nền kinh tế lớn thứ hai thế giới v&agrave; l&agrave; quốc gia mua gần 90% lượng dầu xuất khẩu của Iran.

Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio đ&atilde; k&ecirc;u gọi Trung Quốc c&oacute; động th&aacute;i ngăn chặn Iran đ&oacute;ng cửa tuyến vận chuyển dầu n&agrave;y. Ph&aacute;t biểu với Fox News, &ocirc;ng cho biết: &ldquo;T&ocirc;i k&ecirc;u gọi ch&iacute;nh phủ Trung Quốc ở Bắc Kinh h&atilde;y gọi điện cho họ (Iran) về vấn đề n&agrave;y, v&igrave; họ (Trung Quốc) phụ thuộc rất nhiều v&agrave;o eo biển Hormuz để nhập dầu&rdquo;.

N&oacute;i về Iran, &ocirc;ng Rubio nhấn mạnh: &ldquo;Nếu họ l&agrave;m như vậy, đ&oacute; sẽ l&agrave; một sai lầm khủng khiếp nữa. Đ&oacute; l&agrave; h&agrave;nh động tự s&aacute;t về kinh tế đối với họ nếu họ l&agrave;m như vậy&rdquo;.

Theo một số nguồn tin, đ&atilde; c&oacute; những b&aacute;o c&aacute;o cho thấy một số si&ecirc;u t&agrave;u chở dầu đ&atilde; quay đầu tr&ecirc;n v&ugrave;ng biển chiến lược n&agrave;y sau cuộc kh&ocirc;ng k&iacute;ch của Mỹ cuối tuần qua.

Iran n&oacute;i g&igrave; về eo biển Hormuz?

K&ecirc;nh Press TV của Iran đưa tin v&agrave;o cuối tuần qua rằng Quốc hội nước n&agrave;y đ&atilde; th&ocirc;ng qua một biện ph&aacute;p nhằm đ&oacute;ng cửa eo biển Hormuz, nhưng quyết định cuối c&ugrave;ng sẽ phụ thuộc v&agrave;o c&aacute;c l&atilde;nh đạo cấp cao của Tehran.

H&ocirc;m 22/6, Ngoại trưởng Iran Seyed Abbas Araghchi &aacute;m chỉ rằng Tehran c&oacute; thể tiến h&agrave;nh h&agrave;nh động trả đũa kh&ocirc;ng giới hạn khi n&oacute;i rằng quyết định tấn c&ocirc;ng của Mỹ v&agrave;o Iran của Tổng thống Trump &quot;sẽ g&acirc;y ra hậu quả l&acirc;u d&agrave;i&quot;.

Tuy vậy, trong ph&aacute;t biểu đầu ti&ecirc;n kể từ khi Mỹ tham chiến c&ugrave;ng Israel tại Iran, L&atilde;nh tụ tối cao Ayatollah Ali Khamenei tuy&ecirc;n bố rằng Israel đ&atilde; phạm một &ldquo;sai lầm nghi&ecirc;m trọng&rdquo; v&agrave; &ldquo;phải bị trừng phạt&rdquo;, nhưng kh&ocirc;ng đề cập cụ thể tới eo biển Hormuz.

B&igrave;nh Thanh/B&aacute;o Tin tức v&agrave; D&acirc;n tộc

<a href="https://baotintuc.vn/the-gioi/eo-bien-hormuz-va-nhung-tac-dong-neu-bi-iran-dong-cua-20250623112651190.htm">Link gốc</a>

Quốc hội Iran đã thông qua việc đóng cửa eo biển Hormuz – một trong những tuyến đường thương mại quan trọng hàng đầu trên toàn cầu, nơi hơn 1/5 nguồn cung dầu của thế giới đi qua mỗi ngày.


Thế giới

Vietnam+

Eo biển Hormuz và những tác động nếu bị Iran đóng cửa

Trần Quốc Thuận

L&#250;c n&#224;y l&#227;nh tụ Iran đang c&#243; 100 cuộc gọi nhỡ từ b&#225;c Tập.