Si&ecirc;u tập đo&agrave;n dầu mỏ mới c&oacute; thể kiểm so&aacute;t gần 5 triệu th&ugrave;ng dầu mỗi ng&agrave;y, qua mặt cả ExxonMobil v&agrave; Chevron.

<img alt="" src="https://static.fireant.vn/Upload/20250626/images/2025-06-26_084449.jpg" style="height:339px; width:604px" />

H&atilde;ng tin CNN cho hay th&ocirc;ng tin về khả năng Shell đang đ&agrave;m ph&aacute;n để th&acirc;u t&oacute;m đối thủ BP đ&atilde; khuấy động mạnh mẽ thị trường năng lượng to&agrave;n cầu.

Nếu thương vụ lịch sử n&agrave;y th&agrave;nh hiện thực, ch&uacute;ng ta sẽ chứng kiến sự ra đời của một &quot;si&ecirc;u tập đo&agrave;n&quot; dầu kh&iacute; với quy m&ocirc; chưa từng c&oacute;, định h&igrave;nh lại cục diện ng&agrave;nh dầu mỏ v&agrave; k&eacute;o theo những hệ lụy s&acirc;u rộng đến nền kinh tế, ch&iacute;nh trị v&agrave; m&ocirc;i trường tr&ecirc;n to&agrave;n thế giới.

Shell đang trong giai đoạn đầu thảo luận để th&acirc;u t&oacute;m đối thủ BP, nếu th&agrave;nh c&ocirc;ng sẽ l&agrave; thương vụ dầu kh&iacute; lớn nhất trong hơn 20 năm qua. Mua lại BP sẽ gi&uacute;p Shell gia tăng quy m&ocirc;, củng cố vị thế để cạnh tranh với Exxon Mobil v&agrave; Chevron, đồng thời mở rộng hoạt động kinh doanh LNG v&agrave; mảng giao dịch to&agrave;n cầu.

<img alt="" src="https://static.fireant.vn/Upload/20250626/images/2025-06-26_084604.jpg" style="height:363px; width:601px" />

Hiện Shell vẫn phủ nhận th&ocirc;ng tin &quot;kh&ocirc;ng c&oacute; cuộc gặp n&agrave;o đang diễn ra&quot;, ph&iacute;a BP từ chối b&igrave;nh luận th&ecirc;m, trong khi cổ phiếu BP vẫn tăng sau th&ocirc;ng tin tr&ecirc;n.

Nếu trở th&agrave;nh hiện thực, li&ecirc;n doanh Shell-BP sẽ c&oacute; tổng vốn h&oacute;a thị trường v&agrave;o khoảng 320 tỷ USD, vượt qua cả ExxonMobil v&agrave; Chevron.

Sự kết hợp n&agrave;y sẽ mang lại cho Shell quyền kiểm so&aacute;t hơn 5 triệu th&ugrave;ng dầu tương đương mỗi ng&agrave;y, gi&uacute;p mở rộng sản lượng v&agrave; năng lực giao dịch LNG, nhất l&agrave; tại Vịnh Mexico nơi cả hai đang c&oacute; vị thế mạnh.

Trong bối cảnh hiện tại, khi c&aacute;c đối thủ Mỹ li&ecirc;n tục thực hiện c&aacute;c thương vụ lớn như Chevron&ndash;Hess (53 tỷ USD) hay Exxon&ndash;Pioneer (60 tỷ USD), việc Shell th&acirc;u t&oacute;m BP c&oacute; thể xem l&agrave; bước đi bắt buộc để duy tr&igrave; lợi thế cạnh tranh về quy m&ocirc; lẫn hiệu quả chi ph&iacute;.

Kỷ nguy&ecirc;n của những g&atilde; khổng lồ

Tờ Wall Street Journal (WSJ) nhận định việc s&aacute;p nhập Shell v&agrave; BP sẽ đ&aacute;nh dấu một bước ngoặt lớn, đẩy ng&agrave;nh dầu mỏ v&agrave;o một kỷ nguy&ecirc;n mới của sự tập trung h&oacute;a.

Tổ hợp Shell-BP sẽ trở th&agrave;nh một trong những c&ocirc;ng ty năng lượng lớn nhất thế giới, vượt xa c&aacute;c đối thủ hiện tại về quy m&ocirc; t&agrave;i sản, sản lượng v&agrave; tầm ảnh hưởng. Điều n&agrave;y mang lại cho họ khả năng tiếp cận nguồn vốn lớn hơn, đầu tư v&agrave;o c&aacute;c dự &aacute;n quy m&ocirc; si&ecirc;u lớn v&agrave; đối ph&oacute; tốt hơn với những biến động của thị trường.

Kết hợp hai tập đo&agrave;n hiện đang sản xuất gần 5 triệu th&ugrave;ng dầu quy đổi mỗi ng&agrave;y sẽ đưa &quot;&ocirc;ng lớn&quot; mới vượt l&ecirc;n dẫn đầu to&agrave;n cầu về sản lượng, qua mặt cả ExxonMobil v&agrave; Chevron.

Shell hiện sản xuất khoảng 2,7 triệu th&ugrave;ng/ng&agrave;y; BP th&ecirc;m v&agrave;o khoảng 2,3 triệu th&ugrave;ng. Quy m&ocirc; n&agrave;y mang lại cho c&ocirc;ng ty khả năng thương lượng mạnh mẽ hơn với c&aacute;c ch&iacute;nh phủ, nh&agrave; cung cấp dịch vụ v&agrave; đối t&aacute;c t&agrave;i ch&iacute;nh.

Ngo&agrave;i ra, việc hợp nhất sẽ cho ph&eacute;p Shell tối ưu h&oacute;a hoạt động, cắt giảm chi ph&iacute; tr&ugrave;ng lặp v&agrave; n&acirc;ng cao hiệu quả. C&aacute;c nh&agrave; ph&acirc;n t&iacute;ch dự b&aacute;o h&agrave;ng tỷ USD c&oacute; thể được tiết kiệm th&ocirc;ng qua việc hợp nhất c&aacute;c bộ phận thăm d&ograve;, sản xuất, lọc h&oacute;a dầu v&agrave; mạng lưới ph&acirc;n phối. Điều n&agrave;y c&oacute; thể dẫn đến một cấu tr&uacute;c tinh gọn hơn v&agrave; lợi nhuận cao hơn cho tập đo&agrave;n mới.

Sự chồng lấn về cơ sở hạ tầng &ndash; từ c&aacute;c mỏ ở Vịnh Mexico đến hệ thống lọc dầu tại ch&acirc;u &Acirc;u &ndash; đem lại cơ hội tiết kiệm chi ph&iacute; h&agrave;ng năm ước t&iacute;nh 5&ndash;7 tỷ USD nhờ loại bỏ chức năng tr&ugrave;ng lặp, hợp nhất hoạt động lọc h&oacute;a dầu v&agrave; tối ưu chuỗi cung ứng, qua đ&oacute; gi&uacute;p giảm &aacute;p lực chi ph&iacute; v&agrave; n&acirc;ng cao bi&ecirc;n lợi nhuận trong bối cảnh gi&aacute; dầu biến động mạnh.

<img alt="" src="https://static.fireant.vn/Upload/20250626/images/2016-11-01t095629z_2_lynxmpeca021h_3_bggroup-m-a-shell-bonds-2.jpg" style="height:362px; width:600px" />

Tập đo&agrave;n BP hiện đang bị định gi&aacute; chỉ khoảng 80 tỷ USD, thấp hơn đ&aacute;ng kể so với c&aacute;c đối thủ si&ecirc;u lớn nhờ c&aacute;c khoản đầu tư kh&ocirc;ng hiệu quả v&agrave;o năng lượng sạch v&agrave; biến động nội bộ.

S&aacute;p nhập sẽ mang lại khoản ph&iacute; ch&ecirc;nh lệch (premium) ước t&iacute;nh l&ecirc;n đến 20% &ndash; tương đương gần 16 tỷ USD tiền mặt hoặc cổ phiếu &ndash; gi&uacute;p k&iacute;ch cầu gi&aacute; cổ phiếu BP ngay lập tức, đồng thời c&oacute; thể th&uacute;c đẩy lợi nhuận cho cổ đ&ocirc;ng Shell nhờ tiết giảm chi ph&iacute; hoạt động h&agrave;ng năm ước t&iacute;nh 4&ndash;7 tỷ USD th&ocirc;ng qua tối ưu h&oacute;a mạng lưới lọc h&oacute;a dầu v&agrave; cắt giảm bộ m&aacute;y quản l&yacute; tr&ugrave;ng lặp.

Tuy nhi&ecirc;n, c&aacute;c nh&agrave; ph&acirc;n t&iacute;ch cũng lưu &yacute; rằng việc phải huy động vốn lớn cho thương vụ, trong khi Shell đ&atilde; cam kết mua lại hơn 36 tỷ USD cổ phiếu trong ba năm qua, c&oacute; thể g&acirc;y &aacute;p lực l&ecirc;n c&acirc;n đối t&agrave;i ch&iacute;nh v&agrave; xếp hạng t&iacute;n nhiệm nếu kh&ocirc;ng kh&eacute;o l&eacute;o điều tiết.

Ngo&agrave;i ra, một tập đo&agrave;n dầu kh&iacute; h&ugrave;ng mạnh hơn đồng nghĩa với việc gia tăng ảnh hưởng trong c&aacute;c vấn đề an ninh năng lượng to&agrave;n cầu. Tập đo&agrave;n mới sẽ c&oacute; tiếng n&oacute;i mạnh mẽ hơn trong c&aacute;c cuộc đ&agrave;m ph&aacute;n ch&iacute;nh s&aacute;ch năng lượng với c&aacute;c ch&iacute;nh phủ v&agrave; tổ chức quốc tế.

Tuy nhi&ecirc;n, sự tập trung quyền lực n&agrave;y cũng c&oacute; thể l&agrave;m tăng mối lo ngại về khả năng kiểm so&aacute;t gi&aacute; cả v&agrave; nguồn cung, đặc biệt trong bối cảnh địa ch&iacute;nh trị to&agrave;n cầu ng&agrave;y c&agrave;ng phức tạp.

Ở một kh&iacute;a cạnh kh&aacute;c, một &quot;si&ecirc;u tập đo&agrave;n&quot; như vậy c&oacute; thể khiến c&aacute;c đối thủ nhỏ hơn phải xem x&eacute;t lại chiến lược của m&igrave;nh.

Ch&uacute;ng ta c&oacute; thể chứng kiến một l&agrave;n s&oacute;ng c&aacute;c thương vụ M&amp;A tiếp theo trong ng&agrave;nh, khi c&aacute;c c&ocirc;ng ty kh&aacute;c t&igrave;m c&aacute;ch đạt được quy m&ocirc; đủ lớn để cạnh tranh hoặc t&igrave;m kiếm lợi thế trước si&ecirc;u tập đo&agrave;n Shel-BP. Sức &eacute;p cạnh tranh sẽ gia tăng, buộc c&aacute;c doanh nghiệp phải kh&ocirc;ng ngừng đổi mới v&agrave; tối ưu h&oacute;a.

Th&aacute;ch thức

Tất nhi&ecirc;n, việc s&aacute;p nhập n&agrave;y kh&ocirc;ng phải kh&ocirc;ng c&oacute; th&aacute;ch thức. Việc s&aacute;p nhập hai tập đo&agrave;n khổng lồ với lịch sử l&acirc;u đời v&agrave; văn h&oacute;a doanh nghiệp kh&aacute;c biệt sẽ đ&ograve;i hỏi một qu&aacute; tr&igrave;nh hội nhập phức tạp v&agrave; k&eacute;o d&agrave;i.

Những kh&aacute;c biệt về tầm nh&igrave;n, cấu tr&uacute;c tổ chức v&agrave; quy tr&igrave;nh l&agrave;m việc c&oacute; thể tạo ra ma s&aacute;t v&agrave; cản trở sự đồng bộ ban đầu. Việc giữ ch&acirc;n nh&acirc;n t&agrave;i v&agrave; t&iacute;ch hợp c&aacute;c đội ngũ cũng l&agrave; yếu tố then chốt cho sự th&agrave;nh c&ocirc;ng của thương vụ n&agrave;y.

<img alt="" src="https://static.fireant.vn/Upload/20250626/images/gettyimages-1497958845.jpg" style="height:338px; width:600px" />

Nếu s&aacute;p nhập thực sự diễn ra th&igrave; hai tập đo&agrave;n lớn với hơn 160.000 nh&acirc;n vi&ecirc;n to&agrave;n cầu sẽ đ&ograve;i hỏi xử l&yacute; những bất đồng văn h&oacute;a l&agrave;m việc. Trong khi Shell c&oacute; chiến lược tiếp cận đa dạng năng lượng nhưng ưu ti&ecirc;n lợi nhuận ngay, c&ograve;n BP từng đặt t&ecirc;n &quot;Beyond Petroleum&quot; v&agrave; đẩy mạnh mảng năng lượng t&aacute;i tạo từ l&acirc;u nhưng kh&ocirc;ng thu được kết quả như kỳ vọng.

Quyết định cắt giảm nh&acirc;n sự tr&ugrave;ng lặp ở c&aacute;c ph&ograve;ng ban chức năng, c&ocirc;ng ty lọc &ndash; h&oacute;a dầu, cũng như sắp xếp lại bộ m&aacute;y quản trị cấp cao (BP đang c&oacute; biến động lớn khi chủ tịch Helge Lund sắp từ nhiệm) sẽ l&agrave; th&aacute;ch thức quản l&yacute; nh&acirc;n sự lớn nhất.

Nếu kh&ocirc;ng kh&eacute;o l&eacute;o đối thoại với c&ocirc;ng đo&agrave;n v&agrave; cộng đồng địa phương, Shell c&oacute; thể phải đối mặt đ&igrave;nh c&ocirc;ng hoặc r&uacute;t vốn đầu tư v&agrave;o c&aacute;c khu vực nhạy cảm.

Theo quy tắc &quot;Takeover Code&quot; của s&agrave;n chứng kho&aacute;n London, Shell nếu phủ nhận đ&agrave;m ph&aacute;n ch&iacute;nh thức sẽ bị cấm tiếp cận lại BP trong &iacute;t nhất s&aacute;u th&aacute;ng. Bởi vậy d&ugrave; Shell chỉ l&ecirc;n tiếng &quot;kh&ocirc;ng c&oacute; cuộc gặp n&agrave;o đang diễn ra&quot; m&agrave; chưa đưa ra phủ nhận ch&iacute;nh thức theo mẫu, c&ocirc;ng ty vẫn c&oacute; nguy cơ bị r&agrave;ng buộc bởi giới hạn n&agrave;y.

Hơn nữa, thương vụ n&agrave;y chắc chắn sẽ phải đối mặt với sự gi&aacute;m s&aacute;t chặt chẽ từ c&aacute;c cơ quan chống độc quyền tr&ecirc;n to&agrave;n thế giới, đặc biệt l&agrave; ở Vương quốc Anh, Mỹ v&agrave; Li&ecirc;n minh Ch&acirc;u &Acirc;u.

Việc hợp nhất hai c&ocirc;ng ty Anh đại diện cho gần 30% tổng c&ocirc;ng suất lọc dầu ch&acirc;u &Acirc;u sẽ hứng chịu sự gi&aacute;m s&aacute;t gắt gao từ Cơ quan Cạnh tranh v&agrave; Thị trường Anh (CMA) cũng như Ủy ban Ch&acirc;u &Acirc;u nhằm ngăn chặn tập trung thị trường qu&aacute; mức.

Ở Mỹ, Bộ Tư ph&aacute;p v&agrave; CFTC c&oacute; thể điều tra s&acirc;u về c&aacute;c hoạt động giao dịch h&agrave;ng h&oacute;a để đảm bảo kh&ocirc;ng vi phạm c&aacute;c quy định chống độc quyền v&agrave; thao t&uacute;ng gi&aacute; trong mảng LNG v&agrave; xăng dầu.

Để được ph&ecirc; duyệt, Shell c&oacute; thể buộc phải tho&aacute;i vốn một số t&agrave;i sản tr&ugrave;ng lặp nhằm tr&aacute;nh tạo ra vị thế độc quyền tr&ecirc;n thị trường. Việc n&agrave;y c&oacute; thể mất nhiều thời gian v&agrave; l&agrave;m phức tạp th&ecirc;m qu&aacute; tr&igrave;nh s&aacute;p nhập.

B&ecirc;n cạnh đ&oacute; cả Shell v&agrave; BP đều từng c&oacute; những cam kết về năng lượng t&aacute;i tạo, d&ugrave; BP gần đ&acirc;y đ&atilde; điều chỉnh lại mục ti&ecirc;u của m&igrave;nh. Nếu s&aacute;p nhập, chiến lược năng lượng xanh của tập đo&agrave;n mới sẽ được theo d&otilde;i s&aacute;t sao.

Liệu họ sẽ tiếp tục đầu tư mạnh v&agrave;o năng lượng t&aacute;i tạo, hay sẽ tập trung hơn v&agrave;o c&aacute;c nguồn nhi&ecirc;n liệu h&oacute;a thạch truyền thống để tối đa h&oacute;a lợi nhuận trong ngắn hạn? Quyết định n&agrave;y sẽ c&oacute; t&aacute;c động lớn đến nỗ lực to&agrave;n cầu nhằm chống biến đổi kh&iacute; hậu v&agrave; chuyển đổi sang một nền kinh tế carbon thấp.

<img alt="" src="https://static.fireant.vn/Upload/20250626/images/2025-06-26_084611.jpg" style="height:403px; width:608px" />

Về mặt m&ocirc;i trường, Shell&ndash;BP c&oacute; thể tận dụng ng&acirc;n s&aacute;ch R&amp;D kết hợp gần 4,3 tỷ USD để đẩy mạnh c&ocirc;ng nghệ thu hồi carbon (CCS) v&agrave; mở rộng triển khai năng lượng t&aacute;i tạo.

Tuy vậy điều n&agrave;y phụ thuộc v&agrave;o chiến lược đặt lại ưu ti&ecirc;n sau s&aacute;p nhập bởi hiện Shell đ&atilde; giảm mục ti&ecirc;u năng lượng xanh v&agrave; BP vừa cắt giảm đầu tư v&agrave;o mảng n&agrave;y.

Quy m&ocirc; tập đo&agrave;n sẽ &aacute;p lực phải b&aacute;o c&aacute;o minh bạch hơn về ph&aacute;t thải kh&iacute; nh&agrave; k&iacute;nh, do cơ quan quản l&yacute; v&agrave; nh&agrave; đầu tư ESG theo d&otilde;i chặt chẽ hơn sau khi Brexit mở rộng phạm vi điều chỉnh b&aacute;o c&aacute;o bền vững. Một thực thể với lượng ph&aacute;t thải tổng hợp l&ecirc;n đến h&agrave;ng trăm triệu tấn CO₂ mỗi năm sẽ đối mặt y&ecirc;u cầu phải c&oacute; lộ tr&igrave;nh Net-Zero r&otilde; r&agrave;ng v&agrave; c&oacute; thể gặp r&agrave;o cản từ c&aacute;c tổ chức t&agrave;i ch&iacute;nh quốc tế.

Với quy m&ocirc; khổng lồ, tập đo&agrave;n Shell-BP sẽ phải đối mặt với sự kỳ vọng lớn hơn về tr&aacute;ch nhiệm x&atilde; hội v&agrave; m&ocirc;i trường. C&aacute;c hoạt động của họ, từ thăm d&ograve; đến vận chuyển, sẽ được cộng đồng quốc tế v&agrave; c&aacute;c tổ chức phi ch&iacute;nh phủ theo d&otilde;i s&aacute;t sao. &Aacute;p lực về giảm ph&aacute;t thải, đầu tư v&agrave;o c&ocirc;ng nghệ carbon thấp v&agrave; minh bạch trong hoạt động sẽ ng&agrave;y c&agrave;ng gia tăng.

Thương vụ Shell-BP, nếu trở th&agrave;nh hiện thực, sẽ l&agrave; một động th&aacute;i chiến lược mang t&iacute;nh đột ph&aacute;, tạo ra một &quot;si&ecirc;u tập đo&agrave;n&quot; dầu mỏ với tầm v&oacute;c lịch sử. D&ugrave; mang lại tiềm năng to lớn về hiệu quả v&agrave; sức mạnh cạnh tranh, n&oacute; cũng đặt ra nhiều th&aacute;ch thức về hội nhập, ph&aacute;p l&yacute; v&agrave; tr&aacute;ch nhiệm x&atilde; hội. Bất kỳ bước đi sai lầm n&agrave;o cũng c&oacute; thể k&eacute;o theo hệ quả nghi&ecirc;m trọng cho gi&aacute; cổ phiếu, uy t&iacute;n doanh nghiệp v&agrave; cả ổn định địa ch&iacute;nh trị &ndash; kinh tế to&agrave;n cầu trong d&agrave;i hạn.

*Nguồn: CNN, WSJ, FT, Fortune

<a href="https://markettimes.vn/dia-chan-nganh-dau-mo-shell-bp-dam-phan-tao-nen-mot-sieu-tap-doan-dau-khi-320-ty-usd-voi-quy-mo-chua-tung-co-trong-lich-su-85355.html">Băng Băng-Link gốc</a>

Siêu tập đoàn dầu mỏ mới có thể kiểm soát gần 5 triệu thùng dầu mỗi ngày, qua mặt cả ExxonMobil và Chevron.
