&nbsp;Gi&agrave;u c&oacute; v&agrave; quyền lực l&agrave; 2 trong số những cụm từ xưa nay vẫn thường được gắn với c&aacute;c &ocirc;ng chủ lớn của nh&agrave; băng.

Nhưng ng&acirc;n h&agrave;ng vẫn lu&ocirc;n l&agrave; nghề rủi ro lớn v&agrave; đ&ograve;i hỏi c&aacute;c ti&ecirc;u chuẩn k&eacute;p về đạo đức kinh doanh.

<img alt="" src="https://static.fireant.vn/Upload/20240217/images/SCB1.jpg" style="height:400px; width:600px" />

Vụ Vạn Thịnh Ph&aacute;t v&agrave; SCB trở th&agrave;nh b&agrave;i học lớn trong quản trị ng&acirc;n h&agrave;ng

Sức h&uacute;t nghề &ldquo;kinh doanh tiền&rdquo;

Quan niệm &ldquo;gi&agrave;u c&oacute; v&agrave; quyền lực&rdquo; đ&atilde; được h&igrave;nh dung trong suốt qu&aacute; tr&igrave;nh ph&aacute;t triển hệ thống ng&acirc;n h&agrave;ng quốc tế từ khi những hoạt động t&iacute;n dụng manh nha được h&igrave;nh th&agrave;nh v&agrave;o thế kỷ 18 trước C&ocirc;ng nguy&ecirc;n, cho đến ng&agrave;y nay. Lịch sử ng&acirc;n h&agrave;ng ghi nhận Pythius, l&agrave; người lập ra v&agrave; điều h&agrave;nh ng&acirc;n h&agrave;ng thương nh&acirc;n khắp v&ugrave;ng Tiểu &Aacute; đầu thế kỷ thứ 5 trước c&ocirc;ng nguy&ecirc;n. Nh&acirc;n vật n&agrave;y được c&aacute;c nh&agrave; ch&eacute;p sử xem như nh&agrave; ng&acirc;n h&agrave;ng tư nh&acirc;n đầu ti&ecirc;n, một &ldquo;&ocirc;ng chủ&rdquo; uy vọng trước giới cầm quyền trượng của thời đại bấy giờ.

Ng&agrave;y nay, trong 4 gia tộc t&agrave;i phiệt khiến thế giới &ldquo;nghi&ecirc;ng m&igrave;nh&rdquo;, gồm: Rothschild, Morgan, Du Pont v&agrave; Rong, th&igrave; c&oacute; 3/4 gia tộc xuất th&acirc;n cũng như vẫn đang l&agrave; đế chế t&agrave;i ch&iacute;nh &ndash; ng&acirc;n h&agrave;ng h&ugrave;ng mạnh.

Kh&ocirc;ng n&oacute;i đ&acirc;u xa, tại Việt Nam, gần như những &ldquo;đế chế&rdquo; kinh doanh h&ugrave;ng mạnh, đều c&oacute; mối li&ecirc;n quan hoặc c&oacute; quan hệ mật thiết với lĩnh vực ng&acirc;n h&agrave;ng. C&oacute; thể kể ra kh&ocirc;ng &iacute;t những hệ sinh th&aacute;i m&agrave; t&agrave;i ch&iacute;nh l&agrave; &ldquo;t&acirc;m của v&ograve;ng tr&ograve;n&rdquo;, từ đ&oacute;, c&aacute;c tập đo&agrave;n đa ng&agrave;nh bung ra v&agrave; mở rộng, ph&aacute;t triển.

Dĩ nhi&ecirc;n, lại c&oacute; những &ldquo;đế chế&rdquo; h&agrave;ng đầu m&agrave; ng&acirc;n h&agrave;ng kh&ocirc;ng c&oacute; sự hiện diện về chi phối sở hữu, nhưng sẽ c&oacute; quan hệ t&iacute;n dụng, bởi vốn từ ng&acirc;n h&agrave;ng tại Việt Nam vẫn đ&atilde; v&agrave; đang l&agrave; nguồn vốn quan trọng nhất với c&aacute;c doanh nghiệp.

Theo &ocirc;ng Ph&ugrave;ng Xu&acirc;n Minh, Chủ tịch HĐQT Saigon Ratings, trong bối cảnh kh&ocirc;ng c&oacute; nhiều đơn vị lớn đ&aacute;p ứng c&aacute;c ti&ecirc;u chuẩn để huy động vốn quốc tế; cộng với thị trường tr&aacute;i phiếu doanh nghiệp nội địa c&ograve;n kh&oacute;, th&igrave; h&agrave;m lượng vốn vay ng&acirc;n h&agrave;ng vẫn phải chiếm tỷ trọng lớn trong đ&oacute;ng g&oacute;p &ldquo;đ&ograve;n bẩy&rdquo; t&agrave;i ch&iacute;nh cho c&aacute;c doanh nghiệp hoạt động. Điều n&agrave;y sẽ tiếp diễn cho đến khi ch&uacute;ng ta ng&agrave;y c&agrave;ng cải thiện n&acirc;ng trần xếp hạng t&iacute;n nhiệm quốc gia tốt hơn như mục đề &aacute;n Ch&iacute;nh phủ đ&atilde; đề ra, v&agrave; thị trường vốn d&agrave;i hạn được cải thiện để ph&aacute;t triển ổn định, minh bạch hơn, san sẻ k&ecirc;nh vốn ng&acirc;n h&agrave;ng.

Ch&iacute;nh v&igrave; vậy, &ldquo;đất&rdquo; cho ng&acirc;n h&agrave;ng kinh doanh rất mở rộng v&agrave; tối quan trọng. Sự hấp dẫn trong kinh doanh ng&acirc;n h&agrave;ng cũng lu&ocirc;n thu h&uacute;t c&aacute;c nh&agrave; đầu tư tham vọng t&agrave;i lực.

Chẳng thế, Sacombank đ&atilde; từng trải qua những đợt M&amp;A, c&ograve;n khiến 1 &ocirc;ng chủ phải vướng v&ograve;ng lao l&yacute;. Trước đ&oacute; l&agrave; &ocirc;ng chủ Thi&ecirc;n Thanh gắn với th&acirc;u t&oacute;m CB Bank cũng đ&atilde; bị khởi tố. Hay nhiều năm qua, d&ugrave; kh&ocirc;ng dễ d&agrave;ng song nhiều nh&oacute;m cổ đ&ocirc;ng đ&atilde; kh&ocirc;ng giấu tham vọng ph&acirc;n tranh quyền chi phối tại Eximbank...

Rủi ro v&agrave; đạo đức &ldquo;ng&agrave;nh bank&rdquo;

Năm 2023 kh&eacute;p lại với đại &aacute;n khởi tố b&agrave; Trương Mỹ Lan của tập đo&agrave;n Vạn Thịnh Ph&aacute;t c&oacute; li&ecirc;n quan đến SCB. Đ&acirc;y kh&ocirc;ng chỉ l&agrave; đại &aacute;n kinh tế lớn nhất ở Việt Nam từ trước đến nay, m&agrave; c&ograve;n ghi nhận vụ c&oacute; số tiền hối lộ lớn nhất tr&ecirc;n 5 triệu USD, v&agrave; li&ecirc;n quan đến nhiều c&aacute;n bộ của lĩnh vực thanh tra, gi&aacute;m s&aacute;t ng&acirc;n h&agrave;ng.

C&acirc;u hỏi đặt ra từ vụ đại &aacute;n n&agrave;y l&agrave; trong nhiều năm li&ecirc;n tiếp, tại sao rủi ro kinh doanh ng&acirc;n h&agrave;ng với cơ chế quản trị sơ s&agrave;i, quản l&yacute; t&ugrave;y tiện, &ldquo;một chủ&rdquo; lại kh&ocirc;ng khiến c&aacute;c cựu quản l&yacute; SCB e ngại? V&agrave; c&acirc;u trả lời cũng đ&atilde; được nhiều chuy&ecirc;n gia mổ xẻ, ph&acirc;n t&iacute;ch, l&agrave; xuất xứ từ sự c&uacute;i đầu trước quyền v&agrave; tiền, hay s&acirc;u xa nhưng đơn giản hơn, đ&oacute; l&agrave; l&ograve;ng tham.

Theo &ocirc;ng Nguyễn Đ&igrave;nh T&ugrave;ng, Tổng gi&aacute;m đốc OCB, nh&igrave;n lại c&aacute;c vụ &aacute;n lớn trong ng&agrave;nh ng&acirc;n h&agrave;ng, tuy c&oacute; nhiều l&yacute; do nhưng một nguy&ecirc;n nh&acirc;n quan trọng l&agrave; c&oacute; thời gian ng&agrave;nh n&agrave;y đ&atilde; ph&aacute;t triển rất n&oacute;ng. Trong bối cảnh đ&oacute;, rất nhiều c&aacute;n bộ đ&atilde; kh&ocirc;ng kịp tiếp thu kiến thức v&agrave; r&egrave;n luyện &quot;độ ch&iacute;n&quot; cả về nghề lẫn bản lĩnh. V&igrave; thế, ngo&agrave;i ti&ecirc;u cực xảy ra v&igrave; l&ograve;ng tham cũng c&oacute; nhiều trường hợp do người ta kh&ocirc;ng biết, kh&ocirc;ng nhận thức hết những việc m&igrave;nh l&agrave;m. Khi kh&ocirc;ng &yacute; thức đầy đủ, người ta dễ bị cuốn theo những ch&agrave;o mời. V&igrave; vậy, trọng t&acirc;m vẫn l&agrave; vấn đề &ldquo;chất lượng con người&rdquo;.

<img alt="" src="https://static.fireant.vn/Upload/20240217/images/TS-Nguyen-Hoang-Hiep-200.jpg" style="height:276px; width:200px" />

TS. Nguyễn Ho&agrave;ng Hiệp, Chuy&ecirc;n gia kinh tế n&oacute;i với DĐDN, thực tế kh&ocirc;ng cứ trong ng&acirc;n h&agrave;ng m&agrave; trong bất kỳ ng&agrave;nh nghề, lĩnh vực kinh doanh, vốn x&atilde; hội v&agrave; vốn con người, cũng như vốn văn h&oacute;a, đều l&agrave; những th&agrave;nh tố quan trọng. Trong đ&oacute;, ở kh&iacute;a cạnh con người, nếu theo Mincer Jacob (1974), nguồn vốn n&agrave;y cũng như vốn hữu h&igrave;nh, muốn c&oacute; th&igrave; con người phải đầu tư để t&iacute;ch luỹ th&ocirc;ng qua gi&aacute;o dục r&egrave;n luyện trong lao động v&agrave; thuộc về mỗi người, v&agrave; n&oacute; đem lại cho người sở hữu n&oacute; khoản thu nhập. Khi &aacute;p dụng trong lĩnh vực ng&acirc;n h&agrave;ng, sự r&egrave;n luyện phải bao gồm t&ocirc;n r&egrave;n năng lực chống đỡ trước mọi c&aacute;m dỗ, mọi ch&agrave;o mời.

Kinh doanh tiền nhưng phải khước từ được mọi c&aacute;m dỗ từ tiền v&agrave; quyền mang lại, đ&acirc;y cũng l&agrave; điều m&agrave; theo &ocirc;ng Hiệp, để thực h&agrave;nh hiệu quả v&agrave; &ldquo;trường tồn&rdquo; trong suốt qu&aacute; tr&igrave;nh tiếp x&uacute;c với tiền, c&aacute;c nh&agrave; đầu tư, &ocirc;ng b&agrave; chủ, c&aacute;c banker&hellip; cần phải t&aacute;i định vị trước hết về nh&acirc;n sinh quan, rằng: Đ&atilde; đến l&uacute;c suy nghĩ liệu kinh doanh ng&acirc;n h&agrave;ng c&oacute; phải chỉ để gi&agrave;u l&agrave; đ&atilde; đ&uacute;ng v&agrave; đầy đủ?

<a href="https://diendandoanhnghiep.vn/dao-duc-kinh-doanh-ngan-hang-258325.html">L&ecirc; Mỹ</a>

 Giàu có và quyền lực là 2 trong số những cụm từ xưa nay vẫn thường được gắn với các ông chủ lớn của nhà băng.

Tài chính

Tạp chí Diễn đàn doanh nghiệp

Nguyễn Đình Tùng

Đạo đức kinh doanh ngân hàng

Nguyễn Văn Thắng

Chưa kể tới vụ c&#242; mồi, lừa đảo bảo hiểm, tr&#225;i phiếu, quỹ đầu tư. Nội việc ch&#234;nh lệch l&#227;i suất cho vay với l&#227;i huy động đ&#227; l&#224; thất đức rồi. Nợ xấu phần lớn từ doanh nghiệp, đa phần l&#224; c&#244;ng ty BĐS chứ c&#225; nh&#226;n th&#236; Ng&#226;n h&#224;ng nắm đằng chui th&#236; rủi ro phần lớn nghi&#234;ng về người vay. Tăng l&#227;i suất th&#236; l&#227;i cho vay chạy trước, c&#242;n hạ l&#227;i suất th&#236; l&#227;i huy động chạy trước, mấy th&#225;ng sau l&#227;i vay mới điều chỉnh ch&#250;t ch&#250;t, m&#224; c&#243; khi tới l&#250;c đ&#243; lại điều chỉnh tăng mới &#225;c chớ

Chưa kể tới vụ cò mồi, lừa đảo bảo hiểm, trái phiếu, quỹ đầu tư. Nội việc chênh lệch lãi suất cho vay với lãi huy động đã là thất đức rồi. Nợ xấu phần lớn từ doanh nghiệp, đa phần là công ty BĐS chứ cá nhân thì Ngân hàng nắm đằng chui thì rủi ro phần lớn nghiêng về người vay. Tăng lãi suất thì lãi cho vay chạy trước, còn hạ lãi suất thì lãi huy động chạy trước, mấy tháng sau lãi vay mới điều chỉnh chút chút, mà có khi tới lúc đó lại điều chỉnh tăng mới ác chớ