Điều hệ sinh th&aacute;i ch&uacute;ng ta đang thiếu kh&ocirc;ng phải l&agrave; những Unicorn - kỳ l&acirc;n, m&agrave; l&agrave; những sự kiện exit th&agrave;nh c&ocirc;ng của startup.

T&igrave;nh h&igrave;nh gọi vốn của startup trong nửa đầu năm 2024 đ&atilde; tiếp tục đi xuống theo đ&agrave; suy giảm kể từ đỉnh năm 2021. Đ&acirc;y l&agrave; hiện tượng được gọi l&agrave; &ldquo;M&ugrave;a đ&ocirc;ng gọi vốn&rdquo; với c&aacute;c startup. Tuy nhi&ecirc;n, chị Ho&agrave;ng Thị Kim Dung - Gi&aacute;m đốc Quốc Gia tại Genesia Ventures Việt Nam c&oacute; suy nghĩ kh&aacute;c về &yacute; nghĩa thực sự của hiện tượng n&agrave;y.

Tr&ecirc;n mỗi chuỗi gi&aacute; trị (value chain) của bất k&igrave; thị trường n&agrave;o, Cung của b&ecirc;n n&agrave;y sẽ cần được khớp với Cầu của b&ecirc;n kia. Trong thị trường vốn của startup, đứng từ g&oacute;c nh&igrave;n của 2 th&agrave;nh phần (stakeholder) quan trọng tham gia l&agrave; Startup - Nh&agrave; đầu tư, th&igrave; Cung sẽ được hiểu l&agrave;:

- Nguồn Cung vốn từ nh&agrave; đầu tư, đối với startup

- Nguồn Cung startup đạt ti&ecirc;u chuẩn để đầu tư, đối với nh&agrave; đầu tư

C&ograve;n Cầu th&igrave; sẽ được hiểu l&agrave;:

- Cầu mong được r&oacute;t vốn đầu tư, từ ph&iacute;a startup

- Cầu mong được đầu tư v&agrave;o startup, từ ph&iacute;a nh&agrave; đầu tư

<img alt="" src="https://static.fireant.vn/Upload/20240812/images/photo-1723431820533-1723431821214806413312.png" style="height:328px; width:600px" />

G&Oacute;C NH&Igrave;N TỪ 2 PH&Iacute;A

C&oacute; một điều th&uacute; vị l&agrave;, nhận định của bạn sẽ thay đổi khi bạn đứng từ ph&iacute;a g&oacute;c nh&igrave;n của nh&agrave; s&aacute;ng lập startup hay g&oacute;c nh&igrave;n của nh&agrave; đầu tư. Nếu bạn gặp v&agrave; hỏi c&aacute;c nh&agrave; s&aacute;ng lập startup đang mong muốn gọi vốn, th&igrave; bạn sẽ nhận thấy th&aacute;ch thức chung được n&ecirc;u l&ecirc;n sẽ l&agrave;, nguồn cung vốn giảm đi do c&aacute;c nh&agrave; đầu tư mạo hiểm trở n&ecirc;n &ldquo;&iacute;t mạo hiểm&rdquo; để đầu tư hơn. Do đ&oacute;, m&agrave; kh&aacute;i niệm &ldquo;M&ugrave;a đ&ocirc;ng gọi vốn&rdquo; cũng với &yacute; nghĩa đ&oacute; m&agrave; được sinh ra.&nbsp;

Mặt kh&aacute;c, nếu bạn gặp v&agrave; hỏi c&aacute;c nh&agrave; đầu tư startup, đặc biệt l&agrave; quỹ đầu tư mạo hiểm, những quỹ vẫn c&ograve;n nguồn lực vốn để giải ng&acirc;n, vẫn c&ograve;n hoạt động t&iacute;ch cực tr&ecirc;n thị trường với mong muốn đầu tư v&agrave;o startup, th&igrave; bạn sẽ nhận thấy th&aacute;ch thức được n&ecirc;u l&ecirc;n l&agrave;, d&ugrave; họ đ&atilde; nỗ lực gặp rất nhiều startup, nhưng kh&ocirc;ng c&oacute; nhiều deal đủ tốt để đưa l&ecirc;n IC (Investment Committee) - Hội đồng đầu tư, hoặc c&oacute; deal đưa được l&ecirc;n IC th&igrave; cũng kh&ocirc;ng được th&ocirc;ng qua để đầu tư.

C&oacute; thể n&oacute;i, họ c&oacute; Cầu muốn đầu tư, nhưng kh&ocirc;ng c&oacute; đủ Cung - c&aacute;c startup đủ tốt đạt ti&ecirc;u chuẩn đầu tư.&nbsp;

&quot;Do đ&oacute;, t&ocirc;i nhận thấy cấu tr&uacute;c vốn của thị trường startup hiện nay, mang đặc điểm của Thiếu Cung - Thừa Cầu, đứng từ g&oacute;c nh&igrave;n của cả hai ph&iacute;a, startup v&agrave; nh&agrave; đầu tư. Cũng v&igrave; vậy, nếu với startup l&agrave; &ldquo;M&ugrave;a đ&ocirc;ng gọi vốn&rdquo;, th&igrave; với nh&agrave; đầu tư startup, ch&iacute;nh x&aacute;c phải l&agrave; &ldquo;M&ugrave;a đ&ocirc;ng đầu tư&rdquo;. - Kim Dung nhận x&eacute;t.

&quot;Nếu với startup l&agrave; &ldquo;M&ugrave;a đ&ocirc;ng gọi vốn&rdquo;, th&igrave; với nh&agrave; đầu tư startup, ch&iacute;nh x&aacute;c phải l&agrave; &ldquo;M&ugrave;a đ&ocirc;ng đầu tư&rdquo;

Ho&agrave;ng Thị Kim Dung - Gi&aacute;m đốc Quốc Gia tại Genesia Ventures Việt Nam&quot;

M&Ugrave;A Đ&Ocirc;NG ĐẦU TƯ: KHI NH&Agrave; ĐẦU TƯ TỈNH T&Aacute;O HƠN

&ldquo;M&ugrave;a đ&ocirc;ng đầu tư&rdquo; n&agrave;y đ&atilde; tới trong một bối cảnh m&agrave; c&aacute;c nh&agrave; đầu tư mạo hiểm đ&atilde; học được rất &ldquo;nhiều b&agrave;i học đắt gi&aacute;&rdquo; từ trong ch&iacute;nh giai đoạn đỉnh cao 2021, khiến họ trở n&ecirc;n s&aacute;ng suốt, tỉnh t&aacute;o, đầu tư c&oacute; chọn lọc hơn với ti&ecirc;u chuẩn đầu tư được n&acirc;ng cao. Cũng v&igrave; vậy m&agrave; họ trở n&ecirc;n thận trọng đầu tư để s&agrave;ng lọc startup ph&ugrave; hợp với ti&ecirc;u chuẩn đầu tư của m&igrave;nh. Cụ thể, đ&oacute; l&agrave; những sự s&agrave;ng lọc dựa theo những suy t&iacute;nh c&acirc;n nhắc ti&ecirc;u chuẩn cao hơn như thế n&agrave;o m&agrave; khiến &ldquo;Cung chưa thể gặp Cầu&rdquo; hiện nay?

Đầu ti&ecirc;n, khi c&acirc;n nhắc đầu tư v&agrave;o startup n&oacute;i chung, v&agrave;o startup ở giai đoạn sớm n&oacute;i ri&ecirc;ng, c&aacute;c nh&agrave; đầu tư sẽ tổng hợp c&aacute;c th&ocirc;ng tin, từ năng lực bản lĩnh của c&aacute;c nh&agrave; s&aacute;ng lập startup, tốc độ ph&aacute;t triển của thị trường mục ti&ecirc;u v&agrave; t&iacute;nh chất của sản phẩm/dịch vụ của startup trong thị trường đ&oacute;, để dự ph&oacute;ng đ&agrave; ph&aacute;t triển, khả năng c&oacute; đạt được c&aacute;c Milestone - những cột mốc quan trọng gi&uacute;p startup c&oacute; lợi thế đủ tốt để thuận lợi ph&aacute;t triển, cũng như c&oacute; lợi thế đủ tốt cho việc gọi th&ecirc;m vốn ở c&aacute;c v&ograve;ng tiếp theo hay kh&ocirc;ng.&nbsp;

Trong t&igrave;nh h&igrave;nh kinh tế c&oacute; nhiều kh&oacute; khăn với nhiều biến số cả vi m&ocirc; v&agrave; vĩ m&ocirc; khiến startup c&oacute; thể sẽ kh&oacute; đạt được c&aacute;c chỉ ti&ecirc;u kinh doanh của m&igrave;nh, hoặc cần nhiều thời gian v&agrave; nguồn lực hơn để đạt được n&oacute;. Đặc biệt, với startup ở giai đoạn sớm, th&igrave; với mục ti&ecirc;u trước mắt đạt được PMF (Product Market Fit - Sản phẩm ph&ugrave; hợp với thị trường) cho tới v&ograve;ng gọi vốn tiếp theo, con đường dường như trở n&ecirc;n d&agrave;i hơn.&nbsp;

Do đ&oacute;, l&agrave; nh&agrave; đầu tư, cần tỉnh t&aacute;o suy nghĩ để thảo luận c&ugrave;ng với c&aacute;c nh&agrave; s&aacute;ng lập startup, rằng &ldquo;Với số tiền gọi vốn n&agrave;y, ở giai đoạn n&agrave;y, startup c&oacute; thể thực hiện được bao nhi&ecirc;u &ldquo;ph&eacute;p cộng&rdquo; của thử nghiệm, để c&oacute; thể t&igrave;m thấy PMF? Đ&oacute; sẽ l&agrave; những thử nghiệm g&igrave;? Ch&uacute;ng ta rất cần những startup được l&atilde;nh đạo bởi những nh&agrave; s&aacute;ng lập c&oacute; năng lực nền tảng vững chắc, c&oacute; sự linh hoạt nhạy b&eacute;n, c&oacute; bản lĩnh quyết liệt với việc thực hiện thật hiệu quả c&aacute;c thử nghiệm li&ecirc;n tiếp trong một nguồn lực hữu hạn, để &ldquo;navigate - d&ograve; đường&rdquo; t&igrave;m thấy được PMF, để ph&aacute;t triển startup bứt ph&aacute; trong kh&oacute; khăn.

&ldquo;Với số tiền gọi vốn n&agrave;y, ở giai đoạn n&agrave;y, startup c&oacute; thể thực hiện được bao nhi&ecirc;u &ldquo;ph&eacute;p cộng&rdquo; của thử nghiệm, để c&oacute; thể t&igrave;m thấy Product Market Fit&quot;

Ho&agrave;ng Thị Kim Dung - Gi&aacute;m đốc Quốc Gia tại Genesia Ventures Việt Nam

Tiếp theo, l&agrave; về vấn đề quản trị startup, về tin tức về sai phạm t&agrave;i ch&iacute;nh của startup, l&agrave; một trong những g&aacute;o nước lạnh l&ecirc;n niềm tin của mọi người trong hệ sinh th&aacute;i startup, đặc biệt l&agrave; c&aacute;c nh&agrave; đầu tư mạo hiểm, khiến họ trở n&ecirc;n thận trọng đầu tư, thắt chặt kỉ luật trong giai đoạn n&agrave;y. Ch&iacute;nh thất bại trong quản trị của c&aacute;c startup, đ&atilde; l&agrave; &ldquo;g&aacute;o nước lạnh&rdquo;, mang lại nhiều b&agrave;i học đắt gi&aacute; cho bất kỳ startup v&agrave; nh&agrave; đầu tư khởi nghiệp n&agrave;o.&nbsp;

Ch&uacute;ng ta rất cần những startup, c&oacute; tầm nh&igrave;n ph&aacute;t triển d&agrave;i hạn bền vững, c&oacute; năng lực quản trị doanh nghiệp (Corporate Governance), đặc biệt trong đ&oacute; c&oacute; kỷ luật trong duy tr&igrave; những gi&aacute; trị đạo đức của nh&agrave; s&aacute;ng lập v&agrave; đội ngũ, kỷ luật quản l&yacute; t&agrave;i ch&iacute;nh hiệu quả v&agrave; minh bạch. Đ&acirc;y cũng l&agrave; tiền đề quan trọng để giải b&agrave;i to&aacute;n trong b&agrave;i to&aacute;n Con G&agrave; - Quả Trứng, trong th&aacute;ch thức duy tr&igrave; niềm tin của c&aacute;c nh&agrave; đầu tư, để c&oacute; thể thu h&uacute;t được nhiều d&ograve;ng vốn đầu tư, gia tăng được nguồn lực đầu tư cho sự ph&aacute;t triển của startup.

&quot;Tin tức về sai phạm t&agrave;i ch&iacute;nh của startup, l&agrave; một trong những g&aacute;o nước lạnh l&ecirc;n niềm tin của mọi người trong hệ sinh th&aacute;i startup&quot;

Cuối c&ugrave;ng, kh&ocirc;ng thể kh&ocirc;ng nhắc đến th&aacute;ch thức mang t&ecirc;n Exit - tho&aacute;i vốn vẫn c&ograve;n đang l&agrave; c&aacute;nh cửa rất hẹp, th&aacute;ch thức niềm tin v&agrave; sự ki&ecirc;n nhẫn của mọi nh&agrave; đầu tư v&agrave;o startup tại Việt Nam hiện nay. Hệ sinh th&aacute;i của ch&uacute;ng ta tới nay được đặt trong bối cảnh khan hiếm startup c&oacute; thể đ&aacute;p ứng với c&aacute;c điều kiện nghi&ecirc;m khắc để IPO, cũng như khan hiếm d&ograve;ng tiền lớn từ doanh nghiệp thực hiện c&aacute;c thương vụ mua b&aacute;n s&aacute;p nhập chiến lược với startup tại Việt Nam.&nbsp;

Điều hệ sinh th&aacute;i ch&uacute;ng ta đang thiếu kh&ocirc;ng phải l&agrave; những Unicorn - kỳ l&acirc;n, m&agrave; l&agrave; những sự kiện exit th&agrave;nh c&ocirc;ng của startup.&nbsp;

Kỳ l&acirc;n thực sự c&oacute; &yacute; nghĩa nếu kh&ocirc;ng c&oacute; l&atilde;i v&agrave; kh&ocirc;ng thấy cửa Exit cho TẤT CẢ mọi người, trong đ&oacute; c&oacute; c&aacute;c nh&agrave; s&aacute;ng lập, nh&acirc;n vi&ecirc;n c&ocirc;ng thần v&agrave; c&aacute;c nh&agrave; đầu tư? Ch&uacute;ng ta rất cần những startup c&oacute; thể ph&aacute;t triển với m&ocirc; h&igrave;nh kinh doanh tạo ra lợi nhuận bền vững hơn, v&agrave; lộ tr&igrave;nh Exit r&otilde; r&agrave;ng hơn so với hiện nay. Điều n&agrave;y rất quan trọng, để gi&uacute;p c&aacute;c nh&agrave; đầu tư c&oacute; th&ecirc;m niềm tin rằng hệ sinh th&aacute;i startup Việt Nam tiềm năng thực sự, đồng thời để c&aacute;c thế hệ c&aacute;c nh&agrave; s&aacute;ng lập tiếp theo c&oacute; đủ niềm tin rằng c&oacute; cơ hội th&agrave;nh c&ocirc;ng nếu họ khởi nghiệp.

&quot;Điều hệ sinh th&aacute;i ch&uacute;ng ta đang thiếu kh&ocirc;ng phải l&agrave; những Unicorn - kỳ l&acirc;n, m&agrave; l&agrave; những sự kiện exit th&agrave;nh c&ocirc;ng của startup.&quot;

Giai đoạn hiện nay cũng l&agrave; &ldquo;m&ugrave;a đ&ocirc;ng đầu tư&rdquo;, với th&aacute;ch thức &ldquo;Thiếu Cung - Thừa Cầu&rdquo;. Bản th&acirc;n c&aacute;c quỹ đầu tư vẫn c&ograve;n nguồn lực giải ng&acirc;n đầu tư vẫn lu&ocirc;n đau đ&aacute;u giải th&iacute;ch nhiều lần rằng, m&igrave;nh vẫn l&agrave;m việc v&ocirc; c&ugrave;ng chăm chỉ, vẫn mong muốn đầu tư t&iacute;ch cực v&agrave;o c&aacute;c c&ocirc;ng ty startup c&oacute; tiềm năng ph&aacute;t triển thực sự tại Việt Nam.&nbsp;

Như mọi sự tiến ho&aacute; ph&aacute;t triển, sau nhiều b&agrave;i học đắt gi&aacute;, c&aacute;c quỹ đầu tư cũng trở n&ecirc;n kỉ luật hơn, n&acirc;ng ti&ecirc;u chuẩn đầu tư cao hơn. Do đ&oacute;, để Cung gặp Cầu th&igrave; trong hệ sinh th&aacute;i startup của Việt Nam ch&uacute;ng ta rất cần gia tăng cả về Chất v&agrave; Lượng của c&aacute;c c&ocirc;ng ty startup trong việc cho thấy tiềm năng ph&aacute;t triển bứt ph&aacute;, quản trị tốt để ph&aacute;t triển bền vững, tạo ra được lộ tr&igrave;nh exit c&ugrave;ng thắng cho mọi người.

Ho&agrave;ng Thị Kim Dung - Gi&aacute;m đốc Quốc Gia tại Genesia Ventures Việt Nam

<a href="https://antt.nguoiduatin.vn/dang-sau-mua-dong-goi-von-gao-nuoc-lanh-tu-sai-pham-tai-chinh-cua-startup-va-mua-dong-dau-tu-cua-cac-quy-mao-hiem-205241208104601521.htm">Link gốc</a>

Điều hệ sinh thái chúng ta đang thiếu không phải là những Unicorn - kỳ lân, mà là những sự kiện exit thành công của startup.
