Selex Motors đang từng bước hiện thực h&oacute;a giấc mơ điện h&oacute;a giao th&ocirc;ng tại Việt Nam, cạnh tranh trực tiếp với l&agrave;n s&oacute;ng xe điện Trung Quốc.

<img alt="" src="https://static.fireant.vn/Upload/20250105/images/xehay-selex-motors-080324-8.jpg" style="height:300px; width:600px" />

Anh t&agrave;i xế xe &ocirc;m c&ocirc;ng nghệ nhận một cuốc xe xuất ph&aacute;t từ Củ Chi (TP HCM) đi cửa khẩu Mộc B&agrave;i (T&acirc;y Ninh) với khoảng c&aacute;ch chừng 50 km. Ho&agrave;n th&agrave;nh nhiệm vụ một c&aacute;ch dễ d&agrave;ng, anh quay trở về trung t&acirc;m kinh tế s&ocirc;i động của cả nước, tiếp tục phục vụ c&aacute;c kh&aacute;ch h&agrave;ng c&oacute; nhu cầu di chuyển kh&aacute;c cho tới đ&ecirc;m.

H&ocirc;m đ&oacute;, bộ đếm của chiếc xe ghi lại tổng qu&atilde;ng đường di chuyển xấp xỉ 400 km, tương đương khoảng c&aacute;ch từ TP HCM &ndash; Nha Trang. Mọi thứ nghe c&oacute; vẻ b&igrave;nh thường, ngoại trừ việc phương tiện m&agrave; t&agrave;i xế sử dụng l&agrave; một chiếc xe điện hai b&aacute;nh, v&agrave; anh kh&ocirc;ng hề phải mất thời gian dừng cho việc sạc pin suốt cả h&agrave;nh tr&igrave;nh.

Đ&oacute; l&agrave; c&acirc;u chuyện được &ocirc;ng Nguyễn Hữu Phước Nguy&ecirc;n, đồng s&aacute;ng lập v&agrave; gi&aacute;m đốc điều h&agrave;nh Selex Motors, dẫn lại như một v&iacute; dụ điển h&igrave;nh cho sản phẩm được ph&aacute;t triển bởi c&ocirc;ng ty khởi nghiệp trong lĩnh vực xe điện th&ocirc;ng minh.

Thực tế, phương tiện của Selex chưa c&oacute; h&agrave;nh tr&igrave;nh tối đa xa tới h&agrave;ng trăm km, m&agrave; họ đang giải quyết vấn đề đ&oacute; th&ocirc;ng qua hệ thống trạm đổi pin tự động. Chỉ với v&agrave;i ph&uacute;t, t&agrave;i xế c&oacute; thể nạp đầy năng lượng cho chiếc xe điện của m&igrave;nh, tương đương thời gian đổ xăng với xe động cơ đốt trong th&ocirc;ng thường.

Xe điện đ&atilde; chứng minh được khả năng tiết kiệm chi ph&iacute; tr&ecirc;n mỗi km vận h&agrave;nh so với xe xăng. Nhưng vấn đề của xe điện l&agrave; thời gian sạc ngốn h&agrave;ng tiếng đồng hồ.

&ldquo;Thời gian đ&oacute; l&agrave; thu nhập với c&aacute;c t&agrave;i xế giao vận,&rdquo; &ocirc;ng Nguy&ecirc;n n&oacute;i với người viết. Giải ph&aacute;p đổi pin ch&iacute;nh l&agrave; lời giải gi&uacute;p cho c&aacute;c t&agrave;i xế tr&aacute;nh thời gian chết.

Để đạt được 400 km di chuyển li&ecirc;n tục ng&agrave;y h&ocirc;m đ&oacute;, anh t&agrave;i xế đổi pin hai lần, t&igrave;m kiếm trạm pin v&agrave; đặt trước pin th&ocirc;ng qua ứng dụng cũng được thiết kế bởi Selex.

 
Giới hạn về độ d&agrave;i h&agrave;nh tr&igrave;nh của xe điện đang dần được ph&aacute; vỡ bởi hệ sinh th&aacute;i to&agrave;n diện được tạo bởi CEO Nguyễn Hữu Phước Nguy&ecirc;n v&agrave; c&aacute;c cộng sự, bao gồm: xe m&aacute;y điện th&ocirc;ng minh, pin c&oacute; t&iacute;nh ho&aacute;n đổi cao, trạm đổi pin tự động, v&agrave; hạ tầng IOT (Internet Of Thing).

Liệu c&aacute;ch đi n&agrave;y c&oacute; thể gi&uacute;p Selex tồn tại một c&aacute;ch bền vững trong m&ocirc;i trường khắc nghiệt như khởi nghiệp xe điện, vốn kh&oacute; nhằn ngay cả đối với c&aacute;c c&ocirc;ng ty c&oacute; bộ đệm vốn d&agrave;y tr&ecirc;n thị trường?

<img alt="" src="https://static.fireant.vn/Upload/20250105/images/mau-title-phu-20-.png" style="height:222px; width:600px" />

Lạc đ&agrave; nổi tiếng với khả năng di chuyển đường d&agrave;i tr&ecirc;n sa mạc m&agrave; kh&ocirc;ng cần nhiều nước v&agrave; thức ăn. Ch&uacute;ng c&oacute; thể mang v&aacute;c nặng, gi&uacute;p vận chuyển người v&agrave; h&agrave;ng ho&aacute; qua những v&ugrave;ng đất kh&ocirc; cằn.

Mẫu xe điện đầu ti&ecirc;n của Selex mang t&ecirc;n &ldquo;Camel&rdquo;, được lấy cảm hứng từ loại động vật n&agrave;y, nhưng c&ugrave;ng l&uacute;c thể hiện ph&acirc;n kh&uacute;c thị trường m&agrave; c&ocirc;ng ty nhắm tới. &ldquo;C&oacute; khoảng hai triệu t&agrave;i xế trong lĩnh vực vận tải hai b&aacute;nh, tập trung ở c&aacute;c th&agrave;nh phố lớn,&rdquo; &ocirc;ng Nguy&ecirc;n cho biết.

Nh&oacute;m nghi&ecirc;n cứu của Selex tiến h&agrave;nh ph&acirc;n t&iacute;ch tập kh&aacute;ch h&agrave;ng n&agrave;y v&agrave; r&uacute;t ra kết luận: Cần c&oacute; một chiếc xe tối ưu kh&ocirc;ng gian để c&oacute; thể chuy&ecirc;n chở nhiều h&agrave;ng ho&aacute; nhất c&oacute; thể. Vậy l&agrave; mẫu xe được thiết kế tăng gấp rưỡi về cả thể t&iacute;ch v&agrave; tải trọng vận tải so với c&aacute;c d&ograve;ng xe m&aacute;y xăng th&ocirc;ng thường. Ngo&agrave;i ra, nhiều chi tiết được tối ưu để gi&uacute;p cho t&agrave;i xế vận h&agrave;nh xe một c&aacute;ch thuận tiện.

T&agrave;i xế giao vận khi sử dụng xe điện của Selex lợi hai đường, theo &ocirc;ng Nguy&ecirc;n.

Một, họ c&oacute; thể tăng năng suất lao động. Thống k&ecirc; từ c&ocirc;ng ty thương mại điện tử Lazada, đối t&aacute;c mua xe đầu ti&ecirc;n của Selex, cho biết số kiện h&agrave;ng tr&ecirc;n chuyến đi của t&agrave;i xế tăng từ 20 &ndash; 30%. Điều n&agrave;y gi&uacute;p họ tăng thu nhập, được t&iacute;nh bằng số lượng kiện h&agrave;ng được giao th&agrave;nh c&ocirc;ng.

Hai, t&agrave;i xế giảm được đ&aacute;ng kể chi ph&iacute; vận h&agrave;nh, bao gồm cả chi ph&iacute; nhi&ecirc;n liệu v&agrave; bảo dưỡng xe định kỳ. Hiệu ứng k&eacute;p gi&uacute;p cho c&aacute;c t&agrave;i xế đem về thu nhập r&ograve;ng tốt hơn so với trước chuyển đổi, nghi&ecirc;n cứu được thực hiện bởi Chương tr&igrave;nh Ph&aacute;t triển Li&ecirc;n hợp quốc (UNDP).

CEO Selex n&oacute;i rằng, trung b&igrave;nh c&aacute;c t&agrave;i xế c&oacute; thể ho&agrave;n vốn đầu tư xe điện sau chưa đầy một năm.

<img alt="" src="https://static.fireant.vn/Upload/20250105/images/static-quote-general-news-instagram-post-in-orange-white-professional-style-4-.png" style="height:600px; width:600px" />

Mới ra mắt sản phẩm v&agrave;o năm ngo&aacute;i, &ocirc;ng Nguyễn Hữu Phước Nguy&ecirc;n cho biết Selex đ&atilde; chứng minh được sự ph&ugrave; hợp của sản phẩm với thị trường (Product Market Fit). Hiện nay, h&atilde;ng xe điện đang trong giai đoạn mở rộng quy m&ocirc;, bao gồm cả việc tăng cường số lượng xe b&aacute;n ra v&agrave; ph&aacute;t triển hệ thống đổi pin.

Đ&acirc;y l&agrave; hai thị trường ch&iacute;nh đem về doanh thu cho Selex, vẫn trong giai đoạn sớm, nhưng cần ph&aacute;t triển song song. Bởi, sẽ kh&ocirc;ng c&oacute; t&agrave;i xế Selex n&agrave;o c&oacute; thể chạy 400 km li&ecirc;n tục nếu kh&ocirc;ng c&oacute; hệ thống đổi pin hỗ trợ.

Đ&oacute; ch&iacute;nh l&agrave; hạ tầng năng lượng quan trọng quyết định khả năng sử dụng tối ưu những chiếc xe &ldquo;lạc đ&agrave; đ&ocirc; thị&rdquo; của c&ocirc;ng ty khởi nghiệp, với h&agrave;nh tr&igrave;nh tối đa hiện nay khoảng 150 km nếu đủ ba pin sạc đầy. Lưu &yacute; rằng, pack pin l&agrave; sản phẩm do Selex tự ph&aacute;t triển.

T&iacute;nh đến cuối năm 2024, Selex c&oacute; hơn 80 trạm đổi pin tr&ecirc;n to&agrave;n quốc, chủ yếu tập trung ở H&agrave; Nội v&agrave; TP HCM, nh&agrave; s&aacute;ng lập cho biết. Hiện tại, c&ocirc;ng ty vẫn l&agrave; nh&agrave; đầu tư ch&iacute;nh mở rộng hệ thống đổi pin, nhưng c&oacute; &yacute; định biến hệ thống n&agrave;y th&agrave;nh mạng chia sẻ, cả về mặt sử dụng v&agrave; sở hữu kinh doanh.

C&oacute; nghĩa l&agrave; Selex sẵn s&agrave;ng chia sẻ c&ocirc;ng nghệ để c&aacute;c h&atilde;ng xe điện kh&aacute;c d&ugrave;ng chung pin, cũng như mời gọi c&aacute;c đối t&aacute;c đầu tư, vận h&agrave;nh, v&agrave; ph&acirc;n chia lợi &iacute;ch từ trạm đổi.

Hiện nay, về mặt sử dụng, Selex đ&atilde; k&yacute; hợp t&aacute;c c&ugrave;ng tập đo&agrave;n Sơn H&agrave; để d&ograve;ng xe điện EVGO c&oacute; thể sử dụng hệ thống đổi pin. Đối với đầu tư hạ tầng, startup xe điện đặt mục ti&ecirc;u c&oacute; 1.000 trạm đổi pin tr&ecirc;n khắp cả nước trong v&ograve;ng hai năm, hướng đến 10.000 trong v&ograve;ng năm năm.

Tuy nhi&ecirc;n, đ&acirc;y l&agrave; b&agrave;i to&aacute;n đ&ograve;i hỏi nguồn lực về vốn mạnh, lu&ocirc;n l&agrave; điểm yếu của c&aacute;c startup non trẻ. Cho tới nay, Selex mới chỉ huy động được hơn 8 triệu USD từ c&aacute;c quỹ đầu tư mạo hiểm giai đoạn sớm.

<img alt="" src="https://static.fireant.vn/Upload/20250105/images/mau-title-phu-21-.png" style="height:222px; width:600px" />

Khởi nghiệp xe điện l&agrave; một lĩnh vực kh&oacute;, nhất l&agrave; khi ở một quốc gia với tỷ lệ sử dụng xe động cơ đốt trong cao như Việt Nam. Doanh số b&aacute;n xe m&aacute;y h&agrave;ng năm từ 2,5 &ndash; 3 triệu chiếc, với thị phần lớn nhất thuộc về Honda Việt Nam, theo Hiệp hội c&aacute;c nh&agrave; sản xuất xe m&aacute;y Việt Nam (VAMM).

C&aacute;c c&ocirc;ng ty c&oacute; tuổi đời non trẻ như VinFast, Selex, DatBike vẫn đang nỗ lực chứng minh năng lực của m&igrave;nh với thị trường. Tuy nhi&ecirc;n, b&agrave;i to&aacute;n xe điện kh&ocirc;ng phải c&acirc;u chuyện của ri&ecirc;ng doanh nghiệp, theo &ocirc;ng Nguy&ecirc;n.

Thực tế, vai tr&ograve; của Ch&iacute;nh phủ đối với điện ho&aacute; phương tiện giao th&ocirc;ng l&agrave; cực kỳ quan trọng. Kh&ocirc;ng phải ngẫu nhi&ecirc;n m&agrave; Trung Quốc trở th&agrave;nh cường quốc số một thế giới về xe điện như hiện nay.

Tất cả xuất ph&aacute;t từ ch&iacute;nh s&aacute;ch ưu đ&atilde;i sớm của quốc gia n&agrave;y tr&ecirc;n nhiều kh&iacute;a cạnh, từ những khoản ưu đ&atilde;i t&agrave;i ch&iacute;nh cho đến phi t&agrave;i ch&iacute;nh: hỗ trợ nh&agrave; sản xuất, ưu ti&ecirc;n di chuyển tại th&agrave;nh phố lớn, ph&aacute;t triển hạ tầng, miễn thuế, hỗ trợ nghi&ecirc;n cứu ph&aacute;t triển&hellip;

Trong khu vực, cả Indonesia v&agrave; Th&aacute;i Lan đều cũng c&oacute; những cơ chế khuyến kh&iacute;ch hấp dẫn để người d&acirc;n tăng cường mua v&agrave; sử dụng xe điện.

Ở Việt Nam, Ch&iacute;nh phủ vẫn chưa c&oacute; nhiều ch&iacute;nh s&aacute;ch hay lộ tr&igrave;nh thực sự cụ thể, theo vị tổng gi&aacute;m đốc Selex. &ldquo;Cần phải c&oacute; những cơ sở để c&aacute;c b&ecirc;n y&ecirc;n t&acirc;m về tương lai của xe điện sẽ xảy ra, từ đ&oacute; nguồn vốn đầu tư nước ngo&agrave;i mới đổ v&agrave;o,&rdquo; &ocirc;ng Nguy&ecirc;n bổ sung.

<img alt="" src="https://static.fireant.vn/Upload/20250105/images/mau-title-phu-22-.png" style="height:222px; width:600px" />

Quả thật, ch&iacute;nh s&aacute;ch l&agrave; n&uacute;t thắt một khi được th&aacute;o gỡ sẽ k&eacute;o theo nhiều hệ quả kh&aacute;c bao gồm cả nguồn lực t&agrave;i ch&iacute;nh đổ v&agrave;o lĩnh vực xe điện. Selex l&agrave; một trong những startup EV (Electric Vehicle) đầu ti&ecirc;n tại khu vực Đ&ocirc;ng Nam &Aacute;, nhưng chuyện thu h&uacute;t vốn lu&ocirc;n gặp kh&oacute; so với &ldquo;đ&agrave;n em&rdquo; tại Indonesia hay Th&aacute;i Lan bởi yếu tố m&ocirc;i trường kinh doanh.

C&aacute;c nh&agrave; đầu tư c&acirc;n nhắc kỹ lưỡng rủi ro cũng như khả năng gi&agrave;nh thắng lợi nhanh ch&oacute;ng trước khi r&oacute;t tiền, chia sẻ từ c&acirc;u chuyện của bản th&acirc;n CEO Nguyễn Hữu Phước Nguy&ecirc;n khi đi gọi vốn cho c&ocirc;ng ty.

Nhưng ngay cả với điều kiện cần l&agrave; Ch&iacute;nh phủ th&uacute;c đẩy việc sử dụng xe điện một c&aacute;ch to&agrave;n diện, điều kiện đủ l&agrave; c&aacute;c startup nội địa phải c&oacute; đủ nội lực để cạnh tranh tr&ecirc;n thị trường, đặc biệt l&agrave; khi l&agrave;n s&oacute;ng đổ bộ của xe Trung Quốc ng&agrave;y c&agrave;ng diễn ra nhanh mạnh. Với Selex, ch&igrave;a kh&oacute;a nằm ở việc &ldquo;l&agrave;m chủ c&ocirc;ng nghệ v&agrave; thiết kế&rdquo; với linh hồn l&agrave; đội ngũ nghi&ecirc;n cứu ph&aacute;t triển (R&amp;D).

Ba nh&agrave; s&aacute;ng lập Selex Motors đều l&agrave; d&acirc;n nghi&ecirc;n cứu ph&aacute;t triển, trong đ&oacute; c&oacute; hai người l&agrave; tiến sĩ nghi&ecirc;n cứu tại Đại học Michigan, trường tốp về kỹ thuật của Mỹ, người c&ograve;n lại từng l&agrave;m gi&aacute;m đốc phần mềm của c&ocirc;ng ty c&ocirc;ng nghệ quốc ph&ograve;ng Israel.

Đội ngũ s&aacute;ng lập lĩnh xướng bộ phận R&amp;D của Selex, trong năm năm đầu c&ocirc;ng ty chỉ nghi&ecirc;n cứu v&agrave; nghi&ecirc;n cứu. Vậy th&igrave; tiền đ&acirc;u nu&ocirc;i đội ngũ?

Đầu ti&ecirc;n, c&ocirc;ng ty sống bằng tiền t&uacute;i của founder, rồi kế đến l&agrave; c&aacute;c nh&agrave; đầu tư thi&ecirc;n thần, nh&agrave; đầu tư mạo hiểm. Trong đại dịch COVID-19, kh&ocirc;ng gọi vốn được, Selex l&agrave;m lu&ocirc;n m&aacute;y rửa tay tự động để kiếm doanh thu. &Ocirc;ng Nguy&ecirc;n vẫn nhớ như in về văn ph&ograve;ng đầu ti&ecirc;n rộng chỉ 10m2 của Selex trong l&ograve;ng Đại học B&aacute;ch Khoa H&agrave; Nội, cũng nhằm mục đ&iacute;ch để tuyển chọn nh&acirc;n t&agrave;i từ sớm.

&ldquo;Nếu kh&ocirc;ng l&agrave;m chủ được R&amp;D, c&ocirc;ng ty sẽ thất bại v&agrave; quay trở lại c&aacute;i &lsquo;m&aacute;ng lợn&rsquo;: gia c&ocirc;ng, lắp r&aacute;p, tạo gi&aacute; trị gia tăng thấp,&rdquo; vị CEO thẳng thắn. Mặt kh&aacute;c, xe điện Trung Quốc qu&aacute; mạnh, nếu kh&ocirc;ng c&oacute; lợi thế cạnh tranh g&igrave; về mặt c&ocirc;ng nghệ c&ocirc;ng ty chắc chắn sẽ bị đ&egrave; bẹp.

Trước khi quyết định khởi nghiệp v&agrave;o năm 2018, &ocirc;ng Nguy&ecirc;n đ&atilde; d&agrave;nh một chuyến đi tới Trung Quốc để t&igrave;m hiểu c&acirc;u chuyện th&agrave;nh c&ocirc;ng của nước bạn, c&oacute; hai &yacute; quan trọng được r&uacute;t ra.

Thứ nhất, nếu dựa tr&ecirc;n c&ocirc;ng nghệ Trung Quốc, việc tạo một nh&agrave; m&aacute;y sản xuất xe điện chỉ mất từ 6 &ndash; 12 th&aacute;ng. Đ&oacute; l&agrave; con đường bằng phẳng dễ đi, nhưng một khi xe Trung Quốc th&acirc;m nhập v&agrave;o thị trường Việt Nam, những đơn vị chọn phương &aacute;n n&agrave;y chắc chắn bật b&atilde;i.

Thứ hai, ng&agrave;nh c&ocirc;ng nghiệp xe điện của Trung Quốc mạnh nhưng kh&ocirc;ng phải kh&ocirc;ng c&oacute; những lỗ hổng. Một trong số đ&oacute; l&agrave; sự thiếu đồng bộ, họ sản xuất ra những chiếc xe điện chứ kh&ocirc;ng phải giao th&ocirc;ng th&ocirc;ng minh, theo g&oacute;c nh&igrave;n của &ocirc;ng Nguy&ecirc;n.

Trở về Việt Nam, Selex được lập ra hướng đến x&acirc;y dựng nền tảng cho giao th&ocirc;ng th&ocirc;ng minh m&agrave; xe điện chỉ l&agrave; một cấu th&agrave;nh trong đ&oacute;. V&igrave; thế, cần phải h&igrave;nh dung cả một hệ sinh th&aacute;i, kh&ocirc;ng chỉ ở sản phẩm m&agrave; c&ograve;n ở cả chuỗi cung ứng. Đ&oacute; l&agrave; suy nghĩ lớn với một startup, nhưng l&agrave; cửa duy nhất để cạnh tranh với xe điện Trung Quốc, theo &ocirc;ng Nguy&ecirc;n. &ldquo;C&aacute;i ch&uacute;ng t&ocirc;i c&oacute; l&agrave; chất x&aacute;m, tham vọng, v&agrave; niềm tin.&rdquo;

Khoảng 80% th&agrave;nh phần cấu tạo n&ecirc;n chiếc xe điện Selex được ph&aacute;t triển trong nước. Đ&oacute; l&agrave; th&agrave;nh quả của qu&aacute; tr&igrave;nh R&amp;D v&agrave; x&acirc;y dựng chuỗi cung ứng chủ động. Nhờ việc l&agrave;m chủ c&ocirc;ng nghệ v&agrave; thiết kế, Selex c&oacute; thể đặt y&ecirc;u cầu với c&aacute;c nh&agrave; sản xuất trong nước v&agrave; hướng dẫn c&aacute;ch l&agrave;m.

C&ocirc;ng ty khởi nghiệp l&agrave;m việc s&acirc;u sắc c&ugrave;ng nh&agrave; cung ứng của m&igrave;nh, hỗ trợ họ ph&aacute;t triển về mặt kỹ thuật, v&agrave; hợp t&aacute;c c&ugrave;ng l&agrave;m sản phẩm. Tất cả nằm trong chủ trương ph&aacute;t triển chuỗi cung ứng nội địa của Selex, tr&aacute;nh phụ thuộc nước ngo&agrave;i vốn tiềm ẩn nhiều biến động kh&oacute; lường. Về l&acirc;u d&agrave;i, c&ocirc;ng ty khởi nghiệp non trẻ muốn biến đ&acirc;y trở th&agrave;nh lợi thế cạnh tranh, gi&uacute;p tối ưu ho&aacute; về gi&aacute; cả.

Selex mới chỉ đi những bước đầu ti&ecirc;n x&eacute;t trong cả mục ti&ecirc;u tham vọng của m&igrave;nh. Đ&oacute; cũng l&agrave; mối nối truyền cảm hứng gắn kết ba nh&agrave; s&aacute;ng lập c&ugrave;ng nhau, dẫu biết rằng khả năng thất bại trong lĩnh vực xe điện với một c&ocirc;ng ty khởi nghiệp tỷ lệ nghịch tương ứng. &ldquo;Nhưng kh&ocirc;ng phải ai cũng c&oacute; cơ hội l&agrave;m những việc như vậy,&rdquo; CEO Nguyễn Hữu Phước Nguy&ecirc;n n&oacute;i.

<a href="https://markettimes.vn/dang-sau-lac-da-do-thi-cua-selex-motors-va-cua-duy-nhat-de-canh-tranh-song-phang-voi-xe-dien-trung-quoc-73694.html">Bạch Mộc-Link gốc</a>

Selex Motors đang từng bước hiện thực hóa giấc mơ điện hóa giao thông tại Việt Nam, cạnh tranh trực tiếp với làn sóng xe điện Trung Quốc.
