Cổ phiếu bị hủy ni&ecirc;m yết như trường hợp <a class='symbol'>FLC</a>, <a class='symbol'>ROS</a> gần đ&acirc;y kh&ocirc;ng đồng nghĩa với việc bị hủy gi&aacute; trị, nh&agrave; đầu tư vẫn nắm quyền sở hữu v&agrave; c&oacute; thể mua b&aacute;n cổ phiếu. Tuy nhi&ecirc;n, hoạt động giao dịch sẽ kh&oacute; khăn hơn trước rất nhiều v&agrave; tiềm ẩn nhiều rủi ro.

<img alt="" src="https://static.fireant.vn/Upload/20230216/images/flc-ss-self-16-5-6-20220404113353123.jpg" style="height:370px; width:550px">

Cổ phiếu Tập đo&agrave;n <a class='symbol'>FLC</a> sẽ bị hủy ni&ecirc;m yết từ ng&agrave;y 20/2/2023. (Ảnh tư liệu: Song Ngọc).

Nh&agrave; đầu tư c&oacute; mất trắng khi cổ phiếu bị hủy ni&ecirc;m yết?

Cổ phiếu tại Việt Nam c&oacute; thể được ni&ecirc;m yết tr&ecirc;n Sở Giao dịch Chứng kho&aacute;n TP Hồ Ch&iacute; Minh (HOSE), Sở Giao dịch Chứng kho&aacute;n H&agrave; Nội (HNX), hoặc đăng k&yacute; giao dịch tr&ecirc;n thị trường của những c&ocirc;ng ty đại ch&uacute;ng chưa ni&ecirc;m yết (Unlisted Public Company Market, viết tắt l&agrave; UPCoM). Hệ thống UPCoM cũng do HNX quản l&yacute;.

C&aacute;c cổ phiếu ở HOSE, HNX v&agrave; UPCoM c&oacute; thể được giao dịch dễ d&agrave;ng. Nh&agrave; đầu tư thường chỉ cần d&ugrave;ng m&aacute;y vi t&iacute;nh hoặc điện thoại th&ocirc;ng minh (smartphone) để truy cập v&agrave;o hệ thống của c&ocirc;ng ty chứng kho&aacute;n nơi m&igrave;nh mở t&agrave;i khoản l&agrave; c&oacute; thể nhập lệnh mua b&aacute;n cổ phiếu.

Khi cổ phiếu bị hủy ni&ecirc;m yết khỏi s&agrave;n HOSE v&agrave; HNX, m&atilde; cổ phiếu đ&oacute; sẽ biến mất khỏi bảng gi&aacute; của c&aacute;c c&ocirc;ng ty chứng kho&aacute;n nhưng nh&agrave; đầu tư kh&ocirc;ng mất trắng, quyền sở hữu của nh&agrave; đầu tư với cổ phiếu lu&ocirc;n được bảo đảm.

Điểm kh&aacute;c biệt lớn nhất giữa cổ phiếu đang ni&ecirc;m yết v&agrave; cổ phiếu bị hủy ni&ecirc;m yết l&agrave; mức độ dễ d&agrave;ng trong thực hiện giao dịch.

Nếu kh&ocirc;ng mất trắng, nh&agrave; đầu tư bị ảnh hưởng g&igrave;?

Việc cổ phiếu bị hủy ni&ecirc;m yết sẽ khiến cho nh&agrave; đầu tư gặp kh&oacute; khăn trong việc giao dịch. Thay v&igrave; chỉ cần g&otilde; ph&iacute;m tr&ecirc;n m&aacute;y t&iacute;nh hay điện thoại, nh&agrave; đầu tư sẽ phải li&ecirc;n hệ trực tiếp với c&aacute;c nh&agrave; đầu tư kh&aacute;c c&oacute; nhu cầu ăn khớp với m&igrave;nh để giao dịch.

Người muốn b&aacute;n cổ phiếu sẽ phải đi t&igrave;m người muốn mua (th&ocirc;ng qua c&aacute;c hội nh&oacute;m, mạng x&atilde; hội, người quen, &hellip;) v&agrave; người muốn mua cổ phiếu phải t&igrave;m người muốn b&aacute;n, hai b&ecirc;n li&ecirc;n lạc với nhau rồi đ&agrave;m ph&aacute;n gi&aacute; cả v&agrave; khối lượng giao dịch. Nếu kh&ocirc;ng thể thống nhất, hai b&ecirc;n sẽ lại phải đi t&igrave;m đối t&aacute;c kh&aacute;c để mua b&aacute;n.

V&igrave; hoạt động giao dịch c&oacute; nhiều trở ngại, thanh khoản thấp, cổ phiếu bị hủy ni&ecirc;m yết thường k&eacute;m hấp dẫn nh&agrave; đầu tư hơn v&agrave; do vậy c&oacute; gi&aacute; thấp hơn so với cổ phiếu đang ni&ecirc;m yết.

N&oacute;i c&aacute;ch kh&aacute;c, cổ đ&ocirc;ng kh&ocirc;ng mất trắng khi cổ phiếu bị hủy ni&ecirc;m yết nhưng sẽ gặp nhiều kh&oacute; khăn hơn khi muốn b&aacute;n để lấy tiền mặt, gi&aacute; b&aacute;n cũng bị ảnh hưởng.

Tại sao cổ phiếu bị hủy ni&ecirc;m yết?

Nghị định 155/2020 quy định chi tiết thi h&agrave;nh một số điều của Luật Chứng kho&aacute;n n&ecirc;u ra hai trường hợp hủy ni&ecirc;m yết cổ phiếu l&agrave; hủy ni&ecirc;m yết tự nguyện v&agrave; hủy ni&ecirc;m yết bắt buộc.

Điều 121 của Nghị định 155 n&ecirc;u r&otilde;: Quyết định hủy bỏ ni&ecirc;m yết tự nguyện được Đại hội đồng cổ đ&ocirc;ng, Đại hội nh&agrave; đầu tư biểu quyết th&ocirc;ng qua theo quy định ph&aacute;p luật, trong đ&oacute; phải được tr&ecirc;n 50% số phiếu biểu quyết của c&aacute;c cổ đ&ocirc;ng kh&ocirc;ng phải l&agrave; cổ đ&ocirc;ng lớn th&ocirc;ng qua.

Việc hủy bỏ ni&ecirc;m yết tự nguyện chỉ được thực hiện sau tối thiểu hai năm kể từ ng&agrave;y c&oacute; Quyết định chấp thuận ni&ecirc;m yết tr&ecirc;n Sở giao dịch chứng kho&aacute;n.

Khoản 1 Điều 120 liệt k&ecirc; h&agrave;ng loạt trường hợp cổ phiếu c&oacute; thể bị hủy ni&ecirc;m yết bắt buộc, v&iacute; dụ như: doanh nghiệp ni&ecirc;m yết hủy tư c&aacute;ch c&ocirc;ng ty đại ch&uacute;ng, ngừng hoặc bị ngừng c&aacute;c hoạt động kinh doanh ch&iacute;nh từ một năm trở l&ecirc;n, cổ phiếu kh&ocirc;ng c&oacute; giao dịch tại sở giao dịch chứng kho&aacute;n trong 12 th&aacute;ng, doanh nghiệp ni&ecirc;m yết thua lỗ ba năm li&ecirc;n tục, lỗ lũy kế vượt vốn điều lệ thực g&oacute;p, vốn chủ sở hữu &acirc;m, doanh nghiệp giải thể hoặc ph&aacute; sản, chậm nộp b&aacute;o c&aacute;o t&agrave;i ch&iacute;nh ba năm li&ecirc;n tiếp, vi phạm nghi&ecirc;m trọng nghĩa vụ c&ocirc;ng bố th&ocirc;ng tin, &hellip;

HOSE mới đ&acirc;y đ&atilde; nhắc nhở Tổng C&ocirc;ng ty H&agrave;ng kh&ocirc;ng Việt Nam (Vietnam Airlines &ndash; M&atilde;: <a class='symbol'>HVN</a>) về khả năng 2,2 tỷ cổ phiếu <a class='symbol'>HVN</a> bị hủy ni&ecirc;m yết nếu b&aacute;o c&aacute;o t&agrave;i ch&iacute;nh kiểm to&aacute;n 2022 cho thấy kết quả kinh doanh thua lỗ năm thứ ba li&ecirc;n tiếp, hoặc vốn chủ sở hữu &acirc;m, hoặc lỗ lũy kế vượt vốn điều lệ như đ&atilde; thể hiện trong b&aacute;o c&aacute;o chưa kiểm to&aacute;n.

Hơn 567 triệu cổ phiếu <a class='symbol'>ROS</a> do CTCP X&acirc;y dựng <a class='symbol'>FLC</a> Faros ph&aacute;t h&agrave;nh đ&atilde; bị hủy ni&ecirc;m yết từ ng&agrave;y 5/9/2022 v&igrave; vi phạm nghi&ecirc;m trọng nghĩa vụ c&ocirc;ng bố th&ocirc;ng tin. Cụ thể, cho đến thời điểm n&agrave;y, <a class='symbol'>FLC</a> Faros vẫn chưa c&ocirc;ng bố b&aacute;o c&aacute;o t&agrave;i ch&iacute;nh kiểm to&aacute;n 2021, b&aacute;o c&aacute;o thường ni&ecirc;n 2021, b&aacute;o c&aacute;o t&agrave;i ch&iacute;nh qu&yacute; I, II, III v&agrave; IV/2022 d&ugrave; hạn ch&oacute;t đ&atilde; qua từ l&acirc;u.

Gần đ&acirc;y nhất v&agrave;o ng&agrave;y 14/2/2023, HOSE th&ocirc;ng b&aacute;o sẽ hủy ni&ecirc;m yết 710 triệu cổ phiếu của Tập đo&agrave;n <a class='symbol'>FLC</a> cũng với l&yacute; do vi phạm nghi&ecirc;m trọng nghĩa vụ c&ocirc;ng bố th&ocirc;ng tin. Tương tự như <a class='symbol'>ROS</a>, Tập đo&agrave;n <a class='symbol'>FLC</a> chưa c&ocirc;ng bố b&aacute;o c&aacute;o t&agrave;i ch&iacute;nh kiểm to&aacute;n 2021, b&aacute;o c&aacute;o thường ni&ecirc;n 2021, b&aacute;o c&aacute;o t&agrave;i ch&iacute;nh so&aacute;t x&eacute;t b&aacute;n ni&ecirc;n 2022, b&aacute;o c&aacute;o t&agrave;i ch&iacute;nh qu&yacute; IV/2022.

<img alt="" src="https://static.fireant.vn/Upload/20230216/images/flc-stock-full-history-20230214105541284.png" style="height:384px; width:550px">

Cổ phiếu <a class='symbol'>FLC</a> l&ecirc;n s&agrave;n v&agrave;o th&aacute;ng 8/2013, bị hủy ni&ecirc;m yết từ ng&agrave;y 20/2/2023 tới đ&acirc;y.

Cổ phiếu đi về đ&acirc;u sau khi bị hủy ni&ecirc;m yết? C&oacute; tự động v&agrave;o UPCoM?

Khoản 2 Điều 120 của Nghị định 155/2020 n&ecirc;u r&otilde;: &ldquo;Cổ phiếu của c&ocirc;ng ty hủy bỏ ni&ecirc;m yết nhưng vẫn đ&aacute;p ứng điều kiện l&agrave; c&ocirc;ng ty đại ch&uacute;ng phải đăng k&yacute; giao dịch tr&ecirc;n hệ thống giao dịch UPCoM theo quy định tại Điều 133 Nghị định n&agrave;y.&rdquo;

Khoản 2 Điều 133 quy định: &ldquo;Trong thời hạn 7 ng&agrave;y l&agrave;m việc kể từ ng&agrave;y hủy bỏ ni&ecirc;m yết c&oacute; hiệu lực, Sở giao dịch chứng kho&aacute;n c&oacute; tr&aacute;ch nhiệm phối hợp với Tổng c&ocirc;ng ty lưu k&yacute; v&agrave; b&ugrave; trừ chứng kho&aacute;n Việt Nam thực hiện đăng k&yacute; giao dịch đối với cổ phiếu của c&ocirc;ng ty bị hủy bỏ ni&ecirc;m yết.&rdquo;

Thực tế trong năm 2022, đ&atilde; c&oacute; nhiều cổ phiếu hủy ni&ecirc;m yết ở HOSE hoặc HNX rồi sau đ&oacute; được giao dịch ở thị trường UPCoM như m&atilde; <a class='symbol'>FTM</a> của Đầu tư v&agrave; Ph&aacute;t triển Đức Qu&acirc;n, hay <a class='symbol'>PXS</a> của Kết cấu Kim loại v&agrave; Lắp m&aacute;y Dầu kh&iacute;, &hellip;

Việc đăng k&yacute; giao dịch ở UPCoM gi&uacute;p cổ phiếu duy tr&igrave; được thanh khoản, nh&agrave; đầu tư vẫn c&oacute; thể đặt lệnh mua b&aacute;n qua bảng gi&aacute; của c&ocirc;ng ty chứng kho&aacute;n. Tuy nhi&ecirc;n, kh&ocirc;ng phải doanh nghiệp n&agrave;o rời s&agrave;n HOSE v&agrave; HNX cũng được UPCoM lập tức ch&agrave;o đ&oacute;n.

Cơ quan c&ocirc;ng an đang điều tra vụ &aacute;n lừa đảo chiếm đoạt t&agrave;i sản li&ecirc;n quan đến việc n&acirc;ng khống vốn điều lệ của <a class='symbol'>FLC</a> Faros từ 1,5 tỷ l&ecirc;n 4.300 tỷ đồng. Hồ sơ của <a class='symbol'>FLC</a> Faros về việc đăng k&yacute; giao dịch cổ phiếu <a class='symbol'>ROS</a> sẽ chỉ được xem x&eacute;t sau khi c&oacute; kết luận ch&iacute;nh thức của cơ quan chức năng v&agrave; hướng dẫn của cơ quan quản l&yacute;.

Do vậy, <a class='symbol'>ROS</a> bị hủy ni&ecirc;m yết từ ng&agrave;y 5/9 năm ngo&aacute;i nhưng đến nay vẫn chưa được giao dịch ở UPCoM.

<img alt="" src="https://static.fireant.vn/Upload/20230216/images/flc-faros-ros-all-time-price-202302150944045.png" style="height:386px; width:550px">

<a class='symbol'>ROS</a> l&ecirc;n s&agrave;n HOSE v&agrave;o th&aacute;ng 9/2016, bị hủy ni&ecirc;m yết v&agrave;o th&aacute;ng 9/2022.

Ngo&agrave;i ra, cổ phiếu ở UPCoM cũng c&oacute; thể bị hạn chế giao dịch, đ&igrave;nh chỉ giao dịch hoặc hủy đăng k&yacute; giao dịch nếu li&ecirc;n tục vi phạm c&aacute;c quy định về c&ocirc;ng bố th&ocirc;ng tin v&agrave; c&aacute;c quy định kh&aacute;c.

Điều 34 của Quy chế Đăng k&yacute; v&agrave; Quản l&yacute; giao dịch chứng kho&aacute;n chưa ni&ecirc;m yết ban h&agrave;nh ng&agrave;y 16/11/2022, cho biết cổ phiếu UPCoM c&oacute; thể bị hạn chế giao dịch nếu doanh nghiệp chậm nộp b&aacute;o c&aacute;o t&agrave;i ch&iacute;nh năm đ&atilde; được kiểm to&aacute;n hoặc b&aacute;o c&aacute;o t&agrave;i ch&iacute;nh b&aacute;n ni&ecirc;n đ&atilde; được so&aacute;t x&eacute;t qu&aacute; 45 ng&agrave;y kể từ ng&agrave;y kết th&uacute;c thời hạn phải c&ocirc;ng bố th&ocirc;ng tin.

Điều 35 v&agrave; Điều 36 của Quy chế tr&ecirc;n cho biết nếu doanh nghiệp kh&ocirc;ng khắc phục được nguy&ecirc;n nh&acirc;n dẫn đến việc cổ phiếu bị đưa v&agrave;o diện cảnh b&aacute;o th&igrave; cổ phiếu c&oacute; thể bị tạm ngừng hoặc đ&igrave;nh chỉ giao dịch.

Điều 137 của Nghị định 155/2020 cho ph&eacute;p Sở giao dịch chứng kho&aacute;n, Ủy ban Chứng kho&aacute;n Nh&agrave; nước hủy đăng k&yacute; giao dịch cổ phiếu nếu x&eacute;t thấy đ&acirc;y l&agrave; biện ph&aacute;p cần thiết để bảo vệ quyền lợi nh&agrave; đầu tư.

Tập đo&agrave;n <a class='symbol'>FLC</a> từng thanh minh rằng việc vi phạm c&aacute;c nghĩa vụ c&ocirc;ng bố b&aacute;o c&aacute;o t&agrave;i ch&iacute;nh ho&agrave;n to&agrave;n l&agrave; do nguy&ecirc;n nh&acirc;n kh&aacute;ch quan, t&igrave;nh thế bất khả kh&aacute;ng. Tuy nhi&ecirc;n, HOSE vẫn ra quyết định hủy ni&ecirc;m yết đối với cổ phiếu <a class='symbol'>FLC</a>.&nbsp;

Giả sử sau khi hủy ni&ecirc;m yết, <a class='symbol'>FLC</a> được chấp thuận giao dịch tại thị trường UPCoM th&igrave; Tập đo&agrave;n vẫn sẽ phải khẩn trương giải quyết &ldquo;n&uacute;t thắt&rdquo; li&ecirc;n quan tới so&aacute;t x&eacute;t v&agrave; kiểm to&aacute;n b&aacute;o c&aacute;o t&agrave;i ch&iacute;nh. Nếu kh&ocirc;ng, doanh nghiệp sẽ lại vi phạm Quy chế của UPCoM v&agrave; tiếp tục bị hạn chế, đ&igrave;nh chỉ v&agrave; hủy đăng k&yacute; giao dịch.

Sau khi bị hủy ni&ecirc;m yết, khi n&agrave;o c&oacute; thể ni&ecirc;m yết trở lại?

Khoản 1 Điều 122 Nghị định 155/2020 quy định: Tổ chức c&oacute; cổ phiếu bị hủy ni&ecirc;m yết theo quy định tại Điều 120 (hủy ni&ecirc;m yết bắt buộc), Điều 121 (hủy ni&ecirc;m yết tự nguyện) của Nghị định n&agrave;y chỉ được đăng k&yacute; ni&ecirc;m yết lại sau khi giao dịch tối thiểu hai năm tr&ecirc;n hệ thống giao dịch UPCoM. C&aacute;c điều kiện để ni&ecirc;m yết được thực hiện theo quy định tại Điều 109 của Nghị định 155.

Nếu sau khi bị hủy ni&ecirc;m yết, cổ phiếu kh&ocirc;ng được UPCoM chấp nhận đăng k&yacute; giao dịch như trường hợp của <a class='symbol'>ROS</a> hiện nay, th&igrave; doanh nghiệp cũng sẽ kh&ocirc;ng thể ni&ecirc;m yết trở lại. Nếu được giao dịch ở UPCoM, doanh nghiệp cũng sẽ phải chờ hai năm sau mới c&oacute; cơ hội quay lại s&agrave;n HOSE, HNX.

B&agrave;i học cho nh&agrave; đầu tư

Như đ&atilde; n&oacute;i, việc cổ phiếu bị hủy ni&ecirc;m yết kh&ocirc;ng c&oacute; nghĩa l&agrave; nh&agrave; đầu tư mất hết. Thậm ch&iacute;, nếu doanh nghiệp cải thiện hoạt động kinh doanh v&agrave; đưa cổ phiếu quay lại ni&ecirc;m yết, c&aacute;c &ldquo;cổ đ&ocirc;ng d&agrave;i hạn bất đắc dĩ&rdquo; c&ograve;n c&oacute; khả năng hưởng lợi. Tuy nhi&ecirc;n, rủi ro khi nắm giữ cổ phiếu bị hủy ni&ecirc;m yết l&agrave; kh&ocirc;ng thể xem nhẹ v&agrave; nh&agrave; đầu tư cần thận trọng xem x&eacute;t để tr&aacute;nh những mất m&aacute;t kh&ocirc;ng đ&aacute;ng c&oacute;.

Những doanh nghiệp c&oacute; vấn đề về quản trị v&agrave; tiềm ẩn rủi ro với nh&agrave; đầu tư thường c&oacute; một số biểu hiện đặc trưng như: thường xuy&ecirc;n thay đổi nh&acirc;n sự trong bộ phận kế to&aacute;n v&agrave; kiểm to&aacute;n nội bộ, li&ecirc;n tục thay đổi c&ocirc;ng ty kiểm to&aacute;n độc lập, thường xuy&ecirc;n thay l&atilde;nh đạo cấp cao, số liệu trong b&aacute;o c&aacute;o t&agrave;i ch&iacute;nh trước v&agrave; sau kiểm to&aacute;n hay c&oacute; ch&ecirc;nh lệch lớn, vướng v&agrave;o c&aacute;c vụ &aacute;n nghi&ecirc;m trọng, &hellip;.

Việc hủy ni&ecirc;m yết cũng kh&ocirc;ng diễn ra đột ngột m&agrave; c&oacute; rất nhiều cảnh b&aacute;o trước. V&iacute; dụ trong trường hợp của <a class='symbol'>FLC</a> hay <a class='symbol'>ROS</a>, Sở Giao dịch Chứng kho&aacute;n HOSE đ&atilde; nhiều lần ra c&ocirc;ng văn nhắc nhở việc vi phạm nghĩa vụ c&ocirc;ng bố th&ocirc;ng tin, doanh nghiệp phải nhiều lần giải tr&igrave;nh. Cổ phiếu bị đưa v&agrave;o diện cảnh b&aacute;o, sau đ&oacute; l&agrave; diện kiểm so&aacute;t, rồi kiểm so&aacute;t đặc biệt, sau đ&oacute; mới bị đ&igrave;nh chỉ giao dịch v&agrave; hủy ni&ecirc;m yết.

Những nh&agrave; đầu tư thận trọng c&oacute; nhiều thời gian v&agrave; cơ hội để tho&aacute;t khỏi c&aacute;c cổ phiếu c&oacute; nguy cơ hủy ni&ecirc;m yết v&agrave; kh&ocirc;ng bị mắc kẹt.

Song Ngọc - Đức Quyền

Theo D&ograve;ng Vốn Kinh Doanh

Cổ phiếu bị hủy niêm yết như trường hợp FLC, ROS gần đây không đồng nghĩa với việc bị hủy giá trị, nhà đầu tư vẫn nắm quyền sở hữu và có thể mua bán cổ phiếu. Tuy nhiên, hoạt động giao dịch sẽ khó khăn hơn trước rất nhiều và tiềm ẩn nhiều rủi ro.


Cổ phiếu bị hủy ni&ecirc;m yết như trường hợp FLC, ROS gần đ&acirc;y kh&ocirc;ng đồng nghĩa với việc bị hủy gi&aacute; trị, nh&agrave; đầu tư vẫn nắm quyền sở hữu v&agrave; c&oacute; thể mua b&aacute;n cổ phiếu. Tuy nhi&ecirc;n, hoạt động giao dịch sẽ kh&oacute; khăn hơn trước rất nhiều v&agrave; tiềm ẩn nhiều rủi ro.

<img alt="" src="https://static.fireant.vn/Upload/20230216/images/flc-ss-self-16-5-6-20220404113353123.jpg" style="height:370px; width:550px" />

Cổ phiếu Tập đo&agrave;n FLC sẽ bị hủy ni&ecirc;m yết từ ng&agrave;y 20/2/2023. (Ảnh tư liệu: Song Ngọc).

Nh&agrave; đầu tư c&oacute; mất trắng khi cổ phiếu bị hủy ni&ecirc;m yết?

Cổ phiếu tại Việt Nam c&oacute; thể được ni&ecirc;m yết tr&ecirc;n Sở Giao dịch Chứng kho&aacute;n TP Hồ Ch&iacute; Minh (HOSE), Sở Giao dịch Chứng kho&aacute;n H&agrave; Nội (HNX), hoặc đăng k&yacute; giao dịch tr&ecirc;n thị trường của những c&ocirc;ng ty đại ch&uacute;ng chưa ni&ecirc;m yết (Unlisted Public Company Market, viết tắt l&agrave; UPCoM). Hệ thống UPCoM cũng do HNX quản l&yacute;.

C&aacute;c cổ phiếu ở HOSE, HNX v&agrave; UPCoM c&oacute; thể được giao dịch dễ d&agrave;ng. Nh&agrave; đầu tư thường chỉ cần d&ugrave;ng m&aacute;y vi t&iacute;nh hoặc điện thoại th&ocirc;ng minh (smartphone) để truy cập v&agrave;o hệ thống của c&ocirc;ng ty chứng kho&aacute;n nơi m&igrave;nh mở t&agrave;i khoản l&agrave; c&oacute; thể nhập lệnh mua b&aacute;n cổ phiếu.

Khi cổ phiếu bị hủy ni&ecirc;m yết khỏi s&agrave;n HOSE v&agrave; HNX, m&atilde; cổ phiếu đ&oacute; sẽ biến mất khỏi bảng gi&aacute; của c&aacute;c c&ocirc;ng ty chứng kho&aacute;n nhưng nh&agrave; đầu tư kh&ocirc;ng mất trắng, quyền sở hữu của nh&agrave; đầu tư với cổ phiếu lu&ocirc;n được bảo đảm.

Điểm kh&aacute;c biệt lớn nhất giữa cổ phiếu đang ni&ecirc;m yết v&agrave; cổ phiếu bị hủy ni&ecirc;m yết l&agrave; mức độ dễ d&agrave;ng trong thực hiện giao dịch.

Nếu kh&ocirc;ng mất trắng, nh&agrave; đầu tư bị ảnh hưởng g&igrave;?

Việc cổ phiếu bị hủy ni&ecirc;m yết sẽ khiến cho nh&agrave; đầu tư gặp kh&oacute; khăn trong việc giao dịch. Thay v&igrave; chỉ cần g&otilde; ph&iacute;m tr&ecirc;n m&aacute;y t&iacute;nh hay điện thoại, nh&agrave; đầu tư sẽ phải li&ecirc;n hệ trực tiếp với c&aacute;c nh&agrave; đầu tư kh&aacute;c c&oacute; nhu cầu ăn khớp với m&igrave;nh để giao dịch.

Người muốn b&aacute;n cổ phiếu sẽ phải đi t&igrave;m người muốn mua (th&ocirc;ng qua c&aacute;c hội nh&oacute;m, mạng x&atilde; hội, người quen, &hellip;) v&agrave; người muốn mua cổ phiếu phải t&igrave;m người muốn b&aacute;n, hai b&ecirc;n li&ecirc;n lạc với nhau rồi đ&agrave;m ph&aacute;n gi&aacute; cả v&agrave; khối lượng giao dịch. Nếu kh&ocirc;ng thể thống nhất, hai b&ecirc;n sẽ lại phải đi t&igrave;m đối t&aacute;c kh&aacute;c để mua b&aacute;n.

V&igrave; hoạt động giao dịch c&oacute; nhiều trở ngại, thanh khoản thấp, cổ phiếu bị hủy ni&ecirc;m yết thường k&eacute;m hấp dẫn nh&agrave; đầu tư hơn v&agrave; do vậy c&oacute; gi&aacute; thấp hơn so với cổ phiếu đang ni&ecirc;m yết.

N&oacute;i c&aacute;ch kh&aacute;c, cổ đ&ocirc;ng kh&ocirc;ng mất trắng khi cổ phiếu bị hủy ni&ecirc;m yết nhưng sẽ gặp nhiều kh&oacute; khăn hơn khi muốn b&aacute;n để lấy tiền mặt, gi&aacute; b&aacute;n cũng bị ảnh hưởng.

Tại sao cổ phiếu bị hủy ni&ecirc;m yết?

Nghị định 155/2020 quy định chi tiết thi h&agrave;nh một số điều của Luật Chứng kho&aacute;n n&ecirc;u ra hai trường hợp hủy ni&ecirc;m yết cổ phiếu l&agrave; hủy ni&ecirc;m yết tự nguyện v&agrave; hủy ni&ecirc;m yết bắt buộc.

Điều 121 của Nghị định 155 n&ecirc;u r&otilde;: Quyết định hủy bỏ ni&ecirc;m yết tự nguyện được Đại hội đồng cổ đ&ocirc;ng, Đại hội nh&agrave; đầu tư biểu quyết th&ocirc;ng qua theo quy định ph&aacute;p luật, trong đ&oacute; phải được tr&ecirc;n 50% số phiếu biểu quyết của c&aacute;c cổ đ&ocirc;ng kh&ocirc;ng phải l&agrave; cổ đ&ocirc;ng lớn th&ocirc;ng qua.

Việc hủy bỏ ni&ecirc;m yết tự nguyện chỉ được thực hiện sau tối thiểu hai năm kể từ ng&agrave;y c&oacute; Quyết định chấp thuận ni&ecirc;m yết tr&ecirc;n Sở giao dịch chứng kho&aacute;n.

Khoản 1 Điều 120 liệt k&ecirc; h&agrave;ng loạt trường hợp cổ phiếu c&oacute; thể bị hủy ni&ecirc;m yết bắt buộc, v&iacute; dụ như: doanh nghiệp ni&ecirc;m yết hủy tư c&aacute;ch c&ocirc;ng ty đại ch&uacute;ng, ngừng hoặc bị ngừng c&aacute;c hoạt động kinh doanh ch&iacute;nh từ một năm trở l&ecirc;n, cổ phiếu kh&ocirc;ng c&oacute; giao dịch tại sở giao dịch chứng kho&aacute;n trong 12 th&aacute;ng, doanh nghiệp ni&ecirc;m yết thua lỗ ba năm li&ecirc;n tục, lỗ lũy kế vượt vốn điều lệ thực g&oacute;p, vốn chủ sở hữu &acirc;m, doanh nghiệp giải thể hoặc ph&aacute; sản, chậm nộp b&aacute;o c&aacute;o t&agrave;i ch&iacute;nh ba năm li&ecirc;n tiếp, vi phạm nghi&ecirc;m trọng nghĩa vụ c&ocirc;ng bố th&ocirc;ng tin, &hellip;

HOSE mới đ&acirc;y đ&atilde; nhắc nhở Tổng C&ocirc;ng ty H&agrave;ng kh&ocirc;ng Việt Nam (Vietnam Airlines &ndash; M&atilde;: HVN) về khả năng 2,2 tỷ cổ phiếu HVN bị hủy ni&ecirc;m yết nếu b&aacute;o c&aacute;o t&agrave;i ch&iacute;nh kiểm to&aacute;n 2022 cho thấy kết quả kinh doanh thua lỗ năm thứ ba li&ecirc;n tiếp, hoặc vốn chủ sở hữu &acirc;m, hoặc lỗ lũy kế vượt vốn điều lệ như đ&atilde; thể hiện trong b&aacute;o c&aacute;o chưa kiểm to&aacute;n.

Hơn 567 triệu cổ phiếu ROS do CTCP X&acirc;y dựng FLC Faros ph&aacute;t h&agrave;nh đ&atilde; bị hủy ni&ecirc;m yết từ ng&agrave;y 5/9/2022 v&igrave; vi phạm nghi&ecirc;m trọng nghĩa vụ c&ocirc;ng bố th&ocirc;ng tin. Cụ thể, cho đến thời điểm n&agrave;y, FLC Faros vẫn chưa c&ocirc;ng bố b&aacute;o c&aacute;o t&agrave;i ch&iacute;nh kiểm to&aacute;n 2021, b&aacute;o c&aacute;o thường ni&ecirc;n 2021, b&aacute;o c&aacute;o t&agrave;i ch&iacute;nh qu&yacute; I, II, III v&agrave; IV/2022 d&ugrave; hạn ch&oacute;t đ&atilde; qua từ l&acirc;u.

Gần đ&acirc;y nhất v&agrave;o ng&agrave;y 14/2/2023, HOSE th&ocirc;ng b&aacute;o sẽ hủy ni&ecirc;m yết 710 triệu cổ phiếu của Tập đo&agrave;n FLC cũng với l&yacute; do vi phạm nghi&ecirc;m trọng nghĩa vụ c&ocirc;ng bố th&ocirc;ng tin. Tương tự như ROS, Tập đo&agrave;n FLC chưa c&ocirc;ng bố b&aacute;o c&aacute;o t&agrave;i ch&iacute;nh kiểm to&aacute;n 2021, b&aacute;o c&aacute;o thường ni&ecirc;n 2021, b&aacute;o c&aacute;o t&agrave;i ch&iacute;nh so&aacute;t x&eacute;t b&aacute;n ni&ecirc;n 2022, b&aacute;o c&aacute;o t&agrave;i ch&iacute;nh qu&yacute; IV/2022.

<img alt="" src="https://static.fireant.vn/Upload/20230216/images/flc-stock-full-history-20230214105541284.png" style="height:384px; width:550px" />

Cổ phiếu FLC l&ecirc;n s&agrave;n v&agrave;o th&aacute;ng 8/2013, bị hủy ni&ecirc;m yết từ ng&agrave;y 20/2/2023 tới đ&acirc;y.

Cổ phiếu đi về đ&acirc;u sau khi bị hủy ni&ecirc;m yết? C&oacute; tự động v&agrave;o UPCoM?

Khoản 2 Điều 120 của Nghị định 155/2020 n&ecirc;u r&otilde;: &ldquo;Cổ phiếu của c&ocirc;ng ty hủy bỏ ni&ecirc;m yết nhưng vẫn đ&aacute;p ứng điều kiện l&agrave; c&ocirc;ng ty đại ch&uacute;ng phải đăng k&yacute; giao dịch tr&ecirc;n hệ thống giao dịch UPCoM theo quy định tại Điều 133 Nghị định n&agrave;y.&rdquo;

Khoản 2 Điều 133 quy định: &ldquo;Trong thời hạn 7 ng&agrave;y l&agrave;m việc kể từ ng&agrave;y hủy bỏ ni&ecirc;m yết c&oacute; hiệu lực, Sở giao dịch chứng kho&aacute;n c&oacute; tr&aacute;ch nhiệm phối hợp với Tổng c&ocirc;ng ty lưu k&yacute; v&agrave; b&ugrave; trừ chứng kho&aacute;n Việt Nam thực hiện đăng k&yacute; giao dịch đối với cổ phiếu của c&ocirc;ng ty bị hủy bỏ ni&ecirc;m yết.&rdquo;

Thực tế trong năm 2022, đ&atilde; c&oacute; nhiều cổ phiếu hủy ni&ecirc;m yết ở HOSE hoặc HNX rồi sau đ&oacute; được giao dịch ở thị trường UPCoM như m&atilde; FTM của Đầu tư v&agrave; Ph&aacute;t triển Đức Qu&acirc;n, hay PXS của Kết cấu Kim loại v&agrave; Lắp m&aacute;y Dầu kh&iacute;, &hellip;

Việc đăng k&yacute; giao dịch ở UPCoM gi&uacute;p cổ phiếu duy tr&igrave; được thanh khoản, nh&agrave; đầu tư vẫn c&oacute; thể đặt lệnh mua b&aacute;n qua bảng gi&aacute; của c&ocirc;ng ty chứng kho&aacute;n. Tuy nhi&ecirc;n, kh&ocirc;ng phải doanh nghiệp n&agrave;o rời s&agrave;n HOSE v&agrave; HNX cũng được UPCoM lập tức ch&agrave;o đ&oacute;n.

Cơ quan c&ocirc;ng an đang điều tra vụ &aacute;n lừa đảo chiếm đoạt t&agrave;i sản li&ecirc;n quan đến việc n&acirc;ng khống vốn điều lệ của FLC Faros từ 1,5 tỷ l&ecirc;n 4.300 tỷ đồng. Hồ sơ của FLC Faros về việc đăng k&yacute; giao dịch cổ phiếu ROS sẽ chỉ được xem x&eacute;t sau khi c&oacute; kết luận ch&iacute;nh thức của cơ quan chức năng v&agrave; hướng dẫn của cơ quan quản l&yacute;.

Do vậy, ROS bị hủy ni&ecirc;m yết từ ng&agrave;y 5/9 năm ngo&aacute;i nhưng đến nay vẫn chưa được giao dịch ở UPCoM.

<img alt="" src="https://static.fireant.vn/Upload/20230216/images/flc-faros-ros-all-time-price-202302150944045.png" style="height:386px; width:550px" />

ROS l&ecirc;n s&agrave;n HOSE v&agrave;o th&aacute;ng 9/2016, bị hủy ni&ecirc;m yết v&agrave;o th&aacute;ng 9/2022.

Ngo&agrave;i ra, cổ phiếu ở UPCoM cũng c&oacute; thể bị hạn chế giao dịch, đ&igrave;nh chỉ giao dịch hoặc hủy đăng k&yacute; giao dịch nếu li&ecirc;n tục vi phạm c&aacute;c quy định về c&ocirc;ng bố th&ocirc;ng tin v&agrave; c&aacute;c quy định kh&aacute;c.

Điều 34 của Quy chế Đăng k&yacute; v&agrave; Quản l&yacute; giao dịch chứng kho&aacute;n chưa ni&ecirc;m yết ban h&agrave;nh ng&agrave;y 16/11/2022, cho biết cổ phiếu UPCoM c&oacute; thể bị hạn chế giao dịch nếu doanh nghiệp chậm nộp b&aacute;o c&aacute;o t&agrave;i ch&iacute;nh năm đ&atilde; được kiểm to&aacute;n hoặc b&aacute;o c&aacute;o t&agrave;i ch&iacute;nh b&aacute;n ni&ecirc;n đ&atilde; được so&aacute;t x&eacute;t qu&aacute; 45 ng&agrave;y kể từ ng&agrave;y kết th&uacute;c thời hạn phải c&ocirc;ng bố th&ocirc;ng tin.

Điều 35 v&agrave; Điều 36 của Quy chế tr&ecirc;n cho biết nếu doanh nghiệp kh&ocirc;ng khắc phục được nguy&ecirc;n nh&acirc;n dẫn đến việc cổ phiếu bị đưa v&agrave;o diện cảnh b&aacute;o th&igrave; cổ phiếu c&oacute; thể bị tạm ngừng hoặc đ&igrave;nh chỉ giao dịch.

Điều 137 của Nghị định 155/2020 cho ph&eacute;p Sở giao dịch chứng kho&aacute;n, Ủy ban Chứng kho&aacute;n Nh&agrave; nước hủy đăng k&yacute; giao dịch cổ phiếu nếu x&eacute;t thấy đ&acirc;y l&agrave; biện ph&aacute;p cần thiết để bảo vệ quyền lợi nh&agrave; đầu tư.

Tập đo&agrave;n FLC từng thanh minh rằng việc vi phạm c&aacute;c nghĩa vụ c&ocirc;ng bố b&aacute;o c&aacute;o t&agrave;i ch&iacute;nh ho&agrave;n to&agrave;n l&agrave; do nguy&ecirc;n nh&acirc;n kh&aacute;ch quan, t&igrave;nh thế bất khả kh&aacute;ng. Tuy nhi&ecirc;n, HOSE vẫn ra quyết định hủy ni&ecirc;m yết đối với cổ phiếu FLC.&nbsp;

Giả sử sau khi hủy ni&ecirc;m yết, FLC được chấp thuận giao dịch tại thị trường UPCoM th&igrave; Tập đo&agrave;n vẫn sẽ phải khẩn trương giải quyết &ldquo;n&uacute;t thắt&rdquo; li&ecirc;n quan tới so&aacute;t x&eacute;t v&agrave; kiểm to&aacute;n b&aacute;o c&aacute;o t&agrave;i ch&iacute;nh. Nếu kh&ocirc;ng, doanh nghiệp sẽ lại vi phạm Quy chế của UPCoM v&agrave; tiếp tục bị hạn chế, đ&igrave;nh chỉ v&agrave; hủy đăng k&yacute; giao dịch.

Sau khi bị hủy ni&ecirc;m yết, khi n&agrave;o c&oacute; thể ni&ecirc;m yết trở lại?

Khoản 1 Điều 122 Nghị định 155/2020 quy định: Tổ chức c&oacute; cổ phiếu bị hủy ni&ecirc;m yết theo quy định tại Điều 120 (hủy ni&ecirc;m yết bắt buộc), Điều 121 (hủy ni&ecirc;m yết tự nguyện) của Nghị định n&agrave;y chỉ được đăng k&yacute; ni&ecirc;m yết lại sau khi giao dịch tối thiểu hai năm tr&ecirc;n hệ thống giao dịch UPCoM. C&aacute;c điều kiện để ni&ecirc;m yết được thực hiện theo quy định tại Điều 109 của Nghị định 155.

Nếu sau khi bị hủy ni&ecirc;m yết, cổ phiếu kh&ocirc;ng được UPCoM chấp nhận đăng k&yacute; giao dịch như trường hợp của ROS hiện nay, th&igrave; doanh nghiệp cũng sẽ kh&ocirc;ng thể ni&ecirc;m yết trở lại. Nếu được giao dịch ở UPCoM, doanh nghiệp cũng sẽ phải chờ hai năm sau mới c&oacute; cơ hội quay lại s&agrave;n HOSE, HNX.

B&agrave;i học cho nh&agrave; đầu tư

Như đ&atilde; n&oacute;i, việc cổ phiếu bị hủy ni&ecirc;m yết kh&ocirc;ng c&oacute; nghĩa l&agrave; nh&agrave; đầu tư mất hết. Thậm ch&iacute;, nếu doanh nghiệp cải thiện hoạt động kinh doanh v&agrave; đưa cổ phiếu quay lại ni&ecirc;m yết, c&aacute;c &ldquo;cổ đ&ocirc;ng d&agrave;i hạn bất đắc dĩ&rdquo; c&ograve;n c&oacute; khả năng hưởng lợi. Tuy nhi&ecirc;n, rủi ro khi nắm giữ cổ phiếu bị hủy ni&ecirc;m yết l&agrave; kh&ocirc;ng thể xem nhẹ v&agrave; nh&agrave; đầu tư cần thận trọng xem x&eacute;t để tr&aacute;nh những mất m&aacute;t kh&ocirc;ng đ&aacute;ng c&oacute;.

Những doanh nghiệp c&oacute; vấn đề về quản trị v&agrave; tiềm ẩn rủi ro với nh&agrave; đầu tư thường c&oacute; một số biểu hiện đặc trưng như: thường xuy&ecirc;n thay đổi nh&acirc;n sự trong bộ phận kế to&aacute;n v&agrave; kiểm to&aacute;n nội bộ, li&ecirc;n tục thay đổi c&ocirc;ng ty kiểm to&aacute;n độc lập, thường xuy&ecirc;n thay l&atilde;nh đạo cấp cao, số liệu trong b&aacute;o c&aacute;o t&agrave;i ch&iacute;nh trước v&agrave; sau kiểm to&aacute;n hay c&oacute; ch&ecirc;nh lệch lớn, vướng v&agrave;o c&aacute;c vụ &aacute;n nghi&ecirc;m trọng, &hellip;.

Việc hủy ni&ecirc;m yết cũng kh&ocirc;ng diễn ra đột ngột m&agrave; c&oacute; rất nhiều cảnh b&aacute;o trước. V&iacute; dụ trong trường hợp của FLC hay ROS, Sở Giao dịch Chứng kho&aacute;n HOSE đ&atilde; nhiều lần ra c&ocirc;ng văn nhắc nhở việc vi phạm nghĩa vụ c&ocirc;ng bố th&ocirc;ng tin, doanh nghiệp phải nhiều lần giải tr&igrave;nh. Cổ phiếu bị đưa v&agrave;o diện cảnh b&aacute;o, sau đ&oacute; l&agrave; diện kiểm so&aacute;t, rồi kiểm so&aacute;t đặc biệt, sau đ&oacute; mới bị đ&igrave;nh chỉ giao dịch v&agrave; hủy ni&ecirc;m yết.

Những nh&agrave; đầu tư thận trọng c&oacute; nhiều thời gian v&agrave; cơ hội để tho&aacute;t khỏi c&aacute;c cổ phiếu c&oacute; nguy cơ hủy ni&ecirc;m yết v&agrave; kh&ocirc;ng bị mắc kẹt.

Song Ngọc - Đức Quyền

Theo D&ograve;ng Vốn Kinh Doanh