Trong nhiều thập kỷ, GDP vẫn được coi l&agrave; thước đo kinh điển để đ&aacute;nh gi&aacute; sức khỏe của một nền kinh tế. Nhưng GDP c&oacute; một hạn chế lớn: n&oacute; chỉ cho ta biết những g&igrave; đ&atilde; xảy ra, tức l&agrave; &ldquo;ảnh chụp qu&aacute; khứ&rdquo; của nền kinh tế. V&igrave; thế, giới đầu tư v&agrave; c&aacute;c nh&agrave; hoạch định ch&iacute;nh s&aacute;ch từ l&acirc;u đ&atilde; t&igrave;m kiếm một chỉ số đi trước, c&oacute; khả năng gợi mở về xu hướng sắp tới. V&agrave; đ&oacute; ch&iacute;nh l&agrave; PMI &ndash; Purchasing Managers&rsquo; Index, Chỉ số Nh&agrave; Quản trị Mua h&agrave;ng. 
&nbsp;

<img alt="" src="https://static.fireant.vn/Upload/20250825/images/chatgpt-image-aug-25-2025-10_23_59-am.png" style="height:404px; width:606px" />

PMI l&agrave; g&igrave;?

Đối với c&aacute;c CEO, nh&agrave; đầu tư, v&agrave; cả ng&acirc;n h&agrave;ng trung ương, PMI được xem l&agrave; một trong những c&ocirc;ng cụ quan trọng bậc nhất. Chỉ số n&agrave;y thường ph&aacute;t t&iacute;n hiệu sớm về sức khỏe sản xuất hay dịch vụ, trước cả khi GDP phản &aacute;nh trong số liệu ch&iacute;nh thức. N&oacute;i c&aacute;ch kh&aacute;c, PMI giống như &ldquo;nhiệt kế thời gian thực&rdquo; của nền kinh tế.

Chỉ số Nh&agrave; Quản trị Mua h&agrave;ng (PMI) được ph&aacute;t triển từ thập ni&ecirc;n 1940 tại Mỹ v&agrave; ng&agrave;y nay do c&aacute;c tổ chức như S&amp;P Global (trước đ&acirc;y l&agrave; IHS Markit) c&ocirc;ng bố h&agrave;ng th&aacute;ng ở h&agrave;ng chục quốc gia. Điểm độc đ&aacute;o của PMI l&agrave; n&oacute; kh&ocirc;ng dựa v&agrave;o số liệu sản xuất ho&agrave;n th&agrave;nh rồi mới ghi nhận, m&agrave; dựa tr&ecirc;n khảo s&aacute;t trực tiếp c&aacute;c nh&agrave; quản l&yacute; mua h&agrave;ng, những người đi đầu chuỗi cung ứng, biết r&otilde; t&igrave;nh h&igrave;nh đơn h&agrave;ng, tồn kho v&agrave; chi ph&iacute; sản xuất ngay từ sớm.

Trong khảo s&aacute;t, c&aacute;c nh&agrave; quản l&yacute; được hỏi về nhiều yếu tố: số lượng đơn đặt h&agrave;ng mới, sản lượng, việc l&agrave;m, thời gian giao h&agrave;ng v&agrave; lượng h&agrave;ng tồn kho. Mỗi c&acirc;u trả lời được m&atilde; h&oacute;a th&agrave;nh điểm, sau đ&oacute; tổng hợp th&agrave;nh một chỉ số duy nhất. Thang điểm PMI nằm trong khoảng từ 0 đến 100, trong đ&oacute; 50 l&agrave; ngưỡng ph&acirc;n định quan trọng: Tr&ecirc;n 50 nghĩa l&agrave; hoạt động đang mở rộng, dưới 50 nghĩa l&agrave; thu hẹp.

C&ocirc;ng thức t&iacute;nh PMI kh&aacute; trực quan. Giả sử X% trả lời cho rằng t&igrave;nh h&igrave;nh tốt hơn, Y% cho rằng kh&ocirc;ng thay đổi v&agrave; Z% cho rằng xấu đi, th&igrave; PMI = X + 0.5*Y. Ch&iacute;nh sự đơn giản n&agrave;y khiến PMI dễ hiểu nhưng lại cực kỳ nhạy cảm với thay đổi t&acirc;m l&yacute; doanh nghiệp. Nếu c&aacute;c nh&agrave; quản l&yacute; cảm thấy t&igrave;nh h&igrave;nh đơn h&agrave;ng xấu đi, con số PMI sẽ lập tức phản &aacute;nh, trong khi GDP c&oacute; thể phải nhiều th&aacute;ng sau mới ghi nhận suy giảm sản xuất.

Tại sao PMI lại quan trọng hơn GDP ở một số g&oacute;c nh&igrave;n?

Điểm mạnh lớn nhất của PMI ch&iacute;nh l&agrave; t&iacute;nh kịp thời. GDP thường được c&ocirc;ng bố theo qu&yacute;, tức chậm &iacute;t nhất một th&aacute;ng sau khi giai đoạn kết th&uacute;c, v&agrave; đ&ocirc;i khi c&ograve;n bị điều chỉnh nhiều lần. Trong khi đ&oacute;, PMI được c&ocirc;ng bố h&agrave;ng th&aacute;ng, thậm ch&iacute; đầu th&aacute;ng, cho ph&eacute;p c&aacute;c nh&agrave; quan s&aacute;t c&oacute; c&aacute;i nh&igrave;n sớm về t&igrave;nh h&igrave;nh kinh tế.

V&iacute; dụ, khi PMI ng&agrave;nh sản xuất to&agrave;n cầu rơi xuống dưới 50 trong năm 2008, đ&oacute; l&agrave; dấu hiệu sớm của cuộc khủng hoảng t&agrave;i ch&iacute;nh to&agrave;n cầu, trước cả khi GDP ch&iacute;nh thức cho thấy kinh tế thế giới rơi v&agrave;o suy tho&aacute;i. Tương tự, năm 2020 khi COVID-19 b&ugrave;ng ph&aacute;t, PMI ở ch&acirc;u &Acirc;u v&agrave; Mỹ lao dốc về mức thấp kỷ lục chỉ trong v&ograve;ng v&agrave;i tuần, phản &aacute;nh sự t&ecirc; liệt của hoạt động kinh tế ngay lập tức, trong khi phải đến qu&yacute; II, GDP mới ghi nhận mức sụt giảm ch&iacute;nh thức.

Kh&ocirc;ng chỉ vậy, PMI c&ograve;n c&oacute; t&aacute;c động t&acirc;m l&yacute; rất lớn đến thị trường t&agrave;i ch&iacute;nh. Một b&aacute;o c&aacute;o PMI thấp hơn kỳ vọng c&oacute; thể khiến chứng kho&aacute;n to&agrave;n cầu đỏ lửa, trong khi PMI cao bất ngờ c&oacute; thể đẩy niềm tin nh&agrave; đầu tư l&ecirc;n mạnh. Đặc biệt, c&aacute;c ng&acirc;n h&agrave;ng trung ương thường nh&igrave;n v&agrave;o PMI để đ&aacute;nh gi&aacute; xu hướng tăng trưởng v&agrave; lạm ph&aacute;t, từ đ&oacute; quyết định ch&iacute;nh s&aacute;ch l&atilde;i suất. Ở Mỹ, Cục Dự trữ Li&ecirc;n bang (Fed) nhiều lần viện dẫn c&aacute;c b&aacute;o c&aacute;o PMI như bằng chứng về sự suy yếu hay phục hồi của kinh tế thực.

PMI dưới 50 &ndash; cảnh b&aacute;o sớm về kh&oacute; khăn

Ngưỡng 50 điểm của PMI l&agrave; cột mốc quan trọng. Khi chỉ số n&agrave;y duy tr&igrave; dưới 50 trong nhiều th&aacute;ng, đ&oacute; thường l&agrave; dấu hiệu kinh tế đang thu hẹp. Ngược lại, một PMI ổn định tr&ecirc;n 50 cho thấy đ&agrave; tăng trưởng. Tuy nhi&ecirc;n, PMI kh&ocirc;ng chỉ l&agrave; c&acirc;u chuyện tr&ecirc;n hay dưới 50, m&agrave; c&ograve;n nằm ở tốc độ thay đổi. Một c&uacute; giảm mạnh từ 54 xuống 50 trong một th&aacute;ng thường được xem l&agrave; t&iacute;n hiệu đ&aacute;ng lo, v&igrave; phản &aacute;nh sự chuyển biến đột ngột trong niềm tin doanh nghiệp.

Trong bối cảnh hiện tại, nhiều nền kinh tế lớn đang theo d&otilde;i PMI s&aacute;t sao. Tại Mỹ, chỉ số PMI sản xuất của S&amp;P Global nhiều th&aacute;ng liền duy tr&igrave; dưới 50 trong năm 2023, phản &aacute;nh t&igrave;nh trạng suy yếu của ng&agrave;nh c&ocirc;ng nghiệp chế tạo, trong khi PMI dịch vụ lại ổn định hơn. Ở Trung Quốc, chỉ số PMI ch&iacute;nh thức do Cục Thống k&ecirc; Quốc gia c&ocirc;ng bố thường được d&ugrave;ng như thước đo sức khỏe nền sản xuất khổng lồ, v&agrave; mỗi lần con số n&agrave;y rơi xuống dưới 50 đều khiến thị trường to&agrave;n cầu chao đảo.

Điều đ&aacute;ng n&oacute;i, PMI c&ograve;n phản &aacute;nh được sự ph&acirc;n h&oacute;a. Trong khi PMI sản xuất c&oacute; thể suy giảm, PMI dịch vụ đ&ocirc;i khi vẫn ở mức cao, cho thấy nền kinh tế đang t&aacute;i c&acirc;n bằng từ c&ocirc;ng nghiệp sang ti&ecirc;u d&ugrave;ng. Đ&acirc;y l&agrave; điều m&agrave; GDP tổng thể kh&oacute; l&ograve;ng phản &aacute;nh tức th&igrave;.

Dĩ nhi&ecirc;n, PMI cũng c&oacute; nhược điểm. V&igrave; dựa tr&ecirc;n khảo s&aacute;t cảm nhận của doanh nghiệp, n&oacute; c&oacute; thể chịu ảnh hưởng bởi t&acirc;m l&yacute; chủ quan hoặc sự kiện bất ngờ ngắn hạn. Ngo&agrave;i ra, PMI chỉ phản &aacute;nh xu hướng, chứ kh&ocirc;ng cho biết mức độ thay đổi cụ thể về sản lượng hay thu nhập. Ch&iacute;nh v&igrave; vậy, PMI cần được sử dụng song song với c&aacute;c dữ liệu kh&aacute;c, như chỉ số gi&aacute; ti&ecirc;u d&ugrave;ng (CPI), tỷ lệ thất nghiệp hay sản lượng c&ocirc;ng nghiệp, để c&oacute; c&aacute;i nh&igrave;n to&agrave;n diện.

Tuy nhi&ecirc;n, sự thật l&agrave; PMI đ&atilde; chứng minh được gi&aacute; trị của m&igrave;nh trong nhiều thập kỷ qua. Từ việc gi&uacute;p c&aacute;c tập đo&agrave;n điều chỉnh kế hoạch sản xuất, đến việc hỗ trợ nh&agrave; đầu tư dự b&aacute;o chu kỳ kinh tế, PMI đ&atilde; trở th&agrave;nh &ldquo;t&iacute;n hiệu đ&egrave;n giao th&ocirc;ng&rdquo; quan trọng của kinh tế to&agrave;n cầu.

Trong một thế giới đầy biến động, nơi th&ocirc;ng tin kinh tế thay đổi từng ng&agrave;y, PMI mang đến một lợi thế lớn: n&oacute; cung cấp c&aacute;i nh&igrave;n sớm về xu hướng, thay v&igrave; chờ GDP &ldquo;chốt sổ&rdquo; nhiều th&aacute;ng sau đ&oacute;. Ch&iacute;nh v&igrave; thế, PMI l&agrave; chỉ số &ldquo;&acirc;m thầm nhưng quyền lực&rdquo;, lặng lẽ xuất hiện h&agrave;ng th&aacute;ng, nhưng đủ sức l&agrave;m rung chuyển thị trường t&agrave;i ch&iacute;nh v&agrave; thay đổi ch&iacute;nh s&aacute;ch tiền tệ.

<a href="https://markettimes.vn/co-mot-chi-so-am-tham-nhung-quyen-luc-thuong-bao-truoc-nhung-thay-doi-dau-tien-cua-nen-kinh-te-som-hon-ca-gdp-89286.html">Link gốc</a>

Trong nhiều thập kỷ, GDP vẫn được coi là thước đo kinh điển để đánh giá sức khỏe của một nền kinh tế. Nhưng GDP có một hạn chế lớn: nó chỉ cho ta biết những gì đã xảy ra, tức là “ảnh chụp quá khứ” của nền kinh tế. Vì thế, giới đầu tư và các nhà hoạch định chính sách từ lâu đã tìm kiếm một chỉ số đi trước, có khả năng gợi mở về xu hướng sắp tới. Và đó chính là PMI – Purchasing Managers’ Index, Chỉ số Nhà Quản trị Mua hàng.


Kinh tế

Tạp chí Nhịp sống thị trường

Có một chỉ số “âm thầm nhưng quyền lực”, thường báo trước những thay đổi đầu tiên của nền kinh tế, sớm hơn cả GDP

Nguyễn Tuấn Hưng

Ok n&#243; b&#225;o hiệu kte khoẻ mạnh. Nhưng li&#234;n quan *** đến vni. Nhố nhăng vlolll

Ok nó báo hiệu kte khoẻ mạnh. Nhưng liên quan *** đến vni. Nhố nhăng vlolll