Theo lộ tr&igrave;nh thị trường carbon trong nước sẽ th&iacute; điểm từ năm 2025, vận h&agrave;nh ch&iacute;nh thức từ năm 2028. Việc sớm thực hiện thị trường n&agrave;y đem lại nhiều lợi &iacute;ch cho c&aacute;c doanh nghiệp cũng như g&oacute;p phần quan trọng trong ph&aacute;t triển v&agrave; bảo vệ rừng.

<img alt="" src="https://static.fireant.vn/Upload/20230910/images/Screenshot%202023-09-10%20161151.png" style="height:378px; width:550px" />

Khi thị trường t&iacute;n chỉ carbon hoạt động, thu nhập của người trồng v&agrave; bảo vệ rừng sẽ tăng th&ecirc;m nhờ b&aacute;n t&iacute;n chỉ n&agrave;y - Ảnh: N.KH&Aacute;NH

Tuổi Trẻ đ&atilde; c&oacute; cuộc trao đổi với tiến sĩ TĂNG THẾ CƯỜNG - cục trưởng Cục Biến đổi kh&iacute; hậu (Bộ T&agrave;i nguy&ecirc;n v&agrave; M&ocirc;i trường) - về vấn đề n&agrave;y.

&Ocirc;ng Cường n&oacute;i:

- Trao đổi t&iacute;n chỉ carbon tự nguyện từ Việt Nam ra thế giới đ&atilde; được c&aacute;c doanh nghiệp thực hiện từ giữa những năm 2000 khi triển khai c&aacute;c chương tr&igrave;nh, dự &aacute;n &quot;theo cơ chế ph&aacute;t triển sạch&quot; (CDM).

Trong thời gian qua, nước ta c&oacute; hơn 300 chương tr&igrave;nh, dự &aacute;n đăng k&yacute; thực hiện theo c&aacute;c cơ chế trao đổi, b&ugrave; trừ t&iacute;n chỉ carbon... trong đ&oacute; c&oacute; khoảng 150 chương tr&igrave;nh, dự &aacute;n được cấp 40,2 triệu t&iacute;n chỉ v&agrave; trao đổi tr&ecirc;n thị trường carbon thế giới.

Việt Nam l&agrave; một trong bốn nước c&oacute; dự &aacute;n CDM đăng k&yacute; nhiều nhất, sau Trung Quốc, Brazil, Ấn Độ v&agrave; đứng thứ 9 tr&ecirc;n tổng số 80 quốc gia c&oacute; dự &aacute;n CDM được cấp t&iacute;n chỉ.

* Bộ T&agrave;i nguy&ecirc;n v&agrave; M&ocirc;i trường đang l&agrave;m những g&igrave; để triển khai lộ tr&igrave;nh thị trường carbon sẽ th&iacute; điểm năm 2025, sớm đi v&agrave;o vận h&agrave;nh ch&iacute;nh thức năm 2028?

- Hiện nay tr&ecirc;n thế giới c&oacute; 58 quốc gia ph&aacute;t triển thị trường carbon, 27 quốc gia &aacute;p dụng thuế carbon v&agrave; một số quốc gia &aacute;p dụng cả hai. Để ph&aacute;t triển thị trường carbon ở nước ta cần ho&agrave;n thiện cơ sở ph&aacute;p l&yacute; cho việc trao đổi hạn ngạch ph&aacute;t thải kh&iacute; nh&agrave; k&iacute;nh, t&iacute;n chỉ carbon v&agrave; cơ chế trao đổi, b&ugrave; trừ t&iacute;n chỉ. X&aacute;c định tổng hạn ngạch ph&aacute;t thải v&agrave; ph&acirc;n bổ cho c&aacute;c lĩnh vực, doanh nghiệp. V&agrave; x&aacute;c định c&aacute;c lĩnh vực, dự &aacute;n tiềm năng.

B&ecirc;n cạnh đ&oacute; ch&uacute;ng ta sẽ đ&agrave;o tạo đội ngũ, năng lực quản l&yacute;, tổ chức vận h&agrave;nh thị trường carbon. N&acirc;ng cao nhận thức của doanh nghiệp, tổ chức, c&aacute; nh&acirc;n đ&aacute;p ứng việc sẵn s&agrave;ng tham gia thị trường carbon.

Đồng thời cần x&acirc;y dựng s&agrave;n giao dịch hạn ngạch v&agrave; t&iacute;n chỉ carbon c&ugrave;ng với quy chế tổ chức, vận h&agrave;nh để thị trường trong nước ch&iacute;nh thức hoạt động, kết nối với thị trường khu vực, thế giới. Trước mắt ch&uacute;ng ta sẽ sớm triển khai th&iacute; điểm s&agrave;n giao dịch t&iacute;n chỉ carbon.

Đến nay Bộ T&agrave;i nguy&ecirc;n v&agrave; M&ocirc;i trường đ&atilde; v&agrave; đang phối hợp chặt chẽ với Bộ T&agrave;i ch&iacute;nh, c&aacute;c cơ quan li&ecirc;n quan x&acirc;y dựng đề &aacute;n ph&aacute;t triển thị trường v&agrave; đang triển khai x&acirc;y dựng quy định về quản l&yacute; t&iacute;n chỉ carbon. Quy định về đấu gi&aacute;, chuyển giao, vay mượn, nộp trả v&agrave; thu hồi hạn ngạch ph&aacute;t thải kh&iacute; nh&agrave; k&iacute;nh. Sử dụng t&iacute;n chỉ carbon để b&ugrave; trừ ph&aacute;t thải kh&iacute; nh&agrave; k&iacute;nh. Cơ chế quản l&yacute; t&agrave;i ch&iacute;nh cho hoạt động của thị trường carbon.

Một trong những nhiệm vụ trọng t&acirc;m trước mắt l&agrave; thiết lập hệ thống đăng k&yacute; quốc gia để quản l&yacute; to&agrave;n bộ t&iacute;n chỉ carbon đồng thời kết nối với c&aacute;c hệ thống, tổ chức ti&ecirc;u chuẩn tr&ecirc;n thế giới như ti&ecirc;u chuẩn v&agrave;ng, được thẩm định... C&aacute;c tổ chức, c&aacute; nh&acirc;n sẽ đăng k&yacute; t&agrave;i khoản, cung cấp th&ocirc;ng tin li&ecirc;n quan về loại, lượng t&iacute;n chỉ carbon đang sở hữu v&agrave; c&aacute;c th&ocirc;ng tin cần thiết kh&aacute;c để tham gia thị trường.

<img alt="" src="https://static.fireant.vn/Upload/20230910/images/Screenshot%202023-09-10%20161212.png" style="height:367px; width:550px" />

Tiến sĩ Tăng Thế Cường - Ảnh: DANH KHANG

* Việc triển khai thị trường carbon đ&oacute;ng vai tr&ograve; như thế n&agrave;o trong đảm bảo mục ti&ecirc;u Việt Nam đạt ph&aacute;t thải r&ograve;ng bằng 0 v&agrave;o năm 2050?

- Để đạt được mục ti&ecirc;u cam kết giảm ph&aacute;t thải kh&iacute; nh&agrave; k&iacute;nh theo đ&oacute;ng g&oacute;p do quốc gia tự quyết định đến năm 2030 v&agrave; mục ti&ecirc;u đạt ph&aacute;t thải r&ograve;ng bằng 0 v&agrave;o năm 2050, Thủ tướng Ch&iacute;nh phủ đ&atilde; giao chỉ ti&ecirc;u giảm ph&aacute;t thải kh&iacute; nh&agrave; k&iacute;nh cho c&aacute;c lĩnh vực.

C&aacute;c lĩnh vực được giao chỉ ti&ecirc;u cụ thể như năng lượng, giao th&ocirc;ng vận tải, n&ocirc;ng nghiệp, quản l&yacute; chất thải... v&agrave; giao chỉ ti&ecirc;u hấp thụ kh&iacute; nh&agrave; k&iacute;nh cho lĩnh vực l&acirc;m nghiệp.

Việc ph&aacute;t triển thị trường carbon tại Việt Nam sẽ g&oacute;p phần thực hiện mục ti&ecirc;u giảm phát thải khí nhà kính với chi ph&iacute; của doanh nghiệp v&agrave; x&atilde; hội thấp, th&uacute;c đẩy ph&aacute;t triển c&ocirc;ng nghệ ph&aacute;t thải thấp. G&oacute;p phần n&acirc;ng cao năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp Việt Nam, hướng tới ph&aacute;t triển nền kinh tế carbon thấp, chủ động ứng ph&oacute; với biến đổi kh&iacute; hậu.

* Vậy n&ocirc;ng d&acirc;n trồng rừng, chủ rừng, Nh&agrave; nước, doanh nghiệp sẽ hưởng lợi ra sao khi vận h&agrave;nh s&agrave;n giao dịch?

T&iacute;n chỉ carbon l&agrave; chứng nhận c&oacute; thể giao dịch thương mại v&agrave; thể hiện quyền ph&aacute;t thải một lượng kh&iacute; CO2 hoặc một lượng kh&iacute; nh&agrave; k&iacute;nh kh&aacute;c quy đổi sang CO2 tương đương.

Một t&iacute;n chỉ tương đương với 1 tấn CO2 hoặc 1 tấn CO2 quy đổi tương đương. Trong khi đ&oacute;, theo lộ tr&igrave;nh thị trường carbon trong nước sẽ th&iacute; điểm từ năm 2025, vận h&agrave;nh ch&iacute;nh thức từ năm 2028.

- Rừng Việt Nam c&oacute; tiềm năng tạo ra nhiều t&iacute;n chỉ carbon. Việc b&aacute;n t&iacute;n chỉ carbon rừng sẽ gi&uacute;p tăng thu nhập cho doanh nghiệp th&ocirc;ng qua nguồn thu từ kết quả giảm ph&aacute;t thải.

Với c&aacute;c chủ rừng, n&ocirc;ng d&acirc;n sẽ n&acirc;ng cao năng suất rừng trồng, cải thi&ecirc;̣n sinh kế bền vững, g&oacute;p phần bảo vệ diện t&iacute;ch rừng hiện c&oacute; v&agrave; n&acirc;ng cao độ che phủ.

Lĩnh vực l&acirc;m nghiệp c&oacute; vai tr&ograve; rất quan trọng trong việc đạt được mục ti&ecirc;u hấp thụ carbon rừng, tạo sự c&acirc;n bằng với giảm ph&aacute;t thải. Lĩnh vực l&acirc;m nghiệp đ&oacute;ng g&oacute;p khoảng 22% khi Việt Nam tự thực hiện v&agrave; th&ecirc;m 12% khi c&oacute; sự hỗ trợ v&agrave;o mục ti&ecirc;u giảm ph&aacute;t thải của quốc gia đến năm 2030, để đến năm 2050 sẽ c&acirc;n bằng đạt ph&aacute;t thải r&ograve;ng bằng 0.

Trong thời gian qua, c&oacute; một số địa phương quan t&acirc;m đến trao đổi t&iacute;n chỉ carbon rừng hay lượng hấp thụ carbon rừng ra nước ngo&agrave;i. Do lĩnh vực l&acirc;m nghiệp c&oacute; vai tr&ograve; rất quan trọng trong việc đạt được mục ti&ecirc;u hấp thụ carbon rừng.

C&aacute;c địa phương c&oacute; rừng cần phối hợp với Bộ NN&amp;PTNT x&aacute;c định tỉ lệ đ&oacute;ng g&oacute;p về lượng hấp thụ kh&iacute; nh&agrave; k&iacute;nh từ rừng tr&ecirc;n địa b&agrave;n, đảm bảo mục ti&ecirc;u giảm ph&aacute;t thải kh&iacute; nh&agrave; k&iacute;nh quốc gia để ra lượng t&iacute;n chỉ c&oacute; thể trao đổi, b&aacute;n ra ngo&agrave;i.

B&aacute;n t&iacute;n chỉ carbon, tăng thu nhập người giữ rừng

Theo Ban quản l&yacute; rừng ph&ograve;ng hộ Nghi Sơn (Thanh H&oacute;a), tiềm năng lưu giữ carbon rừng của Việt Nam rất lớn, nếu c&oacute; thị trường trao đổi th&igrave; sẽ mang lại th&ecirc;m thu nhập cho những người l&agrave;m c&ocirc;ng t&aacute;c bảo vệ, trồng, ph&aacute;t triển rừng.

Trong thời gian tới khi c&oacute; kế hoạch triển khai thị trường carbon, đơn vị n&agrave;y sẽ c&ugrave;ng lực lượng kiểm l&acirc;m tham mưu cho l&atilde;nh đạo Sở NN&amp;PTNT Thanh H&oacute;a c&oacute; c&aacute;c giải ph&aacute;p ph&ugrave; hợp, ph&aacute;t huy hết gi&aacute; trị của diện t&iacute;ch rừng hiện c&oacute; tr&ecirc;n địa b&agrave;n.

Trao đổi với Tuổi Trẻ, gi&aacute;o sư Nguyễn Ngọc Lung - viện trưởng Viện Quản l&yacute; rừng bền vững v&agrave; chứng chỉ rừng - cho biết hiện nay rừng tr&ecirc;n thế giới n&oacute;i chung chỉ chiếm hơn 30% diện t&iacute;ch, 70% c&ograve;n lại l&agrave; c&aacute;c loại đất kh&aacute;c. Rừng l&agrave; nơi lưu giữ t&iacute;n chỉ carbon, trong đ&oacute; những khu rừng gi&agrave;, rừng đầu nguồn, nơi nhiều c&acirc;y gỗ lớn th&igrave; lu&ocirc;n rất tiềm năng.

&Ocirc;ng Lung cho rằng để ph&aacute;t triển thị trường carbon chuy&ecirc;n nghiệp cần c&oacute; sự li&ecirc;n kết với c&aacute;c thị trường trong khu vực, thế giới. Đồng thời cơ quan nh&agrave; nước cần phải x&acirc;y dựng được ch&iacute;nh s&aacute;ch thị trường carbon ph&ugrave; hợp, ph&aacute;t triển bền vững diện t&iacute;ch rừng hiện c&oacute;.

&quot;L&agrave; đơn vị nghi&ecirc;n cứu quản l&yacute; rừng bền vững, ch&uacute;ng t&ocirc;i lu&ocirc;n mong Việt Nam sớm c&oacute; thị trường, s&agrave;n giao dịch t&iacute;n chỉ carbon để người trồng, giữ rừng c&oacute; th&ecirc;m hỗ trợ, th&ugrave; lao&quot;, &ocirc;ng Lung n&oacute;i.

Trao đổi với Tuổi Trẻ, tiến sĩ Phạm Xu&acirc;n Phương, nguy&ecirc;n ph&oacute; vụ trưởng Vụ Ph&aacute;p chế Bộ NN&amp;PTNT, cho biết t&iacute;n chỉ carbon rừng l&agrave; một sản phẩm mới của rừng, sẽ được b&aacute;n cho c&aacute;c doanh nghiệp c&oacute; ph&aacute;t thải carbon lớn trong c&aacute;c lĩnh vực như sản xuất xi măng, nhiệt điện, th&eacute;p... để thu về những khoản kinh ph&iacute; t&aacute;i đầu tư bảo vệ v&agrave; ph&aacute;t triển rừng. C&aacute;c doanh nghiệp ph&aacute;t thải nhiều carbon sẽ buộc phải mua t&iacute;n chỉ carbon rừng theo quy định.

Tiềm năng rừng tự nhi&ecirc;n của nước ta rất lớn, việc b&aacute;n t&iacute;n chỉ carbon rừng ho&agrave;n to&agrave;n ph&ugrave; hợp với Việt Nam. Nhưng c&aacute;c đối t&aacute;c mua t&iacute;n chỉ carbon l&agrave; họ mua phần tăng trưởng của rừng gắn với tăng lượng hấp thụ carbon trong 5, 10 hoặc 20 năm tiếp theo. Như vậy chỉ những khu rừng được bảo vệ tốt, rừng c&oacute; tăng trưởng mới c&oacute; thể b&aacute;n được t&iacute;n chỉ carbon.

<a href="https://tuoitre.vn/co-hoi-lon-tu-thi-truong-tin-chi-carbon-20230909224616142.htm">QUANG THẾ v&agrave; 1 t&aacute;c giả kh&aacute;c</a>

Theo lộ trình thị trường carbon trong nước sẽ thí điểm từ năm 2025, vận hành chính thức từ năm 2028. Việc sớm thực hiện thị trường này đem lại nhiều lợi ích cho các doanh nghiệp cũng như góp phần quan trọng trong phát triển và bảo vệ rừng.


Kinh tế

Báo Tuổi trẻ

Cơ hội lớn từ thị trường tín chỉ carbon

Nguyễn Nhựt Minh

Vinfast sẽ hưởng lợi lớn từ việc b&#225;n t&#237;nh chỉ

Vinfast sẽ hưởng lợi lớn từ việc bán tính chỉ