Trong bối cảnh hoạt động t&aacute;i cơ cấu c&aacute;c ng&acirc;n h&agrave;ng yếu k&eacute;m đang c&oacute; bước tiến mới, c&aacute;c chuy&ecirc;n gia cũng nhấn mạnh ba b&agrave;i học lớn r&uacute;t ra từ những thương vụ xử l&yacute; trong giai đoạn qua.

<img src="https://static.fireant.vn/Upload/20250414/images/image(80).png" style="height:462px; width:601px" />

Sự phức tạp k&eacute;o d&agrave;i trong ph&aacute;p l&yacute; cũng l&agrave; một nguy&ecirc;n nh&acirc;n quan trọng khiến c&aacute;c thương vụ t&aacute;i cấu tr&uacute;c ng&agrave;nh ng&acirc;n h&agrave;ng c&oacute; nhiều tranh c&atilde;i. Ảnh: DNCC

Đầu năm 2025, hai ng&acirc;n h&agrave;ng yếu k&eacute;m l&agrave; GPBank v&agrave; DongABank lần lượt được chuyển giao bắt buộc cho VPBank v&agrave; HDBank, tiếp nối sự kiện trước đ&oacute; l&agrave; CBBank v&agrave; Oceanbank được chuyển giao cho Vietcombank v&agrave; Ng&acirc;n h&agrave;ng MB. Với mục ti&ecirc;u phục hồi hoạt động ng&acirc;n h&agrave;ng yếu, c&aacute;c ng&acirc;n h&agrave;ng &quot;khỏe&quot; sẽ nhận được một số lợi &iacute;ch từ cơ quan quản l&yacute;.

Cho đến nay, đ&atilde; c&oacute; ba ng&acirc;n h&agrave;ng đổi ph&aacute;p l&yacute; th&agrave;nh ng&acirc;n h&agrave;ng tr&aacute;ch nhiệm hữu hạn một th&agrave;nh vi&ecirc;n, trở th&agrave;nh ng&acirc;n h&agrave;ng con; hai ng&acirc;n h&agrave;ng triển khai chiến lược kinh doanh th&agrave;nh ng&acirc;n h&agrave;ng số, bao gồm VCBNeo (CBBank đổi t&ecirc;n) v&agrave; Vikki (DongABank đổi t&ecirc;n).

C&oacute; hai c&acirc;u hỏi trong diễn biến mới n&agrave;y, một l&agrave; c&aacute;c ng&acirc;n h&agrave;ng c&oacute; khả năng phục hồi kinh doanh hay kh&ocirc;ng, hai l&agrave; kịch bản xử l&yacute; tiếp theo của c&aacute;c nh&agrave; băng như thế n&agrave;o, bao gồm cả trường hợp kh&ocirc;ng thể t&aacute;i cấu tr&uacute;c th&agrave;nh c&ocirc;ng. D&ugrave; ở trong trường hợp n&agrave;o, c&aacute;c chuy&ecirc;n gia cũng nhấn mạnh ba b&agrave;i học lớn r&uacute;t ra từ h&agrave;ng loạt c&aacute;c thương vụ s&aacute;p nhập, t&aacute;i cơ cấu trước đ&acirc;y, theo chia sẻ tại Hội thảo &quot;T&aacute;i cơ cấu ng&acirc;n h&agrave;ng, l&agrave;m sao đạt hiệu quả tối đa?&quot; do b&aacute;o Tiền Phong tổ chức mới đ&acirc;y.

Cần c&oacute; &ldquo;tiền thật&rdquo;

Trong 15 năm qua, Việt Nam c&oacute; nhiều thương vụ t&aacute;i cơ cấu ng&acirc;n h&agrave;ng, tuy nhi&ecirc;n tập trung bốn giải ph&aacute;p bao gồm s&aacute;p nhập, hợp nhất, nh&agrave; đầu tư mới tham gia v&agrave; chuyển giao bắt buộc. C&oacute; nhiều b&agrave;i học th&agrave;nh c&ocirc;ng nhưng cũng c&oacute; thất bại.

C&aacute;c chuy&ecirc;n gia cũng lưu &yacute; rằng vấn đề t&aacute;i cơ cấu quan trọng l&agrave; thiếu nguồn lực để xử l&yacute;, từ đ&oacute; dẫn đến những sai lầm nối tiếp khi vay nợ mới để trả nợ cũ hay tăng vốn, kh&ocirc;ng c&oacute; nguồn thu v&agrave; kh&aacute;ch h&agrave;ng.

Theo &ocirc;ng Nguyễn Xu&acirc;n Th&agrave;nh, Giảng vi&ecirc;n ch&iacute;nh s&aacute;ch c&ocirc;ng, Đại học Fulbright, ở những trường hợp thất bại, l&yacute; do v&igrave; nh&agrave; đầu tư mới thiếu nguồn lực t&agrave;i ch&iacute;nh, từ đ&oacute; dẫn đến việc tăng vốn ảo. &ldquo;Muốn t&aacute;i cơ cấu m&agrave; kh&ocirc;ng d&ugrave;ng nguồn lực thực th&igrave; l&agrave; ảo, tay kh&ocirc;ng bắt giặt&rdquo;, &ocirc;ng Th&agrave;nh chia sẻ. Điều kiện l&agrave; ng&acirc;n h&agrave;ng nhận s&aacute;p nhập sẽ d&ugrave;ng nguồn lực của họ để xử l&yacute; khi thấy được lợi &iacute;ch.

Trong bối cảnh t&aacute;i cơ cấu cần &ldquo;tiền thật&rdquo;, c&aacute;ch giải quyết chung của ng&agrave;nh l&agrave; tăng tốc tăng trưởng nhanh trong 15 năm qua, tức lợi nhuận tương lai để b&ugrave; đắp thua lỗ qu&aacute; khứ. Tr&ecirc;n thực tế, quy m&ocirc; t&agrave;i sản của c&aacute;c ng&acirc;n h&agrave;ng tăng b&igrave;nh qu&acirc;n 5 lần trong v&ograve;ng 15 năm qua, ngay cả ở những ng&acirc;n h&agrave;ng c&oacute; quy m&ocirc; nhỏ.

&ldquo;Những ng&acirc;n h&agrave;ng yếu k&eacute;m th&igrave; giữ nguy&ecirc;n, c&ograve;n lại tăng rất nhanh để b&ugrave; đắp cho những ng&acirc;n h&agrave;ng c&ograve;n lại. Điều n&agrave;y d&ugrave; mang lại th&aacute;ch thức đối với quản l&yacute; hệ thống, nhưng cũng l&agrave; cơ hội, cơ sở để t&aacute;i cấu tr&uacute;c ng&agrave;nh&rdquo;, &ocirc;ng Th&agrave;nh n&oacute;i.

Tương tự, với những thương vụ chuyển giao bắt buộc hiện nay, giới quản l&yacute; kỳ vọng v&agrave;o sự tăng trưởng nhanh của c&aacute;c ng&acirc;n h&agrave;ng nhận s&aacute;p nhập, chấp nhận đổi những cơ chế ưu đ&atilde;i. Điều n&agrave;y cũng mang đến động cơ thực sự phải t&aacute;i cơ cấu ng&acirc;n h&agrave;ng yếu k&eacute;m, nhưng cũng phải cam kết trong kịch bản kh&ocirc;ng xử l&yacute; được, &ocirc;ng Th&agrave;nh n&ecirc;u.

Tr&aacute;nh lợi &iacute;ch nh&oacute;m v&agrave; sở hữu ch&eacute;o

Theo TS. Nguyễn Tr&iacute; Hiếu, Viện trưởng Viện nghi&ecirc;n cứu v&agrave; ph&aacute;t triển thị trường t&agrave;i ch&iacute;nh v&agrave; bất động sản to&agrave;n cầu, phục hồi hoạt động kinh doanh của c&aacute;c ng&acirc;n h&agrave;ng yếu k&eacute;m trong diện kiểm so&aacute;t đặc biệt l&agrave; rất kh&oacute;, v&agrave; thực tế trong 10 năm qua kể từ khi mua lại ng&acirc;n h&agrave;ng 0 đồng đ&atilde; cho thấy thực tế c&aacute;ch thức n&agrave;y kh&ocirc;ng th&agrave;nh c&ocirc;ng.

Sự lo ngại m&agrave; &ocirc;ng Hiếu n&ecirc;u l&ecirc;n nằm ở chỗ cần thận trọng hơn với m&ocirc; h&igrave;nh mẹ - con. Rủi ro nằm ở chỗ c&aacute;c ng&acirc;n h&agrave;ng mẹ c&oacute; thể &ldquo;đẩy&rdquo; c&aacute;c khoản t&agrave;i sản xấu về ng&acirc;n h&agrave;ng con. Điều n&agrave;y đặc biệt rủi ro hơn nếu nh&oacute;m tập đo&agrave;n bất động sản thường l&agrave; nh&oacute;m lợi &iacute;ch tại c&aacute;c ng&acirc;n h&agrave;ng v&agrave; đ&atilde; từng g&acirc;y ra nhiều hệ lụy trong qu&aacute; khứ.

C&ograve;n &ocirc;ng Th&agrave;nh lưu &yacute; đến việc muốn t&aacute;i cấu tr&uacute;c ng&acirc;n h&agrave;ng th&igrave; cần phải giải quyết vấn đề sở hữu ch&eacute;o. &ldquo;S&aacute;p nhập, hợp nhất m&agrave; kh&ocirc;ng thay đổi được nh&oacute;m cổ đ&ocirc;ng cũ th&igrave; vẫn thất bại, khi nguy&ecirc;n nh&acirc;n chủ yếu đến từ việc sở hữu ch&eacute;o lũng đoạn ng&acirc;n h&agrave;ng&rdquo;, &ocirc;ng Th&agrave;nh nh&igrave;n nhận.

Thị trường hiện nay hiện c&ograve;n lại ng&acirc;n h&agrave;ng SCB sau khi bốn ng&acirc;n h&agrave;ng yếu k&eacute;m giai đoạn trước đ&atilde; c&oacute; địa chỉ mới. Th&ocirc;ng tin li&ecirc;n quan gần đ&acirc;y cho thấy một tập đo&agrave;n tư nh&acirc;n, tức doanh nghiệp phi t&agrave;i ch&iacute;nh, muốn tham gia t&aacute;i cấu tr&uacute;c ng&acirc;n h&agrave;ng trong v&ograve;ng 15 năm. Việc &ldquo;chuyển giao bắt buộc&rdquo; c&ograve;n g&acirc;y nhiều tranh c&atilde;i, nhưng b&agrave;i học r&uacute;t ra l&agrave; phải c&oacute; &ldquo;thực lực&rdquo; v&agrave; kh&ocirc;ng thao t&uacute;ng theo kiểu &ldquo;hệ sinh th&aacute;i&rdquo;.

Những lo ngại kh&aacute;c

Luật sư Trương Thanh Đức n&oacute;i việc t&aacute;i cơ cấu ng&acirc;n h&agrave;ng c&oacute; bước tiến mới quan trọng, khi chuyển m&ocirc; h&igrave;nh ng&acirc;n h&agrave;ng yếu k&eacute;m sang ng&acirc;n h&agrave;ng cổ phần, đồng thời chuyển ph&aacute;p l&yacute; th&agrave;nh ng&acirc;n h&agrave;ng tr&aacute;ch nhiệm hữu hạn. Tuy nhi&ecirc;n, điều quan trọng l&agrave; phải x&acirc;y dựng được vấn đề cơ sở ph&aacute;p l&yacute; trong d&agrave;i hạn.

Chẳng hạn, trong vấn đề chuyển giao sang nh&oacute;m ng&acirc;n h&agrave;ng cổ phần tư nh&acirc;n th&igrave; lại chưa thể x&aacute;c định được đ&acirc;y l&agrave; mối quan hệ ph&aacute;p l&yacute;, kh&aacute;c biệt với việc chuyển giao &ldquo;0 đồng&rdquo; cho Ng&acirc;n h&agrave;ng Nh&agrave; nước. Từ đ&oacute; dẫn đến việc kh&oacute; x&aacute;c định mối quan hệ kinh tế của ng&acirc;n h&agrave;ng mẹ - con, theo &ocirc;ng Đức.

&ldquo;Vấn đề quan trọng l&agrave; phải vững về ph&aacute;p l&yacute; v&agrave; cả kinh tế th&igrave; mới c&oacute; thể giải quyết hiệu quả việc t&aacute;i cơ cấu ng&agrave;nh ng&acirc;n h&agrave;ng. N&ecirc;n định h&igrave;nh xa hơn chứ kh&ocirc;ng n&ecirc;n loay hoay với c&aacute;c giải ph&aacute;p chữa ch&aacute;y&rdquo;, &ocirc;ng Đức nh&igrave;n nhận.

Sự t&iacute;nh to&aacute;n r&otilde; r&agrave;ng giữa ng&acirc;n h&agrave;ng mẹ - con cũng l&agrave; điều &ocirc;ng Hiếu đặt vấn đề. Chẳng hạn nếu như ng&acirc;n h&agrave;ng mẹ đầu tư v&agrave;o ng&acirc;n h&agrave;ng con, th&igrave; d&ograve;ng tiền đ&oacute; sẽ được hạch to&aacute;n như thế n&agrave;o, trong bối cảnh c&aacute;c ng&acirc;n h&agrave;ng mẹ được những ưu đ&atilde;i về b&aacute;o c&aacute;o t&agrave;i ch&iacute;nh, chẳng hạn miễn hợp nhất số liệu ng&acirc;n h&agrave;ng yếu k&eacute;m.

B&ecirc;n cạnh nghi ngại về khả năng phục hồi kinh doanh của ng&acirc;n h&agrave;ng con trong bối cảnh nhiều ng&acirc;n h&agrave;ng nhỏ cũng đang gặp kh&oacute; khăn, vấn đề của cơ quan quản l&yacute; l&agrave; phải tăng cường quản l&yacute; đặc biệt. Trong đ&oacute;, NHNN kh&ocirc;ng chỉ giữ vai tr&ograve; l&agrave; người cho vay cuối c&ugrave;ng, m&agrave; cần c&oacute; khung quản l&yacute;, thanh tra gi&aacute;m s&aacute;t ph&ugrave; hợp. Theo đ&oacute;, &ocirc;ng Th&agrave;nh nhấn mạnh c&aacute;c ng&acirc;n h&agrave;ng hiện nay đang hoạt động như &ldquo;si&ecirc;u thị t&agrave;i ch&iacute;nh&rdquo; nhiều dịch vụ, nhưng bản th&acirc;n chịu sự kiểm so&aacute;t ri&ecirc;ng biệt từ ph&iacute;a c&aacute;c đơn vị kh&aacute;c nhau, gồm dịch vụ ng&acirc;n h&agrave;ng truyền thống, chứng kho&aacute;n hay bảo hiểm.

<a href="https://thesaigontimes.vn/chuyen-giao-bat-buoc-ngan-hang-yeu-kem-ba-luu-y-quan-trong/">Dũng Nguyễn-Link gốc</a>

Trong bối cảnh hoạt động tái cơ cấu các ngân hàng yếu kém đang có bước tiến mới, các chuyên gia cũng nhấn mạnh ba bài học lớn rút ra từ những thương vụ xử lý trong giai đoạn qua.

Tài chính

Saigon Times

Chuyển giao bắt buộc ngân hàng yếu kém: ba lưu ý quan trọng

Phạm Thanh Duy

Sao lại l&#234;n b&#224;i kiểu n&#224;y nhỉ. Dọn đường dư luận cho ng&#226;n h&#224;ng n&#224;o sao?

Sao lại lên bài kiểu này nhỉ. Dọn đường dư luận cho ngân hàng nào sao?