Trước thời điểm s&aacute;p nhập tỉnh, vấn đề quản l&yacute; đất đai thường xuất hiện nhiều ti&ecirc;u cực do những lỗ hổng trong hệ thống gi&aacute;m s&aacute;t v&agrave; t&acirc;m l&yacute; &quot;tranh thủ&quot; từ một số c&aacute;n bộ, l&atilde;nh đạo địa phương. Những ti&ecirc;u cực trong quản l&yacute; đất đai trước thời điểm s&aacute;p nhập tỉnh l&agrave; vấn đề đ&atilde; được cảnh b&aacute;o, đ&acirc;y l&agrave; giai đoạn c&oacute; nguy cơ &quot;lơi lỏng quản l&yacute;, tranh thủ trục lợi&quot;, do t&acirc;m l&yacute; &ldquo;chuyển giao&rdquo;, thiếu sự kiểm so&aacute;t chặt chẽ.

Cảnh b&aacute;o sớm trong giai đoạn chuyển giao địa giới

Việt Nam đang trong tiến tr&igrave;nh điều chỉnh địa giới h&agrave;nh ch&iacute;nh quy m&ocirc; lớn, với h&agrave;ng chục huyện, x&atilde; được đề xuất s&aacute;p nhập theo chủ trương tinh gọn bộ m&aacute;y, n&acirc;ng cao hiệu quả quản l&yacute; Nh&agrave; nước. Tuy nhi&ecirc;n, ch&iacute;nh giai đoạn chuyển giao n&agrave;y lại trở th&agrave;nh &ldquo;khoảng trống thể chế&rdquo; dễ bị c&aacute;c nh&oacute;m lợi &iacute;ch lợi dụng để &ldquo;chốt sổ&rdquo; đất đai, t&agrave;i sản c&ocirc;ng, hợp thức h&oacute;a sai phạm. Điều đ&aacute;ng lo ngại l&agrave; nhiều dự &aacute;n bất động sản (BĐS) bỗng nhi&ecirc;n được ph&ecirc; duyệt với tốc độ chưa từng c&oacute;, bất chấp hạ tầng, ph&aacute;p l&yacute; v&agrave; năng lực chủ đầu tư, th&ocirc;ng qua c&aacute;c h&igrave;nh thức như: cấp quyền sử dụng đất hoặc cho thu&ecirc; đất kh&ocirc;ng qua đấu gi&aacute;; giao đất khi chưa ho&agrave;n thiện c&aacute;c thủ tục ph&aacute;p l&yacute; (quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất...); cố t&igrave;nh l&agrave;m nhanh hồ sơ để &quot;hợp thức h&oacute;a&quot; sai phạm.

<img alt="" src="https://static.fireant.vn/Upload/20250520/images/phuong-phap-xac-dinh-gia-dat-1050975.jpg" style="height:376px; width:600px" />

Ảnh minh họa.

Việc chuyển nhượng mục đ&iacute;ch sử dụng đất một c&aacute;ch ồ ạt, nhanh ch&oacute;ng, thiếu sự gi&aacute;m s&aacute;t, dễ phục vụ mục ti&ecirc;u đầu cơ, trục lợi từ đất n&ocirc;ng nghiệp, đất c&ocirc;ng, đất rừng sang đất ở, đất thương mại... C&ocirc;ng t&aacute;c ph&ecirc; duyệt dự &aacute;n cũng theo chiều hướng &ldquo;chạy nước r&uacute;t&rdquo;, c&aacute;c dự &aacute;n BĐS, khu đ&ocirc; thị, khu c&ocirc;ng nghiệp được ph&ecirc; duyệt gấp g&aacute;p, thiếu đ&aacute;nh gi&aacute; t&aacute;c động v&agrave; c&oacute; dấu hiệu &ldquo;ưu &aacute;i&rdquo; cho những doanh nghiệp (DN) th&acirc;n hữu, thậm ch&iacute; l&agrave; c&aacute;c &ldquo;s&acirc;n sau&rdquo; của l&atilde;nh đạo địa phương.

Kh&ocirc;ng chỉ vậy, một số nơi c&ograve;n xảy ra hiện tượng bu&ocirc;ng lỏng quản l&yacute; đất c&ocirc;ng, cho thu&ecirc;, b&aacute;n đất c&ocirc;ng với gi&aacute; rẻ, kh&ocirc;ng qua đấu gi&aacute; c&ocirc;ng khai; hợp thức h&oacute;a c&aacute;c trường hợp lấn chiếm đất c&ocirc;ng; &ldquo;xẻ thịt&rdquo; đất trụ sở, c&ocirc;ng vi&ecirc;n, c&ocirc;ng tr&igrave;nh c&ocirc;ng cộng th&agrave;nh đất ở hoặc đất thương mại; hoặc hợp thức h&oacute;a sai phạm cũ như tẩy x&oacute;a, điều chỉnh hồ sơ địa ch&iacute;nh, bản đồ địa giới để tr&aacute;nh truy cứu sau s&aacute;p nhập, hay cấp sổ đỏ tr&ecirc;n cơ sở hồ sơ giả mạo, kh&ocirc;ng đ&uacute;ng quy hoạch... nhằm thực hiện c&aacute;c giao dịch đất đai c&oacute; lợi &iacute;ch c&aacute; nh&acirc;n, lợi dụng quy định chưa thống nhất giữa c&aacute;c tỉnh s&aacute;p nhập để &ldquo;l&aacute;ch luật&rdquo;. Đ&oacute; ch&iacute;nh l&agrave; biểu hiện r&otilde; rệt của t&igrave;nh trạng &ldquo;t&aacute;t v&eacute;t&rdquo; trước khi b&agrave;n giao quyền lực.

Ch&uacute;ng ta đ&atilde; c&oacute; b&agrave;i học đắt gi&aacute; từ năm 2008 khi H&agrave; T&acirc;y s&aacute;p nhập về H&agrave; Nội vẫn c&ograve;n nguy&ecirc;n t&iacute;nh thời sự. Trước thời điểm b&agrave;n giao, h&agrave;ng loạt dự &aacute;n đ&atilde; được k&yacute; duyệt thần tốc, hệ quả l&agrave; h&agrave;ng trăm dự &aacute;n treo từ 10 &ndash; 15 năm, quy hoạch kh&ocirc;ng triển khai, đất bỏ hoang; người d&acirc;n bị kẹt trong v&ugrave;ng quy hoạch, kh&ocirc;ng được x&acirc;y dựng, sang nhượng, bồi thường chậm trễ; ng&acirc;n s&aacute;ch Nh&agrave; nước thiệt hại nghi&ecirc;m trọng, đất c&ocirc;ng bị &ldquo;sang tay&rdquo; với gi&aacute; rẻ; v&agrave; khiếu kiện k&eacute;o d&agrave;i, x&oacute;i m&ograve;n niềm tin, g&acirc;y bất ổn x&atilde; hội l&acirc;u d&agrave;i. Một số điển h&igrave;nh nổi bật, như: khu đ&ocirc; thị Nam An Kh&aacute;nh (huyện Ho&agrave;i Đức), sau hơn 15 năm, vẫn c&ograve;n nhiều hạng mục dở dang, hạ tầng thiếu đồng bộ; dự &aacute;n Dương Nội (quận H&agrave; Đ&ocirc;ng), quy hoạch treo khiến người d&acirc;n kh&ocirc;ng thể sử dụng đất hợp ph&aacute;p; hay khu đ&ocirc; thị Vườn Cam, T&acirc;y Mỗ, Đồng Mai&hellip; mỗi nơi l&agrave; một &ldquo;di sản&rdquo; sai phạm để lại cho ch&iacute;nh quyền mới v&agrave; người d&acirc;n g&aacute;nh chịu.

Nổi cộm nhất trong số đ&oacute; ch&iacute;nh &ldquo;kho dự &aacute;n treo&rdquo; giữa Thủ đ&ocirc; thuộc địa b&agrave;n huyện M&ecirc; Linh, vốn l&agrave; đơn vị s&aacute;p nhập v&agrave;o H&agrave; Nội từ năm 2008, M&ecirc; Linh đến nay vẫn l&agrave; khu vực c&oacute; tỷ lệ dự &aacute;n chậm triển khai cao nhất Thủ đ&ocirc;. Nhiều dự &aacute;n đ&atilde; bị H&agrave; Nội ch&iacute;nh thức thu hồi v&igrave; kh&ocirc;ng triển khai qu&aacute; 15 năm, như: khu đ&ocirc; thị Chi Đ&ocirc;ng quy hoạch từ 2004, đến nay vẫn chưa xong giải ph&oacute;ng mặt bằng; khu đ&ocirc; thị Thanh L&acirc;m &ndash; Đại Thịnh, CEO Hana Garden City, H&agrave; Phong, Việt &Aacute;, Prime Group... c&oacute; vốn đầu tư h&agrave;ng ngh&igrave;n tỷ đồng nhưng phần lớn l&agrave; cỏ mọc, biệt thự hoang.

Cần sự v&agrave;o cuộc đồng bộ

Hiện tượng tham nhũng trong quy hoạch đ&atilde; để lại rất nhiều hệ lụy cho nền kinh tế n&oacute;i chung v&agrave; thị trường BĐS n&oacute;i ri&ecirc;ng, đ&oacute; l&agrave; việc h&agrave;ng ngh&igrave;n h&eacute;cta đất đai bị bỏ hoang kh&ocirc;ng đưa v&agrave;o sử dụng, g&acirc;y l&atilde;ng ph&iacute; đất đai, thất tho&aacute;t ng&acirc;n s&aacute;ch. Trong khi đ&oacute;, những dự &aacute;n được &ldquo;vẽ&rdquo; l&ecirc;n tr&ecirc;n bản đồ quy hoạch m&agrave; kh&ocirc;ng đưa v&agrave;o triển khai thực hiện khiến đất đai của người d&acirc;n trong v&ugrave;ng quy hoạch dự &aacute;n bị &ldquo;treo&rdquo; quyền sử dụng suốt gần 20 năm, k&eacute;o theo đ&oacute; l&agrave; t&igrave;nh trạng m&acirc;u thuẫn, tranh chấp, khiếu kiện k&eacute;o d&agrave;i, thị trường BĐS mất định hướng, niềm tin của người d&acirc;n, nh&agrave; đầu tư bị x&oacute;i m&ograve;n.

Dự b&aacute;o nếu kh&ocirc;ng sớm ngăn chặn th&igrave; sẽ lặp lại một &ldquo;H&agrave; T&acirc;y kh&aacute;c&rdquo; v&agrave; sau giai đoạn s&aacute;p nhập, hệ quả c&oacute; thể sẽ l&agrave; đất c&ocirc;ng tiếp tục bị &ldquo;sang tay&rdquo; gi&aacute; rẻ, phục vụ lợi &iacute;ch nh&oacute;m; hạ tầng bị ph&aacute; vỡ do quy hoạch ồ ạt thiếu đồng bộ; ch&iacute;nh quyền mới phải g&aacute;nh hậu quả t&agrave;i ch&iacute;nh, ph&aacute;p l&yacute; v&agrave; x&atilde; hội; th&ecirc;m một thế hệ người d&acirc;n sống trong &ldquo;v&ugrave;ng treo quy hoạch&rdquo; mới xuất hiện.

Mới đ&acirc;y, Bộ Ch&iacute;nh trị đ&atilde; ban h&agrave;nh Nghị quyết 68-NQ/TW về ph&aacute;t triển kinh tế tư nh&acirc;n, trong đ&oacute; khối DN BĐS tư nh&acirc;n c&oacute; vai tr&ograve; đặc biệt quan trọng đối với sự nghiệp ph&aacute;t triển kinh tế của đất nước. Điểm đột ph&aacute; của Nghị quyết 68-NQ/TW nằm ở việc lần đầu ti&ecirc;n x&aacute;c lập r&otilde; tr&aacute;ch nhiệm của Nh&agrave; nước trong việc &ldquo;mở đường&rdquo; - nghĩa l&agrave; chủ động gỡ bỏ những vướng mắc về thể chế, quy tr&igrave;nh, gi&aacute; cả v&agrave; mặt bằng. Đất đai đ&atilde; được nhắc đến kh&ocirc;ng chỉ l&agrave; một yếu tố sản xuất, m&agrave; l&agrave; nền m&oacute;ng để huy động, kết nối tất cả nguồn lực kh&aacute;c.

Nếu như kh&ocirc;ng sớm giải quyết được b&agrave;i to&aacute;n tham nhũng trong quy hoạch th&igrave; sau khi s&aacute;p nhập tỉnh sẽ xảy ra những vấn đề phức tạp hơn, đ&oacute; l&agrave; sự chồng ch&eacute;o quy hoạch, xung đột ph&aacute;p l&yacute; khi hai địa phương cũ c&oacute; quy hoạch đất đai kh&aacute;c nhau, sau khi s&aacute;p nhập c&oacute; thể kh&ocirc;ng thống nhất, g&acirc;y kh&oacute; khăn trong việc thực hiện. Trong khi quy hoạch cũ bị bỏ ngỏ, quy hoạch mới chưa kịp ph&ecirc; duyệt tạo kẽ hở để tự &yacute; sử dụng đất tr&aacute;i ph&eacute;p; một số khu vực c&oacute; quy hoạch chồng lấn, m&acirc;u thuẫn (v&iacute; dụ đất quy hoạch c&ocirc;ng vi&ecirc;n ở địa phương cũ nhưng được quy hoạch thương mại ở tỉnh mới).

Từ đ&oacute;, c&acirc;u chuyện hợp thức h&oacute;a sai phạm trước đ&oacute; sẽ tiếp tục trở th&agrave;nh b&agrave;i to&aacute;n kh&ocirc;ng c&oacute; lời giải, khi những vi phạm về đất đai trước thời điểm s&aacute;p nhập dễ bị &ldquo;x&oacute;a dấu vết&rdquo; hoặc hợp thức h&oacute;a trong giai đoạn chuyển tiếp; c&aacute;n bộ c&aacute;c cơ quan quản l&yacute; Nh&agrave; nước sẽ tiếp tục lợi dụng việc thay đổi hồ sơ, cập nhật bản đồ mới để che giấu sai phạm, lấn chiếm đất; người d&acirc;n trở lại với việc khiếu kiện, tranh chấp do sự thiếu thống nhất giữa c&aacute;c tỉnh cũ với tỉnh mới. Hệ lụy lớn hơn nữa l&agrave; thị trường BĐS sẽ c&agrave;ng trở n&ecirc;n lộn xộn, khi dữ liệu th&ocirc;ng tin về đất đai kh&ocirc;ng thống nhất, sai lệch hồ sơ địa ch&iacute;nh...

V&igrave; vậy, ngay từ l&uacute;c n&agrave;y Ch&iacute;nh phủ, Quốc hội cần ban h&agrave;nh Chỉ thị đặc biệt tạm dừng ph&ecirc; duyệt c&aacute;c quy hoạch, giao đất, điều chỉnh mục đ&iacute;ch sử dụng đất tại c&aacute;c địa phương sắp s&aacute;p nhập, trừ những dự &aacute;n an sinh x&atilde; hội cấp thiết; th&agrave;nh lập đo&agrave;n gi&aacute;m s&aacute;t li&ecirc;n ng&agrave;nh, kiểm tra to&agrave;n diện hoạt động xử l&yacute; đất đai 12 th&aacute;ng trước v&agrave; sau thời điểm điều chỉnh địa giới.

Ch&iacute;nh phủ cần chỉ đạo c&aacute;c cơ quan chuy&ecirc;n m&ocirc;n (Thanh tra Ch&iacute;nh phủ, Kiểm to&aacute;n Nh&agrave; nước), nhanh ch&oacute;ng r&agrave; so&aacute;t tất cả hồ sơ đấu gi&aacute;, chuyển mục đ&iacute;ch sử dụng đất, điều chỉnh quy hoạch trong giai đoạn &quot;trước giờ G&quot;. Tạm ngưng hoặc kiểm so&aacute;t chặt c&aacute;c giao dịch đất đai nhạy cảm, c&oacute; thể ban h&agrave;nh lệnh &quot;đ&oacute;ng băng&quot; tạm thời đối với một số giao dịch đất đai lớn, chuyển mục đ&iacute;ch sử dụng đất tại địa phương sắp s&aacute;p nhập, chỉ cho ph&eacute;p ph&ecirc; duyệt khi c&oacute; thẩm định độc lập từ cấp tỉnh hoặc T.Ư;

Tạm ngưng hoặc thẩm định lại tất cả quyết định chuyển mục đ&iacute;ch sử dụng đất lớn, đặc biệt l&agrave; đất rừng, đất c&ocirc;ng... Những dự &aacute;n mới phải được so&aacute;t x&eacute;t lại quy hoạch, b&aacute;o c&aacute;o đ&aacute;nh gi&aacute; t&aacute;c động, t&iacute;nh minh bạch trước khi ph&ecirc; duyệt; c&ocirc;ng bố danh s&aacute;ch dự &aacute;n, hồ sơ cấp, chuyển mục đ&iacute;ch sử dụng đất tr&ecirc;n Cổng th&ocirc;ng tin điện tử; quy định r&otilde; tr&aacute;ch nhiệm c&aacute; nh&acirc;n của l&atilde;nh đạo địa phương (Chủ tịch, Ph&oacute; Chủ tịch huyện, tỉnh) nếu xảy ra sai phạm về đất đai trước thời điểm s&aacute;p nhập, để kh&ocirc;ng xảy ra t&igrave;nh trạng &quot;k&yacute; bừa&rdquo; rồi về hưu hoặc &quot;chuyển c&ocirc;ng t&aacute;c&rdquo; để tho&aacute;t tr&aacute;ch nhiệm; c&oacute; cơ chế truy cứu tr&aacute;ch nhiệm sau khi s&aacute;p nhập, kh&ocirc;ng cho miễn nhiệm hậu kiểm. Đồng thời, cần tăng cường người d&acirc;n v&agrave; b&aacute;o ch&iacute; gi&aacute;m s&aacute;t c&aacute;c hoạt động quản l&yacute; đất đai, kịp thời phản &aacute;nh dấu hiệu bất thường.

<a href="https://kinhtedothi.vn/chan-som-hien-tuong-tat-vet-tai-nguyen-dat-dai.708572.html">Link gốc</a>

Trước thời điểm sáp nhập tỉnh, vấn đề quản lý đất đai thường xuất hiện nhiều tiêu cực do những lỗ hổng trong hệ thống giám sát và tâm lý "tranh thủ" từ một số cán bộ, lãnh đạo địa phương. Những tiêu cực trong quản lý đất đai trước thời điểm sáp nhập tỉnh là vấn đề đã được cảnh báo, đây là giai đoạn có nguy cơ "lơi lỏng quản lý, tranh thủ trục lợi", do tâm lý “chuyển giao”, thiếu sự kiểm soát chặt chẽ.

Bất động sản

Kinh tế & Đô thị

Chặn sớm hiện tượng “tát vét” tài nguyên đất đai

Lê Công Lý

Điển h&#236;nh l&#224; c&#225;c Tập đo&#224;n lớn nhất VN

Điển hình là các Tập đoàn lớn nhất VN