❌  LẠM PH&#193;T: BẠN HAY TH&#217;?
      ⏩ Nếu Thanh Hương bảo với bạn: “N&#224;y! Lạm ph&#225;t kh&#244;ng hẳn xấu đ&#226;u. Như 3 năm trước cần 2.000 VNĐ để mua một g&#243;i m&#236; Hảo Hảo, c&#242;n giờ một g&#243;i m&#236; Hảo hảo y vậy c&#243; gi&#225; 6.000 VNĐ”. Chắc hẳn bạn sẽ ngớ người v&#224; nghĩ: “Chắc nhỏ n&#224;y loạn rồi!”. Nhưng khoan vội đ&#225;nh gi&#225;, h&#227;y c&#249;ng Thanh Hương kh&#225;m ph&#225; một g&#243;c nh&#236;n mới về LẠM PH&#193;T, một thuật ngữ quen thuộc nhưng chưa chắc đ&#227; hiểu hết về n&#243;.  
      &#128073; Nhiều người nghĩ rằng lạm ph&#225;t l&#224; kẻ th&#249;, bởi n&#243; khiến gi&#225; cả tăng vọt, sức mua suy giảm v&#224; l&#224;m cuộc sống trở n&#234;n đắt đỏ hơn. Nhưng thực tế, lạm ph&#225;t lại c&#243; thể l&#224; &quot;chất x&#250;c t&#225;c&quot; cho nền kinh tế nếu được kiểm so&#225;t đ&#250;ng mức.
      &#128200; Lạm ph&#225;t tồn tại một c&#225;ch TỰ NHI&#202;N v&#224; CẦN THIẾT v&#236; mong muốn tăng trưởng kinh tế của mỗi quốc gia: một mức lạm ph&#225;t thực dương vừa phải, l&#224; dấu hiệu của một nền kinh tế đang ph&#225;t triển khỏe mạnh v&#224; l&#224;nh mạnh. Khi gi&#225; cả tăng, người d&#226;n sẽ kh&#244;ng để tiền nằm y&#234;n trong t&#250;i v&#236; gi&#225; trị tiền giảm dần theo thời gian, m&#224; chi ti&#234;u, đầu tư nhiều hơn. Doanh nghiệp cũng v&#236; thế m&#224; c&#243; cơ hội ph&#225;t triển, mở rộng sản xuất, tạo ra th&#234;m việc l&#224;m, tăng thu nhập người lao động. Đ&#226;y ch&#237;nh l&#224; v&#242;ng tuần ho&#224;n l&#224;m nền kinh tế s&#244;i động v&#224; mạnh mẽ.
      &#128201;  Ngược lại, khi một nền kinh tế rơi v&#224;o lạm ph&#225;t thực &#226;m, tức l&#224; gi&#225; cả h&#224;ng h&#243;a v&#224; dịch vụ li&#234;n tục giảm (giảm ph&#225;t, một dạng của lạm ph&#225;t m&#224; nhiều người c&#243; lẽ kh&#244;ng biết). Nhật Bản trải qua giảm ph&#225;t trong suốt giai đoạn 1990- 2010. Trong &quot;thập kỷ mất m&#225;t&quot; n&#224;y, gi&#225; cả li&#234;n tục giảm, dẫn đến t&#236;nh trạng người d&#226;n tr&#236; ho&#227;n chi ti&#234;u v&#224; đầu tư. C&#225;c doanh nghiệp cũng hạn chế mở rộng. Kết quả l&#224;, nền kinh tế Nhật Bản tăng trưởng chậm v&#224; l&#227;i suất gần như ở mức 0, nhưng nhu cầu ti&#234;u d&#249;ng vẫn kh&#244;ng tăng l&#234;n.
        T&#243;m lại, lạm ph&#225;t thực dương l&#224; mức lạm ph&#225;t c&#243; thể gi&#250;p nền kinh tế tăng trưởng khi n&#243; khuyến kh&#237;ch chi ti&#234;u v&#224; đầu tư. Tuy nhi&#234;n, lạm ph&#225;t qu&#225; cao hoặc k&#233;o d&#224;i c&#243; thể dẫn đến sự mất gi&#225; của tiền tệ. Ngược lại, lạm ph&#225;t thực &#226;m, hay c&#242;n gọi l&#224; giảm ph&#225;t, c&#243; thể g&#226;y ra sự tr&#236; trệ của nền kinh tế.
       ⏩ C&#243; rất nhiều NGUY&#202;N NH&#194;N XẢY RA LẠM PH&#193;T nhưng Thanh Hương sẽ ph&#226;n t&#237;ch 4 nguy&#234;n nh&#226;n ch&#237;nh th&#244;i (một phần v&#236; Thanh Hương lười, một phần v&#236; b&#224;i d&#224;i Mọi người lười đọc)
        &#128073; 1. LẠM PH&#193;T DO KỲ VỌNG (CƯỜI CỰC): :d nghe c&#243; vẻ buồn cười nhưng lạm ph&#225;t n&#224;y xảy ra do mọi người kỳ vọng v&#224;o lạm ph&#225;t xảy ra trong tương lai n&#234;n họ điều chỉnh h&#224;nh vi để đối ph&#243; với lạm ph&#225;t (tăng gi&#225; hoặc tăng lương) dẫn tới lạm ph&#225;t xảy ra thật.  N&#243;i đơn giản th&#236; giống như việc anh chị NĐT kỳ vọng gi&#225; cổ phiếu X tăng dẫn tới việc mua v&#224;o v&#224; trong ngắn hạn cổ phiếu X tăng thật.
        &#128073; 2. LẠM PH&#193;T DO CẦU K&#201;O (T&#205;CH CỰC): (khi nhu cầu mua th&#236; nhiều m&#224; số lượng cung th&#236; &#237;t). Điều n&#224;y thường xảy ra khi nền kinh tế đang ph&#225;t triển mạnh mẽ, người d&#226;n v&#224; doanh nghiệp c&#243; thu nhập cao, ti&#234;u d&#249;ng tăng nhanh. L&#250;c n&#224;y, cung kh&#244;ng kịp đ&#225;p ứng cầu, tạo ra &#225;p lực đẩy gi&#225; l&#234;n ngắn hạn, sau đ&#243; cung tăng v&#224; gi&#225; lại trở về trạng th&#225;i c&#226;n bằng
        &#128073; 3. LẠM PH&#193;T DO CHI PH&#205; ĐẨY (TI&#202;U CỰC): Xảy ra khi chi ph&#237; sản xuất đột tăng cao, thường li&#234;n quan đến sự biến động gi&#225; của c&#225;c yếu tố đầu v&#224;o như: dầu mỏ, lương thực, hoặc c&#225;c yếu tố sản xuất kh&#225;c (nh&#226;n c&#244;ng). Hiện tượng n&#224;y c&#243; thể dẫn tới &quot;đ&#236;nh lạm&quot;, t&#236;nh trạng kinh tế vừa tăng trưởng chậm, thậm ch&#237; suy giảm k&#232;m với lạm ph&#225;t tăng cao (th&#244;ng thường th&#236; lạm ph&#225;t v&#224; tăng trưởng kinh tế thường c&#243; xu hướng ngược nhau, c&#225;i đ&#236;nh lạm n&#224;y l&#224; một hiện tượng hay ho v&#224; phức tạp Thanh Hương chia sẻ cho ai muốn t&#236;m hiểu th&#234;m th&#244;i) 
        &#128073; 4. LẠM PH&#193;T DO CUNG TIỀN (CỰC TI&#202;U CỰC): Khi NHTW tăng cung tiền một c&#225;ch kh&#244;ng kiểm so&#225;t, lạm ph&#225;t c&#243; thể xảy ra v&#236; lượng tiền trong nền kinh tế tăng nhưng lượng h&#224;ng h&#243;a v&#224; dịch vụ kh&#244;ng tăng tương ứng. Điều n&#224;y c&#243; thể do c&#225;c ch&#237;nh s&#225;ch tiền tệ nới lỏng, đặc biệt trong c&#225;c giai đoạn khủng hoảng, nhằm k&#237;ch th&#237;ch kinh tế nhưng dẫn đến gi&#225; trị của đồng tiền bị giảm, từ đ&#243; gi&#225; cả h&#224;ng h&#243;a tăng l&#234;n.

❌  LẠM PHÁT: BẠN HAY THÙ?
      ⏩ Nếu Thanh Hương bảo với bạn: “Này! Lạm phát không hẳn xấu đâu. Như 3 năm trước cần 2.000 VNĐ để mua một gói mì Hảo Hảo, còn giờ một gói mì Hảo hảo y vậy có giá 6.000 VNĐ”. Chắc hẳn bạn sẽ ngớ người và nghĩ: “Chắc nhỏ này loạn rồi!”. Nhưng khoan vội đánh giá, hãy cùng Thanh Hương khám phá một góc nhìn mới về LẠM PHÁT, một thuật ngữ quen thuộc nhưng chưa chắc đã hiểu hết về nó.  
      👉 Nhiều người nghĩ rằng lạm phát là kẻ thù, bởi nó khiến giá cả tăng vọt, sức mua suy giảm và làm cuộc sống trở nên đắt đỏ hơn. Nhưng thực tế, lạm phát lại có thể là "chất xúc tác" cho nền kinh tế nếu được kiểm soát đúng mức.
      📈 Lạm phát tồn tại một cách TỰ NHIÊN và CẦN THIẾT vì mong muốn tăng trưởng kinh tế của mỗi quốc gia: một mức lạm phát thực dương vừa phải, là dấu hiệu của một nền kinh tế đang phát triển khỏe mạnh và lành mạnh. Khi giá cả tăng, người dân sẽ không để tiền nằm yên trong túi vì giá trị tiền giảm dần theo thời gian, mà chi tiêu, đầu tư nhiều hơn. Doanh nghiệp cũng vì thế mà có cơ hội phát triển, mở rộng sản xuất, tạo ra thêm việc làm, tăng thu nhập người lao động. Đây chính là vòng tuần hoàn làm nền kinh tế sôi động và mạnh mẽ.
      📉  Ngược lại, khi một nền kinh tế rơi vào lạm phát thực âm, tức là giá cả hàng hóa và dịch vụ liên tục giảm (giảm phát, một dạng của lạm phát mà nhiều người có lẽ không biết). Nhật Bản trải qua giảm phát trong suốt giai đoạn 1990- 2010. Trong "thập kỷ mất mát" này, giá cả liên tục giảm, dẫn đến tình trạng người dân trì hoãn chi tiêu và đầu tư. Các doanh nghiệp cũng hạn chế mở rộng. Kết quả là, nền kinh tế Nhật Bản tăng trưởng chậm và lãi suất gần như ở mức 0, nhưng nhu cầu tiêu dùng vẫn không tăng lên.
        Tóm lại, lạm phát thực dương là mức lạm phát có thể giúp nền kinh tế tăng trưởng khi nó khuyến khích chi tiêu và đầu tư. Tuy nhiên, lạm phát quá cao hoặc kéo dài có thể dẫn đến sự mất giá của tiền tệ. Ngược lại, lạm phát thực âm, hay còn gọi là giảm phát, có thể gây ra sự trì trệ của nền kinh tế.
       ⏩ Có rất nhiều NGUYÊN NHÂN XẢY RA LẠM PHÁT nhưng Thanh Hương sẽ phân tích 4 nguyên nhân chính thôi (một phần vì Thanh Hương lười, một phần vì bài dài Mọi người lười đọc)
        👉 1. LẠM PHÁT DO KỲ VỌNG (CƯỜI CỰC): :d nghe có vẻ buồn cười nhưng lạm phát này xảy ra do mọi người kỳ vọng vào lạm phát xảy ra trong tương lai nên họ điều chỉnh hành vi để đối phó với lạm phát (tăng giá hoặc tăng lương) dẫn tới lạm phát xảy ra thật.  Nói đơn giản thì giống như việc anh chị NĐT kỳ vọng giá cổ phiếu X tăng dẫn tới việc mua vào và trong ngắn hạn cổ phiếu X tăng thật.
        👉 2. LẠM PHÁT DO CẦU KÉO (TÍCH CỰC): (khi nhu cầu mua thì nhiều mà số lượng cung thì ít). Điều này thường xảy ra khi nền kinh tế đang phát triển mạnh mẽ, người dân và doanh nghiệp có thu nhập cao, tiêu dùng tăng nhanh. Lúc này, cung không kịp đáp ứng cầu, tạo ra áp lực đẩy giá lên ngắn hạn, sau đó cung tăng và giá lại trở về trạng thái cân bằng
        👉 3. LẠM PHÁT DO CHI PHÍ ĐẨY (TIÊU CỰC): Xảy ra khi chi phí sản xuất đột tăng cao, thường liên quan đến sự biến động giá của các yếu tố đầu vào như: dầu mỏ, lương thực, hoặc các yếu tố sản xuất khác (nhân công). Hiện tượng này có thể dẫn tới "đình lạm", tình trạng kinh tế vừa tăng trưởng chậm, thậm chí suy giảm kèm với lạm phát tăng cao (thông thường thì lạm phát và tăng trưởng kinh tế thường có xu hướng ngược nhau, cái đình lạm này là một hiện tượng hay ho và phức tạp Thanh Hương chia sẻ cho ai muốn tìm hiểu thêm thôi) 
        👉 4. LẠM PHÁT DO CUNG TIỀN (CỰC TIÊU CỰC): Khi NHTW tăng cung tiền một cách không kiểm soát, lạm phát có thể xảy ra vì lượng tiền trong nền kinh tế tăng nhưng lượng hàng hóa và dịch vụ không tăng tương ứng. Điều này có thể do các chính sách tiền tệ nới lỏng, đặc biệt trong các giai đoạn khủng hoảng, nhằm kích thích kinh tế nhưng dẫn đến giá trị của đồng tiền bị giảm, từ đó giá cả hàng hóa tăng lên.

Thanh Hương