C&acirc;u chuyện c&agrave;ng th&ecirc;m bi đ&aacute;t khi đặt v&agrave;o bối cảnh x&atilde; hội rộng lớn hơn.

<img alt="" src="https://static.fireant.vn/Upload/20250815/images/capture(1).jpg" style="height:408px; width:600px" />

Một chiều ảm đạm ở Đ&ocirc;ng Quan, người ta bắt gặp Shui Zhou, 30 tuổi, mặc &acirc;u phục chỉnh tề, ngồi g&otilde; laptop như một nh&acirc;n vi&ecirc;n văn ph&ograve;ng thực thụ &ndash; nhưng thực chất chỉ đang&hellip; giả vờ đi l&agrave;m. Tại c&aacute;c &ldquo;văn ph&ograve;ng giả&rdquo; như vậy do c&ocirc;ng ty Pretend to Work vận h&agrave;nh, giới trẻ thất nghiệp như anh Zhou sẵn s&agrave;ng trả khoảng 30 &ndash; 50 NDT/ng&agrave;y (tương đương 109.000 &ndash; 183.000 đồng) để ngồi l&agrave;m việc trong kh&ocirc;ng gian được b&agrave;i tr&iacute; như c&ocirc;ng sở thật, k&egrave;m m&aacute;y t&iacute;nh, đồ ăn nhẹ, bữa trưa v&agrave; đồ uống miễn ph&iacute;.

&ldquo;Anh ấy vui v&agrave; y&ecirc;n t&acirc;m hơn khi được &lsquo;l&agrave;m việc&rsquo; c&ugrave;ng người kh&aacute;c&rdquo;, theo lời kể của một vị &ldquo;đồng nghiệp&rdquo; từng chứng kiến.

Shui Zhou chỉ l&agrave; một trong số rất nhiều những người trẻ Trung Quốc đang trả tiền để sử dụng c&aacute;c kh&ocirc;ng gian l&agrave;m việc m&ocirc; phỏng, nhằm tạo ra vỏ bọc c&oacute; việc l&agrave;m &mdash; một nỗ lực để giữ thể diện với gia đ&igrave;nh hay đơn giản l&agrave; t&igrave;m kiếm cấu tr&uacute;c v&agrave; mục đ&iacute;ch trong một thị trường việc l&agrave;m ngặt ngh&egrave;o.

Kh&ocirc;ng chỉ l&agrave; c&acirc;u chuyện lạ, điều n&agrave;y minh chứng r&otilde; rệt của một thực trạng nghi&ecirc;m trọng: tỷ lệ thất nghiệp ở giới trẻ Trung Quốc đang duy tr&igrave; ở mức cao, đặc biệt đối với những người vừa tốt nghiệp. Tỷ lệ n&agrave;y vượt mức 14%, dẫn đến t&acirc;m l&yacute; bất lực v&agrave; nhiều biện ph&aacute;p &ldquo;hữu h&igrave;nh&rdquo; đầy trớ tr&ecirc;u như tr&ecirc;n.

C&acirc;u chuyện c&agrave;ng th&ecirc;m bi đ&aacute;t khi đặt v&agrave;o bối cảnh x&atilde; hội rộng lớn hơn. Trung Quốc đang chứng kiến nhiều hiện tượng nổi bật phản &aacute;nh sự mệt mỏi v&agrave; bất ổn trong lớp trẻ: neijuan (nội cuộn) &ndash; một cụm từ chỉ &aacute;p lực cạnh tranh qu&aacute; mức, khi m&agrave; người ta kh&ocirc;ng chỉ l&agrave;m nhiều, m&agrave; c&ograve;n l&agrave;m nhiều hơn người kh&aacute;c d&ugrave; chẳng đi đến đ&acirc;u; hay tang ping (nằm phẳng) &ndash; chủ nghĩa r&uacute;t bỏ khỏi guồng quay, chấp nhận sống tằn tiện để tr&aacute;nh sự đe dọa của &ldquo;cuộc đua v&ocirc; nghĩa&rdquo;. Kết hợp với c&aacute;c yếu tố như hệ thống l&agrave;m việc 996 lại tạo th&ecirc;m &aacute;p lực, từ c&ocirc;ng nghệ đến startup, thanh ni&ecirc;n Trung Quốc đang ch&igrave;m trong trạng th&aacute;i vừa mệt mỏi vừa mất phương hướng.

C&acirc;u chuyện &ldquo;giả vờ đi l&agrave;m&rdquo; kh&ocirc;ng chỉ l&agrave; biểu tượng cho một lớp người thất nghiệp cuồng loạn; n&oacute; c&ograve;n tiết lộ về nhu cầu rất nh&acirc;n văn: giữ lại ch&uacute;t danh dự, tr&aacute;nh bị gạt ra lề gia đ&igrave;nh v&agrave; x&atilde; hội. C&oacute; người v&igrave; kh&ocirc;ng muốn để cha mẹ thất vọng, số kh&aacute;c v&igrave; luật một số trường đại học y&ecirc;u cầu sinh vi&ecirc;n tốt nghiệp phải nộp bằng chứng c&oacute; việc l&agrave;m mới được cấp bằng. Những văn ph&ograve;ng giả lập như vậy cung cấp Wi‑Fi, b&agrave;n ghế, c&agrave; ph&ecirc;, v&agrave; đ&ocirc;i khi cả bữa trưa &mdash; tạo ra khung cảnh đủ &ldquo;thật&rdquo; để chụp h&igrave;nh đăng b&aacute;o c&aacute;o với trường hay gia đ&igrave;nh.

Nh&igrave;n rộng hơn, thị trường việc l&agrave;m Trung Quốc gần đ&acirc;y trở n&ecirc;n co cụm: tăng trưởng kinh tế chững lại, đầu tư từ nước ngo&agrave;i &iacute;t hơn, c&aacute;c ng&agrave;nh dịch vụ v&agrave; sản xuất gặp kh&oacute; khăn. Điều n&agrave;y khiến c&aacute;c sinh vi&ecirc;n mới ra trường v&agrave; những người trẻ trong nh&oacute;m thế hệ Gen Z dễ rơi v&agrave;o cảnh sống khổ, thu&ecirc; ph&ograve;ng nhỏ, l&agrave;m việc lương thấp,...

Nhiều chuy&ecirc;n gia cho rằng nhu cầu &ldquo;nằm phẳng&rdquo; hay &ldquo;giả vờ đi l&agrave;m&rdquo; l&agrave; những t&iacute;n hiệu cần được lắng nghe v&agrave; phản ứng bằng việc cải thiện m&ocirc;i trường lao động, thu nhập, v&agrave; ch&iacute;nh s&aacute;ch an sinh x&atilde; hội. Ở mức độ c&aacute; nh&acirc;n, n&oacute; tiết lộ một vấn đề đ&aacute;ng lo ngại cho tương lai: lớp trẻ kh&ocirc;ng chỉ thất nghiệp, m&agrave; nhiều người đang mất đi cảm gi&aacute;c chủ động trong đời sống, phải tự tạo ra vai tr&ograve; cho bản th&acirc;n.

Trong v&agrave;i năm trở lại đ&acirc;y, vấn đề thất nghiệp trong giới trẻ tại Trung Quốc đ&atilde; trở n&ecirc;n ng&agrave;y c&agrave;ng nghi&ecirc;m trọng, đặc biệt l&agrave; ở nh&oacute;m 16&ndash;24 tuổi. Ch&iacute;nh quyền từng ngừng c&ocirc;ng bố số liệu thất nghiệp của nh&oacute;m n&agrave;y sau khi mức n&agrave;y chạm đỉnh 21,3% v&agrave;o giữa năm 2023, l&agrave;m dấy l&ecirc;n nghi vấn về sự che giấu th&ocirc;ng tin tiềm t&agrave;ng.

Nguồn gốc khủng hoảng thất nghiệp bắt nguồn từ việc Trung Quốc đ&atilde; mở rộng đại học một c&aacute;ch nhanh ch&oacute;ng &mdash; theo kiểu &ldquo;để c&oacute; bằng l&agrave; định hướng đ&uacute;ng&rdquo; &mdash; nhưng lại thiếu song h&agrave;nh với số lượng c&ocirc;ng việc đủ chất lượng. Điều n&agrave;y tạo ra một lớp cử nh&acirc;n dư thừa, hay c&ograve;n được gọi l&agrave; thế hệ &ldquo;Ant Tribe&rdquo; &ndash; chẳng kh&aacute;c g&igrave; những &ldquo;con kiến&rdquo; sống trong khu nh&agrave; trọ chật chội, l&agrave;m việc lương thấp, trong khi hy vọng leo l&ecirc;n tầng lớp trung lưu ng&agrave;y c&agrave;ng mờ mịt.

Anh Alan Zhang, l&agrave;m việc trong một l&agrave;ng may mặc nhỏ ở miền Nam Trung Quốc, trước đ&acirc;y từng kiếm được khoảng 400 nh&acirc;n d&acirc;n tệ mỗi ng&agrave;y. Thế nhưng đến nay anh chỉ kiếm được mức lương bằng một nửa trong ho&agrave;n cảnh thị trường lao động thu hẹp. Anh l&agrave;m 14 ng&agrave;y mỗi th&aacute;ng, &ldquo;phải cố gắng kiếm 10,000 tệ mỗi năm để lo tiền học cho con&rdquo;, theo Reuters.

Một nghi&ecirc;n cứu của ANZ cảnh b&aacute;o tương lai ảm đạm nếu thị trường bất động sản kh&ocirc;ng phục hồi, v&igrave; t&igrave;nh trạng thất nghiệp thanh ni&ecirc;n k&eacute;o d&agrave;i sẽ k&igrave;m h&atilde;m ti&ecirc;u d&ugrave;ng v&agrave; ph&aacute;t triển kinh tế. Ngay cả c&ocirc;ng chức, từng l&agrave; &ldquo;b&aacute;t gạo sắt&rdquo; ổn định, cũng kh&ocirc;ng c&ograve;n l&agrave; cứu c&aacute;nh đảm bảo. Nhiều địa phương đang gặp kh&oacute; khăn về t&agrave;i ch&iacute;nh, dẫn đến việc chậm trả lương hoặc cắt thưởng cho nh&acirc;n vi&ecirc;n c&ocirc;ng vụ.

Theo: Reuters, Fortune

Vũ Anh

<a href="https://markettimes.vn/cam-canh-loat-thanh-nien-o-nuoc-lang-gieng-viet-nam-chi-gan-200-000-dong-ngay-de-gia-vo-di-lam-vong-xoay-that-nghiep-dang-bao-dong-88565.html">Link gốc</a>

Câu chuyện càng thêm bi đát khi đặt vào bối cảnh xã hội rộng lớn hơn.


Thế giới

Tạp chí Nhịp sống thị trường

Cám cảnh loạt thanh niên ở nước láng giềng Việt Nam chi gần 200.000 đồng/ngày để… giả vờ đi làm, vòng xoáy thất nghiệp đáng báo động

Trường Nguyễn

Sự thật l&#224; thị trường lao động to&#224;n cầu đang thay đổi một c&#225;ch ch&#243;ng mặt. Cạnh tranh khốc liệt giữa con người v&#224; tr&#237; tuệ nh&#226;n tạo

Sự thật là thị trường lao động toàn cầu đang thay đổi một cách chóng mặt. Cạnh tranh khốc liệt giữa con người và trí tuệ nhân tạo