Các nhà đầu tư ngày càng lạc quan rằng các cuộc chiến thương mại của ông Trump đã bắt đầu lắng xuống. Nhưng đòn tấn công thuế quan mới nhất của ông đã nhanh chóng khiến họ từ bỏ quan niệm đó.

Các thỏa thuận thương mại ban đầu với Vương quốc Anh và Trung Quốc đã mang lại hy vọng cho Phố Wall và trong các phòng họp của nhiều công ty Mỹ, theo Reuters.

Nhưng hôm thứ Sáu, khi ông Trump đe dọa áp thuế 50% đối với Liên minh châu Âu và áp thuế 25% đối với điện thoại thông minh nếu các công ty bao gồm Apple Inc. và Samsung Electronics Co. không chuyển sản xuất sang Hoa Kỳ.

Các nhà môi giới chứng khoán trên sàn NYSE hôm 20/5/2023. Ảnh AP

Cổ phiếu giảm trên toàn cầu, đồng đô la giảm xuống mức thấp nhất kể từ năm 2023 và các nhà lãnh đạo doanh nghiệp phải vật lộn với quan niệm rằng sự bất ổn do Trump tạo ra sẽ còn tiếp diễn.

Marcus Noland, Phó Chủ tịch điều hành của Viện Kinh tế Quốc tế Peterson cho biết: "Tin tức về việc ông Trump đe dọa áp thuế quan cao đối với EU và với Apple cho thấy hòa bình vẫn chưa được thiết lập".

Ông Trump đã nói rõ điều đó khi từ Phòng Bầu dục vào chiều thứ Sáu, ông tuyên bố rằng ông "không tìm kiếm một thỏa thuận" với EU.

"Tôi chỉ muốn nói rằng đã đến lúc chúng ta chơi trò chơi theo cách mà tôi biết chơi", ông nói với các phóng viên.

Sự tức giận của ông đáng chú ý vì ông đã đạt được một chiến thắng kinh tế lớn trong tuần này, với việc Hạ viện Hoa Kỳ thông qua luật thuế và dự luật chi tiêu lớn của ông.

Một quan chức Nhà Trắng cho biết tuần này rằng Tổng thống Hoa Kỳ hy vọng sẽ ký thêm nhiều thỏa thuận thương mại với một số nền kinh tế lớn và sau đó là các thỏa thuận với các nền kinh tế khác.

Một số thỏa thuận được cho là đã gần hoàn tất, bao gồm một thỏa thuận với Ấn Độ, Bộ trưởng Tài chính Scott Bessent nói với Fox News vào hôm thứ Sáu.

Các nhà lãnh đạo doanh nghiệp và người tiêu dùng sẽ theo dõi cẩn thận các bước tiếp theo của ông Trump.

Chỉ thị của Tổng thống Hoa Kỳ vào thứ Sáu về EU đã cho thấy những gì chính quyền của ông Trump có thể làm với hàng chục đối tác thương mại đang muốn giảm thuế: chỉ cần ra lệnh áp mức thuế quan cao.

Ông Bessent cho biết trong cùng một cuộc phỏng vấn rằng nhiều thỏa thuận đang gần đến hồi kết và coi EU là một "ngoại lệ". Điều đó lặp lại bình luận của Đại diện Thương mại Hoa Kỳ Howard Lutnick, người đã nói tại một sự kiện của Axios vào đầu tuần này rằng EU là một trường hợp "rất khó khăn".

Đồng minh lâu năm của ông Trump là Steve Bannon cho biết phản ứng của Tổng thống Hoa Kỳ một phần là do ông thấy ít có tiến triển về các vấn đề thương mại trong tuần này tại cuộc họp của các Bộ trưởng Tài chính nhóm G7, đặc biệt là sau khi ông đã đạt được thỏa thuận tương đối nhanh chóng với Vương quốc Anh.

Nếu đàm phán thất bại...
EU có kế hoạch tiến hành chuẩn bị các biện pháp đối phó nếu các cuộc đàm phán không mang lại kết quả khả quan. Khối thương mại này đã lập kế hoạch áp thuế bổ sung đối với 95 tỷ euro (107 tỷ USD) hàng xuất khẩu của Hoa Kỳ để đáp trả các khoản thuế đối ứng của ông Trump và mức thuế 25% đối với ô tô và một số loại linh kiện.

Cuộc chiến thương mại Hoa Kỳ-EU có thể sớm tăng nhiệt trở lại trong thời gian tới. Ảnh minh họa của AP

Các quốc gia châu Âu đã đồng ý vào đầu tháng này sẽ tạm dừng trong 90 ngày một loạt thuế quan trả đũa riêng biệt đối với Hoa Kỳ trước mức thuế 25% mà ông Trump áp đặt đối với hàng xuất khẩu thép và nhôm của khối này.

Động thái đó diễn ra sau khi ông Trump hạ mức thuế suất đối ứng với hầu hết hàng xuất khẩu của EU từ 20% xuống còn 10% trong cùng khoảng thời gian.

Ông Lutnick cho biết tại sự kiện Axios rằng hầu hết các quốc gia sẽ "có ý tưởng về những gì chúng tôi muốn làm với họ" vào mùa hè. Ông nhắc lại lập trường của Hoa Kỳ rằng các đối tác có khả năng sẽ không nhận được mức thuế cơ sở dưới 10%, nhưng nói rõ rằng Nhà Trắng sẵn sàng đàm phán.

"Nếu họ đưa ra cho chúng tôi một lời đề nghị xứng đáng để sửa đổi các điều khoản thuế quan của họ, chúng tôi sẽ thực hiện", ông nói.

Khi ông Trump tạm dừng mức thuế quan cao hơn vào ngày 2/4, ông vẫn giữ nguyên mức thuế 10% đối với hầu hết các đối tác thương mại. Các mức thuế riêng biệt đối với thép, nhôm và ô tô vẫn được duy trì.

Và ông Trump cũng nói sẽ áp dụng một loạt các loại thuế nhập khẩu mới đối với đồng, chip bán dẫn, thuốc dược phẩm, gỗ xẻ và phụ tùng máy bay — tất cả đều có thể đẩy mức thuế quan thực tế lên cao.

Đồng thời, ông Trump đã thể hiện thiện chí đàm phán về các mức thuế áp dụng đối với các lĩnh vực cụ thể khi Hoa Kỳ và Vương quốc Anh đồng ý đàm phán mức thuế quan mới đối với kim loại.

Các mức thuế quan vẫn chưa chắc chắn nhưng "có thể sẽ vẫn ở mức cao trong tương lai gần", các nhà phân tích của Goldman Sachs Group Inc. đã viết trong một lưu ý nghiên cứu ngày 14/5.

Ngân hàng này dự báo rằng mức thuế quan thực tế của Hoa Kỳ sẽ tăng 13 điểm phần trăm trong năm nay, lên mức cao nhất kể từ những năm 1930.

Tất cả có thể là vô ích, khi Goldman cho biết "mức thuế quan song phương cao hơn khó có thể thúc đẩy sản xuất trong nước tăng đáng kể", như mục tiêu mong muốn của ông Trump.

Các cuộc đàm phán đang tiến triển với các đối tác khác bao gồm Ấn Độ, Nhật Bản, Việt Nam và Israel. Một số biện pháp cứu trợ ngắn hạn có thể khả thi, nhưng mối đe dọa về các cuộc chiến thương mại mới đang lan rộng ở một số quốc gia.

Noland cho biết sở thích đe dọa bất ngờ của ông Trump, ngay cả đối với các quốc gia mà Hoa Kỳ đã ký kết thỏa thuận thương mại, gieo rắc nghi ngờ về tính lâu dài của bất kỳ thỏa thuận nào mà ông đạt được.

Noland cho biết: "Thật sự khá bất thường khi chúng ta đã có các thỏa thuận thương mại tự do với Hàn Quốc, Úc, và họ vẫn bị đánh thuế".

"Việc ông Trump sẵn sàng vứt bỏ các thỏa thuận trước đó và phớt lờ chúng chắc chắn sẽ khiến các quốc gia khác vô cùng lo ngại", ông nhấn mạnh.

Hoàng An-Link gốc