Theo d&otilde;i diễn biến trong c&aacute;c cuộc đối thoại cũng như h&agrave;nh động của Ch&iacute;nh phủ trong thời gian gần đ&acirc;y, ch&uacute;ng t&ocirc;i kỳ vọng Việt Nam sẽ thỏa thuận được mức thuế c&oacute; thể từ 10 đến 20%.

C&uacute; sốc thuế đối ứng của Mỹ

Ng&agrave;y 2/4/2025, Mỹ bất ngờ th&ocirc;ng b&aacute;o &aacute;p thuế đối ứng với hơn 180 quốc gia tr&ecirc;n to&agrave;n cầu khiến thị trường t&agrave;i ch&iacute;nh chao đảo, cổ phiếu bị b&aacute;n th&aacute;o, trong khi v&agrave;ng tăng phi m&atilde; bao tr&ugrave;m bởi nỗi lo suy tho&aacute;i kinh tế.

<img alt="" src="https://static.fireant.vn/Upload/20250625/images/cover2-cang-hai-phong-.jpg" style="height:400px; width:600px" />

C&aacute;c l&ocirc; h&agrave;ng xuất sang Mỹ tiếp tục l&agrave; động lực ch&iacute;nh của xuất khẩu trong th&aacute;ng 5 - kh&ocirc;ng nằm ngo&agrave;i dự đo&aacute;n của giới chuy&ecirc;n m&ocirc;n về động th&aacute;i tăng tốc xuất h&agrave;ng trước kỳ hạn 90 ng&agrave;y. (Ảnh minh họa: Quốc Tuấn)

Trong số hơn 180 quốc gia bị &aacute;p thuế, 57 quốc gia m&agrave; Mỹ c&oacute; th&acirc;m hụt thương mại chịu mức thuế cao l&ecirc;n đến 50%. Thật kh&ocirc;ng may, Việt Nam bị &aacute;p mức thuế 46%, nằm trong top c&aacute;c nước chịu mức thuế cao nhất.

Ch&iacute;nh quyền Trump c&aacute;o buộc c&aacute;c quốc gia đối t&aacute;c của Mỹ đ&atilde; &aacute;p dụng ch&iacute;nh s&aacute;ch thương mại kh&ocirc;ng c&ocirc;ng bằng với Mỹ bằng h&agrave;ng r&agrave;o thuế quan cũng như c&aacute;c r&agrave;o cản thương mại kh&aacute;c. Điều n&agrave;y khiến Mỹ năng lực sản xuất giảm s&uacute;t, phụ thuộc v&agrave;o h&agrave;ng nhập khẩu. Mỹ hiện l&agrave; nước nhập khẩu nhiều nhất thế giới, th&acirc;m hụt thương mại lớn nhất thế giới, g&aacute;nh nặng nợ c&ocirc;ng v&igrave; thế ng&agrave;y c&agrave;ng lớn. Việc &aacute;p thuế đối ứng sẽ gi&uacute;p Mỹ giảm th&acirc;m hụt thương mại v&agrave; đem sản xuất trở về lại nước Mỹ.

Trước phản ứng c&oacute; phần sốc của thị trường t&agrave;i ch&iacute;nh to&agrave;n cầu, Ch&iacute;nh quyền Trump sau đ&oacute; đ&atilde; ho&atilde;n &aacute;p dụng thuế đối ứng cao trong 90 ng&agrave;y để đ&agrave;m ph&aacute;n bắt đầu từ ng&agrave;y 9/4/2025.

90 ng&agrave;y đ&agrave;m ph&aacute;n thuế quan song phương

T&iacute;nh đến nay, Mỹ đ&atilde; đạt được thỏa thuận với Anh v&agrave; Trung Quốc. Việt Nam cũng đ&atilde; ch&iacute;nh thức khởi động đ&agrave;m ph&aacute;n với Mỹ từ ng&agrave;y 23/4 v&agrave; đ&atilde; c&oacute; những tiến triển t&iacute;ch cực trong hai v&ograve;ng đ&agrave;m ph&aacute;n chi tiết v&agrave;o th&aacute;ng 5 v&agrave; th&aacute;ng 6.

<img alt="" src="https://static.fireant.vn/Upload/20250625/images/ssv.jpg" style="height:387px; width:600px" />

Nguồn: SSV

Về việc đ&agrave;m ph&aacute;n song phương giữa Mỹ v&agrave; c&aacute;c đối t&aacute;c, ch&uacute;ng t&ocirc;i muốn lưu &yacute; rằng Tổng thống c&oacute; quyền quyết định nội dung đ&agrave;m ph&aacute;n cũng như &aacute;p thuế l&ecirc;n h&agrave;ng h&oacute;a nhập khẩu từ c&aacute;c nước c&oacute; mức thuế quan kh&ocirc;ng tương ứng với Mỹ, m&agrave; kh&ocirc;ng cần phải th&ocirc;ng qua quốc hội theo Đạo luật Thương mại Đối ứng Hoa Kỳ. Do đ&oacute;, nội dung c&aacute;c cuộc đ&agrave;m ph&aacute;n song phương l&agrave; bảo mật, những quốc gia c&oacute; thiện ch&iacute; đưa ra mức thỏa thuận tốt sẽ được &aacute;p dụng mức thuế thấp, thậm ch&iacute; dưới mức thuế chung 10%.

90 ng&agrave;y đ&agrave;m ph&aacute;n sẽ kết th&uacute;c v&agrave;o ng&agrave;y 7/7 v&agrave; Mỹ sẽ gửi thư th&ocirc;ng b&aacute;o mức thuế mới cho c&aacute;c nước chưa được đ&agrave;m ph&aacute;n. Ch&uacute;ng t&ocirc;i rất kỳ vọng Việt Nam sẽ đạt được thỏa thuận tốt với Mỹ trong v&agrave;i ng&agrave;y tới đ&acirc;y.

Nh&igrave;n lại thương mại song phương giữa Việt Nam v&agrave; Hoa Kỳ trong năm 2024

Ch&uacute;ng ta đều biết rằng Mỹ l&agrave; đối t&aacute;c v&ocirc; c&ugrave;ng quan trọng với Việt Nam, thặng dư thương mại với Mỹ năm 2024 đ&atilde; tăng l&ecirc;n mức kỷ lục 106 tỷ USD, tương đương 22% GDP.

Ch&uacute;ng t&ocirc;i tiến h&agrave;nh thống k&ecirc; c&aacute;c mặt h&agrave;ng m&agrave; Việt Nam v&agrave; Mỹ c&oacute; giao thương lớn nhất v&agrave; ước t&iacute;nh mức thuế b&igrave;nh qu&acirc;n của từng nh&oacute;m h&agrave;ng. C&oacute; thể thấy Việt Nam hiện &aacute;p thuế cao hơn Mỹ ở c&aacute;c nh&oacute;m xuất khẩu truyền thống như quần &aacute;o, gi&agrave;y d&eacute;p, thủy sản &ndash; với mức ch&ecirc;nh lệch 6-10%, đ&acirc;y đều l&agrave; những h&agrave;ng h&oacute;a kh&ocirc;ng phải thế mạnh của Mỹ, v&agrave; ch&uacute;ng ta gần như kh&ocirc;ng nhập khẩu c&aacute;c mặt h&agrave;ng n&agrave;y từ Mỹ. Chỉ ri&ecirc;ng đối với nh&oacute;m thiết bị phụ t&ugrave;ng, &ocirc; t&ocirc;, mức thuế của Việt Nam cao hơn đ&aacute;ng kể. Nếu Việt Nam c&acirc;n nhắc giảm thuế nhập khẩu &ocirc; t&ocirc; từ Mỹ từ mức 65% về 0%, gi&aacute; xe từ Mỹ sẽ cạnh tranh hơn rất nhiều so với xe từ c&aacute;c nước ASEAN, mang lại nhiều lợi &iacute;ch cho người ti&ecirc;u d&ugrave;ng Việt Nam.

Như vậy, tr&ecirc;n cơ sở c&aacute;c mặt h&agrave;ng của Mỹ v&agrave; Việt Nam kh&ocirc;ng cạnh tranh lẫn nhau, Mỹ muốn sản xuất chip, thiết bị qu&acirc;n sự&hellip;những ng&agrave;nh ảnh hưởng đến an ninh quốc gia, chứ kh&ocirc;ng phải gi&agrave;y d&eacute;p hay quần &aacute;o. Với lập luận n&agrave;y ch&uacute;ng t&ocirc;i tin rằng Việt Nam c&oacute; thể đạt được một thỏa thuận t&iacute;ch cực.

Nội dung đ&agrave;m ph&aacute;n thuế đối ứng Việt Nam &ndash; Hoa Kỳ

Theo d&otilde;i diễn biến trong c&aacute;c cuộc đối thoại cũng như h&agrave;nh động của Ch&iacute;nh phủ trong thời gian gần đ&acirc;y, ch&uacute;ng t&ocirc;i kỳ vọng Việt Nam sẽ thỏa thuận được mức thuế thấp hơn 46%, c&oacute; thể từ 10 đến 20%.

B&ugrave; lại, Việt Nam phải (1) đảm bảo c&acirc;n bằng thương mại bền vững giữa hai nước th&ocirc;ng qua việc tăng nhập khẩu h&agrave;ng h&oacute;a m&agrave; Mỹ c&oacute; thế mạnh; (2) đảm bảo xuất xứ h&agrave;ng h&oacute;a l&agrave; &ldquo;made in Vietnam&rsquo;&rsquo;, cũng như c&aacute;c vấn đề sở hữu tr&iacute; tuệ, bản quyền&hellip;v&agrave; (3) tạo m&ocirc;i trường đầu tư kinh doanh thuận lợi cho c&aacute;c nh&agrave; đầu tư Hoa Kỳ tại Việt Nam.

T&aacute;c động của thuế đối ứng

Tuy nhi&ecirc;n, d&ugrave; với kịch bản n&agrave;o xảy ra, t&aacute;c động của thuế quan đối với nền kinh tế Việt Nam l&agrave; kh&oacute; tr&aacute;nh khỏi.

Theo IMF, thuế đối ứng của Mỹ c&oacute; thể l&agrave;m giảm tăng trưởng thương mại to&agrave;n cầu 0.2 điểm phần trăm v&agrave; giảm tăng trưởng to&agrave;n cầu 0.8 điểm phần trăm. Mức độ t&aacute;c động l&ecirc;n kinh tế Việt Nam chắc chắn sẽ lớn hơn khi ch&uacute;ng ta c&oacute; một nền kinh tế mở, qui m&ocirc; xuất nhập khẩu tương đương 165% GDP. V&agrave; quan trọng hơn, cả hai nước Mỹ v&agrave; Trung Quốc, hai đối tượng ch&iacute;nh trong cuộc chiến thuế quan lần n&agrave;y l&agrave; hai đối t&aacute;c thương mại lớn nhất của Việt Nam.

C&oacute; thể thấy nh&oacute;m xuất khẩu sẽ chịu t&aacute;c động trực tiếp khi thị trường Mỹ chiếm đến 30% kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam. Ngo&agrave;i c&aacute;c mặt h&agrave;ng xuất khẩu ch&iacute;nh l&agrave; thiết bị điện tử, m&aacute;y m&oacute;c, c&ocirc;ng nghệ - hơn 90% được sản xuất bởi c&aacute;c doanh nghiệp FDI th&igrave; c&aacute;c nh&oacute;m c&ograve;n lại như thủy sản, dệt may, sản phẩm gỗ đều c&oacute; sự tham gia bởi c&aacute;c doanh nghiệp nội địa v&agrave; c&oacute; mức độ th&acirc;m hụt lao động lớn

C&aacute;c doanh nghiệp FDI đ&oacute;ng g&oacute;p hơn 70% gi&aacute; trị xuất khẩu của Việt Nam v&agrave; khi xuất khẩu giảm, FDI suy yếu, c&aacute;c khu c&ocirc;ng nghiệp sẽ bị ảnh hưởng. Thu nhập của hơn 3.7 triệu c&ocirc;ng nh&acirc;n tại c&aacute;c khu c&ocirc;ng nghiệp cũng sẽ bị ảnh hưởng, t&acirc;m l&yacute; ti&ecirc;u d&ugrave;ng yếu sẽ t&aacute;c động đến c&aacute;c nh&oacute;m ng&agrave;nh nội địa như b&aacute;n lẻ, bất động sản&hellip;

V&agrave; khi chiến tranh thương mại xảy ra, cho vay doanh nghiệp xuất khẩu, cho vay c&aacute; nh&acirc;n hay c&aacute;c doanh nghiệp vừa v&agrave; nhỏ l&agrave; những đối tượng dễ bị tổn thương, sẽ mang đến rủi ro cho ng&acirc;n h&agrave;ng, khiến nợ xấu gia tăng.

Dệt May: Trong số những nh&oacute;m ng&agrave;nh bị t&aacute;c động, ch&uacute;ng t&ocirc;i cho rằng dệt may sẽ gặp nhiều th&aacute;ch thức khi thị trường Mỹ chiếm đến 43% thị phần trong khi 65% nguồn nguy&ecirc;n liệu đầu v&agrave;o l&agrave; nhập khẩu, chủ yếu từ Trung Quốc.

V&igrave; vậy c&aacute;c doanh nghiệp dệt may cần c&oacute; chiến lược tăng nội địa h&oacute;a, đa dạng h&oacute;a thị trường, tận dụng tối đa c&aacute;c hiệp định thương mại m&agrave; Việt Nam đ&atilde; k&yacute; kết. Cụ thể, ngo&agrave;i thị trường xuất khẩu truyền thống, đẩy mạnh xuất khẩu sang c&aacute;c nước th&agrave;nh vi&ecirc;n CPTPP rất tiềm năng khi c&aacute;c đối thủ ch&iacute;nh của Việt Nam trong lĩnh vực n&agrave;y như Trung Quốc, Bangladesh v&agrave; Ấn Độ hiện kh&ocirc;ng l&agrave; th&agrave;nh vi&ecirc;n CPTPP. Hoặc để đ&aacute;p ứng c&aacute;c y&ecirc;u cầu về xuất xứ h&agrave;ng h&oacute;a, ch&uacute;ng t&ocirc;i cho rằng H&agrave;n Quốc v&agrave; Ấn Độ l&agrave; hai nguồn cung cấp đ&aacute;ng xem x&eacute;t. H&agrave;n Quốc l&agrave; quốc gia h&agrave;ng đầu sản xuất vải với ti&ecirc;u chuẩn cao v&agrave; Ấn Độ l&agrave; quốc gia sản xuất xơ sợi h&agrave;ng đầu thế giới. Nhập khẩu cotton từ Mỹ cho c&aacute;c đơn h&agrave;ng xuất khẩu đi Mỹ cũng sẽ l&agrave; lựa chọn tốt.

Thủy sản: Tương tự, nh&oacute;m ng&agrave;nh Thủy sản d&ugrave; &iacute;t lệ thuộc v&agrave;o thị trường Mỹ hơn, với thị phần 18%, cũng cần tiếp tục chiến lược đa dạng h&oacute;a thị trường, đẩy mạnh ph&aacute;t triển c&aacute;c thị trường mới với sức ti&ecirc;u thụ lớn như Trung Đ&ocirc;ng, Brazil ngo&agrave;i c&aacute;c thị trường truyền thống như Mỹ, EU, Trung Quốc. Hiện Việt Nam cũng đang th&uacute;c đẩy đ&agrave;m ph&aacute;n FTA với khối thị trường chung Nam Mỹ, Brazil sẽ l&agrave; cầu nối để Việt Nam tiến v&agrave;o khối kinh tế lớn thứ 5 thế giới n&agrave;y.

Khu c&ocirc;ng nghiệp: Th&aacute;ch thức đối với khu c&ocirc;ng nghiệp cũng ko hề nhỏ khi lợi thế cạnh tranh trong thu h&uacute;t FDI c&oacute; thể bị x&oacute;i m&ograve;n bởi mức thuế cao.

Trong những năm gần đ&acirc;y, Việt Nam đang mất dần lợi thế chi ph&iacute; nh&acirc;n c&ocirc;ng rẻ nhưng tổng hợp c&aacute;c yếu tố, bao gồm chi ph&iacute; lao động, hiệu quả lao động, chi ph&iacute; thu&ecirc; nh&agrave; xưởng, chi ph&iacute; điện sản xuất v&agrave; mức độ hoạt động hiệu quả của hệ thống logistic, ch&uacute;ng t&ocirc;i ước t&iacute;nh chi ph&iacute; sản xuất ở Việt Nam vẫn thấp hơn tầm 25% so với b&igrave;nh qu&acirc;n c&aacute;c nước khu vực Đ&ocirc;ng Nam &Aacute; nhưng vẫn cao hơn Bangladesh, đối thủ cạnh tranh trong lĩnh vực dệt may v&agrave; cao hơn Ấn Độ, đối thủ cạnh tranh lớn nhất trong lĩnh vực c&ocirc;ng nghệ. Do đ&oacute;, nếu mức thuế đối ứng từ 25% trở l&ecirc;n sẽ l&agrave; một trở ngại rất lớn cho lĩnh vực xuất khẩu của Việt Nam.

Với lợi thế về gi&aacute; điện sản xuất thuộc nh&oacute;m rẻ nhất thế giới, Việt Nam c&oacute; thể gia tăng lợi thế trong việc thu h&uacute;t FDI lĩnh vực c&ocirc;ng nghệ, nh&oacute;m ng&agrave;nh ti&ecirc;u thụ điện năng lớn. Trong định hướng chiến lược thu h&uacute;t FDI trong thời gian tới, ch&uacute;ng ta tập trung v&agrave;o lĩnh vực c&ocirc;ng nghệ, b&aacute;n dẫn, tr&iacute; tuệ nh&acirc;n tạo. B&ecirc;n cạnh đ&oacute;, c&ograve;n c&oacute; c&aacute;c lĩnh vực sản xuất th&ocirc;ng minh, logistic, cảng biển &ndash; ph&ugrave; hợp với qui hoạch ph&aacute;t triển khu c&ocirc;ng nghiệp đ&atilde; được ph&ecirc; duyệt trong năm 2024 của 63 tỉnh th&agrave;nh tr&ecirc;n cả nước với c&aacute;c khu c&ocirc;ng nghiệp mới tập trung ở c&aacute;c tỉnh ven biển, c&oacute; vị tr&iacute; địa l&yacute; thuận lợi gi&uacute;p Việt Nam tham gia s&acirc;u hơn v&agrave;o c&aacute;c chuỗi cung ứng to&agrave;n cầu.

Kịch bản tăng trưởng kinh tế

<img alt="" src="https://static.fireant.vn/Upload/20250625/images/ssv-1.jpg" style="height:323px; width:600px" />

Tổng hợp t&aacute;c động của thuế đối ứng l&ecirc;n xuất khẩu v&agrave; FDI, ch&uacute;ng t&ocirc;i đưa ra 3 kịch bản tăng trưởng kinh tế cho năm 2025, tương ứng với mức thuế đối ứng m&agrave; Việt Nam c&oacute; thể thỏa thuận được. Tuy nhi&ecirc;n, &iacute;t khả năng xảy ra kịch bản ti&ecirc;u cực với mức thuế đối ứng ban đầu l&agrave; 46% v&agrave; nhiều khả năng đạt được mức thuế đối ứng 20-25% trong kịch bản cơ sở v&agrave; 10-15% trong kịch bản t&iacute;ch cực.

Năm 2025, Ch&iacute;nh phủ đặt mục ti&ecirc;u tăng trưởng tr&ecirc;n 8% v&agrave; để đạt được mục ti&ecirc;u n&agrave;y, ng&acirc;n s&aacute;ch đầu tư c&ocirc;ng đ&atilde; được điều chỉnh tăng 38% so với thực hiện năm 2024. Mục ti&ecirc;u tăng trưởng t&iacute;n dụng to&agrave;n nền kinh tế cũng được đẩy l&ecirc;n mức 16% cao hơn so mức mục ti&ecirc;u thường thấy ở c&aacute;c năm trước l&agrave; 14%. Để c&oacute; kh&ocirc;ng gian cho mở rộng kinh tế, mục ti&ecirc;u lạm ph&aacute;t, do đ&oacute;, cũng được đẩy l&ecirc;n cao tương ứng, từ 4.5 đến 5%. D&ugrave; với kịch bản n&agrave;o, ch&uacute;ng t&ocirc;i tin rằng Ch&iacute;nh phủ cũng sẽ quyết t&acirc;m đẩy mạnh giải ng&acirc;n vốn đầu tư c&ocirc;ng để hỗ trợ tăng trưởng kinh tế. C&aacute;c mức thuế quan chỉ t&aacute;c động trực tiếp l&ecirc;n xuất khẩu v&agrave; FDI, qua đ&oacute; ảnh hưởng đến sản xuất v&agrave; ti&ecirc;u d&ugrave;ng.

Với kịch bản ti&ecirc;u cực, rủi ro suy tho&aacute;i kinh tế ở mức cao, tăng trưởng GDP c&oacute; thể giảm mạnh về mức 3%. Ở kịch bản cơ sở v&agrave; t&iacute;ch cực, ch&uacute;ng t&ocirc;i ước t&iacute;nh tăng trưởng GDP đạt mức b&igrave;nh qu&acirc;n của nền kinh tế, 6-7%/năm, th&aacute;ch thức mục ti&ecirc;u tăng trưởng 8%. Thuế đối ứng vẫn chưa t&aacute;c động đến kinh tế Việt Nam trong 5 th&aacute;ng đầu năm 2025, thậm ch&iacute; hoạt động xuất nhập khẩu c&ograve;n tăng trưởng mạnh mẽ nhờ động th&aacute;i tăng nhập khẩu h&agrave;ng h&oacute;a trước thời hạn thuế quan c&oacute; hiệu lực, g&acirc;y &aacute;p lực l&ecirc;n tỷ gi&aacute; khi cầu USD tăng.

<a href="https://diendandoanhnghiep.vn/cac-kich-ban-tang-truong-kinh-te-truoc-them-cho-ket-qua-dam-phan-thue-quan-10156592.html">Link gốc</a>

Theo dõi diễn biến trong các cuộc đối thoại cũng như hành động của Chính phủ trong thời gian gần đây, chúng tôi kỳ vọng Việt Nam sẽ thỏa thuận được mức thuế có thể từ 10 đến 20%.

