Một dự b&aacute;o cho rằng đến cuối thập kỷ n&agrave;y, c&aacute;c h&atilde;ng xe Trung Quốc sẽ chiếm thị phần 1/3 tr&ecirc;n thị trường &ocirc; t&ocirc; to&agrave;n cầu...

<img alt="" src="https://static.fireant.vn/Upload/20231009/images/anh-man-hinh-2023-10-09-luc-17-45-29.png" style="height:359px; width:544px" />

Gian h&agrave;ng của Nio tại Triển l&atilde;m &Ocirc; t&ocirc; Thượng Hải, th&aacute;ng 4/2023 - Ảnh: NYT.

Nio - một nh&agrave; sản xuất &ocirc; t&ocirc; điện của Trung Quốc đang cạnh tranh mạnh với h&atilde;ng xe điện Mỹ Tesla - c&oacute; 11.000 nh&acirc;n vi&ecirc;n l&agrave;m trong bộ phận nghi&ecirc;n cứu v&agrave; ph&aacute;t triển (R&amp;D), nhưng mới chỉ b&aacute;n được vỏn vẹn 8.000 chiếc xe mỗi th&aacute;ng trong qu&yacute; 2 năm nay.

Theo tờ b&aacute;o New York Times, Nio đ&atilde; đầu tư mạnh v&agrave;o người m&aacute;y (robot) đến nỗi một trong số c&aacute;c nh&agrave; m&aacute;y của h&atilde;ng chỉ sử dụng 30 kỹ thuật vi&ecirc;n cho mục ti&ecirc;u sản lượng 300.000 &ocirc; t&ocirc; điện mỗi năm. Trong mỗi chiếc xe điện của Nio, mỗi ghế được trang bị một k&iacute;nh thực tế tăng cường (AR) trị gi&aacute; 350 USD. H&atilde;ng cũng đ&atilde; tr&igrave;nh l&agrave;ng một chiếc điện thoại di động tương t&aacute;c với hệ thống tự l&aacute;i của xe.

THUA LỖ VẪN KH&Ocirc;NG NGỪNG ĐẦU TƯ

Điều đ&aacute;ng n&oacute;i l&agrave; chưa một mẫu xe n&agrave;o của Nio c&oacute; l&atilde;i, v&agrave; c&oacute; lẽ c&ograve;n l&acirc;u nữa mới c&oacute; l&atilde;i. Trong qu&yacute; 2, h&atilde;ng n&agrave;y lỗ 835 triệu USD, tương đương lỗ 35.000 USD mỗi chiếc xe b&aacute;n được.

New York Times n&oacute;i rằng Nio v&agrave; c&aacute;c c&ocirc;ng ty kh&aacute;c trong ng&agrave;nh c&ocirc;ng nghiệp &ocirc; t&ocirc; điện đang ph&aacute;t triển rầm rộ của Trung Quốc c&oacute; được sự hậu thuẫn to lớn của Ch&iacute;nh phủ để c&oacute; thể đứng vững v&agrave; tiếp tục ph&aacute;t triển trong t&igrave;nh trạng thua lỗ như vậy. Khi Nio gần cạn tiền v&agrave;o năm 2020, ch&iacute;nh quyền một địa phương ngay lập tức đ&atilde; r&oacute;t cho c&ocirc;ng ty 1 tỷ USD để đổi lấy cổ phần 24%. Một ng&acirc;n h&agrave;ng quốc doanh dẫn đầu một nh&oacute;m nh&agrave; đầu tư kh&aacute;c c&ograve;n r&oacute;t th&ecirc;m cho Nio 1,6 tỷ USD.

Giờ đ&acirc;y, Nio được coi l&agrave; hiện th&acirc;n cho sự thống trị của Trung Quốc trong s&aacute;ng tạo v&agrave; sản xuất &ocirc; t&ocirc; điện, phản &aacute;nh mối đe doạ m&agrave; ng&agrave;nh c&ocirc;ng nghiệp &ocirc; t&ocirc; điện của nước n&agrave;y đặt ra đối với c&aacute;c h&atilde;ng xe truyền thống ở ch&acirc;u &Acirc;u v&agrave; Mỹ.

Cuộc đ&igrave;nh c&ocirc;ng đ&atilde; k&eacute;o d&agrave;i hơn của Nghiệp đo&agrave;n C&ocirc;ng nh&acirc;n &ocirc; t&ocirc; (UAW) chống lại &ldquo;tam đại gia&rdquo; c&ocirc;ng nghiệp &ocirc; t&ocirc; Mỹ xuất ph&aacute;t từ ch&iacute;nh những m&acirc;u thuẫn li&ecirc;n quan đến &ocirc; t&ocirc; điện. C&aacute;c h&atilde;ng xe n&oacute;i họ phải đầu tư nhiều tỷ USD để điều chỉnh d&acirc;y chuyền sản xuất, trong khi người lao động n&oacute;i họ phải bảo vệ c&ocirc;ng ăn việc l&agrave;m của m&igrave;nh khỏi tự động ho&aacute; v&agrave; c&ocirc;ng nghệ, b&ecirc;n cạnh đ&ograve;i tăng lương.

Tại ch&acirc;u &Acirc;u tuần vừa rồi, c&aacute;c nh&agrave; chức tr&aacute;ch - với mối lo về sự xuất hiện tr&agrave;n ngập của &ocirc; t&ocirc; điện nhập khẩu từ Trung Quốc tại thị trường khu vực - đ&atilde; khởi động một cuộc điều tra nhằm x&aacute;c định xem c&aacute;c h&atilde;ng xe điện Trung Quốc c&oacute; được nhận trợ cấp của Ch&iacute;nh phủ. Cuộc điều tra n&agrave;y c&oacute; thể dẫn tới việc ch&acirc;u &Acirc;u &aacute;p thuế quan l&ecirc;n xe điện Trung Quốc. Trong v&ograve;ng 3 năm qua, xuất khẩu &ocirc; t&ocirc; điện của Trung Quốc đ&atilde; tăng 851%, chủ yếu sang thị trường ch&acirc;u &Acirc;u. Cuộc điều tra của Li&ecirc;n minh ch&acirc;u &Acirc;u (EU) l&agrave; một vấn đề địa ch&iacute;nh trị phức tạp, bởi nhiều c&ocirc;ng ty quan trọng của ch&acirc;u &Acirc;u c&oacute; mối quan hệ r&agrave;ng buộc với thị trường Trung Quốc, v&agrave; Bắc Kinh được cho l&agrave; sẵn s&agrave;ng trả đũa.

H&ocirc;m thứ Tư tuần trước, sau khi ch&acirc;u &Acirc;u tuy&ecirc;n bố khởi động cuộc điều tra chống trợ cấp nhằm v&agrave;o &ocirc; t&ocirc; điện Trung Quốc, Bộ Thương mại Trung Quốc đ&atilde; gọi đ&acirc;y l&agrave; &ldquo;h&agrave;nh vi bảo hộ r&otilde; r&agrave;nh r&agrave;nh sẽ g&acirc;y gi&aacute;n đoạn v&agrave; b&oacute;p m&eacute;o nghi&ecirc;m trọng chuỗi cung ứng của ng&agrave;nh c&ocirc;ng nghiệp &ocirc; t&ocirc; to&agrave;n cầu&rdquo;.

Những h&atilde;ng xe điện Trung Quốc như Nio, vốn dĩ đ&atilde; v&agrave; đang chi mạnh cho hoạt động marketing ở Đức v&agrave; c&aacute;c nước ch&acirc;u &Acirc;u kh&aacute;c, cần đẩy mạnh xuất khẩu. C&acirc;u hỏi đặt ra b&acirc;y giờ l&agrave; liệu c&aacute;c h&atilde;ng xe điện n&agrave;y c&oacute; b&aacute;n được đủ số xe tương xứng với mức chi khổng lồ cho nghi&ecirc;n cứu v&agrave; đầu tư.

Tiền lương ở Trung Quốc thường thấp hơn so với ở Mỹ hay ch&acirc;u &Acirc;u. C&ocirc;ng nh&acirc;n &ocirc; t&ocirc; tại những th&agrave;nh phố lớn như Thượng Hải c&oacute; thể kiếm được 30.000 USD cả lương, thưởng v&agrave; c&aacute;c chế độ kh&aacute;c mỗi năm, trong khi c&ocirc;ng nh&acirc;n ở những th&agrave;nh phố nhỏ hơn nằm s&acirc;u trong nội địa c&oacute; mức lương thấp hơn nhiều. Trong khi đ&oacute;, h&atilde;ng Ford của Mỹ cho biết c&ocirc;ng nh&acirc;n của h&atilde;ng được trả b&igrave;nh qu&acirc;n 110.000 USD/người mỗi năm. Cuộc đ&igrave;nh c&ocirc;ng của UAW đ&ograve;i tăng lương 40% trong v&ograve;ng 4 năm, cộng th&ecirc;m 1 ng&agrave;y lương mỗi tuần l&agrave;m việc.

Những g&igrave; diễn ra tại nh&agrave; m&aacute;y &ocirc; t&ocirc; điện mới của Nio n&oacute;i l&ecirc;n một điều rằng sản xuất xe điện ở Trung Quốc giờ đ&acirc;y đ&atilde; đạt cấp độ tự động ho&aacute; thuộc h&agrave;ng cao nhất tr&ecirc;n thế giới. V&agrave; c&aacute;c h&atilde;ng xe Mỹ nhận thấy rằng họ đang phải mua robot c&ocirc;ng nghiệp v&agrave; c&aacute;c thiết bị tự động ho&aacute; kh&aacute;c từ c&aacute;c nh&agrave; sản xuất Trung Quốc - theo nh&agrave; ph&acirc;n t&iacute;ch Michael Dunne ở San Diego, Mỹ, một người chuy&ecirc;n nghi&ecirc;n cứu về ng&agrave;nh c&ocirc;ng nghiệp &ocirc; t&ocirc; Trung Quốc.

&ldquo;C&aacute;c h&atilde;ng xe Mỹ nh&igrave;n quanh v&agrave; hỏi liệu Mỹ c&oacute; thiết bị g&igrave; đạt được khả năng tự động ho&aacute; cao như của Trung Quốc, v&agrave; c&acirc;u trả lời l&agrave; kh&ocirc;ng&rdquo;, &ocirc;ng Dunne n&oacute;i.

CUỘC X&Acirc;M CHIẾM THỊ TRƯỜNG TO&Agrave;N CẦU CỦA &Ocirc; T&Ocirc; ĐIỆN TRUNG QUỐC

&Ocirc;ng Paul Gong, trưởng bộ phận nghi&ecirc;n cứu thị trường &ocirc; t&ocirc; ch&acirc;u &Aacute; của ng&acirc;n h&agrave;ng UBS, dự b&aacute;o đến cuối thập kỷ n&agrave;y, c&aacute;c h&atilde;ng xe Trung Quốc sẽ chiếm thị phần 1/3 tr&ecirc;n thị trường &ocirc; t&ocirc; to&agrave;n cầu. Phần lớn sự tăng trưởng trong dự b&aacute;o m&agrave; &ocirc;ng Gong đưa ra đến từ c&uacute; tăng dự kiến trong thị phần của c&aacute;c h&atilde;ng xe Trung Quốc tại thị trường ch&acirc;u &Acirc;u l&ecirc;n 20% từ mức dưới 3% hiện nay.

Theo &ocirc;ng Gong, ở Trung Quốc, &ldquo;cạnh tranh diễn ra khốc liệt đến nỗi mỗi h&atilde;ng xe buộc phải ph&aacute;t triển c&ocirc;ng nghệ mới&rdquo;.

Thế mạnh c&ocirc;ng nghệ của Trung Quốc thậm ch&iacute; c&ograve;n thuyết phục một số h&atilde;ng xe ch&acirc;u &Acirc;u rằng sẽ c&oacute; lợi hơn về mặt kinh tế nếu thiết lập quan hệ đối t&aacute;c với ph&iacute;a Trung Quốc, ngay cả khi họ đang phải cạnh tranh với c&aacute;c nh&agrave; xuất khẩu Trung Quốc.

Hồi th&aacute;ng 7, h&atilde;ng xe Đức Volkswagen chi 700 triệu USD để đổi lấy cổ phần 4,99% trong XPeng, một startup &ocirc; t&ocirc; điện Trung Quốc vẫn đang trong giai đoạn thua lỗ. Thương vụ n&agrave;y định gi&aacute; XPeng ở mức 14 tỷ USD. Nếu như Nio nhận được sự hỗ trợ từ ch&iacute;nh quyền th&agrave;nh phố Hợp Ph&igrave;, th&igrave; XPeng cho biết đ&atilde; được hỗ trợ bởi ch&iacute;nh quyền th&agrave;nh phố Vũ H&aacute;n.

Hồi th&aacute;ng 4, Volkswagen tuy&ecirc;n bố sẽ x&acirc;y dựng một trung t&acirc;m ph&aacute;t triển &ocirc; t&ocirc; trị gi&aacute; 1,1 tỷ USD ở Hợp Ph&igrave;, th&agrave;nh phố miền Trung của Trung Quốc. Tại trung t&acirc;m n&agrave;y, Volkswagen sẽ tuyển dụng 2.000 kỹ sư để l&agrave;m c&ocirc;ng việc vốn dĩ trước đ&acirc;y chỉ diễn ra tại trụ sở của h&atilde;ng ở Wolfsburg, Đức, nhằm phục vụ cho việc sản xuất &ocirc; t&ocirc; tại Trung Quốc.

Kh&ocirc;ng phải h&atilde;ng &ocirc; t&ocirc; điện n&agrave;o của Trung Quốc cũng đang ngập trong thua lỗ. BYD - nh&agrave; sản xuất &ocirc; t&ocirc; điện h&agrave;ng đầu ở Trung Quốc v&agrave; tr&ecirc;n thế giới - đ&atilde; nh&acirc;n ba lợi nhuận l&ecirc;n 1,5 tỷ USD trong nửa đầu năm nay. BYD tự sản xuất được pin xe v&agrave; l&agrave; một h&atilde;ng xe điện c&oacute; hiệu quả sản xuất rất cao.

C&aacute;c nh&agrave; nghi&ecirc;n cứu của UBS đ&atilde; phối hợp với một c&ocirc;ng ty cơ kh&iacute; &ocirc; t&ocirc; để th&aacute;o tung một chiếc xe điện Seal của BYD. Họ ph&aacute;t hiện thấy chiếc xe thuộc d&ograve;ng hatchback sedan n&agrave;y c&oacute; gi&aacute; th&agrave;nh sản xuất thấp hơn 35% so với một chiếc xe c&oacute; k&iacute;ch thước nhỏ hơn một ch&uacute;t v&agrave; chất lượng tương tự l&agrave; chiếc ID3 của Volkswagen.

Trong một dấu hiệu cho thấy sẽ c&oacute; ng&agrave;y c&agrave;ng nhiều xe điện BYD được xuất khẩu ra to&agrave;n cầu, h&atilde;ng n&agrave;y mới đ&acirc;y đ&atilde; đặt c&aacute;c h&atilde;ng đ&oacute;ng t&agrave;u Trung Quốc đ&oacute;ng cho một đội t&agrave;u vận chuyển &ocirc; t&ocirc; xuy&ecirc;n đại dương của ri&ecirc;ng h&atilde;ng. Đ&acirc;y sẽ l&agrave; đội t&agrave;u chuy&ecirc;n chở &ocirc; t&ocirc; lớn nhất từ trước đến nay tr&ecirc;n thế giới.

Ngo&agrave;i thị trường ch&acirc;u &Acirc;u, c&aacute;c thương hiệu &ocirc; t&ocirc; điện của Trung Quốc cũng đang b&ugrave;ng nổ doanh số ở nhiều thị trường kh&aacute;c từ Trung Đ&ocirc;ng tới Mỹ Latin. Thị trường duy nhất m&agrave; &ocirc; t&ocirc; điện Trung Quốc chiếm thị phần kh&ocirc;ng đ&aacute;ng kể v&agrave; kh&oacute; gia tăng được thị phần l&agrave; Mỹ.

Hồi năm 2018, ch&iacute;nh quyền Tổng thống Donald Trump &aacute;p thuế quan 25% l&ecirc;n tất cả &ocirc; t&ocirc; nhập khẩu từ Trung Quốc. Ch&iacute;nh quyền Tổng thống Joe Biden đ&atilde; đưa ra đề xuất hỗ trợ &ocirc; t&ocirc; điện, nhưng kh&ocirc;ng đưa &ocirc; t&ocirc; điện c&oacute; xuất xứ Trung Quốc v&agrave;o diện được hỗ trợ.

Thị trường &ocirc; t&ocirc; Trung Quốc đ&atilde; suy giảm li&ecirc;n tục từ năm 2017 đến nay, khi doanh số của &ocirc; t&ocirc; chạy động cơ đốt trong giảm nhanh hơn tốc độ tăng trưởng doanh số của &ocirc; t&ocirc; điện. Dịch vụ gọi xe cũng ng&agrave;y c&agrave;ng trở n&ecirc;n phổ biến, v&agrave; mạng lưới đường sắt cao tốc v&agrave; t&agrave;u điện ngầm gi&uacute;p việc đi lại của người d&acirc;n thuận tiện hơn bao giờ hết. Sự suy giảm của thị trường trong nước c&agrave;ng khiến c&aacute;c h&atilde;ng xe Trung Quốc c&oacute; động lực để t&igrave;m kiếm thị trường ở nước ngo&agrave;i.

<a href="https://vneconomy.vn/cac-hang-xe-dien-trung-quoc-chap-nhan-lo-khung-de-chiem-thi-phan-toan-cau.htm">An Huy</a>

Một dự báo cho rằng đến cuối thập kỷ này, các hãng xe Trung Quốc sẽ chiếm thị phần 1/3 trên thị trường ô tô toàn cầu...
