Bỏ Room T&#237;n Dụng: Những Thay Đổi Trong Ch&#237;nh S&#225;ch Quản L&#253; Tăng Trưởng T&#237;n Dụng  

Ph&#243; Thống đốc Ng&#226;n h&#224;ng Nh&#224; nước (NHNN) Đ&#224;o Minh T&#250; mới đ&#226;y đ&#227; đề cập đến việc tiến tới bỏ cơ chế Room t&#237;n dụng – một thay đổi quan trọng trong ch&#237;nh s&#225;ch điều h&#224;nh t&#237;n dụng của Việt Nam.  

- Hai Cơ Chế Quản L&#253; Tăng Trưởng T&#237;n Dụng  

Hiện nay, tăng trưởng t&#237;n dụng của c&#225;c ng&#226;n h&#224;ng thương mại (NHTM) được quản l&#253; th&#244;ng qua hai cơ chế ch&#237;nh:  

1) Room t&#237;n dụng – Cơ chế ph&#226;n bổ hạn mức tăng trưởng t&#237;n dụng h&#224;ng năm theo quy định tại Th&#244;ng tư 52/2018/TT-NHNN v&#224; Th&#244;ng tư 23/2021/TT-NHNN.  
2) Tỷ lệ an to&#224;n vốn (CAR) – Được quy định tại Th&#244;ng tư 41/2016/TT-NHNN, tu&#226;n theo chuẩn Basel II.  

- Room T&#237;n Dụng: C&#244;ng Cụ Định Hướng D&#242;ng Tiền  

Hằng năm, NHNN đặt ra mục ti&#234;u tăng trưởng t&#237;n dụng cho to&#224;n hệ thống, v&#237; dụ năm 2025 c&#243; thể đặt mức 16%. Trong phạm vi n&#224;y, NHNN sẽ ph&#226;n bổ hạn mức t&#237;n dụng cho từng ng&#226;n h&#224;ng dựa tr&#234;n c&#225;c ti&#234;u ch&#237; đ&#225;nh gi&#225; theo Th&#244;ng tư 52, trong đ&#243; c&#225;c ng&#226;n h&#224;ng c&#243; chất lượng t&#224;i sản tốt, hoạt động bền vững sẽ được cấp hạn mức cao hơn, ngược lại c&#225;c ng&#226;n h&#224;ng c&#243; rủi ro cao sẽ bị giới hạn mức tăng trưởng thấp hơn.  

Việc &#225;p dụng Room t&#237;n dụng gi&#250;p kiểm so&#225;t d&#242;ng tiền, hạn chế t&#237;n dụng chảy v&#224;o c&#225;c lĩnh vực rủi ro cao, đảm bảo sự ổn định hệ thống t&#224;i ch&#237;nh. Tuy nhi&#234;n, hạn chế của cơ chế n&#224;y l&#224; c&#243; thể k&#236;m h&#227;m tăng trưởng, đặc biệt trong những giai đoạn kinh tế cần k&#237;ch th&#237;ch mạnh mẽ.  

- CAR: Cơ Chế Tăng Trưởng Tự Nhi&#234;n Nhưng Thiếu Định Hướng  

Tỷ lệ CAR (Capital Adequacy Ratio) được t&#237;nh bằng tổng vốn tự c&#243; tr&#234;n tổng t&#224;i sản c&#243; rủi ro v&#224; c&#243; mức tối thiểu l&#224; 8%, tương đương mức đ&#242;n bẩy t&#237;n dụng 12,5 lần. Nguy&#234;n tắc chung l&#224; ng&#226;n h&#224;ng c&#243; CAR c&#224;ng cao th&#236; khả năng mở rộng t&#237;n dụng c&#224;ng lớn.  

Về mặt vận h&#224;nh, CAR c&#243; xu hướng tăng tự nhi&#234;n khi ng&#226;n h&#224;ng duy tr&#236; hoạt động hiệu quả: huy động vốn với l&#227;i suất thấp v&#224; cho vay với l&#227;i suất cao hơn, tạo ra lợi nhuận gi&#250;p n&#226;ng cao vốn chủ sở hữu. Tuy nhi&#234;n, CAR cũng phụ thuộc v&#224;o t&#237;nh thanh khoản của t&#224;i sản (t&#237;nh lỏng) – một yếu tố m&#224; tại Việt Nam c&#242;n nhiều hạn chế.  

Hạn chế của CAR l&#224; kh&#244;ng trực tiếp kiểm so&#225;t d&#242;ng tiền v&#224;o c&#225;c lĩnh vực cụ thể. Chỉ cần ng&#226;n h&#224;ng duy tr&#236; tỷ lệ CAR đ&#250;ng quy định, họ c&#243; thể mở rộng t&#237;n dụng m&#224; kh&#244;ng cần quan t&#226;m qu&#225; nhiều đến chất lượng t&#224;i sản đảm bảo. Điều n&#224;y c&#243; thể dẫn đến tăng trưởng t&#237;n dụng nhanh ch&#243;ng, nhưng cũng l&#224;m gia tăng rủi ro khi thị trường gặp khủng hoảng thanh khoản, như đ&#227; từng xảy ra v&#224;o năm 2023.  

- Đ&#225;nh Gi&#225; Ch&#237;nh S&#225;ch Trong Bối Cảnh Hiện Tại  

Cơ chế Room t&#237;n dụng gi&#250;p kiểm so&#225;t rủi ro hệ thống v&#224; đảm bảo tăng trưởng bền vững, trong khi cơ chế CAR tạo điều kiện cho t&#237;n dụng mở rộng linh hoạt hơn. Trong bối cảnh kinh tế cần th&#250;c đẩy tăng trưởng mạnh mẽ, việc c&#226;n nhắc giữa kiểm so&#225;t rủi ro v&#224; th&#250;c đẩy t&#237;n dụng l&#224; điều cần thiết. Do đ&#243;, việc bỏ Room t&#237;n dụng sẽ đ&#242;i hỏi c&#225;c c&#244;ng cụ gi&#225;m s&#225;t bổ sung nhằm kiểm so&#225;t d&#242;ng vốn v&#224; tr&#225;nh nguy cơ t&#237;n dụng chảy v&#224;o c&#225;c lĩnh vực đầu cơ qu&#225; mức.

Nguyễn T&#226;n - Chuy&#234;n gia ph&#226;n t&#237;ch của nh&#243;m Chứng Tươi

Bỏ Room Tín Dụng: Những Thay Đổi Trong Chính Sách Quản Lý Tăng Trưởng Tín Dụng  

Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước (NHNN) Đào Minh Tú mới đây đã đề cập đến việc tiến tới bỏ cơ chế Room tín dụng – một thay đổi quan trọng trong chính sách điều hành tín dụng của Việt Nam.  

- Hai Cơ Chế Quản Lý Tăng Trưởng Tín Dụng  

Hiện nay, tăng trưởng tín dụng của các ngân hàng thương mại (NHTM) được quản lý thông qua hai cơ chế chính:  

1) Room tín dụng – Cơ chế phân bổ hạn mức tăng trưởng tín dụng hàng năm theo quy định tại Thông tư 52/2018/TT-NHNN và Thông tư 23/2021/TT-NHNN.  
2) Tỷ lệ an toàn vốn (CAR) – Được quy định tại Thông tư 41/2016/TT-NHNN, tuân theo chuẩn Basel II.  

- Room Tín Dụng: Công Cụ Định Hướng Dòng Tiền  

Hằng năm, NHNN đặt ra mục tiêu tăng trưởng tín dụng cho toàn hệ thống, ví dụ năm 2025 có thể đặt mức 16%. Trong phạm vi này, NHNN sẽ phân bổ hạn mức tín dụng cho từng ngân hàng dựa trên các tiêu chí đánh giá theo Thông tư 52, trong đó các ngân hàng có chất lượng tài sản tốt, hoạt động bền vững sẽ được cấp hạn mức cao hơn, ngược lại các ngân hàng có rủi ro cao sẽ bị giới hạn mức tăng trưởng thấp hơn.  

Việc áp dụng Room tín dụng giúp kiểm soát dòng tiền, hạn chế tín dụng chảy vào các lĩnh vực rủi ro cao, đảm bảo sự ổn định hệ thống tài chính. Tuy nhiên, hạn chế của cơ chế này là có thể kìm hãm tăng trưởng, đặc biệt trong những giai đoạn kinh tế cần kích thích mạnh mẽ.  

- CAR: Cơ Chế Tăng Trưởng Tự Nhiên Nhưng Thiếu Định Hướng  

Tỷ lệ CAR (Capital Adequacy Ratio) được tính bằng tổng vốn tự có trên tổng tài sản có rủi ro và có mức tối thiểu là 8%, tương đương mức đòn bẩy tín dụng 12,5 lần. Nguyên tắc chung là ngân hàng có CAR càng cao thì khả năng mở rộng tín dụng càng lớn.  

Về mặt vận hành, CAR có xu hướng tăng tự nhiên khi ngân hàng duy trì hoạt động hiệu quả: huy động vốn với lãi suất thấp và cho vay với lãi suất cao hơn, tạo ra lợi nhuận giúp nâng cao vốn chủ sở hữu. Tuy nhiên, CAR cũng phụ thuộc vào tính thanh khoản của tài sản (tính lỏng) – một yếu tố mà tại Việt Nam còn nhiều hạn chế.  

Hạn chế của CAR là không trực tiếp kiểm soát dòng tiền vào các lĩnh vực cụ thể. Chỉ cần ngân hàng duy trì tỷ lệ CAR đúng quy định, họ có thể mở rộng tín dụng mà không cần quan tâm quá nhiều đến chất lượng tài sản đảm bảo. Điều này có thể dẫn đến tăng trưởng tín dụng nhanh chóng, nhưng cũng làm gia tăng rủi ro khi thị trường gặp khủng hoảng thanh khoản, như đã từng xảy ra vào năm 2023.  

- Đánh Giá Chính Sách Trong Bối Cảnh Hiện Tại  

Cơ chế Room tín dụng giúp kiểm soát rủi ro hệ thống và đảm bảo tăng trưởng bền vững, trong khi cơ chế CAR tạo điều kiện cho tín dụng mở rộng linh hoạt hơn. Trong bối cảnh kinh tế cần thúc đẩy tăng trưởng mạnh mẽ, việc cân nhắc giữa kiểm soát rủi ro và thúc đẩy tín dụng là điều cần thiết. Do đó, việc bỏ Room tín dụng sẽ đòi hỏi các công cụ giám sát bổ sung nhằm kiểm soát dòng vốn và tránh nguy cơ tín dụng chảy vào các lĩnh vực đầu cơ quá mức.

Nguyễn Tân - Chuyên gia phân tích của nhóm Chứng Tươi

Trường Trần 

An Zen79

Hà Anh Vũ

Hong Nga