Việt Nam quyết t&#226;m l&#224;m chủ c&#244;ng nghệ đầu m&#225;y, toa xe: THACO, FECON, Đ&#232;o Cả bắt tay x&#226;y tổ hợp sản xuất

C&#225;c doanh nghiệp lớn trong nước như THACO, FECON v&#224; Đ&#232;o Cả đang đẩy mạnh nghi&#234;n cứu, li&#234;n kết sản xuất đầu m&#225;y, toa xe nhằm tham gia v&#224;o chuỗi cung ứng cho c&#225;c dự &#225;n đường sắt trọng điểm. Đ&#226;y l&#224; bước đi chiến lược nhằm thực hiện mục ti&#234;u nội địa h&#243;a, từng bước l&#224;m chủ c&#244;ng nghệ theo định hướng của Ch&#237;nh phủ.

L&#224;n s&#243;ng nội địa h&#243;a ng&#224;nh đường sắt

Chiều 27/5/2025, Bộ trưởng Bộ X&#226;y dựng Trần Hồng Minh – thừa ủy quyền của Thủ tướng – đ&#227; tr&#236;nh b&#224;y Tờ tr&#236;nh Dự &#225;n Luật Đường sắt (sửa đổi) với nhiều điểm mới quan trọng. Một trong những nội dung đ&#225;ng ch&#250; &#253; l&#224; định hướng tăng cường nội địa h&#243;a trong đầu tư, đặc biệt l&#224; ưu ti&#234;n sử dụng đầu m&#225;y, toa xe do doanh nghiệp trong nước sản xuất.

Luật mới đề xuất đa dạng h&#243;a h&#236;nh thức đầu tư (BT, BOT, BTO, BLT, BTL...) v&#224; quy định bắt buộc nh&#224; thầu nước ngo&#224;i phải chuyển giao c&#244;ng nghệ, đ&#224;o tạo nh&#226;n lực Việt Nam. Từ đ&#243;, tạo tiền đề cho sự ph&#225;t triển bền vững của ng&#224;nh c&#244;ng nghiệp đường sắt quốc gia.

C&#225;c g&#243;i thầu quốc tế trong lĩnh vực n&#224;y sẽ phải k&#232;m theo y&#234;u cầu chuyển giao c&#244;ng nghệ, sử dụng h&#224;ng h&#243;a, dịch vụ nội địa. Đ&#226;y l&#224; chiến lược nhằm mở rộng thị trường, ph&#225;t triển c&#225;c ng&#224;nh c&#244;ng nghiệp phụ trợ – trong đ&#243;, đầu m&#225;y, toa xe được x&#225;c định l&#224; lĩnh vực then chốt.

Thủ tướng y&#234;u cầu ph&#225;t triển hệ sinh th&#225;i c&#244;ng nghiệp đường sắt

Trước đ&#243;, Thủ tướng *************** đ&#227; nhiều lần nhấn mạnh tầm quan trọng của việc tự chủ c&#244;ng nghệ v&#224; sản xuất thiết bị đường sắt:

“Ch&#250;ng ta quyết t&#226;m x&#226;y dựng ng&#224;nh c&#244;ng nghiệp đường sắt hiện đại, l&#224;m chủ c&#244;ng nghệ, sản xuất được đầu m&#225;y, toa xe, ph&#225;t triển hệ sinh th&#225;i c&#244;ng nghiệp đi k&#232;m. Thời gian, tr&#237; tuệ v&#224; quyết đo&#225;n đ&#250;ng thời điểm sẽ quyết định th&#224;nh c&#244;ng của chiến lược n&#224;y.”

Quyết t&#226;m ấy đ&#227; được cụ thể h&#243;a bằng Quyết định 609/QĐ-TTg – th&#224;nh lập Ban Chỉ đạo c&#225;c c&#244;ng tr&#236;nh trọng điểm quốc gia, trong đ&#243; đường sắt l&#224; một trong những lĩnh vực được ưu ti&#234;n chỉ đạo s&#226;u s&#225;t.

Cơ hội lớn: 10 tỷ USD cho đầu m&#225;y, toa xe

Dự &#225;n đường sắt tốc độ cao Bắc – Nam với tổng vốn đầu tư dự kiến l&#234;n đến 67 tỷ USD l&#224; minh chứng r&#245; r&#224;ng cho quy m&#244; v&#224; tiềm năng thị trường. Ri&#234;ng chi ph&#237; d&#224;nh cho đầu m&#225;y, toa xe đ&#227; l&#234;n tới khoảng 10 tỷ USD – mở ra cơ hội lớn cho c&#225;c doanh nghiệp nội tham gia chuỗi gi&#225; trị.

B&#234;n cạnh đ&#243;, nhu cầu đầu m&#225;y, toa xe tại c&#225;c tuyến đường sắt đ&#244; thị ở H&#224; Nội, TP. HCM v&#224; c&#225;c tỉnh th&#224;nh kh&#225;c cũng đang tăng mạnh, th&#250;c đẩy y&#234;u cầu x&#226;y dựng một ng&#224;nh c&#244;ng nghiệp đầu k&#233;o – toa xe mang bản sắc Việt Nam.

THACO, Đ&#232;o Cả, FECON chủ động nhập cuộc

Hưởng ứng lời k&#234;u gọi của Ch&#237;nh phủ, Tập đo&#224;n THACO đ&#227; tuy&#234;n bố sẵn s&#224;ng tham gia s&#226;u v&#224;o sản xuất toa xe v&#224; cấu kiện th&#233;p cho c&#225;c dự &#225;n đường sắt. Tỷ ph&#250; Trần B&#225; Dương – Chủ tịch THACO – khẳng định:

“Ch&#250;ng t&#244;i sẽ tập trung to&#224;n lực cho ng&#224;nh đường sắt, đặc biệt l&#224; sản xuất toa t&#224;u v&#224; c&#225;c sản phẩm c&#244;ng nghiệp hỗ trợ.”

C&#249;ng với THACO, Tập đo&#224;n Đ&#232;o Cả v&#224; CTCP FECON (HoSE: FCN) cũng đ&#227; k&#253; kết hợp t&#225;c x&#226;y dựng tổ hợp li&#234;n kết sản xuất đầu m&#225;y, toa xe tại Việt Nam. Đ&#226;y l&#224; bước đi đ&#250;ng hướng, ph&#249; hợp với tinh thần của Nghị quyết 68 về ph&#225;t huy vai tr&#242; trung t&#226;m của khu vực kinh tế tư nh&#226;n trong ph&#225;t triển kinh tế đất nước.

Việt Nam quyết tâm làm chủ công nghệ đầu máy, toa xe: THACO, FECON, Đèo Cả bắt tay xây tổ hợp sản xuất

Các doanh nghiệp lớn trong nước như THACO, FECON và Đèo Cả đang đẩy mạnh nghiên cứu, liên kết sản xuất đầu máy, toa xe nhằm tham gia vào chuỗi cung ứng cho các dự án đường sắt trọng điểm. Đây là bước đi chiến lược nhằm thực hiện mục tiêu nội địa hóa, từng bước làm chủ công nghệ theo định hướng của Chính phủ.

Làn sóng nội địa hóa ngành đường sắt

Chiều 27/5/2025, Bộ trưởng Bộ Xây dựng Trần Hồng Minh – thừa ủy quyền của Thủ tướng – đã trình bày Tờ trình Dự án Luật Đường sắt (sửa đổi) với nhiều điểm mới quan trọng. Một trong những nội dung đáng chú ý là định hướng tăng cường nội địa hóa trong đầu tư, đặc biệt là ưu tiên sử dụng đầu máy, toa xe do doanh nghiệp trong nước sản xuất.

Luật mới đề xuất đa dạng hóa hình thức đầu tư (BT, BOT, BTO, BLT, BTL...) và quy định bắt buộc nhà thầu nước ngoài phải chuyển giao công nghệ, đào tạo nhân lực Việt Nam. Từ đó, tạo tiền đề cho sự phát triển bền vững của ngành công nghiệp đường sắt quốc gia.

Các gói thầu quốc tế trong lĩnh vực này sẽ phải kèm theo yêu cầu chuyển giao công nghệ, sử dụng hàng hóa, dịch vụ nội địa. Đây là chiến lược nhằm mở rộng thị trường, phát triển các ngành công nghiệp phụ trợ – trong đó, đầu máy, toa xe được xác định là lĩnh vực then chốt.

Thủ tướng yêu cầu phát triển hệ sinh thái công nghiệp đường sắt

Trước đó, Thủ tướng *************** đã nhiều lần nhấn mạnh tầm quan trọng của việc tự chủ công nghệ và sản xuất thiết bị đường sắt:

“Chúng ta quyết tâm xây dựng ngành công nghiệp đường sắt hiện đại, làm chủ công nghệ, sản xuất được đầu máy, toa xe, phát triển hệ sinh thái công nghiệp đi kèm. Thời gian, trí tuệ và quyết đoán đúng thời điểm sẽ quyết định thành công của chiến lược này.”

Quyết tâm ấy đã được cụ thể hóa bằng Quyết định 609/QĐ-TTg – thành lập Ban Chỉ đạo các công trình trọng điểm quốc gia, trong đó đường sắt là một trong những lĩnh vực được ưu tiên chỉ đạo sâu sát.

Cơ hội lớn: 10 tỷ USD cho đầu máy, toa xe

Dự án đường sắt tốc độ cao Bắc – Nam với tổng vốn đầu tư dự kiến lên đến 67 tỷ USD là minh chứng rõ ràng cho quy mô và tiềm năng thị trường. Riêng chi phí dành cho đầu máy, toa xe đã lên tới khoảng 10 tỷ USD – mở ra cơ hội lớn cho các doanh nghiệp nội tham gia chuỗi giá trị.

Bên cạnh đó, nhu cầu đầu máy, toa xe tại các tuyến đường sắt đô thị ở Hà Nội, TP. HCM và các tỉnh thành khác cũng đang tăng mạnh, thúc đẩy yêu cầu xây dựng một ngành công nghiệp đầu kéo – toa xe mang bản sắc Việt Nam.

THACO, Đèo Cả, FECON chủ động nhập cuộc

Hưởng ứng lời kêu gọi của Chính phủ, Tập đoàn THACO đã tuyên bố sẵn sàng tham gia sâu vào sản xuất toa xe và cấu kiện thép cho các dự án đường sắt. Tỷ phú Trần Bá Dương – Chủ tịch THACO – khẳng định:

“Chúng tôi sẽ tập trung toàn lực cho ngành đường sắt, đặc biệt là sản xuất toa tàu và các sản phẩm công nghiệp hỗ trợ.”

Cùng với THACO, Tập đoàn Đèo Cả và CTCP FECON (HoSE: FCN) cũng đã ký kết hợp tác xây dựng tổ hợp liên kết sản xuất đầu máy, toa xe tại Việt Nam. Đây là bước đi đúng hướng, phù hợp với tinh thần của Nghị quyết 68 về phát huy vai trò trung tâm của khu vực kinh tế tư nhân trong phát triển kinh tế đất nước.