NH&#194;N QUẢ 4.0
Đ&#234;m cuối năm 2019, th&#224;nh phố vẫn s&#225;ng đ&#232;n, ngo&#224;i kia ph&#225;o hoa tập dượt cho giao thừa. Trong một căn hộ sang trọng ở quận 2, hai vợ chồng Duy Kh&#225;nh v&#224; Minh Hương ngồi trước m&#224;n h&#236;nh m&#225;y t&#237;nh.
Kh&#225;nh, kỹ sư c&#244;ng nghệ từng l&#224;m cho v&#224;i c&#244;ng ty phần mềm lớn, đang ph&#225;c thảo d&#242;ng chữ “ANTRIX – Blockchain of Vietnam”. Hương, vợ anh, từng l&#224; ph&#243;ng vi&#234;n c&#244;ng nghệ, giờ bỏ nghề để hỗ trợ chồng.
- “Anh tin blockchain c&#243; thể thay đổi cuộc chơi n&#224;y.” – Kh&#225;nh n&#243;i, mắt s&#225;ng l&#234;n.
- “Nếu chỉ l&#224; c&#244;ng nghệ, người ta kh&#243; ch&#250; &#253;. Nhưng nếu biến n&#243; th&#224;nh một giấc mơ t&#224;i ch&#237;nh… th&#236; kh&#225;c.” – Hương th&#234;m v&#224;o, b&#224;n tay g&#245; li&#234;n tục.
Cả hai như hai mảnh gh&#233;p ăn khớp: một người biết kỹ thuật, một người thạo truyền th&#244;ng. Trong tiếng g&#245; ph&#237;m v&#224; m&#249;i whisky, &#253; tưởng ANTRIX th&#224;nh h&#236;nh: một dự &#225;n tiền số, ph&#225;t h&#224;nh token, k&#234;u gọi vốn bằng lời hứa hẹn “phi tập trung – d&#226;n chủ t&#224;i ch&#237;nh”.
- “Đ&#226;y kh&#244;ng chỉ l&#224; dự &#225;n,” Kh&#225;nh th&#236; thầm, “đ&#226;y sẽ l&#224; một đế chế.”
Chỉ v&#224;i th&#225;ng sau, c&#225;i t&#234;n ANTRIX lan khắp c&#225;c diễn đ&#224;n t&#224;i ch&#237;nh. Whitepaper d&#224;i 48 trang được tung ra với ng&#244;n ngữ bay bổng: “X&#226;y dựng hệ sinh th&#225;i phi tập trung cho mọi lĩnh vực, từ thương mại, giải tr&#237; đến metaverse.”
B&#225;o ch&#237; bắt đầu đưa tin. C&#225;c hội thảo blockchain mời Kh&#225;nh ph&#225;t biểu. Những clip giới thiệu b&#243;ng bẩy xuất hiện tr&#234;n YouTube. Token ANX từ 0,05 USD nhảy vọt l&#234;n 3,2 USD, chỉ trong v&#242;ng v&#224;i tuần, thu h&#250;t hơn 18.000 nh&#224; đầu tư c&#225; nh&#226;n trong v&#224; ngo&#224;i nước, với tổng vốn huy động khoảng 50 triệu USD.
Trong một hội trường kh&#225;ch sạn 5 sao, Kh&#225;nh đứng tr&#234;n s&#226;n khấu, sau lưng l&#224; m&#224;n h&#236;nh LED khổng lồ.
- “Ch&#250;ng t&#244;i kh&#244;ng b&#225;n ảo tưởng. Ch&#250;ng t&#244;i b&#225;n tương lai.”
Tiếng vỗ tay rần rần. Nhưng trong hậu trường, Hương th&#236; thầm:
- “Nếu kh&#244;ng l&#224;m ra sản phẩm thật, mọi thứ sẽ sụp th&#244;i.”
Kh&#225;nh nhếch m&#244;i:
— “Kh&#244;ng cần thật. Chỉ cần người ta tin đủ l&#226;u để m&#236;nh r&#250;t lời.”
C&#226;u trả lời ấy như một c&#225;i dằm. Nhưng cơn lốc tiền bạc đ&#227; cuốn cả hai đi qu&#225; xa để suy nghĩ về hậu quả.
Khi t&#224;i khoản c&#244;ng ty đầy ắp, Kh&#225;nh bắt đầu lặng lẽ lập v&#237; ri&#234;ng, chuyển dần hơn 12 triệu token ANX trị gi&#225; khoảng 15 triệu USD sang đ&#243;. Hương ph&#225;t hiện v&#224; chất vấn:
-  “Anh đang r&#250;t ruột c&#244;ng ty sao?”
Kh&#225;nh điềm nhi&#234;n:
- “Anh chỉ lập quỹ dự ph&#242;ng. Em kh&#244;ng hiểu được tr&#242; chơi n&#224;y đ&#226;u.”
- “Đ&#243; kh&#244;ng phải dự ph&#242;ng, đ&#243; l&#224; phản bội. Phản bội nh&#224; đầu tư, phản bội cả em.”
Kh&#244;ng kh&#237; trong căn hộ đặc qu&#225;nh. Đứa con trai t&#225;m tuổi lặng lẽ ngồi &#244;m s&#225;ch b&#234;n g&#243;c nh&#224;, &#225;nh mắt ngơ ng&#225;c.
Hương bật kh&#243;c:
- “Anh kh&#244;ng c&#242;n l&#224; người em từng y&#234;u.”
Kh&#225;nh lạnh l&#249;ng:
- “Anh vẫn vậy. Chỉ l&#224; giờ anh d&#225;m đi xa hơn em tưởng.”
Vết nứt gia đ&#236;nh kh&#244;ng c&#242;n h&#224;n gắn được.
Giữa năm 2021, gi&#225; ANX lao dốc kh&#244;ng phanh. Từ 3,2 USD c&#242;n lại 0,07 USD, nhiều nh&#224; đầu tư tr&#224;n v&#224;o group Telegram chửi rủa:
- “Scam!”
- “Trả lại tiền!”
Một số nh&#226;n sự bỏ trốn, số kh&#225;c tố Kh&#225;nh r&#250;t ruột. Cơ quan c&#244;ng an kinh tế v&#224;o cuộc, mở điều tra với hồ sơ giao dịch hơn 200 triệu USD. B&#225;o ch&#237; từ ca ngợi chuyển sang điều tra.
Hương thu dọn h&#224;nh l&#253;.
- “Em kh&#244;ng chịu nổi nữa. Đ&#226;y l&#224; hố s&#226;u, kh&#244;ng phải giấc mơ.”
Kh&#225;nh cố n&#237;u:
- “Đừng bỏ anh. Đ&#226;y chỉ l&#224; s&#243;ng gi&#243;.”
- “S&#243;ng gi&#243; hay b&#227;o tố, th&#236; ch&#237;nh anh l&#224; người tạo ra.”
Ng&#224;y hai người k&#253; v&#224;o tờ đơn ly h&#244;n, trời mưa x&#225;m. Kh&#244;ng c&#225;i nắm tay, kh&#244;ng một lời ch&#224;o. Chỉ c&#243; tiếng gi&#243; h&#250; qua h&#224;ng c&#226;y.
Trong l&#250;c dư luận dậy s&#243;ng, Kh&#225;nh bất ngờ xuất hiện cạnh V&#226;n Quỳnh – một nữ diễn vi&#234;n nổi tiếng. B&#225;o l&#225; cải giật t&#237;t:
“&#212;ng chủ blockchain v&#224; ngọc nữ m&#224;n ảnh.”
Một buổi tối, trong căn ph&#242;ng kh&#225;ch sạn sang trọng, Kh&#225;nh n&#226;ng ly vang đỏ:
-“Quỳnh, em tin anh kh&#244;ng? Ch&#250;ng ta vẫn c&#242;n cơ hội.”
Quỳnh mỉm cười buồn:
-“Tiền ảo c&#243; thể sinh ra v&#224; biến mất. Nhưng danh dự th&#236; kh&#244;ng phải token để ph&#225;t h&#224;nh lại.”
Kh&#225;nh bật cười chua ch&#225;t:
- “Danh dự cũng chỉ l&#224; một loại token. Nếu đủ người tin, n&#243; sẽ c&#243; gi&#225;.”
Quỳnh im lặng. Giữa hai người, một lớp k&#237;nh v&#244; h&#236;nh dựng l&#234;n.
Cuối năm 2022, ANTRIX rơi v&#224;o vực thẳm. Token chỉ c&#242;n 0,00001 USD, h&#224;ng ngh&#236;n người mất sạch tiền. C&#243; người b&#225;n nh&#224;, c&#243; người cắm sổ đỏ, tất cả giờ chỉ c&#242;n nỗi hận. Số thiệt hại ước t&#237;nh tr&#234;n 180 triệu USD, với hơn 17.500 nạn nh&#226;n.
B&#225;o ch&#237; đồng loạt c&#244;ng bố hồ sơ: v&#237; lạnh, giao dịch r&#250;t ruột, danh s&#225;ch nạn nh&#226;n. C&#225;c diễn đ&#224;n ngập tr&#224;n lời chửi rủa.
Kh&#225;nh một m&#236;nh trong căn hộ trống trơn. Laptop s&#225;ng m&#224;n h&#236;nh đỏ ch&#243;i: con số lỗ h&#224;ng trăm triệu đ&#244;. Anh mở lại đoạn video hội thảo, thấy m&#236;nh năm n&#224;o đứng tr&#234;n s&#226;n khấu, h&#249;ng hồn n&#243;i:
“Tương lai phi tập trung thuộc về ch&#250;ng ta.”
Anh gục đầu. Trong k&#253; ức, vang l&#234;n giọng Hương:
“Đừng để tham vọng che mất ch&#250;ng ta.”
Kh&#225;nh th&#236; thầm trong b&#243;ng tối:
-“Nh&#226;n gieo, quả gặt… Gi&#225; n&#224;y, đắt qu&#225;.”
Ngo&#224;i ban c&#244;ng, mưa tu&#244;n xối xả, như tr&#224;ng ph&#225;o cười lạnh lẽo của định mệnh.
…
Sau sự kiện ANTRIX, h&#224;ng loạt nạn nh&#226;n k&#233;o đến trụ sở c&#244;ng ty đ&#242;i tiền. Một người đ&#224;n &#244;ng trung ni&#234;n bật kh&#243;c:
-“T&#244;i b&#225;n đất qu&#234; để mua token. Giờ vợ bỏ, con kh&#244;ng học tiếp được. Ai trả lại tuổi xu&#226;n cho t&#244;i?”
Tr&#234;n mạng x&#227; hội, những c&#226;u n&#243;i chua ch&#225;t lan truyền:
 • “Tiền ảo, luật ảo, nhưng nước mắt th&#236; thật.”
 • “Nh&#226;n quả thời 4.0 đấy: ảo vọng gieo, đổ n&#225;t gặt.”
C&#225;c chuy&#234;n gia t&#224;i ch&#237;nh ph&#226;n t&#237;ch: m&#244; h&#236;nh của ANTRIX chỉ l&#224; biến tướng đa cấp. Blockchain kh&#244;ng c&#243; tội, nhưng bị biến th&#224;nh c&#244;ng cụ để đ&#225;nh v&#224;o l&#242;ng tham.
Một nh&#224; kinh tế nhận định:
- “Mọi thứ chỉ l&#224; ảo vọng. Gi&#225; trị bền vững lu&#244;n nằm ở lao động, sản xuất v&#224; tạo ra của cải vật chất. Tiền ảo kh&#244;ng thể thay thế điều đ&#243;.”
Trong một buổi tọa đ&#224;m, một học giả kết luận:
-“Nh&#226;n quả kh&#244;ng cần đến t&#242;a &#225;n. N&#243; đến từ ch&#237;nh sự lựa chọn của con người. Ai tin v&#224;o giấc mơ ảo, sẽ tỉnh dậy với cơn &#225;c mộng thật.”
Ng&#224;y nay, nhắc đến ANTRIX, người ta kh&#244;ng c&#242;n nhớ những b&#224;i b&#225;o tung h&#244; thuở ban đầu, m&#224; chỉ nhớ đến một gia đ&#236;nh tan vỡ, h&#224;ng ngh&#236;n nạn nh&#226;n trắng tay, v&#224; một c&#226;u n&#243;i đơn giản:
— “Đừng để tham vọng che mất ch&#250;ng ta.”
———
C&#243; những c&#226;u chuyện, nếu đọc như tin tức, người ta sẽ qu&#234;n rất nhanh. Nhưng nếu kể lại như một bi kịch, n&#243; &#225;m ảnh m&#227;i.
Vụ dự &#225;n tiền số ANTRIX l&#224; một trong những chuyện như thế. N&#243; bắt đầu bằng &#225;nh s&#225;ng rực rỡ của c&#244;ng nghệ blockchain, bằng giấc mơ đổi đời trong thời đại 4.0, v&#224; kết th&#250;c bằng nước mắt, ly h&#244;n, sự sụp đổ của h&#224;ng ngh&#236;n gia đ&#236;nh.
Trong vai tr&#242; người viết, t&#244;i kh&#244;ng l&#224;m th&#225;m tử hay quan t&#242;a. T&#244;i chỉ lật lại từng mảnh k&#253; ức, từng lời thoại đ&#227; từng diễn ra giữa những con người trong t&#226;m b&#227;o – để thấy r&#245; một điều giản dị: nh&#226;n n&#224;o th&#236; quả ấy.
G&#227; khờ
Nguồn copy F B Nguyễn Quốc Ch&#237;nh

NHÂN QUẢ 4.0
Đêm cuối năm 2019, thành phố vẫn sáng đèn, ngoài kia pháo hoa tập dượt cho giao thừa. Trong một căn hộ sang trọng ở quận 2, hai vợ chồng Duy Khánh và Minh Hương ngồi trước màn hình máy tính.
Khánh, kỹ sư công nghệ từng làm cho vài công ty phần mềm lớn, đang phác thảo dòng chữ “ANTRIX – Blockchain of Vietnam”. Hương, vợ anh, từng là phóng viên công nghệ, giờ bỏ nghề để hỗ trợ chồng.
- “Anh tin blockchain có thể thay đổi cuộc chơi này.” – Khánh nói, mắt sáng lên.
- “Nếu chỉ là công nghệ, người ta khó chú ý. Nhưng nếu biến nó thành một giấc mơ tài chính… thì khác.” – Hương thêm vào, bàn tay gõ liên tục.
Cả hai như hai mảnh ghép ăn khớp: một người biết kỹ thuật, một người thạo truyền thông. Trong tiếng gõ phím và mùi whisky, ý tưởng ANTRIX thành hình: một dự án tiền số, phát hành token, kêu gọi vốn bằng lời hứa hẹn “phi tập trung – dân chủ tài chính”.
- “Đây không chỉ là dự án,” Khánh thì thầm, “đây sẽ là một đế chế.”
Chỉ vài tháng sau, cái tên ANTRIX lan khắp các diễn đàn tài chính. Whitepaper dài 48 trang được tung ra với ngôn ngữ bay bổng: “Xây dựng hệ sinh thái phi tập trung cho mọi lĩnh vực, từ thương mại, giải trí đến metaverse.”
Báo chí bắt đầu đưa tin. Các hội thảo blockchain mời Khánh phát biểu. Những clip giới thiệu bóng bẩy xuất hiện trên YouTube. Token ANX từ 0,05 USD nhảy vọt lên 3,2 USD, chỉ trong vòng vài tuần, thu hút hơn 18.000 nhà đầu tư cá nhân trong và ngoài nước, với tổng vốn huy động khoảng 50 triệu USD.
Trong một hội trường khách sạn 5 sao, Khánh đứng trên sân khấu, sau lưng là màn hình LED khổng lồ.
- “Chúng tôi không bán ảo tưởng. Chúng tôi bán tương lai.”
Tiếng vỗ tay rần rần. Nhưng trong hậu trường, Hương thì thầm:
- “Nếu không làm ra sản phẩm thật, mọi thứ sẽ sụp thôi.”
Khánh nhếch môi:
— “Không cần thật. Chỉ cần người ta tin đủ lâu để mình rút lời.”
Câu trả lời ấy như một cái dằm. Nhưng cơn lốc tiền bạc đã cuốn cả hai đi quá xa để suy nghĩ về hậu quả.
Khi tài khoản công ty đầy ắp, Khánh bắt đầu lặng lẽ lập ví riêng, chuyển dần hơn 12 triệu token ANX trị giá khoảng 15 triệu USD sang đó. Hương phát hiện và chất vấn:
-  “Anh đang rút ruột công ty sao?”
Khánh điềm nhiên:
- “Anh chỉ lập quỹ dự phòng. Em không hiểu được trò chơi này đâu.”
- “Đó không phải dự phòng, đó là phản bội. Phản bội nhà đầu tư, phản bội cả em.”
Không khí trong căn hộ đặc quánh. Đứa con trai tám tuổi lặng lẽ ngồi ôm sách bên góc nhà, ánh mắt ngơ ngác.
Hương bật khóc:
- “Anh không còn là người em từng yêu.”
Khánh lạnh lùng:
- “Anh vẫn vậy. Chỉ là giờ anh dám đi xa hơn em tưởng.”
Vết nứt gia đình không còn hàn gắn được.
Giữa năm 2021, giá ANX lao dốc không phanh. Từ 3,2 USD còn lại 0,07 USD, nhiều nhà đầu tư tràn vào group Telegram chửi rủa:
- “Scam!”
- “Trả lại tiền!”
Một số nhân sự bỏ trốn, số khác tố Khánh rút ruột. Cơ quan công an kinh tế vào cuộc, mở điều tra với hồ sơ giao dịch hơn 200 triệu USD. Báo chí từ ca ngợi chuyển sang điều tra.
Hương thu dọn hành lý.
- “Em không chịu nổi nữa. Đây là hố sâu, không phải giấc mơ.”
Khánh cố níu:
- “Đừng bỏ anh. Đây chỉ là sóng gió.”
- “Sóng gió hay bão tố, thì chính anh là người tạo ra.”
Ngày hai người ký vào tờ đơn ly hôn, trời mưa xám. Không cái nắm tay, không một lời chào. Chỉ có tiếng gió hú qua hàng cây.
Trong lúc dư luận dậy sóng, Khánh bất ngờ xuất hiện cạnh Vân Quỳnh – một nữ diễn viên nổi tiếng. Báo lá cải giật tít:
“Ông chủ blockchain và ngọc nữ màn ảnh.”
Một buổi tối, trong căn phòng khách sạn sang trọng, Khánh nâng ly vang đỏ:
-“Quỳnh, em tin anh không? Chúng ta vẫn còn cơ hội.”
Quỳnh mỉm cười buồn:
-“Tiền ảo có thể sinh ra và biến mất. Nhưng danh dự thì không phải token để phát hành lại.”
Khánh bật cười chua chát:
- “Danh dự cũng chỉ là một loại token. Nếu đủ người tin, nó sẽ có giá.”
Quỳnh im lặng. Giữa hai người, một lớp kính vô hình dựng lên.
Cuối năm 2022, ANTRIX rơi vào vực thẳm. Token chỉ còn 0,00001 USD, hàng nghìn người mất sạch tiền. Có người bán nhà, có người cắm sổ đỏ, tất cả giờ chỉ còn nỗi hận. Số thiệt hại ước tính trên 180 triệu USD, với hơn 17.500 nạn nhân.
Báo chí đồng loạt công bố hồ sơ: ví lạnh, giao dịch rút ruột, danh sách nạn nhân. Các diễn đàn ngập tràn lời chửi rủa.
Khánh một mình trong căn hộ trống trơn. Laptop sáng màn hình đỏ chói: con số lỗ hàng trăm triệu đô. Anh mở lại đoạn video hội thảo, thấy mình năm nào đứng trên sân khấu, hùng hồn nói:
“Tương lai phi tập trung thuộc về chúng ta.”
Anh gục đầu. Trong ký ức, vang lên giọng Hương:
“Đừng để tham vọng che mất chúng ta.”
Khánh thì thầm trong bóng tối:
-“Nhân gieo, quả gặt… Giá này, đắt quá.”
Ngoài ban công, mưa tuôn xối xả, như tràng pháo cười lạnh lẽo của định mệnh.
…
Sau sự kiện ANTRIX, hàng loạt nạn nhân kéo đến trụ sở công ty đòi tiền. Một người đàn ông trung niên bật khóc:
-“Tôi bán đất quê để mua token. Giờ vợ bỏ, con không học tiếp được. Ai trả lại tuổi xuân cho tôi?”
Trên mạng xã hội, những câu nói chua chát lan truyền:
 • “Tiền ảo, luật ảo, nhưng nước mắt thì thật.”
 • “Nhân quả thời 4.0 đấy: ảo vọng gieo, đổ nát gặt.”
Các chuyên gia tài chính phân tích: mô hình của ANTRIX chỉ là biến tướng đa cấp. Blockchain không có tội, nhưng bị biến thành công cụ để đánh vào lòng tham.
Một nhà kinh tế nhận định:
- “Mọi thứ chỉ là ảo vọng. Giá trị bền vững luôn nằm ở lao động, sản xuất và tạo ra của cải vật chất. Tiền ảo không thể thay thế điều đó.”
Trong một buổi tọa đàm, một học giả kết luận:
-“Nhân quả không cần đến tòa án. Nó đến từ chính sự lựa chọn của con người. Ai tin vào giấc mơ ảo, sẽ tỉnh dậy với cơn ác mộng thật.”
Ngày nay, nhắc đến ANTRIX, người ta không còn nhớ những bài báo tung hô thuở ban đầu, mà chỉ nhớ đến một gia đình tan vỡ, hàng nghìn nạn nhân trắng tay, và một câu nói đơn giản:
— “Đừng để tham vọng che mất chúng ta.”
———
Có những câu chuyện, nếu đọc như tin tức, người ta sẽ quên rất nhanh. Nhưng nếu kể lại như một bi kịch, nó ám ảnh mãi.
Vụ dự án tiền số ANTRIX là một trong những chuyện như thế. Nó bắt đầu bằng ánh sáng rực rỡ của công nghệ blockchain, bằng giấc mơ đổi đời trong thời đại 4.0, và kết thúc bằng nước mắt, ly hôn, sự sụp đổ của hàng nghìn gia đình.
Trong vai trò người viết, tôi không làm thám tử hay quan tòa. Tôi chỉ lật lại từng mảnh ký ức, từng lời thoại đã từng diễn ra giữa những con người trong tâm bão – để thấy rõ một điều giản dị: nhân nào thì quả ấy.
Gã khờ
Nguồn copy F B Nguyễn Quốc Chính

tuhung246

Rồi li&#234;n quan g&#236; chứng kho&#225;n 